یوشع بن نون

یوشع بن نون Joshua
موسیٰ تے رسل کنعان سے، (آئل آن کینوس, 85-3/4 x جے. پال گیٹی میوزیم, لاس اینجلس، امریکا)
پیغمبر
تریخ پیدائش	1350 ق م جدید مملکت مصر
تریخ وفات	کنعان
قابل احترام	یہودیت، مسیحیت، اسلام
اہم مزار	یشوع دا مزار
ضیافت	جولائی 26 - آرمینیا رسولی ستمبر 1 - رومن کیتھولک ستمبر 1 - راسخُ الاعتقاد کلیسا
خصوصیات	اکثر کالب بن یوفنا دے نال ویکھا گیا، ہور کنعان سے باہر انگور لیتے ہوئے۔

یوشع بن نون (/ˈdʒɒʃuːə/) یا جاہیشوا (عبرانی: יְהוֹשֻׁעַ) یاہوشوآ یا (عبرانی جدید: יֵשׁוּעַ) یشوعوا; (آرامی: ܝܫܘܥ ایشا)(یونانی:Ἰησοῦς)، (عربی: يوشع بن نون)، (لاطینی: یوسوے، یوشع ابن نون)، (ترکی:یوشع)، اک تورات وچ مذکور شخصیت ہے، جسنوں بطور جاسوس پیش کیتا گیا ہے (گنتی 13–14) تے کئی مقامات اُپر حضرت موسی علیہ السلام دے مددگار دے طور اُپر ۔ یوشع، اسلام دے مطابق، حضرت موسی علیہ السلام دے بھانجے تے جانشین سن تے اک جنگجو سورما سن، نڈر مگر دل وچ خوف خدا رکھدے سن۔ کنعان دے حالات دیکھن لئی جان والےآں وچ حضرت یشوع وی شامل سن مگر واپس آ کے جہاد کرن توں ڈرے نہیں۔ آپ نوں حضرت موسیٰ نے اپنا جانشین مقرر کیتا سی۔ اس جانشین مقرر کرن دا ذکر کتاب استثنا دے باب 31 وچ ہے۔اُنہاں دا عہد چودہویں صدی قبل مسیح دا ہے۔حضرت یشوع نال عہد نامہ قدیم دی اک کتاب یشوع وی منسوب اے۔
قرآن کریم وچ بغیر نام لئے آپ دا ذکر سورۃ الکہف دی آیت 60 تے 62 وچ ہے کہ حضرت موسیٰ علیہ السلام اپنے نوجوان یا شاگرد نال مخاطب ہوئے۔ ایہ نوجوان تے شاگرد حضرت یشوع علیہ السلام ہی سن۔

ناں وچ اختلاف

ان کا نام مسلمانوں کے ہاں یوشع بن نون جبکہ عیسائی ان کا نام یشوع بن نون لکھتے ہیں۔ صحیح بخاری صحیح مسلم اور سنن ترمذی میں سورہ الکہف کی آیت 60 کے ضمن یوشع بن نون لکھا ہے وَانْطَلَقَ مَعَهُ بِفَتَاهُ يُوشَعَ بْنِ نُونٍ

نسب یوشع بن نون

يوشع بن نون بن أفراثيم يُوسُفَ بْنِ يَعْقُوبَ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ الْخَلِيلِ عَلَيْهِمُ السَّلَامُ وَأَهْلُ الْكِتَابِ يَقُولُونَ يُوشَعُ ابن عَمِّ هُودٍ.

جانشین موسیٰ

حضرت موسیٰ علیہ السلام دی وفات اقدس دے بعد آپ دے خلیفہ اول حضرت یوشع بن نون علیہ السلام ہوئے جن نوں اللہ تعالیٰ نے نبوت عطا فرمائی۔كَانَ نَبِيُّهُمُ الَّذِي بَعْدَ مُوسَى يُوشَعُ بْنُ نُونٍ

سمندر وچ گھوڑا ڈالنا

حضرت موسیٰ (علیہ السلام) جدوں سمندر دے کنارے پہنچے تو ان دے اصحاب وچ سے یوشع بن نون نے کہا : اے موسیٰ (علیہ السلام) آپ دے رب نے کس طرف سے نکلنے دا حکم دتتا سی ؟ حضرت موسیٰ ﵇ نے اپن سامنے سمندر دی طرف اشارہ کتا۔ یوشع نے اپنا گھوڑا سمندر وچ ڈال دتتا حتی کہ جدوں او سمندر دی گہرائی وچ پہنچا تو پھر لوٹ آئے تے فر پوچھا کہ آپ دے رب نے کہاں سے نکلنے دا حکم دتتا سی ؟ تین اس طرح ہویا‘ فر اللہ تعالیٰ نے حضرت موسیٰ (علیہ السلام) دی طرف یہ وحی کتی کہ اپنے عصا نوں سمندر اتے مار‘ جدوں حضرت موسیٰ(علیہ السلام) نے سمندر پر عصا مارا تو او بارہ حصاں وچ الگ ہو کر پھٹ گیا حتی کہ حضرت موسیٰ (علیہ السلام) بنواسرائیل دے بارہ گروہوں دے نال اس سے پار گزر گئے۔

یوشع بن نون دے لئے سورج دا ٹھہر نا

کفل حارس، فلسطین وچ یوشع بن نون دا مقبرہ

اردن وچ یوشع بن نون دا مقبرہ

بدر الدین عینی عمدۃُ القاری میں فرماتے ہیں :او نبی حضرتِ یوشع بن نون سی۔ حضرتِ سَیِّدُنا موسیٰ دے دنیا سے پردہ فرمان دے چالیس سال مگروں اللہ عَزَّوَجَلَّ نے اُنہاں مبعوث فرمایا ،انہاں نے بنی اسرائیل نوں خبر دتی کہ میں اللہ عَزَّوَجَلَّ دا نبی تے اللہ عَزَّوَجَلَّ نے مینو قوم جَبَّارِین سے جہاد کرن دا حکم دتتا اے۔ بنی اسرائیل نے ان دی تصدیق کتی ہور ان دے ہاتھ پر بیعت بھی کتی ۔پھر انہاں نے بنی اسرائیل دے نال اُرَیْحا ( نامی بستی ) دا قَصد فرمایا ، اُن دے پاس تابوتِ میثاق بھی سی انہاں نے چھ مہینا تک اس بستی دا احاطہ کئے رکھا ، ساتویں مہینا اس بستی دی دیواراں گران وچ کامیاب ہوئے، توانہاں نے بستی وچ داخل ہوکر قومِ جَبَّارِین سے جہاد شروع کر دتتا۔ یہ جمعہ دا دن سی ۔پورے دن جہاد ہوتا ریا لیکن ابھی جہاد مکمل نہ ہویا تھا ۔ قریب تھا کہ سورج غروب ہو جتا تے ہفتے دی رات شروع ہو جاندی ( ان دی شریعت وچ ہفتے نوں جہاد جائز نہ سی۔ مرقاۃ، ج۷، ص۶۶۰) ، حضرتِ سَیِّدُنا یوشع عَلَیْہِ السَّلَام نوں خوف ہویا کہ کہیں اُن دی قوم عاجز نہ آجائے ۔ آپ عَلَیْہِ السَّلَام نے اللہ عَزَّوَجَلَّ سے دعا کتی :اے اللہ عَزَّوَجَلَّ سورج نو واپس لوٹا دے! انہاں نے سورج سے کہا: تو اللہ عَزَّوَجَلَّ دی اطاعت پر مامور اے اور میں بھی اللہ عَزَّوَجَلَّ دے حکم دا پابند ہوں ، یعنی تو غروب ہونے پر مامور اے ہور میں نماز پڑھنے پر یا غروب سے پہلے قتال کرن پر مامور ہوں ، پس اللہ عَزَّوَجَلَّ نے ان دے لئے سورج کو ٹھہرادتتا تے غروبِ آفتاب سے قبل انہیں فتح نصیب ہوگئی ۔

باہرلے جوڑ

یوشع بن نون قبیلہ افرائیم
پیشرو موسیٰ	اسرائیل دے قاضی	جانشین غتنی

حوالے