Books by Dariusz Piechota
Polish Studies of Kyiv , 2023
Artykuł poświęcony jest tematyce deforestacji (wylesiania) w prozie pozytywistów i modernistów. P... more Artykuł poświęcony jest tematyce deforestacji (wylesiania) w prozie pozytywistów i modernistów. Pisarze utrwalają obrazy zdegradowanych ekosystemów, podkreślając także problem utraty różnorodności biologicznej w świecie flory. Często posługują się antropomorfizmem, aby pokazać zagładę lasu, oddając głos drzewom w narracji (np. pisma Prusa, Dygasińskiego, Grabowskiego, Reymonta). Często w tych pracach pojawiają się porównania ściętych drzew do ludzkich ciał, a dominująca barwa czerwieni (w Grabowskiego i Reymonta) przywodzi na myśl skojarzenia z krwią i niewinnym cierpieniem. W wielu omawianych tekstach drzewa utożsamiane są ze sferą sacrum, są łącznikiem przeszłości z teraźniejszością (np. u Żeromskiego, Dygasińskiego, Dyakowskiego). Lasy są synonimem ojczyzny, a ich zagłada przeradza się w bliżej nieokreśloną katastrofę. Świadomość proekologiczna związana z troską o ochronę polskiego drzewostanu kojarzona jest z postacią narratora, będącego jego opiekunem, i objawia się w antropomorfizacji i hiperbolizacji. Warto także zauważyć, że w pracach Prusa i Grabowskiego widoczna jest współczesna perspektywa myślenia relacyjnego na temat relacji pomiędzy światem roślinnym, zwierzęcym i ludzkim. Oboje podkreślają, że wraz z masową wycinką drzew wiele gatunków zwierząt bezpowrotnie traci swoje miejsce do dalszej egzystencji. Nieprzypadkowo w wielu pracach podkreśla się złowieszcze milczenie, mające na celu ukazanie tragedii zdegradowanego ekosystemu.
Wydawnictwo Episteme, 2022
Zofia Mitosek w Poznaniu (w) powieści wskazała kilka ważniejszych tendencji w rozwoju nowoczesnej... more Zofia Mitosek w Poznaniu (w) powieści wskazała kilka ważniejszych tendencji w rozwoju nowoczesnej prozy, takich jak personalizacja, wielojęzyczność, nasilona intertekstualność oraz autorefleksyjność5. Zarówno badacze literatury, jak i twórcy poszerzali definicję realizmu oraz jego zakres znaczeniowy, dzięki czemu obecnie przyjmuje on wielopostaciową formę, opatrywaną przydawkami określającymi jego specyfikę (m.in. realizm magiczny, realizm empatyczny, realizm ekologiczny)6. Autorzy Przedstawienia popularnego wskazali na liczne jego odmiany, takie jak realizm melodramatyczny, realizm dokumentalny, realizm emocjonalny, realizm naturalistyczny, realizm naukowo-fantastyczny7. Dorota Korwin-Piotrowska zwróciła uwagę, że realizm "ciągle zmienia swój sens, zatem wszelkie ujęcia typologiczne związane są silnie z jakimś kulturowo określonym tu i teraz"8. W podobnym tonie wypowiada się Jerzy Franczak, który konstatuje, że realność zawsze będzie wymykać się wszelkiej opowieści. Ta niedogmatyczna wiara i ironizująca ją świadomość to część heroicznej postawy modernisty, który usiłuje zaradzić kryzysowi reprezentacji, zdając sobie sprawę z nieuniknionej klęski swoich maksymalistycznych dążeń9. Z kolei Ewa Paczoska, pisząc o tej konwencji artystycznej, postuluje, że być może należałoby mówić nie tyle o "realizmie", ile raczej o różnych "realizmach", będących efektem rozmaitych sytuacji kulturowych, stanowiących ramę pisarskich i czytelniczych doświadczeń10.
Papers by Dariusz Piechota
Tematy i Konteksty
The article discusses the theme of melancholy in Polish prose of the 21st century, using four con... more The article discusses the theme of melancholy in Polish prose of the 21st century, using four contemporary novels – „Pokolenie Ikea” [The IKEA generation] (2012) by Piotr C., „Wszyscy jesteśmy hipsterami” [We are all hipsters] (2016) by Dariusz Radecki, „Melanżeria” [Melangery] (2011) by Anna Klara Majewska and „Za pięć rewolta” [Five minutes to a revolt] (2011) by Dawid Kain – as conspicuous examples of its presence. The author suggests that due to the increased pace of social and technological changes the generation of thirty-year-olds experiences a feeling of melancholy, formerly characteristic for elderly people and analyses the protagonists of the novels selected to present how they cope with a reality that does not fulfil them.
Kiïvsʹkì polonìstičnì studìï, 2023
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Oct 31, 2023
The article is devoted to analysing and interpreting seniors as a new group of active students wh... more The article is devoted to analysing and interpreting seniors as a new group of active students who learn foreign languages. Changes in the social structure confirm the thesis of sociologists that the 21 st century will be the period of emancipation of seniors. Active nestors in the public space will become not only depositaries of history, culture and tradition, but also take an important voice in intergenerational discussion, breaking negative stereotypes shaping the attitude of ageism. The involvement and interest of modern seniors in the course of classes organized by Third Age Universities prove that they are able to use the life opportunities offered by the retirement period. Therefore, the challenge for contemporary glottogeragogues is to develop programs, textbooks and teaching aids for learning foreign languages, taking into account the needs and interests of seniors.
Przegląd Humanistyczny, 2015
Bibliotekarz Podlaski, Apr 3, 2023
Kiïvsʹkì polonìstičnì studìï, 2022
poświęcony jest wizerunkom mężczyzn w prozie Michała Bałuckiego. W dziewiętnastowiecznej tradycji... more poświęcony jest wizerunkom mężczyzn w prozie Michała Bałuckiego. W dziewiętnastowiecznej tradycji kobietom i mężczyznom przypisywano określone role społeczne, silnie zakorzenione w uwarunkowaniach historycznych, biologicznych i religijnych. Role męskie były konstruowane w opozycji do ról kobiecych, dla których zarezerwowano przestrzeń domu, kościoła i rodziny. W prozie Bałuckiego mężczyźni byli postrzegani głównie jako żywiciele rodziny, ludzie kreatywni, pewni siebie, którzy nie powinni okazywać słabości. W kilku utworach pisarz przełamuje ten stereotyp. Co ciekawe, bohaterowie odczuwają presję upływu czasu, zmagają się z widocznymi oznakami starości. Trzymanie się konwencji i reguł charakterystycznych dla drobnomieszczaństwa w prozie Bałuckiego okazuje się skrajnie iluzoryczne, gdyż ten model kultury zamyka się w tym, co znane i powtarzalne, nie inspiruje do indywidualnych poszukiwań i staje się źródłem licznych lęków i obsesji postaci niepasujących do tradycyjnego wzorca normatywnego.
„Annales UMCS. Sectio Educatio Nova”, 2023
The article is devoted to the images of old age in the prose of Sylwia Chutnik. This motif appear... more The article is devoted to the images of old age in the prose of Sylwia Chutnik. This motif appears in her debut novel Kieszonkowy atlas kobiet. In the collection W krainie czarów, many stories feature elderly people who struggle with numerous problems of everyday existence, including the trauma of war memories. The title of the collection is a clear allusion to Lewis Carroll's novel Alice in Wonderland. For Chutnik's heroes, the eponymous wonderland is not a counter-empirical world but is located in the past. In the writer's prose, interesting are the works in which we observe an intergenerational bond based on friendship, love, and empathy (Cwaniary, Tyłem do kierunku jazdy). Chutnik, as a writer involved in social issues, calls for appreciation of the elderly in public space. The writer also fights against the usual stereotypes about old age. An important voice in this discussion is the latest novel Tyłem do kierunku jazdy, which has a therapeutic dimension and encourages not only the elderly to be active, take action, or implement plans and dreams.
Humanistyka i Przyrodoznawstwo, Dec 6, 2022
Tematy i Konteksty
“Samosiejki” by Dominika Słowik is a collection of short stories which belongs to recent realist ... more “Samosiejki” by Dominika Słowik is a collection of short stories which belongs to recent realist prose that willingly uses the fairy-tale convention. The category of bizarreness plays a key role in this collection, as it is closely related to the world of nature. The protagonists become witnesses to weather anomalies and aberrations in nature, which brings to mind pessimistic visions of an impending ecological disaster. The protagonists are not only observers of the changes taking place in the natural environment, but they also notice the anomalies in themselves. In “Samosiejki” the blurring of the boundary between what is real and what is fairy-tale also includes the boundary between species.
Literatura Ludowa
Recenzja książki: Maciej Skowera, Carroll, Baum, Barrie. (Mito)biografie i (mikro)historie, Wydaw... more Recenzja książki: Maciej Skowera, Carroll, Baum, Barrie. (Mito)biografie i (mikro)historie, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2022.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
This article is devoted to solarpunk, a literary genre that emerged at the end of the second deca... more This article is devoted to solarpunk, a literary genre that emerged at the end of the second decade of the 21 st century. The main research tools are ecocriticism and cultural comparative studies, allowing the inclusion of other fields of science in the research of literature, such as: history, anthropology, sociology or ecology. In this article, I analyze solarpunk within other fantasy genres. I am discussing the novel Ecotopia by Ernest Calenbach and the Brazilian collection of short stories, Solarpunk. Ecological and Fantastical Stories in a Sustainable World. Anthology. Contrary to post-apocalyptic works or climate fiction, the creators of solarpunk believe that modern technology will help overcome the ecological crisis by promoting the idea of sustainable development. It is worth emphasizing that solarpunk, like steampunk, applies not only to literature, but also to lifestyle (the idea of slow life). Solarpunk creates a futuristic vision of the world after the energy transformation. In the presented world, the space of the state ceases to play a key role, what matters is the community, a group of people who can change the surrounding reality. Solarpunk criticizes capitalism and the consumer lifestyle. By promoting the idea of sustainable development, the creators of this genre do not reject modern technology, but try to find a balance between the real and virtual world. It is worth
Artykuł poświęcony jest analizie i interpretacji współczesnych polskich powieści, których akcja r... more Artykuł poświęcony jest analizie i interpretacji współczesnych polskich powieści, których akcja rozgrywa się w latach 90. Warto wspomnieć, że ich autorzy, urodzeni w latach 80., opisują dzieciństwo przez pryzmat muzyki, która miała ogromny wpływ na ich życie. Bohaterowie oglądają pierwszy kanał muzyczny (MTV), komentują ulubionych artystów. W drugiej dekadzie XXI wieku popkultura obsesyjnie powraca do lat 90.; obecnie wielu artystów reaktywuje swoje albumy, niektóre kultowe filmy i telenowele są emitowane w nowej wersji. Niektóre produkty tamtego okresu, które pojawiają się w omawianych powieściach, takie jak walkman lub VHS, są postrzegane jako przedmioty nostalgiczne. Reaktywacja przeszłości jest bardzo interesująca z socjologicznego punktu widzenia; tęsknimy za przedmiotami materialnymi, ponieważ to one "ocalają" czas bezpowrotnie utracony.This article is devoted to analyzing and interpreting contemporary Polish novels in which action is situated in the 1990’s. It is wo...
This article is devoted to analyzing and interpreting two Polish novels (Stara baśń by Józef Igna... more This article is devoted to analyzing and interpreting two Polish novels (Stara baśń by Józef Ignacy Kraszewski and Drzewiej by Władysław Orkan) as a prefigured modern Slavic fantasy. It is worth mentioning that in the late nineteenth century the interest in the distant prehistory of nation was connected with critical diagnosis of the culture, which resulted in a longing for sources, for primitiveness. It was quickly recognized that technical civilization had a destructive impact on human relations, increasing social inequalities in economic and social terms. Developing industry destroyed the landscape irretrievably. The machine became a clear symbol of the profanation of the sacred order of nature, while the culture was degraded by progressive commercialization. The popularity of fantasy was primarily related to the created vision of the world before the Industrial Revolution, in which the old moral code, ethos and love of wild nature were in force. It resembled an idealized image o...
Papers in Literature
Zimowla by Dominika Słowik is a novel which presents history of a small town between 1982 and 200... more Zimowla by Dominika Słowik is a novel which presents history of a small town between 1982 and 2002. It is worth mentioning that Cukrówka is a place where reality mixes with fantasy. The boundary between them seems to be blurred. The narrator tries to figure out what happened in this city during three decades. In Słowik’s novel the world is multidimensional. Zimowla is also an interesting story about the fall of communism and the birth of capitalism viewed through the prism of everyday life. Słowik’s novel abounds in stories full of miracles, which corresponds to the human need for existence of supernatural phenomena.
Uploads
Books by Dariusz Piechota
Papers by Dariusz Piechota