Włośniczka szorstkozarodnikowa
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
włośniczka szorstkozarodnikowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Scutellinia trechispora (Berk. & Broome) Lambotte Mém. Soc. roy. Sci. Liège, Série 2 14: 299 [prepr.] (1887) [1888] | |
'Włośniczka szorstkozarodnikowa (Scutellinia trechispora (Berk. & Broome) Lambotte) – gatunek grzybów z rodziny Pyronemataceae[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Scutellinia, Pyronemataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1846 r. Miles Joseph Berkeley i Christopher Edmund Broome, nadając mu nazwę Peziza trechispora. Obecną nazwę nadał mu Jean Baptiste Émil Lambotte w 1887 r.[1] Ma kilkanaście synonimów. Niektóre z nich[2][1]:.
- Lachnea trechispora (Berk. & Broome) Gillet 1880
- Rubelia trechispora (Berk. & Broome) Nieuwl. 1916
Polska nazwa według M.A. Chmiel[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Typu apotecjum bez trzonu, o średnicy 2–10 mm, krążkowate z wyraźnym, lekko wzniesionym brzegiem. Wewnętrzna powierzchnia hymenialna brązowawopomarańczowa do jaskrawoczerwonej, otoczona długimi, jednolicie ciemnobrązowymi włoskami. Na powierzchni zewnętrznej również są włoski, ale krótsze[4].
- Cechy mikroskopowe
Włoski brzeżne o długości 500–2000 µm, średnicy 25–50 µm, przy podstawie zwykle rozwidlone, wieloprzegrodowe. Towarzyszą im skupiska tępych, jasnobrązowych, strzępek o długości około 100 µm, które tworzą podwyższony brzeg otaczający hymenium. Wstawki o średnicy 2,5–4 µm, nierozgałęzione, na wierzchołku rozszerzone do średnicy 6–10 µm, w stanie świeżym wypełnione pomarańczowymi pigmentami karotenoidowymi. Worki 8-zarodnikowe o wymiarach 250–300 × 19–25 µm, cylindryczne, stopniowo zwężające się do krótkiego trzonu, dość grubościenne, o zaokrąglonym, nie pogrubionym, amyloidalnym wierzchołku z operculum. Askospory o średnicy 14–17 µm, w jednym rzędzie, kuliste, szkliste, bezprzegrodowe, bardzo grubościenne, bez oddzielającej się warstwy peryspory, pokryte wyraźnymi, kolcami cylindrycznymi o kształcie od cylindrycznego do tępo stożkowatego, o wysokości 2–4 µm i szerokości około 2 µm, sporadycznie z kilkoma spiczastymi kolcami, bez galaretowatej otoczki i przydatków[4].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Najwięcej stanowisk Scutellinia trechispora podano w Europie. Występuje tu na całym obszarze, z wyjątkiem Europy Południowo-wschodniej. Poza Europą podano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej i Azji[5]. Występuje również w Polsce[3][6], a najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Naziemny i nadrzewny grzyb saprotroficzny[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2024-04-21] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-04-21] (ang.).
- ↑ a b c Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 117, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ a b Scutellinia trechispora [online], Fungi of Great Britain and Ireland [dostęp 2024-04-21] (hiszp.).
- ↑ Występowanie Scutellinia trechispora na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-04-18].
- ↑ Taksony z referencjami w bibliografii grzybowej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-04-21] (pol.).
- ↑ Aktualne stanowiska Scutellinia trechispora w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-04-21] (pol.).