Makaira błękitna

Makaira błękitna
	Makaira nigricans
	Lacepède, 1802
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	okoniokształtne
Podrząd	makrelowce
Rodzina	żaglicowate
Rodzaj	Makaira; Lacepède, 1802
Gatunek	makaira błękitna
Synonimy
	Eumakaira nigra Hirasaka & Nakamura, 1947; Histiophorus herschelii (Gray, 1838); Istiompax howardi Whitley, 1954; Maikaira nigricans Lacepède, 1802; Makaira ampla (Poey, 1860); Makaira ampla ampla (Poey, 1860); Makaira bermudae Mowbray, 1931; Makaira herschelii (Gray, 1838); Makaira mazara (Jordan & Snyder, 1901); Makaira nigricans ampla (Poey, 1860); Makaira nigricans nigricans Lacepède, 1802; Makaira perezi de Buen, 1950; Orthocraeros bermudae (Mowbray, 1931); Tetrapturus amplus Poey, 1860; Tetrapturus herschelii Gray, 1838; Tetrapturus mazara Jordan & Snyder, 1901; Xiphias makaira Shaw, 1803;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	Multimedia w Wikimedia Commons

Makaira błękitna^[3], marlin błękitny^[4], marlin niebieski^[5], makajra błękitna^[6], makaira niebieska^[7] oraz (jako M. mazara) – makaira smugowa^[3] i marlin smugowy^[8] (Makaira nigricans) – gatunek ryby okoniokształtnej z rodziny żaglicowatych (Istiophoridae). Jedyny przedstawiciel rodzaju Makaira.

Morfologia

Średnia masa ciała makairy błękitnej to około 100 kg. Największe osobniki mogą natomiast dorastać do 5,5 m długości ciała przy ciężarze do 820 kg. Często padają one jednak ofiarą silniejszych ryb, a także wędkarzy przez co tak duże osobniki są rzadkością.

Mają niebieski grzbiet i srebrzysty brzuch, które są od siebie wyraźnie oddzielone linią biegnącą wzdłuż ciała. Na skórze mogą występować pionowe pasy, podobnie jak u marlina pasiastego, są one jednak mniej widoczne i zanikają po śmierci ryby.

Cechą charakterystyczną są dwie płetwy grzbietowe i 2 płetwy odbytowe oraz silnie wydłużona górna szczęka przekształcona w długi szpic. Przedni płat pierwszej płetwy grzbietowej jest bardziej wystający, natomiast w części tylnej płetwa jest znacznie niższa. Posiada wiele cech przypominających włócznika, różni się jednak kształtem wyrostka na pysku (o okrągłym przekroju, a nie jak u włócznika – płaskim) oraz obecnością dwóch płetw brzusznych. Samce są większe od samic.

Występowanie

Zasiedla tropikalne i subtropikalne wody Atlantyku pomiędzy szerokościami geograficznymi 45°N a 35°S. Ryba żyje w morzach otwartych, rzadko zbliża się do wybrzeży.

Zachowanie i pożywienie

Makaira błękitna cechuje się zamiłowaniem do bardzo ciepłych wód. Sprawia to, że przepływa równik w celu wykorzystania dwóch pór letnich: na północy i południu. Oprócz migracji w poszukiwaniu ciepła, makairy wędrują także na tarliska oraz w poszukiwaniu pożywienia. Polują w ciągu dnia, a ich główny pokarm stanowią bonito, a także makrele, tuńczyki oraz kałamarnice i inne głowonogi

Makairy są samotnikami. Poruszają się szybko (ok. 80 km/h). Charakteryzują się również dużą wytrwałością podczas wędrówek. Ryba ta co jakiś czas efektownie wyskakuje ponad powierzchnię wody.

Rozmnażanie

Samce osiągają dojrzałość płciową po osiągnięciu około 80 cm długości i 40 kg masy ciała, samice natomiast przy wielkości 50 cm i wadze 55 kg.^{[potrzebny przypis]}

Tarło ma miejsce między majem a listopadem. Dorosła samica składa wówczas kilka milionów jaj o średnicy 0,3–0,6 mm. Jaja są koloru białego lub żółtawego. Tempo rozwoju zarodków jest zależne od temperatury. Larwy wykluwają się z jaj po około 7 dniach, po czym wchodzą w skład planktonu. Większość z nich staje się pokarmem dla innych zwierząt i jedynie niewielki procent przekształca się w narybek. Młode ryby pozostają w grupie do 8 roku życia i wspólnie zdobywają pokarm.

Ochrona gatunku

W wielu miejscach mięso makairy uważane jest za niesmaczne i łowi się ją tylko jako trofeum wędkarskie. Jednak niektóre kraje, jak np. Kuba, wyławiają duże ilości tej ryby. Następuje powolny spadek liczebności tego gatunku.

Przypisy

↑ Makaira nigricans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Makaira nigricans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby – Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991, s. 99.
↑ Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
↑ Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
↑ Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Przekład i adaptacja: Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
↑ Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1638/2001 z dnia 24 lipca 2001 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 2597/95 w sprawie przekazywania przez Państwa Członkowskie prowadzące połowy na niektórych obszarach, innych niż Atlantyk Północny, danych statystycznych dotyczących połowów nominalnych. Komisja Europejska, 24 lipca 2001.
↑ Rozporządzenie Rady (WE) nr 2597/95 z dnia 23 października 1995 r. w sprawie przekazywania przez Państwa Członkowskie prowadzące połowy na niektórych obszarach, innych niż północny Atlantyk, danych statystycznych dotyczących połowów nominalnych. Rada Europejska, 23 października 1995.

Bibliografia

Alessandro Minelli, Maria Pia Minelli: Wielka encyklopedia zwierząt, Warszawa: MUZA SA, 1998. ISBN 83-7200-262-2.

[itis-1] Makaira nigricans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Makaira nigricans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Grabda-3] Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby – Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991, s. 99.

[Rutk-4] Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.

[Zalachowski-5] Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.

[RM-6] Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Przekład i adaptacja: Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.

[RK1638-7] Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1638/2001 z dnia 24 lipca 2001 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 2597/95 w sprawie przekazywania przez Państwa Członkowskie prowadzące połowy na niektórych obszarach, innych niż Atlantyk Północny, danych statystycznych dotyczących połowów nominalnych. Komisja Europejska, 24 lipca 2001.

[R2597-8] Rozporządzenie Rady (WE) nr 2597/95 z dnia 23 października 1995 r. w sprawie przekazywania przez Państwa Członkowskie prowadzące połowy na niektórych obszarach, innych niż północny Atlantyk, danych statystycznych dotyczących połowów nominalnych. Rada Europejska, 23 października 1995.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]