Przejdź do zawartości

Madonna z kądzielą

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Madonna z wrzecionem)
Madonna z kądzielą
Ilustracja
Autor

Leonardo da Vinci

Data powstania

ok. 1501

Medium

olej na płótnie

Wymiary

50,2 × 36,4 cm

Multimedia w Wikimedia Commons
Kopia Madonny z kądzielą

Madonna z kądzielą (wł. Madonna dei Fusi, ang. Madonna of the Yarnwinder; w Polsce znana również pod nazwami Madonna z kołowrotkiem[1] lub Madonna z wrzecionem[2]) – obraz olejny ok. 1501 roku, namalowany przez Leonarda da Vinci. Znajduje się w zbiorach Scottish National Gallery[3].

Opis

[edytuj | edytuj kod]

Madonna z kądzielą przedstawia Madonnę siedzącą tak, jakby zabierania się do uwinięcia przędzy na kądziel. Dziecko opiera stopę o koszyk z przędzą i z kądzielą w rączkach. Kądziel ma kształt krzyża. Dziecko uważnie przypatruje się kądzieli, ściska je tak, jakby nie chciał go oddać matce[4]. Madonna obejmuje dziecko lewą ręką, prawą unosi w geście ochrony, jej spojrzenie wyraża miłość do syna. Dziecko nie dostrzega prawej dłoni matki Niebo jest rozświetlone, w tle znajduje się pejzaż górski[5].

Wymiary obrazu wynoszą 50,2 na 36,4 cm[5].

Historia powstania obrazu

[edytuj | edytuj kod]

Oryginalny obraz powstał w okresie, w którym Leonardo poświęcił niewiele czasu na malarstwo, skupiając swoją uwagę na studia (m.in. matematyczne)[5]. Obraz został zamówiony prawdopodobnie przez Florimunda Roberteta, sekretarza stanu króla Francji Ludwika XII, sprawującego władzę nad Mediolanem od 1499 roku[1][6][7]. Podczas prac nad Madonną z kądzielą Leonardo rezygnował z innych zamówień z powodu bliżej nieokreślonych zobowiązań wobec króla Francji[6]. O obrazie wspominał Pietro Novellara w piśmie do markizy Mantui Izabeli d’Este z dnia 14 kwietnia 1501 roku[a][9]. Podczas pobytu Leonarda w Mediolanie obraz oglądał król Ludwik XII, który zachwycony talentem Leonarda poprosił malarza, by ten nie opuszczał Mediolanu i namalował dla niego inne dzieło[10]. W liście Ludwika XII do florenckiej Signorii z 14 stycznia 1507 roku domaga się, by Leonardo nie opuszczał Mediolanu dopóki nie namaluje obrazu[11]. Prawdopodobnie opracował on ogólny projekt, zarys postaci i skałę na pierwszym planie[3].

W 1980 roku historyk sztuki Martin Kemp wykazał, że obraz jest dziełem Leonarda[12]. 27 sierpnia 2003 roku obraz należący wówczas do Waltera Francisza Johna Montagu Douglasa Scotta, 9. księcia Buccleuch został skradziony z jego zamku w Dumfries and Galloway, gdzie był udostępniony do zwiedzania[12][13]. Cztery lata później, w październiku 2007 roku, odnalazła go szkocka policja[14].

Kopie

[edytuj | edytuj kod]

Obraz doczekał się kilkudziesięciu wersji wykonanych przez Leonarda lub jego uczniów i naśladowców[15]. Nadal są spory co do autorstwa poszczególnych wersji obrazu. Leonardo prawdopodobnie namalował wersje znane jako Madonna Buccleuch i Madonna Lansdowne[16]. Jeden z obrazów otrzymał król Francji w 1507 roku. Inną kopię obrazu posiadał Giacomo Caprotti[17].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Na podstawie tego pisma wiadomo, że obraz na zamówienie Robertreta[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Zöllner 2005 ↓, s. 66, 69.
  2. ↑ Da Vinci jeszcze da zarobić miliony. pb.pl, 2017-12-22. [dostęp 2024-03-21].
  3. ↑ a b Leonardo da Vinci The Madonna of the Yarnwinder. nationalgalleries.org. [dostęp 2024-03-21]. (ang.).
  4. ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 442–443.
  5. ↑ a b c Zöllner 2005 ↓, s. 66.
  6. ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 342.
  7. ↑ Vallentin 1959 ↓, s. 340.
  8. ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 356.
  9. ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 355–356.
  10. ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 426.
  11. ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 427.
  12. ↑ a b Ogrodzki 2005 ↓, s. 75.
  13. ↑ Gerard Seenan: Thieves steal priceless art 'for status, not profit'. theguardian.com, 2003-12-27. [dostęp 2024-03-21]. (ang.).
  14. ↑ Arrests after da Vinci work found. news.bbc.co.uk, 2007-10-04. [dostęp 2024-03-21]. (ang.).
  15. ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 443, 446.
  16. ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 443.
  17. ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 446.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Walter Isaacson: Leonardo da Vinci. Kraków: Insignis Media, 2019. ISBN 978-83-66071-41-4.
  • Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.
  • Piotr Ogrodzki. Poszukiwany Leonardo da Vinci. „Cenne, Bezcenne, Utracone”. 1(42)-2(43), 2005. Narodowy Instytut Muzeów. ISSN 2657-7801. 
  • Antonina Vallentin: Leonardo da Vinci. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1959.
  • Frank Zöllner: Leonardo da Vinci 1452–1519. Warszawa: Taschen, Edipresse Polska S. A., 2005. ISBN 83-89571-85-4.
Obrazy Leonarda da Vinci
Dzieła znane współcześnie
Zaginione obrazy

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Madonna_z_kądzielą&oldid=73854415”