Kębliny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m ujednolicam zapis daty dostępu w szablonie cytowania |
Funkcja sugerowania linków: dodane 2 linki. Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zadanie nowicjusza Zasugerowano edycję: dodanie linków |
||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
W 1940 r. przesiedlony Estończyk van Balten otrzymał Kębliny jako rekompensatę straconego w [[Estonia|Estonii]] majątku. Jego żona zatrudniała w dworze licznych Polaków. Kębliny znajdowały się w pobliżu granicy pomiędzy [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnym Gubernatorstwem]] i [[Kraj Warty|Krajem Warty]] (''Warthegau'') i były miejscowością, w której przerzucano nielegalnie przez granicę wielu Polaków. |
W 1940 r. przesiedlony Estończyk van Balten otrzymał Kębliny jako rekompensatę straconego w [[Estonia|Estonii]] majątku. Jego żona zatrudniała w dworze licznych Polaków. Kębliny znajdowały się w pobliżu granicy pomiędzy [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnym Gubernatorstwem]] i [[Kraj Warty|Krajem Warty]] (''Warthegau'') i były miejscowością, w której przerzucano nielegalnie przez granicę wielu Polaków. |
||
Po wojnie dwór przejęła Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, a od 1992 r. znajduje się tam ośrodek Stowarzyszenia [[Monar]]. Naprzeciw dworu znajduje się stara murowana kuźnia zbudowana na początku XIX w. o ciekawej architekturze ([[ryzalit]] frontowy i [[Ganek (architektura)|ganek]], a w narożach podparta [[Skarpa (architektura)|przyporami]]). |
Po wojnie dwór przejęła [[Rolnicza spółdzielnia produkcyjna|Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna]], a od 1992 r. znajduje się tam ośrodek Stowarzyszenia [[Monar]]. Naprzeciw dworu znajduje się stara murowana kuźnia zbudowana na początku XIX w. o ciekawej architekturze ([[ryzalit]] frontowy i [[Ganek (architektura)|ganek]], a w narożach podparta [[Skarpa (architektura)|przyporami]]). |
||
Obecnie wieś ma charakter letniskowo-rolniczy, znajduje się w niej ok. 50 gospodarstw (zamieszkiwanych przez 290 stałych mieszkańców) i ponad 1000 działek rekreacyjnych, sklepy, punkt felczerski, [[Ochotnicza straż pożarna w Polsce|Ochotnicza Straż Pożarna]], dom parafialny, betoniarnia, [[tartak]], stadnina koni, a także zakład przetwórstwa owoców produkujący soki i wino owocowe. Ze względu na dogodne warunki komunikacyjne z [[Łódź|Łodzią]] i [[Zgierz]]em we wsi osiedla się na stałe coraz większa liczba mieszkańców tych miast. W 1999 r. założono wodociągi, pobierające wodę z odwiertu z głębokości 190 m z warstw [[oligocen|oligoceńskich]]. W pobliżu wsi wytyczono szlaki rowerowe. |
Obecnie wieś ma charakter letniskowo-rolniczy, znajduje się w niej ok. 50 gospodarstw (zamieszkiwanych przez 290 stałych mieszkańców) i ponad 1000 działek rekreacyjnych, sklepy, punkt felczerski, [[Ochotnicza straż pożarna w Polsce|Ochotnicza Straż Pożarna]], dom parafialny, betoniarnia, [[tartak]], stadnina koni, a także zakład przetwórstwa owoców produkujący soki i wino owocowe. Ze względu na dogodne warunki komunikacyjne z [[Łódź|Łodzią]] i [[Zgierz]]em we wsi osiedla się na stałe coraz większa liczba mieszkańców tych miast. W 1999 r. założono wodociągi, pobierające wodę z odwiertu z głębokości 190 m z warstw [[oligocen|oligoceńskich]]. W pobliżu wsi wytyczono szlaki rowerowe. |
||
Wieś jest obsługiwana przez urząd pocztowy we wsi Biała i leży w granicach parafii Biała (4 km na południowy zachód, kod pocztowy 95-001). |
Wieś jest obsługiwana przez urząd pocztowy we wsi Biała i leży w granicach parafii Biała (4 km na południowy zachód, [[kod pocztowy]] 95-001). |
||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
Wersja z 02:32, 2 gru 2022
| Artykuł |
51°55′57.8″N 19°30′3.7″E |
|---|---|
| - błąd |
4 m |
| WD |
51°55'59.9"N, 19°31'0.1"E, 51°55'55.63"N, 19°30'15.55"E |
| - błąd |
14 m |
| Odległość |
1135 m |
| wieś | |
 Dwór i fragment parku w Kęblinach – obecnie ośrodek stowarzyszenia Monar | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | |
| Wysokość |
145[1] m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) |
366 |
| Strefa numeracyjna |
42 |
| Kod pocztowy |
95-001 |
| Tablice rejestracyjne |
EZG |
| SIMC |
0416960 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zgierz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu zgierskiego  | |
 51°55′57,8″N 19°30′03,7″E/51,932722 19,501028
| |
Kębliny – wieś sołecka w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, w gminie Zgierz. W latach 1975–1998 podlegała administracyjnie pod ówczesne województwo łódzkie. Nazwa pochodzi od staropolskiego słowa kębło – gniazdo, leże, legowisko (zwłaszcza zajęcy). Niektórzy wiążą pochodzenie nazwy z nazwiskiem Kembel lub Kombel, pojawiającym się w dokumentach z końca XIV w.
Położenie
Wieś położona jest 12 km na północ od Zgierza, na północnej krawędzi Wyżyny Łódzkiej nad Moszczenicą, jedną z czystszych rzek powiatu zgierskiego, tworzącej tu liczne meandry, typowych dla małych rzek nizinnych. Wieś i jej okolice leżą w obszarach chronionego krajobrazu.
Lewy brzeg Moszczenicy sąsiaduje z Lasem Kęblińskim (albo Szczawińskim), w którym wyznaczono rezerwat Grądy nad Moszczenicą ([1]) o powierzchni 46 ha. Las Kębliński jest lasem mieszanym, z licznymi starymi bukami i dębami (tzw. kwaśna buczyna niżowa). W Lesie Kęblińskim do niedawna rósł potężny, zabytkowy dąb (o obwodzie pnia 364 cm), o którym mówiono, że Rosjanie powiesili na nim kilku powstańców z 1863 r. po przegranej bitwie pod Dobrą (ok. 10 km na wschód). Na południowym skraju lasu w odległości 5 km przebiega autostrada A2 (E30) Nowy Tomyśl – Stryków, a przez samą wieś biegnie droga wojewódzka nr 708 Ozorków – Brzeziny.
Dzieje
W pobliżu wsi znajduje się neolityczne stanowisko archeologiczne odkryte przez Władysława Kasińskiego (1917–1944). Znaleziono także ślady po tzw. mielerzach, w których w średniowieczu przygotowywano węgiel drzewny do wytopu żelaza w tzw. kuźnicach.
Pierwsza wzmianka o wsi Kambliny pochodzi z 1520 r. i informuje, że wchodziła ona w skład parafii Gieczno (7 km na północ od Kęblin). W tym czasie właścicielami Kamblin i pobliskiego Besiekierza byli Besiekierscy, a później Gomolińscy. Nazwa wsi Kębliny jest wymieniona w dokumencie z 1793 r. o ustanowieniu powiatu zgierskiego. W XIX w. była wsią folwarczną. Na początku XIX w. Kębliny należały do Józefa Brochockiego, który sprzedał je w 1802 r. Antoniemu Grodzińskiemu. W 1822 r. majątek nabył Roch Trzciński. W 1846 r. na mocy działów rodzinnych właścicielem został Ignacy Urbankowski. Majątek ten skonfiskowały władze rosyjskie, ponownie jednak został on nabyty przez rodzinę Urbankowskich, którzy wybudowali w 1840 r. parterowy murowany dwór (kilkakrotnie przebudowywany) o typowej konstrukcji dworów polskich. Dwór mieści się w parku, założonym w końcu XIX w. W 1896 r. majątek nabyła rodzina Olszewskich.
Walory krajobrazowe wsi już w latach 30. XX w. przyciągały mieszkańców Łodzi i Zgierza, którzy zakładali w niej swoje letnie domy. Z tego okresu zachowały się dwa takie obiekty, obecnie odrestaurowane przez prywatnych właścicieli, m.in. modernistyczna willa łódzkiego fabrykanta Brunona Biedermanna z 1938 r. wyłożona ciekawymi majolikami. W 1938 r. tereny nad Moszczenicą wykupili właściciele francuscy, którzy chcieli tam wybudować sanatorium, ale plany ich przerwała II wojna światowa.
Podczas wojny obronnej Polski w 1939 r., w przededniu bitwy nad Bzurą, w nocy z 7 na 8 września w okolicy wsi toczyły się krwawe walki z udziałem pododdziałów 28 pułku Strzelców Kaniowskich z 10 Dywizji Piechoty i Kresowej Brygady Kawalerii Wojska Polskiego. Przedzierając się w kierunku północnym do miejsca koncentracji w odległym o 8 km Koźlu, jednostki te napotkały pododdziały niemieckiej 24 Dywizji Piechoty, z którymi stoczyły całonocny bój (upamiętniony obeliskiem). Zginęło wtedy i zmarło od ran od 150 do 200 polskich żołnierzy (170 mogił polskich żołnierzy – w większości nieznanych – znajduje się na cmentarzu w pobliskiej wsi Biała). W wyniku tej bitwy czasowo wyparto Niemców z zajętego przez nich folwarku i udało się otworzyć drogę dla pozostałych pododdziałów polskich.
11 września 1939 wkraczające oddziały Wehrmachtu do wsi Jasionka i Kębliny zamordowały 11 osób (nazwiska ofiar zostały ustalone)[2].
W 1940 r. przesiedlony Estończyk van Balten otrzymał Kębliny jako rekompensatę straconego w Estonii majątku. Jego żona zatrudniała w dworze licznych Polaków. Kębliny znajdowały się w pobliżu granicy pomiędzy Generalnym Gubernatorstwem i Krajem Warty (Warthegau) i były miejscowością, w której przerzucano nielegalnie przez granicę wielu Polaków.
Po wojnie dwór przejęła Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, a od 1992 r. znajduje się tam ośrodek Stowarzyszenia Monar. Naprzeciw dworu znajduje się stara murowana kuźnia zbudowana na początku XIX w. o ciekawej architekturze (ryzalit frontowy i ganek, a w narożach podparta przyporami).
Obecnie wieś ma charakter letniskowo-rolniczy, znajduje się w niej ok. 50 gospodarstw (zamieszkiwanych przez 290 stałych mieszkańców) i ponad 1000 działek rekreacyjnych, sklepy, punkt felczerski, Ochotnicza Straż Pożarna, dom parafialny, betoniarnia, tartak, stadnina koni, a także zakład przetwórstwa owoców produkujący soki i wino owocowe. Ze względu na dogodne warunki komunikacyjne z Łodzią i Zgierzem we wsi osiedla się na stałe coraz większa liczba mieszkańców tych miast. W 1999 r. założono wodociągi, pobierające wodę z odwiertu z głębokości 190 m z warstw oligoceńskich. W pobliżu wsi wytyczono szlaki rowerowe.
Wieś jest obsługiwana przez urząd pocztowy we wsi Biała i leży w granicach parafii Biała (4 km na południowy zachód, kod pocztowy 95-001).
Zabytki
Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[3] na listę zabytków wpisany jest obiekt:
- park dworski, k. XIX, nr rej.: A/291 z 20.12.1983
Przypisy
- ↑ Wieś Kębliny w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-12-30], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 229.
- ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2010-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 września 2013)].
