Wikipedia

Ulica Wiśniowa w Katowicach

ulica w Katowicach

Ulica Wiśniowa w Katowicach – ulica w Katowicach, położona w północno-zachodniej części miasta, w graniach dzielnicy Załęże.

ulica Wiśniowa
Załęże
Ilustracja
Ulica Wiśniowa (widok w kierunku południowym)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

261 m

Przebieg
światła 0m ← ul. Gliwicka →
170m ul. J. Skrzeka
215m linia kolejowa 137
światła 261m ← ul. Obroki, ul. J. Pukowca →
↓ ul. S. Kossutha
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Wiśniowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Wiśniowa”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Wiśniowa”
Ziemia50°16′05,2″N 18°58′44,6″E/50,268125 18,979053
Multimedia w Wikimedia Commons

Rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Gliwicką. Następnie krzyżuje się z ulicą J. Skrzeka. Kończy swój bieg przy skrzyżowaniu z ulicą Obroki, ulicą J. Pukowca i ulicą S. Kossutha, za wiaduktem kolejowym przed osiedlem W. Witosa.

Charakterystyka

edytuj
 
Przystanek autobusowy ZTM Załęże Wiśniowa (2024)

Ulica Wiśniowa to droga powiatowa nr 6547S klasy drogi lokalnej. Jezdnia ulicy o szerokości 6,8 m posiada nawierzchnię bitumiczną[1], a długość ulicy wynosi 261 m[2]. Jest w administracji Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach[3], w systemie TERYT widnieje pod numerem 24412[4], a kody pocztowe dla adresów wzdłuż ulicy to 40-860 (numery parzyste) i 40-861 (numery nieparzyste)[5]. Drogą kursują autobusy Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM). Znajduje się tutaj przystanek autobusowy Załęże Wiśniowa, a na północ od niej, przy ulicy Gliwickiej przystanek tramwajowy o tej samej nazwie[6].

Ulica Wiśniowa ma układ równoleżnikowy i jest bezpośrednim łącznikiem dzielnic Załęże i Osiedle Witosa[7], a cała jezdnia ulicy znajduje się w granicach pierwszej z tych dzielnic[8]. Wzdłuż ulicy przebiega trasa rowerowa nr 103, a także szlak turystyczny – Szlak Dwudziestopięciolecia PTTK[7].

Ulica Wiśniowa zabudowana jest familokami osiedla kopalni „Kleofas”. Są to budynki wolnostojące trój- i czterokondygnacyjne[9]. Na ich zapleczu znajduje się wysoki blok mieszkalny[10].

W połowie listopada 2024 roku w systemie REGON zarejestrowanych było około 30 podmiotów gospodarczych z siedzibą przy ulicy Wiśniowej, w tym m.in.: Stowarzyszenie Górnośląski Klaster Kreatywny (ul. Wiśniowa 7a), zakład ślusarski, sklep ogólnospożywczy i inne[11]. Wierni rzymskokatoliccy mieszkający przy ulicy Wiśniowej przynależą do parafii św. Józefa[12].

Historia

edytuj
 
Krzyż przy skrzyżowaniu ulic Gliwickiej i Wiśniowej (2024)

Droga w śladzie późniejszej ulicy Wiśniowej przed 1826 roku była częścią starej trasy do Radoszów i Kochłowic, łącząca folwarki Obroki i Niedźwiezdziniec (jej kontynuacją była późniejsza ulica Obroki[13]). Po 1846 roku została podzielona, a w latach 80. XIX wieku jej przebieg wyprostowano[7].

Na przełomie XIX i XX wieku[14] dla pracowników kopalni „Cleophas” (późniejszy „Kleofas”) zbudowano w rejonie późniejszych ulic F. Bocheńskiego, Lisa i Wiśniowej kolonię robotniczą[15]. Jako pierwsze z obiektów kolonii powstały dwa domy noclegowe w rejonie późniejszego skrzyżowania ulic Gliwickiej i Wiśniowej, po czym przystąpiono do budowy kolejnych familoków dla pracowników kopalni i ich rodzin[16]. Przy ulicy Wiśniowej powstał konsum, a niedaleko skrzyżowania z ulicą Gliwicką piekarnia(inne języki) (niem. backhaus, śl. piekarniok) i pralnia[17].

 
Ulica Wiśniowa zaznaczona na mapie wydanej w 1933 roku

Familoki na całej długości ulicy były już widoczne na mapie wydanej w 1902 roku[18], a ulica Wiśniowa była wówczas drogą dojazdową do kopalni[19]. W 1900 roku drodze nadano nazwę Reckestrasse[20]. Na początku XX wieku została zlikwidowana znajdująca się tam kaplica, w latach międzywojennych postawiono krzyż na pamiątkę przyłączenia gminy Załęże do Polski[7].

W 1925 roku drogę przemianowano na ulicę Thomasa W. Wilsona, wcześniej pod nazwą Bermannstrasse, a później ulica Górnicza. W latach 1939–1945 ulica miała nazwę Bergmannstrasse, po czym przywrócono poprzednią nazwę, a w 1951 roku drogę przemianowano na ulicę Wiśniową[20].

W latach 60. i 70. XX wieku wybudowano dwa wielopiętrowe bloki przy ulicy Wiśniowej 7a i Gliwickiej 208, a także niższe przy ulicy J. Skrzeka[21], w miejsce ogródków działkowych[22]. Wzniesiono wówczas budynki trój- i jedenastokondygnacyjne[23]. Na lata 80. XX wieku przewidywano wyburzanie domów przy ulicy Gliwickiej na odcinku od ulicy Wiśniowej do ulicy P. Pośpiecha, gdzie miał powstać duży węzeł drogowy dla ruchu samochodowego i tramwajowego. Ostatecznie tej inwestycji nie zrealizowano[24].

Obiekty zabytkowe i historyczne

edytuj
 
Familoki położone przy ulicy Wiśniowej 5/7 i 9/11 (2015)
  • Krzyż przydrożny (ul. Gliwicka / ul. Wiśniowa) – w stylu historyzmu; jest to obiekt murowany z cegły i sztucznego kamienia, ze zdwojonym cokołem; krzyż posiada figurę Chrystusa; od frontu na cokole znajduje się napis Szczęść Boże[25],
  • Familoki (ul. Wiśniowa 1/3, 5/7 i 9/1) – osiedla kopalni „Kleofas”; z końca XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego; są to obiekty murowane z cegły, z podmurówką kamienną, trójkondygnacyjne, zwieńczone dachem dwuspadowym; posiadają proste gzymsy, skromną artykulację poziomą i ozdobne wnęki okienne[26],
  • Familoki (ul. Wiśniowa 2 / ul. Gliwicka 200; ul. Wiśniowa 4/6 i 8) – osiedla kopalni „Kleofas”; z końca XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego; są to obiekty murowane z cegły, z podmurówką kamienną, trójkondygnacyjna z poddaszem, zwieńczone dachem dwuspadowym; posiadają, skromną artykulację poziomą i ozdobne wnęki okienne[26],
  • Familok (ul. Wiśniowa 10) – osiedla kopalni „Kleofas”; z końca XIX wieku w stylu historyzmu ceglanego prostego; jest to obiekt murowany z cegły, czterokondygnacyjny, zwieńczony dachem dwuspadowym; posiada proste gzymsy, łuki odcinkowe nad oknami i ozdobne wnęki okienne[27].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. geoportal.orsip.pl. [dostęp 2024-11-17]. (pol.).
  2. ↑ Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2024-11-17]. (pol.).
  3. ↑ Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach: MZUiM w liczbach. www.mzum.katowice.pl. [dostęp 2024-11-17]. (pol.).
  4. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2024-11-17]. (pol.).
  5. ↑ Poczta Polska: Wyszukiwarka kodów pocztowych (Pocztowych Numerów Adresowych). kody.poczta-polska.pl. [dostęp 2024-11-17]. (pol.).
  6. ↑ Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 2023-06-09. [dostęp 2024-11-17]. (pol.).
  7. ↑ a b c d Steuer 2024 ↓, W.
  8. ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2024-11-17]. (pol.).
  9. ↑ Kasprzyk 1994 ↓, s. 157.
  10. ↑ Kasprzyk 1994 ↓, s. 172.
  11. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2024-11-17]. (pol.).
  12. ↑ Grzegorek i Tabaczyński 2014 ↓, s. 65.
  13. ↑ Kasprzyk 1994 ↓, s. 8.
  14. ↑ Kasprzyk 1994 ↓, s. 6.
  15. ↑ Szaraniec 1996 ↓, s. 263.
  16. ↑ Pierończyk 2019 ↓, s. 17.
  17. ↑ Pierończyk 2019 ↓, s. 35.
  18. ↑ Pierończyk, Różycka i Gąsior 2016 ↓, s. 8.
  19. ↑ Kasprzyk 1994 ↓, s. 50.
  20. ↑ a b Barciak, Chojecka i Fertacz 2012 ↓, s. 728.
  21. ↑ Szaraniec 1996 ↓, s. 268.
  22. ↑ Pierończyk 2019 ↓, s. 269.
  23. ↑ Kasprzyk 1994 ↓, s. 59.
  24. ↑ Szaraniec 1996 ↓, s. 269.
  25. ↑ Kasprzyk 1994 ↓, s. 67.
  26. ↑ a b Kasprzyk 1994 ↓, s. 143.
  27. ↑ Kasprzyk 1994 ↓, s. 144.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Wiśniowa_w_Katowicach&oldid=75568700”