Twórczość (miesięcznik)
Twórczość – polski miesięcznik literacki, najstarsze polskie pismo literackie, ukazujące się od sierpnia 1945[2], początkowo w Krakowie, a od 1950 w Warszawie. Profil „Twórczości” obejmuje przede wszystkim publikację współczesnej polskiej poezji i prozy, eseje poświęcone literaturze polskiej i światowej oraz ocenę dzieł literackich.
 Budynek, w którym mieści się redakcja „Twórczości” (2019) | |
| Częstotliwość | |
|---|---|
| Państwo | |
| Adres |
00-490 Warszawa |
| Wydawca |
Instytut Książki (od 2010) |
| Tematyka |
literatura |
| Pierwszy numer |
sierpień 1945 |
| Redaktor naczelny | |
| Format |
B5 |
| Liczba stron |
176 |
| ISSN | |
| Strona internetowa | |
Historia i redaktorzy
edytujW latach 1955–1980, kiedy redaktorem naczelnym pisma był Jarosław Iwaszkiewicz, w redakcji pracowali m.in.: Anna Kamieńska, Marta Fik, Julian Stryjkowski, Ziemowit Fedecki, Andrzej Kijowski, Henryk Bereza, Artur Międzyrzecki, Zdzisław Najder, Wojciech Karpiński, Jerzy Lisowski.
Wśród najważniejszych stałych rubryk w historii miesięcznika należy wyróżnić ukazujące się od 1968 „Przeglądy Prasy” przekształcone następnie przez objętego zakazem druku pod nazwiskiem Andrzeja Kijowskiego w słynne „Kroniki Dedala”. Ukazywały się one na łamach „Twórczości” do 1984. Także od 1977 do 2005 w „Twórczości” publikował swoje teksty Henryk Bereza; ukazywały się one pod wspólnym tytułem Czytane w maszynopisie[3]. Do najdłużej współpracujących z miesięcznikiem pisarzy polskich należał Tadeusz Różewicz, który na łamach miesięcznika publikował od roku 1946, ogłaszał tu wiersze, poematy, tłumaczenia, opowiadania (np. Śmierć w starych dekoracjach) oraz poematy prozą (m.in. Złowiony). W roku 2017 nakładem Wrocławskiego Wydawnictwa Warstwy ukazał się tom Tadeusza Różewicza Wiersze i poematy z Twórczości (1946–2005)[4].
W ostatnich latach stałą rubrykę autorską, w każdym roku inną, mieli Tadeusz Komendant, Szymon Wróbel, Michał Mrugalski, Andrzej Nowak, Janusz Drzewucki, Marek Sołtysik i Jerzy Olek.
Redaktorami „Twórczości” są m.in. Leszek Bugajski, Janusz Drzewucki, Rajmund Kalicki, a sekretarzem redakcji Aneta Wiatr. Redakcja miesięcznika mieści się w Warszawie przy ulicy Wiejskiej 16[1].
Redaktorzy naczelni
edytujRedaktorami naczelnymi „Twórczości” byli kolejno:
- w latach 1945–1949 Kazimierz Wyka (pierwszy numer został formalnie podpisany przez Leona Kruczkowskiego)[5]
- w latach 1950–1954 Adam Ważyk[5]
- w latach 1955–1980 Jarosław Iwaszkiewicz[5]
- w latach 1981–2004 Jerzy Lisowski[6]
- w latach 2004–2020 Bohdan Zadura[7]
- od lutego 2021 r. do listopada 2024 redaktorem naczelnym był Mateusz Werner[8]
- od listopada 2024 redaktorem naczelnym jest Darek Foks[9]
Wydawcy
edytujOd 1945 do końca marca 2010 wydawany był kolejno przez Spółdzielnię Wydawniczą „Czytelnik”, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Wydawnictwo Współczesne i Bibliotekę Narodową, a od 1 kwietnia 2010 przez Instytut Książki[10].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Kontakt. Adres redakcji. Miesięcznik Twórczość. [dostęp 2019-07-14].
- ↑ „Twórczość”: Miesięcznik mistrzów i debiutantów [online] [dostęp 2018-02-05].
- ↑ Henryk Bereza, Wypiski z lat 1991–2004, 2006, ISBN 83-922577-4-X.
- ↑ Tadeusz Różewicz, Wiersze i poematy z „Twórczości” (1946-2005), Janusz Drzewucki (red.), Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy, 2017, ISBN 978-83-65502-18-6.
- ↑ a b c Janusz Drzewucki o ''Twórczości'' i twórczości Jarosława Iwaszkiewicza, „TOK FM” [dostęp 2018-02-05] (pol.).
- ↑ Jerzy Lisowski, Trwanie jest już wartością, „„Sycyna” 1995, nr 15/16”.
- ↑ Bohdan Zadura | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2021-02-02] (pol.).
- ↑ Mateusz Werner nowym redaktorem naczelnym „Twórczości” [online], instytutksiazki.pl, 2 lutego 2021 [dostęp 2021-02-02] (pol.).
- ↑ Cztery czasopisma kulturalne mają nowych naczelnych. Ogłoszono wyniki konkursu. wyborcza.pl, 2024-11-27. [dostęp 2024-12-11].
- ↑ Czasopisma patronackie w Instytucie Książki. 2010-04-06. [dostęp 2010-04-21]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Hasło „Twórczość”, w: Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny, red. A. Hutnikiewicz, A. Lam, Warszawa 2003.
Linki zewnętrzne
edytuj- O czasopiśmie „Twórczość” na stronach Instytutu Książki