Wikipedia

Tadeusz Sulimirski (generał)

generał brygady Wojska Polskiego

Tadeusz Sulimirski herbu Lubicz (ur. 31 października 1866 w Łączkach, zm. 1940 we Lwowie) – generał brygady Wojska Polskiego.

Tadeusz Sulimirski
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

31 października 1866
Łączki

Data i miejsce śmierci

1940
Lwów

Przebieg służby
Lata służby

1886–1924

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

IV Brygada Jazdy

Stanowiska

dowódca brygady

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka

Tadeusz Sulimirski z synem Wojciechem, wtedy podchorążym, na ulicy we Lwowie 3 czerwca 1930 r.

Życiorys

edytuj

Urodził się 31 października 1866 w Łączkach, w ówczesnym powiecie jasielskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Józefa Jana Sulimirskiego (1839–1910) i Bolesławy z Rogoyskich (1840–1881)[1][2]. Miał sześcioro rodzeństwa: Marię (1863–1941), Bolesława (1863–1943), Leontynę (1865–1957), Zygmunta (1870–1915), Kazimierza (ur. 1872), majora kawalerii pospolitego ruszenia i Wita (1874–1943)[2].

Służba w cesarskiej i królewskiej Armii

edytuj

W 1883 roku ukończył naukę w Szkole Kadetów Kawalerii w Hranicach (Kavalleriekadettenschule in Mährisch Weißkirchen) i rozpoczął studia w Akademii Handlowej w Wiedniu, lecz wkrótce z nich zrezygnował. 21 maja 1886 roku rozpoczął zawodową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej Armii. Do 1 sierpnia 1896 roku był oficerem Galicyjskiego Pułku Ułanów Nr 2 w Tarnowie. W latach 1893–1894 pełnił funkcję oficera prowiantowego pułku[3][4]. W 1894 został przydzielony z macierzystego oddziału do Pułku Ułanów Obrony Krajowej Nr 2[5]. Od 1 października 1894 do 1 sierpnia 1895 był słuchaczem Kursu Telegraficznego[6]. W latach 1905–1912 dowodził szwadronem w Galicyjskim Pułku Ułanów Nr 1 we Lwowie. W latach 1907–1908 w Wiedniu był słuchaczem ośmiomiesięcznego kursu dla oficerów sztabowych. W 1912 roku wyznaczony na stanowisko dowódcy II dywizjonu w Pułku Ułanów Obrony Krajowej Nr 1 we Lwowie, a rok później awansowany na majora. Z chwilą mobilizacji mianowany dowódcą dywizjonu kawalerii (Kavalleriedivision) w 43 Dywizji Piechoty Obrony Krajowej, Feldmarschalleutnanta Alberta Schmidta von Georgenegg. W skład dywizjonu weszły 5 i 6 szwadrony pułku ułanów Obrony Krajowej Nr 1.

W czasie I wojny światowej (do kwietnia 1916 roku) dowodził wspomnianym wyżej dywizjonem na froncie galicyjskim[6]. Następnie został przydzielony do Pułku Piechoty Obrony Krajowej Nr 20 na froncie włoskim, w Tyrolu i Gorycji, dowódca grupy kawalerii w dolinie Astico i dowódca batalionu[6][7]. 10 października 1916 został przydzielony do Kadry Pułku Strzelców Konnych Nr 1 w Fulnek[6]. Od 10 lutego 1917 do 31 października 1918 był przydzielony do Pułku Strzelców Nr 34 na froncie wołyńskim nad Stochodem dowodząc batalionem, a następnie pułkiem[6][8]. W tym samym roku awansowany na pułkownika[1].

Służba w Wojsku Polskim

edytuj

Uczestniczył w obronie Lwowa. Od 28 listopada 1918 roku pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej przy Dowództwie „Wschód”. 19 marca 1919 roku został komendantem miasta i placu we Lwowie. 4 sierpnia tego roku objął stanowisko sztabowego oficera inspekcyjnego kawalerii przy Dowództwie Okręgu Generalnego „Łódź”. 16 października 1919 został mianowany dowódcą 1 Pułku Strzelców Konnych (Dragonów)[9]. Faktycznie nie dowodził ponieważ poszczególne dywizjony walczyły oddzielnie jako jazda dywizyjna. Między innymi I dywizjon w składzie Grupy gen. Bonin’a (eks 7 Dywizja Strzelców Polskich). IV wołyński dywizjon mjr Feliksa Jaworskiego do grudnia stacjonował w Hrubieszowie, a później walczył na froncie poleskim w składzie 9 Dywizji Piechoty. 15 listopada 1919 został zwolniony ze stanowiska dowódcy pułku i równocześnie mianowany dowódcą 4 Brygady Jazdy[10]. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w kawalerii, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[11].

Na stanowisku liniowym pozostał do czerwca 1920 roku. Z powodu złego stanu zdrowia przeniesiony do służby sztabowej. 23 lipca objął obowiązki zastępcy dowódcy Okręgu Generalnego „Kielce” w Kielcach[12]. W listopadzie 1921 roku został przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu.

Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz dekretem z 10 września 1922 roku przeniósł go z dniem 1 września 1922 roku w stan spoczynku, w stopniu generała brygady z prawem noszenia munduru[13]. Jako emerytowany generał brygady zatrzymany został w służbie czynnej. Powierzono mu obowiązki kontrolera remontu przy Departamencie II Jazdy Ministerstwa Spraw Wojskowych. 26 października 1923 roku Prezydent RP zatwierdził go w stopniu generała brygady[14]. W lutym 1924 roku objął stanowisko inspektora remontu przy Generalnym Inspektorze Jazdy[15]. Ostatecznie Minister Spraw Wojskowych zwolnił go z czynnej służby z dniem 31 grudnia 1924 roku[16].

Na emeryturze pracował dorywczo w przedsiębiorstwie naftowym swojego brata Wita. W listopadzie 1939 roku aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD i osadzony w więzieniu Brygidki we Lwowie. Współwięźniem generała był lwowski architekt i poeta, kpt. Marian Hełm-Pirgo. Z jego relacji wynika, że generał w następstwie trudnych warunków więziennych zachorował na przewlekłe zapalenie nerek. W lutym 1940 roku przeniesiony został do więziennego szpitala, lecz po kilku dniach zmarł.

Życie prywatne

edytuj

Tadeusz Sulimirski był żonaty z Bohdaną (Bogdaną) z Kaczkowskich (ur. ok. 1870, zm. ok. 1941 w Kazachstanie). Została aresztowana na drugi dzień po zatrzymaniu męża. Po pewnym czasie zwolniona z więzienia. W kwietniu 1940 deportowana do Kazachstanu, w rejon Semipałatyńska, gdzie zmarła z głodu.

Miał czworo dzieci:

Awanse

edytuj
  • kadet – ze starszeństwem z 1 listopada 1888[17][6]
  • kadet–zastępca oficera – 1 maja 1889 ze starszeństwem z 1 listopada 1888[18][6]
  • porucznik (niem. Leutnant) – starszeństwo z 1 maja 1890[19][6]
  • nadporucznik (niem. Oberleutnant) – starszeństwo z 1 listopada 1894[6]
  • rotmistrz (niem. Rittmeister) – 1 listopada 1901[6]
  • major – 1 maja 1913[6]
  • podpułkownik (niem. Oberstleutnant) – 1 listopada 1915[6]
  • pułkownik (niem. Oberst) – 1 listopada 1918[6]
  • generał brygady – 10 września 1922 roku z dniem 1 września 1922 roku, zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Nicman ↓.
  2. ↑ a b Marek Jerzy Minakowski: Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl). Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne. [dostęp 2022-09-12].
  3. ↑ Schematismus 1893 ↓, s. 611, 697, jako Sulimierski.
  4. ↑ Schematismus 1894 ↓, s. 615, 703, jako Sulimierski.
  5. ↑ Schematismus 1895 ↓, s. 586, 672.
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l m Kolekcja ↓, 3.
  7. ↑ Nicman ↓, Wg autora miał dowodzić batalionem 20 pułku strzelców konnych.
  8. ↑ Nicman ↓, Wg autora miał to być 34 pułk strzelców konnych.
  9. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 95 z 26 listopada 1919, poz. 3686.
  10. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 97 z 27 grudnia 1919, poz. 4029.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920 roku, s. 399.
  12. ↑ Dziennik Rozkazów Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce” Nr 66 z 29 lipca 1920 roku, pkt 2 Mianowania.
  13. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 36 z 30 września 1922 roku, s. 743.
  14. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 70 z 7 listopada 1923 roku, s. 738.
  15. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 14 z 16 lutego 1924 roku.
  16. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 103 z 2 października 1924 roku.
  17. ↑ Militär-Schematismus 1889 ↓, s. 557, 621 jako Sulimierski.
  18. ↑ Schematismus 1890 ↓, s. 579, 643.
  19. ↑ Schematismus 1891 ↓, s. 583, jako Sulimierski.

Bibliografia

edytuj
  • Tadeusz Sulimirski. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.585 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-09].
  • Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1889. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1888. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1890. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1889. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1891. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1891. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1893. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1893. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1894. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1894. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1895. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1895. (niem.).
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
  • Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
  • Zdzisław Nicman. Generał Tadeusz Sulimirski (1866-1940). „Polska Zbrojna”. Warszawa. 
  • Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
  • Henryk P. Kosk, Apel żałobny dowódców września, Polska Zbrojna,
  • Zbigniew Gnat-Wieteska, 1 Pułk Strzelców Konnych - tradycje i udział w wojnie 1939 r., Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej, zeszyt 1, Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „Mikromax” Sp. z o. o., Warszawa 1989, ISBN 83-00-02552-9, s. 8,
  • Józef Mularczyk, Zarys historii wojennej 1-go Pułku Strzelców Konnych, Warszawa 1931,
  • Rocznik oficerski 1924, s. 313, 531, 559, 580, 626, 635, 1406,
  • Rocznik oficerski 1932, s. 172, 647,
  • Rocznik oficerski rezerw 1934, s. 322, 251, 959,
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Sulimirski_(generał)&oldid=73732110”