S.T.A.L.K.E.R.[a] – seria gier komputerowych z gatunku strzelanek pierwszoosobowych z elementami gier fabularnych stworzona przez studio GSC Game World i wydana na systemy Microsoft Windows. Pierwsza gra serii – S.T.A.L.K.E.R.: Cień Czarnobyla z 2007 roku – do września 2008 roku sprzedała się w dwóch milionach egzemplarzy[9]. Polskimi dystrybutorami serii są CD Projekt (dwie pierwsze części) oraz Cenega Poland (Zew Prypeci)[10]. Seria została zainspirowana książką Piknik na skraju drogi napisaną przez Arkadija i Borysa Strugackich oraz filmem Stalker Andrieja Tarkowskiego z 1979 roku. Na podstawie gier wydano także kilkadziesiąt powieści.

S.T.A.L.K.E.R.
Ilustracja
Logo serii używane od Serca Czarnobyla
Producenci

GSC Game World

Wydawcy

GSC Game World, THQ[1], Deep Silver[2]

Dystrybutorzy

PL: CD Projekt, Cenega[3], Plaion Polska[4]

Kompozytor

Władimir Friej[5], Jarosław Odryn[6]

Pierwsza gra serii

S.T.A.L.K.E.R.: Cień Czarnobyla (2007)

Ostatnia gra serii

S.T.A.L.K.E.R.: Zew Prypeci (2009)

Platformy

Microsoft Windows, PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One, Xbox Series X/S, Nintendo Switch

Gatunek

strzelanka pierwszoosobowa

Akcja serii rozgrywa się w latach 2011–2012 na fikcyjnym obszarze wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej zwanym Zoną. Po 1986 na jej terenie zaczęły pojawiać się tajemnicze i niezwykle cenne artefakty, które przyciągnęły ludzi zwanych stalkerami. Zoną bardzo szybko zaczęło się interesować także wojsko i naukowcy. W wyniku promieniowania na terenie Zony powstały także niebezpieczne anomalie i mutanty. Fabuła skupia się na konfliktach występujących pomiędzy frakcjami przebywającymi na terenie Zony oraz odkrywaniu jej tajemnic. Gracz wciela się kolejno w stalkerów (dwie pierwsze części) i żołnierza pod przykrywką stalkera (trzecia część).

20 listopada 2024 wydano kolejną część serii, zatytułowaną S.T.A.L.K.E.R. 2: Serce Czarnobyla.

Do 31 maja 2014 roku tryb gry wieloosobowej opierał się na serwerach usługi GameSpy Arcade, a w związku z ich zamknięciem twórcy gry uruchomili własne serwery[11].

Gry z serii

edytuj
 
Logo serii używane w latach 2007–2009.
Zrzuty ekranu serii S.T.A.L.K.E.R.
 
Cień Czarnobyla
 
Czyste Niebo
 
Zew Prypeci

S.T.A.L.K.E.R.: Cień Czarnobyla

edytuj

Gra S.T.A.L.K.E.R.: Cień Czarnobyla została wydana 20 marca 2007 roku. Gracz wciela się w stalkera zwanego „Naznaczonym”. Z trupiarki (ciężarówki, która wywozi martwych ludzi z Zony), która uległa wypadkowi, zostaje on uratowany przez innego stalkera, który zanosi go do lokalnego handlarza – Sidorowicza.

Naznaczony nic nie pamięta, a w jego PDA jest zapisane tylko jedno zadanie: „zabić Strieloka”.

S.T.A.L.K.E.R.: Czyste Niebo

edytuj

Gra S.T.A.L.K.E.R.: Czyste Niebo została wydana 22 sierpnia 2008 roku. Głównym bohaterem jest najemnik „Szrama”, który stracił pamięć. Wie tylko, że przeprowadzał lub ochraniał ekologów (frakcji składająca się z naukowców, którzy próbują zbadać i wykorzystać Zonę do np. tworzenia lekarstw itd.) i że nastąpiła wielka emisja, zaś sam Szrama przeżył i został uratowany przez oddział Czystego Nieba (frakcja składająca się z byłych wojskowych oraz naukowców, którzy próbują zrozumieć Zonę). Od teraz pracuje dla nich.

S.T.A.L.K.E.R.: Zew Prypeci

edytuj

Gra S.T.A.L.K.E.R.: Zew Prypeci została wydana 2 października 2009 roku. Gracz wciela się w majora Aleksandra Diegtiariowa, który w przebraniu stalkera musi zbadać przyczynę katastrofy pięciu śmigłowców.

S.T.A.L.K.E.R. 2: Serce Czarnobyla

edytuj

W sierpniu 2010 roku GSC Game World zapowiedziało kolejną odsłonę swojej serii, która miała nosić nazwę S.T.A.L.K.E.R. 2: Serce Czarnobyla[12]. 9 grudnia 2011 roku pojawiły się plotki mówiące o zamknięciu studia GSC Game World i anulowaniu prac nad grą[13][14], jednak 11 stycznia 2012 roku na profilu serii S.T.A.L.K.E.R. w serwisie Facebook ukazała się wiadomość, że produkcja gry będzie kontynuowana[15][16]. 25 kwietnia 2012 roku ogłoszono, że GSC Game World straciło prawa do marki S.T.A.L.K.E.R., wobec czego postanowiono zakończyć prace nad grą[17]. Większość pracowników GSC Game World utworzyło nowe studio o nazwie Vostok Games i rozpoczęło prace nad grą MMOFPS Survarium z modelem free-to-play[18][19]. Właścicielem praw do marki pozostał Siergiej Grigorowicz, który w wywiadzie przeprowadzonym 21 września 2012 roku powiedział, że prace nad grą zostaną wznowione, a produkowana będzie ona przez studio z krajów postsowieckich w celu zachowania klimatu serii[20]. Na początku grudnia 2012 roku niemiecka firma bitComposer ogłosiła, że nabyła prawa do marki i zamierza stworzyć kontynuację, jednak fakt ten został zdementowany przez GSC Game World na oficjalnej stronie studia oraz na profilu serii na Facebooku[21].

15 maja 2018 roku GSC Game World ponownie ogłosiło produkcję gry, ze wstępną datą premiery w 2021 roku[22]. 13 czerwca 2021 podczas targów E3 zaprezentowano zapowiedź S.T.A.L.K.E.R.-a 2: Serca Czarnobyla oraz przesunięto datę premiery na 28 kwietnia 2022[23].

12 stycznia 2022 roku GSC Game World ogłosiło, że nastąpiło ponowne przesunięcie daty premiery na 8 grudnia 2022[24].

W obliczu agresji Rosji na Ukrainę prace nad grą zostały czasowo wstrzymane. Twórcy zdecydowali również o zmianie podtytułu z transliteracji rosyjskiej Heart of Chernobyl na zgodny z transliteracją języka ukraińskiego – Heart of Chornobyl[25]. W późniejszym okresie poinformowano, że prace nad grą nadal trwają. Premierę początkowo zaplanowano na pierwszy kwartał 2024 roku[26], jednak ostatecznie wydano ją 20 listopada 2024 roku[27].

Legends of the Zone

edytuj

31 października 2024 roku wydano wersję na Nintendo Switch w postaci trylogii Legends of the Zone. Zestaw zawiera trzy tytuły cyklu: S.T.A.L.K.E.R.: Cień Czarnobyla, S.T.A.L.K.E.R.: Czyste Niebo oraz S.T.A.L.K.E.R.: Zew Prypeci. Każdą grę można zakupić osobno lub w ramach całej trylogii[28].

Inne media

edytuj

Powieści

edytuj

Na podstawie serii przez różnych autorów zostało napisanych ponad 80 książek wydanych głównie w Rosji i Niemczech, które do lipca 2012 roku sprzedały się w ponad 6 milionach egzemplarzy[29][30].

W 2013 roku licencję na publikację książkowej serii S.T.A.L.K.E.R.-a w Polsce otrzymało od ukraińskiego GSC Game World lubelskie wydawnictwo Fabryka Słów. Książki publikowane są jako cykl uniwersum S.T.A.L.K.E.R. serii Fabryczna Zona[31] i charakteryzują się pomarańczowym trójkątem na okładkach.

Serial telewizyjny

edytuj

9 listopada 2010 roku na oficjalnym profilu serii S.T.A.L.K.E.R. w serwisie Facebook pojawiła się informacja o produkowanym serialu telewizyjnym wraz z linkiem do strony zawierającej pierwszy zwiastun i kilka zdjęć[32]. Odcinek pilotażowy serialu został w całości sfinansowany przez GSC Game World[33]. Andriej Lewicki w wywiadzie przeprowadzonym przez Siergieja Paskiewicza ujawnił, że produkcja serialu została anulowana, gdyż Siergiej Grigorowicz nie był zadowolony z efektu końcowego[34].

Odbiór serii

edytuj
Średnia ocen z recenzji
Stan z 29 lipca 2012.
Gra GameRankings Metacritic
S.T.A.L.K.E.R.: Cień Czarnobyla 82,70%[35] 82/100[36]
S.T.A.L.K.E.R.: Czyste Niebo 74,04%[37] 75/100[38]
S.T.A.L.K.E.R.: Zew Prypeci 80,68%[39] 80/100[40]

W sierpniu 2010 roku podano, że sprzedano cztery miliony egzemplarzy gier serii[41].


  1. Zgodnie z informacją podaną przez wydawcę pierwszej gry z serii – THQ – „S.T.A.L.K.E.R.” to skrótowiec od słów „scavengers, trespassers, adventurers, loners, killers, explorers, robbers” (szabrownicy, intruzi, poszukiwacze przygód, samotnicy, zabójcy, odkrywcy, złodzieje)[1]. GSC Game World nie podawało takiego rozwinięcia ani w grach, ani na swoich stronach internetowych, używając zapisu stalker / сталкер w odniesieniu do postaci, a zapisu stylizowanego S.T.A.L.K.E.R. w odniesieniu do tytułów gier[7][8].

Przypisy

edytuj
  1. a b Daemon Hatfield: S.T.A.L.K.E.R. Meaning Revealed. [w:] IGN [on-line]. 2007-03-12. [dostęp 2024-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-05-28)]. (ang.).
  2. Krystian Smoszna: Deep Silver światowym wydawcą gry S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky. [w:] Gry-Online [on-line]. Webedia, 2008-02-01. [dostęp 2024-10-26]. (pol.).
  3. Tymon „Hut” Smektała: S.T.A.L.K.E.R. Zew Prypeci w katalogu wydawniczym Cenegi!. [w:] CD-Action [on-line]. 2009-10-14. [dostęp 2024-10-26]. (pol.).
  4. Filip Chruszcz: „Stalker 2: Edycja limitowana” w świetnej cenie już dostępna w sprzedaży. [w:] CD-Action [on-line]. Gaming Tech Esports Media SA, 2023-12-21. [dostęp 2024-10-25]. (pol.).
  5. Vladimir Frey. [w:] IMDb [on-line]. Amazon. [dostęp 2024-10-26]. (ang.).
  6. Dienis Ponomarienko: Авторы «S.T.A.L.K.E.R. 2» приготовили приятный сюрприз для поклонников игры. [w:] Главред [on-line]. 2021-02-04. [dostęp 2024-10-25]. (ros.).
  7. Characters/Персонажи. [w:] S.T.A.L.K.E.R. [on-line]. GSC Game World. [dostęp 2024-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-04-25)]. (ang. • ros.).
  8. S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chornobyl. GSC Game World Global Ltd. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-13)]. (ang. • ukr. • pol.).
  9. S.T.A.L.K.E.R.: 2.000.000 copies sold. stalker-game.com, 2008-09-03. [dostęp 2012-01-14]. (ang.).
  10. Katalog gier. cenega.pl. [dostęp 2012-01-14]. (pol.).
  11. Nathan Grayson: All STALKER Games Saved From GameSpy Server Meltdown. Rock, Paper, Shotgun, 2014-06-02. [dostęp 2014-06-02]. (ang.).
  12. Robert Purchese: S.T.A.L.K.E.R. 2 creeping towards RPG?. Eurogamer, 2011-01-12. [dostęp 2012-01-14]. (ang.).
  13. Киевская компания, создавшая игры S.T.A.L.K.E.R. и „Казаки”, решила самоликвидироваться. Ukranews.com, 2011-12-09. [dostęp 2017-09-18]. (ukr.).
  14. Про закрытие GSC. galyonkin.com, 2011-12-09. [dostęp 2012-01-14]. (ukr. • ang.).
  15. Official S.T.A.L.K.E.R.: The Stalker team is extremely happy! Why? Because we are continuing work on Stalker 2 after the holidays.. Facebook, 2012-01-11. [dostęp 2012-01-14]. (ang.).
  16. S.T.A.L.K.E.R. 2: Projekt był zagrożony. Na szczęście... prace są kontynuowane!. cdaction.pl, 2012-01-12. [dostęp 2012-01-14]. (pol.).
  17. Eddie Makuch: S.T.A.L.K.E.R. 2 canceled. GameSpot, 2012-04-25. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
  18. Vostok Games: Survarium. Facebook. [dostęp 2012-04-25]. (ang.).
  19. Patryk Purczyński: S.T.A.L.K.E.R. 2 jednak martwy? Powstaje duchowy kontynuator. gram.pl, 2012-04-25. [dostęp 2012-04-25]. (pol.).
  20. Mateusz Stanisławski: S.T.A.L.K.E.R. 2 wciąż żyje. Prace nad grą mogą ruszyć, ale tylko na Wschodzie. gram.pl, 2012-09-30. [dostęp 2012-09-30]. (pol.).
  21. Daniel Kłosiński: Prawa do marki S.T.A.L.K.E.R. jednak nie zostały sprzedane?. Eurogamer, 2012-12-13. [dostęp 2012-12-30]. (pol.).
  22. Andy Chalk: Stalker 2 is in development (again). PC Gamer, 2018-05-15. [dostęp 2018-05-16]. (ang.).
  23. Maciej Persona: Stalker 2: Heart of Chernobyl – wymagania sprzętowe na PC i dostępne edycje. PC World, 2021-06-15. [dostęp 2021-06-18].
  24. STALKER 2 oficjalnie opóźniony | GRYOnline.pl [online], GRY-Online.pl [dostęp 2022-01-16] (pol.).
  25. Twórcy STALKERA zmieniają nazwę gry. Kojarzyła się z Rosją [online], Polygamia, 15 marca 2022 [dostęp 2022-03-15] (pol.).
  26. George Yang: Stalker 2: Heart of Chornobyl Delayed To 2024. GameSpot, 2023-08-23. [dostęp 2024-02-16]. (ang.).
  27. S.T.A.L.K.E.R. 2: Heart of Chornobyl [online], Gry-Online [dostęp 2024-11-21].
  28. S.T.A.L.K.E.R.: Legends of the Zone Trilogy. Nintendo, 2024-10-31. [dostęp 2024-11-01]. (ang.).
  29. Книги. litstalker.ru. [dostęp 2021-02-04]. (ros.).
  30. S.T.A.L.K.E.R. Captives of the Zone (diary#1). Amazon.com. [dostęp 2012-08-30]. (ang.).
  31. Książki z serii Fabryczna zona. Lubimyczytac.pl. [dostęp 2015-03-03].
  32. Official S.T.A.L.K.E.R.: Did I mention a Stalker TV series? – Sasha[GSC]. Facebook, 2010-11-09. [dostęp 2012-08-09]. (ang.).
  33. Luke Plunkett: STALKER TV Show Pilot Looks As Bleak As The Game. Kotaku, 2010-11-10. [dostęp 2012-08-09]. (ang.).
  34. Sergey Paskevich: Андрей Левицкий о себе, Чернобыле и его новой книге «Аномалы». chornobyl.in.ua. [dostęp 2012-08-09]. (ros.).
  35. S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl. GameRankings. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
  36. S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl. Metacritic. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
  37. S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky. GameRankings. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
  38. S.T.A.L.K.E.R.: Clear Sky. Metacritic. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
  39. S.T.A.L.K.E.R.: Call of Pripyat. GameRankings. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
  40. S.T.A.L.K.E.R.: Call of Pripyat. Metacritic. [dostęp 2017-08-31]. (ang.).
  41. S.T.A.L.K.E.R. 2 zapowiedziany na 2012 rok. Gry-Online, 2010-08-14. [dostęp 2014-04-29]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj