Rumian polny

Rumian polny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	rumian
Gatunek	rumian polny
	Nazwa systematyczna
	Anthemis arvensis L.; Sp. pl. 2:894. 1753
Synonimy
	Anthe-matricaria gruetteriana Asch.; Chamaemelum arvense (L.) Hoffmanns. & Link; Matricaria inodora L.;
	Anthe-matricaria gruetteriana Asch.; Chamaemelum arvense (L.) Hoffmanns. & Link; Matricaria inodora L.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rumian polny (Anthemis arvensis L.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzimy obszar jego zasięgu obejmuje niemal całą Europę, Afrykę Północną (Algieria, Tunezja), wyspy Kanaryjskie, Azję Zachodnią, Kaukaz i Arabię Saudyjską^[3]. Rozprzestrzenił się jako gatunek zawleczony lub uciekinier z upraw również na Azorach, w Australii, Nowej Zelandii i Ameryce Północnej^[3]. W Polsce jest pospolitym na całym obszarze archeofitem^[4].

Morfologia

Pokrój

Koszyczek

Łodyga: Wzniesiona, rozgałęziająca się od samej nasady; naga lub rzadko przylegająco owłosiona. Zwykle o wysokości 15–50 cm.
Liście: Podwójnie pierzastodzielne o równowąskich, oddalonych od siebie odcinkach, 1-3-ząbkowych i delikatnie owłosionych.
Kwiaty: Zebrane w drobne koszyczki o średnicy 20–35 mm rosnące na długich szypułkach. Listki okrywy koszyczków z błoniastym obrzeżeniem. Wąskolancetowate plewinki zwężające się w ość – zagięte, jednonerwowe i występujące na całym dnie koszyczka. Dno koszyczka jest silnie wypukłe, a podczas dojrzewania owoców staje się stożkowe lub walcowate. Brzeżne kwiaty języczkowe (słupkowe) są białe, wewnętrzne – rurkowate (obupłciowe) są żółte. Kwitnienie od maja do października.
Owoce: Tępokanciaste, żółtawoszare, podłużnie żeberkowane niełupki bez guzków, osiągające 2–2,5 mm długości i 1,5 mm szerokości.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna (zarówno ozima, jak i jara). Siedlisko: miejsca ruderalne, przydroża. W uprawach rolnych jest chwastem, licznie występuje na ścierniskach, preferuje uprawy ozimego żyta. Preferuje gleby lekkie, kwaśne i bogate w azot, jest rośliną wskaźnikową gleb ubogich w wapń. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu Centauretalia cyanii^[5]. Liczba chromosomów 2n = 18^[6].

Zmienność

Tworzy mieszańce z rumianem psim i rumianem żółtym^[4]. Gatunek zróżnicowany na cztery podgatunki^[7]:

Anthemis arvensis subsp. arvensis
Anthemis arvensis subsp. cyllenea (Halácsy) R.Fern.
Anthemis arvensis subsp. incrassata (Loisel.) Nyman
Anthemis arvensis subsp. sphacelata (C.Presl) R.Fern.

W kulturze

Dawnym Słowianom jego kwiaty służyły do odczyniania wróżb dotyczących zdrowia i szczęścia poszczególnych domowników^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
↑ ^a ^b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Anthemis arvensis na Flora of North America [dostęp 2014-01-17].
↑ The Plant List [dostęp 2014-01-17].
↑ Kazimierz Moszyński: Kultura ludowa Słowian, Kraków 1934, s. 401

Bibliografia

Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986, s. 98-99. ISBN 83-02-00607-6.
Jakub Mowszowicz: Krajowe chwasty polne i ogrodowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1986. ISBN 83-09-00771-X.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].

[A-4] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[5] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[6] Anthemis arvensis na Flora of North America [dostęp 2014-01-17].

[7] The Plant List [dostęp 2014-01-17].

[8] Kazimierz Moszyński: Kultura ludowa Słowian, Kraków 1934, s. 401

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]