Prudnik (gmina)
Prudnik – gmina miejsko-wiejska w województwie opolskim, w powiecie prudnickim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie opolskim.
| gmina miejsko-wiejska | |||||||
 Urząd miejski w Prudniku | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Powiat | |||||||
| TERC |
1610043 | ||||||
| Siedziba | |||||||
| Burmistrz | |||||||
| Powierzchnia |
122,13 km² | ||||||
| Populacja (30.06.2018) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
223 os./km² | ||||||
| Nr kierunkowy |
77 | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
OPR | ||||||
Adres urzędu: ul. Kościuszki 348-200 Prudnik | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||
 50°19′N 17°35′E/50,319722 17,579167
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||
Siedziba gminy to Prudnik.
Według danych z 27 lipca 2017[2] gminę zamieszkiwało 27 510 osób.
Geografia
edytujGmina położona jest w południowo–zachodniej Polsce, przy granicy z Czechami, na terenie Gór Opawskich stanowiących niewielkie pasmo Sudetów Wschodnich[3], Przedgórza Głuchołasko-Prudnickiego (Przedgórze Paczkowskie), Obniżenia Prudnickiego, Wysoczyzny Bialskiej i Doliny Górnej Ścinawy Niemodlińskiej (Nizina Śląska)[4]. Przez gminę przepływają rzeki Biała, Prudnik, Ścinawa Niemodlińska, Złoty Potok, potoki Tuczna, Zamecki Potok, Trzebinka, Graniczny Potok, Lubrzanka, Psiniec, Meszna, Moszczaniecki, a także struga Potoczyna. Na obszarze gminy Prudnik znajdują się szczyty i wzniesienia: Długota, Kozia Góra, Kobylica, Kraska, Okopowa, Zajęcza Kępa, Trupina, Wróblik, Kapliczna Góra, Jakuszowa, Czyżykowa Góra, Żabna, Ziębina, Młyńska Góra, Szubieniczna Góra[5].
Struktura powierzchni
edytujWedług danych z roku 2002[6] gmina Prudnik ma obszar 122,13 km², w tym:
- użytki rolne: 76%
- użytki leśne: 12%
Gmina stanowi 21,38% powierzchni powiatu.
Historia
edytuj
Gminę Prudnik utworzono 1 stycznia 1973 w powiecie prudnickim w województwie opolskim. W skład gminy weszły obszary 11 sołectw: Czyżowice, Dębowiec, Jarnołtówek, Łąka Prudnicka, Mieszkowice, Moszczanka, Niemysłowice, Pokrzywna, Rudziczka, Szybowice i Wierzbiec[7]. 1 czerwca 1975 gmina weszła w skład nowo utworzonego (mniejszego) województwa opolskiego[8]. 30 października 1975 obszary sołectw Jarnołtówek i Pokrzywna zostały odłączone od gminy Prudnik i przyłączone do gminy Głuchołazy[9].
Obszary chronione
edytujNa terenie gminy znajduje się część Parku Krajobrazowego Góry Opawskie[10]. W Prudniku ma swoją siedzibę Nadleśnictwo Prudnik, którego obszar rozciąga się na powiat prudnicki, nyski, brzeski, kędzierzyńsko-kozielski i głubczycki[11]. W 2022 w zachodniej części gminy Prudnik utworzono rezerwat przyrody „Dębniak”[12].
Demografia
edytujDane z 30 czerwca 2004[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 29 748 | 100 | 15 547 | 52,3 | 14 201 | 47,7 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
243,6 | 127,3 | 116,3 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Prudnik w 2014 roku[13].
Polityka
edytujMieszkańcy Prudnika wybierają do Rady Miejskiej 16 radnych (16 z 21). Pozostałych 5 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy. Siedzibą władz jest Urząd Miejski w Prudniku przy ul. Kościuszki.
Burmistrzowie gminy
edytuj- Jan Roszkowski (1990–1998)[14]
- Zenon Kowalczyk (1998–2006)[15]
- Franciszek Fejdych (2006–2018)[16]
- Grzegorz Zawiślak (od 2018)[17]
Skład narodowościowy
edytujWedług spisu powszechnego z 2002, wśród 30048 mieszkańców gminy, 369 mieszkańców deklarowało narodowość niepolską. Narodowość niemiecką deklarowały 203 osoby, romską 115 osób, a inną 51 osób[18].
Według spisu powszechnego z 2021, wśród 25712 mieszkańców gminy, 669 mieszkańców deklarowało narodowość niepolską. Narodowość niemiecką deklarowały 202 osoby, śląską 110 osób, romską 85 osób, angielską 47 osób, irlandzką 37 osób, holenderską 32 osoby, ukraińską 30 osób, norweską 15 osób, włoską 13 osób, amerykańską 12 osób, szwedzką 11 osób, a nieustaloną 6 osób[19]. 25647 osób posługiwało się „w domu” językiem polski, a 878 innymi językami, w tym: 443 angielskim, 220 niemieckim, 61 romskim, 40 niderlandzkim, 32 śląskim, 21 włoskim, 19 rosyjskim, 19 szwedzkim, 19 ukraińskim, 16 francuskim, 14 norweskim, 11 hiszpańskim, a 15 nieustalonym[20].
Sołectwa
edytujW granicach administracyjnych gminy znajdują się[21]:
- 10 sołectw: Czyżowice, Dębowiec, Łąka Prudnicka, Mieszkowice, Moszczanka, Niemysłowice, Piorunkowice, Rudziczka, Szybowice, Wierzbiec
- 2 osady: Chocim, Wieszczyna
- 1 kolonia: Moszczanka-Kolonia
- 7 części wsi: Gajówka, Osiedle, Siemków, Trzebieszów, Włóczno, Włókna, Zimne Kąty
- 8 części miasta: Górka, Jasionowe Wzgórze, Kolonia Karola Miarki, Lipno, Młyn Czyżyka, Osiedle Tysiąclecia, Osiedle Wyszyńskiego, Osiedle Zacisze
Edukacja
edytuj- Przedszkola
- Publiczne Przedszkole w Rudziczce
- Publiczne Przedszkole w Moszczance
- Publiczne Przedszkole „Pod Kasztanem” w Łące Prudnickiej
- Publiczne Przedszkole w Szybowicach
- Publiczne Stowarzyszeniowe Przedszkole „Chatka Puchatka” w Niemysłowicach
- Publiczne Przedszkole w Mieszkowicach
- Publiczne Przedszkole w Czyżowicach
- Szkoły podstawowe
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Haliny Semenowicz w Moszczance
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Przyjaciół Dzieci w Rudziczce
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Orląt Lwowskich w Szybowicach
- Publiczna Szkoła Podstawowa Stowarzyszenia Rozwoju i Promocji Wsi Łąka Prudnicka „Złoty Potok” w Łące Prudnickiej
Bezpieczeństwo
edytujW zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Szybowicach, Mieszkowicach, Rudziczce, Moszczance, Piorunkowicach, Wierzbcu, Czyżowicach i Łące Prudnickiej działają jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, zrzeszone w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Prudniku[22]. W Prudniku siedzibę ma Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej[23].
Gmina położona jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[24]. Gminę Prudnik obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[25].
Sąsiednie gminy
edytujBiała, Głuchołazy, Korfantów, Lubrza, Nysa. Gmina sąsiaduje z Czechami.
Przypisy
edytuj- ↑ GUS, Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2018 r. Stan w dniu 30 VI [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-04-15] (pol.).
- ↑ a b Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. – wyniki spisu ludności i mieszkań 2011 r.. GUS. [dostęp 2012-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-13)]. (pol.).
- ↑ Położenie Gminy - Urząd Miejski w Prudniku [online], prudnik.pl [dostęp 2019-04-15].
- ↑ Krzysztof Badora. Mikroregiony fizycznogeograficzne Opolszczyzny. „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego”. Nr 37, s. 18–22, 2017. Opole. ISSN 1896-1460. OCLC 1051268260.
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Uchwała Nr XVIII/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie opolskim, t. 14, Opole, 11 grudnia 1972, s. 8.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 15 października 1975 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin w województwie opolskim (Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 197).
- ↑ Parki krajobrazowe - Nadleśnictwo Prudnik - Lasy Państwowe [online], prudnik.katowice.lasy.gov.pl [dostęp 2019-04-15].
- ↑ Położenie - Nadleśnictwo Prudnik - Lasy Państwowe [online], prudnik.katowice.lasy.gov.pl [dostęp 2019-04-15].
- ↑ Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu z dnia 27 czerwca 2022 r. w sprawie ustanowienia rezerwatu przyrody „Dębniak”. 2022-06-28. [dostęp 2022-12-17].
- ↑ Gmina Prudnik w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Damian Wicher, Tygodnik Prudnicki - Ojciec i syn [online], Tygodnik Prudnicki, 4 kwietnia 2007 [dostęp 2019-04-15] (pol.).
- ↑ Andrzej Dereń, Tygodnik Prudnicki - Zmarł Zenon Kowalczyk, były burmistrz Prudnika [online], tygodnikprudnicki.pl, 11 marca 2017 [dostęp 2019-04-15].
- ↑ Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2019-04-15] (pol.).
- ↑ Tadeusz Górecki, Burmistrz Prudnika - Urząd Miejski w Prudniku [online], bip.prudnik.pl, 19 listopada 2018 [dostęp 2019-04-15] (pol.).
- ↑ Deklaracje narodowościowe w gminach w 2002 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2019-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-01)].
- ↑ Przynależność narodowo-etniczna – dane NSP 2021 dla kraju i jednostek podziału terytorialnego [online], Główny Urząd Statystyczny, 20 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-31] (pol.).
- ↑ Język używany w domu – dane NSP 2021 dla kraju i jednostek podziału terytorialnego [online], Główny Urząd Statystyczny, 20 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-31] (pol.).
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
- ↑ Stanisław Hawron, Związek Ochotniczych Straży Pożarnych [online], bip.prudnik.pl [dostęp 2024-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-20] (pol.).
- ↑ Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Prudniku [online], gov.pl [dostęp 2024-07-22] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
- ↑ PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].