Plaża w Pourville
Plaża w Pourville (fr. La Plage de Pourville) – jedyny w polskich zbiorach obraz Claude’a Moneta, namalowany w 1882 roku, przedstawiający impresjonistyczną wizję plaży w miejscowości Pourville[1].
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1882 |
| Medium | |
| Wymiary |
60 × 73 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Opis
edytujObraz utrzymany jest w tonacji błękitno-zielono-żółtej. Plażę z skałą Amont widać z wysokości klifu. Wieś rybacka Pourville znajduje się po prawej stronie[1][2]. Po lewej znajduje się zatoka Dieppe[2].
Obraz był malowany w plenerze, na skalnym urwisku w Varengeville[1][2]. Podczas badań w tkance malarskiej trafiono na ziarna piasku[1]. Dzieło stanowi część cyklu z Pourville, do którego należą też: Sieci rybackie w Pourville oraz Spacer po klifie w Pourville[3]. Wymiary obrazu wynoszą 60 × 73 cm[4].
Historia
edytujPoczątkowo obraz należał do kolekcji Paula Duranda-Ruela. W 1906 roku obraz został zakupiony z wystawy sprzedażnej dzieł impresjonistów, zorganizowanej przez marszanda Paula Cassirera, przez niemieckie towarzystwo artystyczne Deutsche Geselschaft für Kunst und Wissenschaften, Abteilung für Kunst und Kunstgewerb. 12 lipca 1906 roku obraz zdeponowano w ówczesnym Kaiser Friedrich Museum (dzisiejsze Muzeum Narodowe w Poznaniu)[5]. W 1943 roku obraz został wywieziony przez wojska niemieckie do Saksonii, skąd Armia Czerwona przewiozła go jako mienie zdobywcze do ZSRR, gdzie miał zostać przeznaczony do Ermitażu w Leningradzie[6]. W 1956 roku obraz powrócił do Poznania. W latach 70. XX wieku obraz wystawiano w Pałacu w Rogalinie, będącym oddziałem Muzeum Narodowego w Poznaniu[4][6]. W 1990 roku podjęto decyzję o ponownym przeniesieniu obrazu do Poznania[7].
Kradzież
edytujObraz, który pomimo wysokiej wartości nie został ubezpieczony ani zabezpieczony, skradziono z poznańskiego Muzeum 17 września 2000 roku[2][4][8]. Brak obrazu dostrzeżono dwa dni później[4]. Złodziej podłożył kopię, wcześniej wyciąwszy oryginał wzdłuż wszystkich krawędzi z ramy. Podczas wycinania uszkodził sygnaturę artysty[3].
Śledztwo w sprawie kradzieży umorzono w 2001 roku, jednak z uwagi na duże znaczenie obrazu dla polskiej kultury, nadal podejmowano działania mające na celu odnalezienie dzieła sztuki[4]. Ostatecznie dzieło odnaleziono 12 stycznia 2010 roku[5]. Złodziejem okazał się Robert Z. Swój czyn motywował rozmiłowaniem w sztuce Moneta. Sprawca nie planował dalszej sprzedaży obrazu, lecz ukrył go za szafą w mieszkaniu rodziców[3]. Obraz wrócił do Muzeum 15 stycznia 2010 roku[2]. W lipcu 2010 roku Robert Z. został skazany na trzy lata więzienia oraz musiał zwrócić Muzeum Narodowemu w Poznaniu 28 tys. złotych w celu częściowego pokrycia kosztów konserwacji dzieła[3].
Obraz został poddany zabiegom konserwatorskim. Prace zakończono w październiku 2010 roku[2]. Pozostałością po wycięciu obrazu z ram jest uszkodzony podpis Moneta w prawym dolnym rogu[1].
Wartość płótna szacowana jest według różnych źródeł na sumę 1-7 milionów dolarów. W wyniku uszkodzenia sygnatury Moneta wartość obrazu spadła o połowę[1].
W kulturze
edytujMotyw kradzieży obrazu został wykorzystany w filmie familijnym „Tarapaty 2” (2020), według scenariusza i reżyserii Marty Karwowskiej[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Paulina Koch, 13. Claude Monet, Plaża w Pourville, 1882 [online], mnp.art.pl [dostęp 2024-11-23].
- ↑ a b c d e f Michałowski 2011 ↓, s. 12.
- ↑ a b c d Najbardziej oryginalny złodziej w Polsce idzie za kratki [online], wiadomosci.wp.pl, 1 lipca 2010 [dostęp 2024-11-23].
- ↑ a b c d e Szymon Mazur, Jak skradziono „Plażę w Pourville”? [online], kultura.poznan.pl, 19 września 2020 [dostęp 2024-11-23].
- ↑ a b Michałowski 2011 ↓, s. 9.
- ↑ a b Michałowski 2011 ↓, s. 11.
- ↑ Michałowski 2011 ↓, s. 11-12.
- ↑ Sikora 2015 ↓, s. 63.
- ↑ Tarapaty 2 [online], next-film.pl [dostęp 2024-11-23].
Bibliografia
edytuj- M. Piotr Michałowski, Plaża w Pourville Claude'a Moneta znów w Poznaniu [online], cennebezcenne.pl, 2011 [dostęp 2024-11-23].
- Julia Sikora, Ubezpieczenia dzieł sztuki – wybrane aspekty, „Finanse i Prawo Finansowe” (2 (4)), 2015.