Piecki (powiat bydgoski)
Piecki (niem. Grünwalde) – osada w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Nowa Wieś Wielka, w sołectwie Brzoza.
| osada | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | |
| Wysokość |
74 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2006) |
40 |
| Strefa numeracyjna |
52 |
| Kod pocztowy |
86-060[2] |
| Tablice rejestracyjne |
CBY |
| SIMC |
0092670 |
Położenie na mapie gminy Nowa Wieś Wielka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego  | |
 53°01′57″N 18°03′44″E/53,032500 18,062222[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
Położenie
edytujPiecki są miejscowością niesołecką usytuowaną w Puszczy Bydgoskiej, ok. 11 kilometrów na południowy wschód od Bydgoszczy i 2 kilometry na północ od jeziora Jezuickiego.
Pod względem fizycznogeograficznym Piecki leżą w obrębie Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej w mezoregionie Kotlina Toruńska i mikroregionie Wydmy Puszczy Bydgoskiej[3].
Charakterystyka
edytuj
Piecki są niewielką osadą leśną, oddaloną od głównych szlaków komunikacyjnych. Połączenie od północy z Bydgoszczą oraz od południa z Prądocinem i jeziorem Jezuickim zapewnia utwardzona droga leśna. Miejscowość otoczona jest Puszczą Bydgoską z Obszarem Chronionego Krajobrazu Wydm Kotliny Toruńsko-Bydgoskiej. W lesie otaczającym miejscowość znajdują się obniżenia wytopiskowe, dawniej jeziora, obecnie torfowiska. Do czasów dzisiejszych zachowało się małe zanikające jezioro, otoczone roślinnością hydrofilną. W latach 90. XX w. planowano tu utworzenie rezerwatu przyrody Piecki Jezuickie. Na południe od Piecek znajdują się dwa zarośnięte już jeziora, przy wyższym stanie wody prawdopodobnie połączone niegdyś z jeziorem Jezuickim.
W pobliżu Piecek zbiegają się trzy piesze szlaki turystyczne PTTK prowadzące z Bydgoszczy przez Puszczę Bydgoską w rejon jeziora Jezuickiego: 
szlak „Relaks”, 
szlak „Wolnościowy” i 
szlak „Komputerków”[4].
Na terenie wsi zlokalizowany jest nieczynny cmentarz ewangelicki[5].
Zwyczajowo nazwą Piecki określa się także popularne kąpielisko nad jeziorem Jezuickim, położone ok. 2 km na południe od miejscowości.
Historia
edytujNa mapie Schröttera z końca XVIII wieku miejscowość oznaczono Pietzka. W pobliżu niewielkiego jeziora, na łąkach otoczonych lasem znajdowały się pojedyncze zabudowania. Wieś rozrosła się wskutek napływu kolonistów niemieckich. Spis miejscowości rejencji bydgoskiej z 1833 r. podaje, że we wsi Pietzka w powiecie bydgoskim mieszkało 98 osób (92 ewangelików, 6 katolików) w 13 domach[6]. Na północ od wsi znajdowała się osada Prośnionka, gdzie w 9 domach mieszkało 19 osób (11 ewangelików, 8 katolików)[6]. Według opisu Jana Nepomucena Bobrowicza z 1846 r. wieś Piecki należała do rządowej domeny bydgoskiej[7]. Kolejny spis z 1860 r. podaje, że we w Pieckach mieszkało 99 ewangelików w 14 domach. Na miejscu znajdowała się szkoła elementarna. Miejscowość należała do parafii katolickiej i ewangelickiej w Bydgoszczy[8]. Kilka kilometrów na północ od Piecek istniała osada leśna Prośnionka, gdzie mieszkało 22 osób (7 ewangelików, 15 katolików) w 3 domach. Dzieci z Prośnionki uczęszczały do szkoły w Pieckach[8].
W XIX wieku nazwę zmieniono na Grünwalde. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego dla roku 1884 podaje, że Piecki były wsią w powiecie bydgoskim, należącą do parafii bydgoskiej. Mieszkało tu w 15 domach 110 osób, wszyscy byli ewangelikami. Najbliższa poczta i stacja kolejowa znajdowała się w Chmielnikach[9].
W styczniu 1920 roku na mocy traktatu wersalskiego miejscowość znalazła się w granicach odrodzonej Polski. Przywrócono wówczas polską nazwę miejscowości Piecki. Spis ludności z dnia 30 września 1921 r. wykazał, że wieś liczyła 83 mieszkańców (12 Polaków, 71 Niemców), którzy zamieszkiwali 17 domów[10]. W skład wsi wchodziło także kilka domostw położonych na terenie dawnej osady Prosinionka[a]. We wsi istniała szkoła elementarna, która powstała prawdopodobnie jeszcze w okresie pruskim. Szkoła była czynna jeszcze w 1925 roku, lecz przed 1928 r. została zamknięta[10]. Z mapy Wojskowego Instytutu Geograficznego z okresu międzywojennego wynika, że budynek szkoły znajdował się na południowym krańcu wsi.
Piecki do 1934 r. były gminą wiejską o powierzchni 69 ha[b], wchodzącą w skład powiatu bydgoskiego. Istniało tu 8 gospodarstw należących do mniejszości niemieckiej, które obejmowały łącznie 48% powierzchni wsi[10]. Od 1934 r. wieś wchodziła w skład sołectwa (gromady) Brzoza[c] i gminy Bydgoszcz-wieś[10].
5 września 1939 roku w rejonie Brzozy i Piecek Wojsko Polskie toczyło potyczki z Wehrmachtem. Polegli tu żołnierze z 61. i 62. Pułku Piechoty Wielkopolskiej oraz z 15. Pułku Artylerii Lekkiej. Po wojnie część z nich została pochowana na cmentarzu w Brzozie, gdzie we wspólnej mogile złożono 19 poległych[10].
Od 1940 do sierpnia 1945 r. wieś wchodziła w skład nowo utworzonej gminy Nowa Wieś Wielka, do czasu gdy gminę tę rozwiązano i wcielono do gminy Solec Kujawski.
W latach 1945–1954 Piecki należały do wsi Brzoza. Po reformie administracyjnej z 25 września 1954 r. miejscowość znalazła się w gromadzie Brzoza[10], a po jej likwidacji w 1961 roku w gromadzie Nowa Wieś Wielka. W skład sołectwa Brzoza wchodziły wówczas: wieś Brzoza, leśnictwa Brzoza i Zielonka, stacja kolejowa Chmielniki oraz osady Piecki i Stryszek. W latach 1954–1977 osada Piecki położona była zaledwie 2 km od południowej granicy miasta Bydgoszczy. Dopiero w 1977 roku wyłączono z terytorium administracyjnego Bydgoszczy lasy położone na południe od obwodnicy drogowej.
W okresie powojennym wieś wyludniła się i stała się przysiółkiem, lecz nie zanikła zupełnie, jak to miało miejsce w przypadku innych wsi i osad leśnych w Puszczy Bydgoskiej, m.in. sąsiedniego Łażyna, Emilianowa, czy wsi Kabat.
Zobacz też
edytuj- Inne miejscowości o nazwie Piecki: Piecki
- Projektowany rezerwat przyrody: Piecki Jezuickie
Uwagi
edytuj- ↑ Prosinionka to osada widoczna na XIX-wiecznych mapach topograficznych, na północ od Piecek, w rejonie obecnego skrzyżowania ul. Dąbrowa z południową obwodnicą Bydgoszczy.
- ↑ Od 1928 r. w skład Starostwa Powiatowego w Bydgoszczy wchodziły 3 gminy miejskie, 6 wójtostw, 123 gminy wiejskie i 42 obszary dworskie, a od 1 kwietnia do 22 września 1934 r. – 3 gminy miejskie, 120 wiejskich i 38 obszarów dworskich.
- ↑ Brzoza w latach 1934–1939 była gromadą wchodzącą w skład gminy Bydgoszcz-wieś i obejmowała wieś Brzozę, wieś Piecki oraz nadleśnictwo Bartodzieje.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 100001
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 931 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Praca zbiorowa pod red. Józefa Banaszaka, Wydawnictwo Tanan. Bydgoszcz 1996.
- ↑ Włodzimierz Bykowski, Weekend w drodze – interaktywny przewodnik rowerowy okolic Bydgoszczy, Bydgoszcz: Wydawnictwo Apeiron, 1999, ISBN 83-911441-0-0, OCLC 749444166.
- ↑ Zapomnieni - zdjęcia cmentarza. [dostęp 2012-04-05].
- ↑ a b Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks mit einer geographisch-statistischen Uebersicht. Bromberg 1833.
- ↑ Jan Nepomucen Bobrowicz: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Lipsk: Księgarnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 427.
- ↑ a b Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg. Bromberg 1860.
- ↑ http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VIII/71 dostęp 2014-11-6.
- ↑ a b c d e f Łukasz Myszka, Gmina Nowa Wieś Wielka. Z dziejów samorządu terytorialnego – do 2002 roku, Bydgoszcz: Bydgoski Dom Wydawniczy Margrafsen, 2006, ISBN 83-89734-14-1, OCLC 749214986.