Wikipedia

Marian Spoida

piłkarz i trener polski

Marian Spoida (ur. 4 stycznia 1901 w Poznaniu, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – polski piłkarz (pomocnik) i trener piłkarski. Długoletni zawodnik poznańskiej Warty. Olimpijczyk 1924.

Marian Spoida
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 stycznia 1901
Poznań

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Katyń

Wzrost

172 cm

Pozycja

pomocnik

Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
Chelsea Poznań
1915–1916 KS Posnania
1916–1929 Warta Poznań 71 (11)
1930 Ostrovia Ostrów Wielkopolski
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1922–1928  Polska 14 (0)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
1930 Ostrovia Ostrów Wielkopolski
1930 Legia Poznań
1931 Warta Poznań
1931–1932 Warta Poznań
1934–1939 Polska (asystent)
1938 Polska (zastępstwo)
  1. ↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)
Multimedia w Wikimedia Commons
Komunikat Oficjalny Polskiego Związku Piłki Nożnej w Krakowie z 1926
Tablica upamiętniająca polskich olimpijczyków pomordowanych przez NKWD w bazylice katedralnej św. Michała i św. Floriana w Warszawie

Życiorys

edytuj

Marian Spoida urodził się 4 stycznia 1901 w Poznaniu, w rodzinie Piotra i Jadwigi z Przybylskich. W niemieckiej metryce urodzenia zapisano jego nazwisko w brzmieniu Spoida. W aktach personalnych nr 1686 Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie figuruje jako Spojda[1]. W takim też brzmieniu widnieje jego nazwisko w Komunikacie Oficjalnym Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w Krakowie z 1926 (załączony skan dokumentu)[2] oraz w innych międzywojennych publikacjach (kilka dokumentów poniżej). Brak jest jednak jakichkolwiek dokumentów poświadczających sądową zmianę pierwotnej pisowni Spoida, a w takim przypadku pozostaje ona obowiązująca.

Spoida pracował jako urzędnik bankowy. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim i wojnie polsko-bolszewickiej[3]. Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie i Szkoły Podchorążych Wojsk Łączności w Zegrzu. Zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1921 w korpusie oficerów rezerwy łączności (jako Spojda). W 1934 roku posiadał przydział mobilizacyjny do 6 Batalionu Telegraficznego w Jarosławiu (jako Spojda)[4].

Rozpoczynał grać w piłkę w poznańskiej drużynie Chelsea, później był piłkarzem Posnani (1915–1916) oraz poznańskiej Warty (1916–1929). Z klubem tym brał udział w finałach mistrzostw Polski, a w 1929 został mistrzem kraju. W reprezentacji debiutował w 3 września 1922 w meczu z Rumunią, ostatni raz zagrał w 1928. Brał udział w igrzyskach olimpijskich w Paryżu. Łącznie w biało-czerwonych barwach rozegrał 14 oficjalnych spotkań (jeden mecz z jego udziałem uznano w 1997 za nieoficjalny). Występował na pozycji lewego, a później środkowego pomocnika. Mistrz Polski 1929 oraz wicemistrz 1922, 1925 i 1928.

Po zakończeniu kariery piłkarskiej został trenerem. Krótko prowadził kluby w rodzinnym mieście Legię Poznań (1930) i Wartę (1931–1932). Po ukończeniu kursu trenerskiego zatrudniony z dniem 1 maja 1932 jako trener objazdowy PZPN, gdzie pracował m.in. jako asystent selekcjonera Józefa Kałuży (1934–1939). Pełnił funkcję asystenta selekcjonera podczas finałów mistrzostw świata, rozgrywanych w 1938 r. we Francji. W jednym meczu – przegranym 1:2 z Łotwą – samodzielnie poprowadził kadrę (25 września 1938 w Rydze). Spotkanie z Łotyszami było jednym z dwóch meczów polskiej reprezentacji rozgrywanych tego dnia (25 września 1938). W drugim drużyna prowadzona przez Kałużę zremisowała z Jugosławią.

Jako podporucznik rezerwy 3 pułku lotniczego uczestniczył w kampanii wrześniowej i dostał się do radzieckiej niewoli. Został rozstrzelany przez NKWD w Lesie Katyńskim. W trakcie prac ekshumacyjnych prowadzonych w 1943 roku przez Niemców przy jego zwłokach (nr 3624) znaleziono dowód osobisty oraz legitymację KS Warta[5].

5 października 2007 minister obrony Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia porucznika[6]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Mecze w reprezentacji Polski

edytuj
Lp. Data Miejsce Gospodarz Wynik Gość Rodzaj rozgrywek Źródło
Stadion Miasto
1. 3 września 1922 Maccabi Czerniowce   Rumunia 1:1 Polska   towarzyski [7]
2. 1 października 1922 HASK Zagrzeb   Jugosławia 1:3 Polska   towarzyski [8]
3. 3 czerwca 1923 Cracovii Kraków   Polska 1:2 Jugosławia   towarzyski [9]
4. 23 września 1923 Töölön Pallokenttä Helsinki   Finlandia 5:3 Polska   towarzyski [10]
5. 25 września 1923 Kalevi Tallinn   Estonia 1:4 Polska   towarzyski [11]
6. 18 maja 1924 Olimpijski Sztokholm   Szwecja 5:1 Polska   towarzyski [12]
7. 26 maja 1924 Bergeyre Paryż   Węgry 5:0 Polska   IO [13]
8. 26 czerwca 1924 MOSiR Łódź   Polska 2:0 Turcja   towarzyski [14]
9. 10 sierpnia 1924 Agrykola Warszawa   Polska 1:0 Finlandia   towarzyski [15]
10. 31 sierpnia 1924 Üllői út Budapeszt   Węgry 4:0 Polska   towarzyski [16]
11. 30 sierpnia 1925 Töölön Pallokenttä Helsinki   Finlandia 2:2 Polska   towarzyski [17]
12. 2 września 1925 Kalevi Tallinn   Estonia 0:0 Polska   towarzyski [18]
13. 20 sierpnia 1926 Hungária körúti Budapeszt   Węgry 4:1 Polska   towarzyski [19]
14. 1 lipca 1928 1.FC Katowice Katowice   Polska 2:1 Szwecja   towarzyski [20]

Ordery i odznaczenia

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Jarosław Owsiański, Tomasz Siwiński: Historia futbolu wielkopolskiego. WZPN Poznań, 2013. ISBN 978-83-64237-00-3.
  • Wojciech Frączek, Mariusz Gudebski, Jarosław Owsiański: Encyklopedia ekstraklasy, statystyczny bilans 80 sezonów. Fundacja Dobrej Książki Warszawa, 2015. ISBN 978-83-86320-65-3.
  • Andrzej Gowarzewski: MISTRZOSTWA POLSKI. LUDZIE (1918–1939). 100 lat prawdziwej historii (1), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017

Przypisy

edytuj
  1. ↑ J. Owsiański, T. Siwiński – Historia futbolu wielkopolskiego, Poznań 2013, s. 173
  2. ↑ Komunikat Oficjalny Zarządu PZPN w Krakowie z 1926 r.
  3. ↑ Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, opracowanie zespołowe pod kierunkiem Marka Tarczyńskiego, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Warszawa 2000, ISBN 83-905590-7-2, s. 587, jako Marian Spojda.
  4. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 177, 700, tu także, jako Marian Spojda.
  5. ↑ Amtliches Material zum Massenmord von Katy, zwłoki numer 3634
  6. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON. W decyzji figuruje jako Marian Spojda.
  7. ↑ International football MATCH report: 03.09.1922 Romania vs Poland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  8. ↑ International football MATCH report: 01.10.1922 Yugoslavia vs Poland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  9. ↑ International football MATCH report: 03.06.1923 Poland vs Yugoslavia. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  10. ↑ International football MATCH report: 23.09.1923 Finland vs Poland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  11. ↑ International football MATCH report: 25.09.1923 Estonia vs Poland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  12. ↑ International football MATCH report: 18.05.1924 Sweden vs Poland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  13. ↑ International football MATCH report: 26.05.1924 Hungary vs Poland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  14. ↑ International football MATCH report: 29.06.1924 Poland vs Turkey. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  15. ↑ International football MATCH report: 10.08.1924 Poland vs Finland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  16. ↑ International football MATCH report: 31.08.1924 Hungary vs Poland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  17. ↑ International football MATCH report: 30.08.1925 Finland vs Poland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  18. ↑ International football MATCH report: 02.09.1925 Estonia vs Poland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  19. ↑ International football MATCH report: 20.08.1926 Hungary vs Poland. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  20. ↑ International football MATCH report: 01.07.1928 Poland vs Sweden. eu-football.info. [dostęp 2012-07-13]. (ang.).
  21. ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju sportu” (jako Marjan Spojda).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marian_Spoida&oldid=74402276”