6 Batalion Telegraficzny
6 batalion telegraficzny (6 btlgr) – oddział łączności Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Święto | |
| Nadanie sztandaru | |
| Rodowód | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytujPo rozformowaniu 2 pułku łączności (24 września 1930 roku) wchodzący dotychczas w jego skład II batalion został samodzielnym oddziałem. W tym samym roku na podstawie rozkazu szefa łączności Ministerstwa Spraw Wojskowych oddział został przemianowany na 6 batalion[1].
Jesienią 1937 roku została zlikwidowana kadra kompanii szkolnej, a w jej miejsce utworzona 5 kompania liniowa[2].
Żołnierze batalionu
edytuj- Dowódcy batalionu
- ppłk łącz. Wacław Świętochowski (do XI 1933[3] → dyspozycja Ministra Poczt i Telegrafów[4])
- ppłk łącz. Jan Kaczmarek (XI 1933[3] - 2 XI 1934 → komendant CWŁącz)
- ppłk łącz. Aleksander Stanisław Kornel Stebelski (1 XII 1934[5] - 20 X 1935)
- mjr / ppłk łącz. Wiktor Jakub Bernacki (20 X 1935[3] – 1939[6])
- Zastępcy dowódcy batalionu
- mjr łącz. Zygmunt Franciszek Chimiak (do 1937[7])
- mjr łącz. Eugeniusz Wiktor Łysak (1937[2] - 1939[6])
- Kwatermistrzowie batalionu
- kpt. / mjr łącz. Tadeusz Józef Jan Jakubowski (do 1937[8])
- kpt. / mjr. łącz. Józef I Wilk (1937[2] – 1939[6])
- Oficerowie batalionu
- kpt. łącz. rez. Tadeusz Porembalski
- ppor. łącz. rez. inż. Gustaw Tadeusz Stanisław Hantke †1940 Charków[9]
- ppor. łącz. rez. Mieczysław Obarski
- ppor. łącz. rez. Stanisław Wajda
- ppor. łącz. rez. Marian Spojda †1940 Katyń
- dowódca batalionu – ppłk łącz. Wiktor Jakub Bernacki
- I zastępca dowódcy – mjr łącz. Eugeniusz Wiktor Łysak
- adiutant – kpt. Bronisław Kazimierz Nanowski
- lekarz – por. lek. Maksymilian Eugeniusz Herold
- II zastępca dowódcy [kwatermistrz] – mjr łącz. Józef I Wilk
- oficer mobilizacyjny – por. Bohdan Marek Kruszyński
- zastępca oficera mobilizacyjnego – por. Zenon Podziewski
- oficer administracyjno-materiałowy – kpt. piech. Władysław Paleski
- oficer gospodarczy – kpt. int. Feliks Gutmeyer
- dowódca kompanii obsługi – chor. Józef Krytel
- dowódca 1 kompanii – kpt. Stanisław Iwański
- dowódca plutonu – ppor. Władysław Wrzesiński
- dowódca 2 kompanii – por. Mieczysław Ziemowit Rebajn
- dowódca plutonu – ppor. Aleksander Pawłowicz
- dowódca plutonu – ppor. Jan Wojno
- dowódca 3 kompanii – por. Bogumił Julian Henrich
- dowódca plutonu – ppor. Jan Bartłomiej Kapsa
- dowódca plutonu – ppor. Julian Wiktor Wortmann
- dowódca 4 kompanii – por. Bronisław Ryszard Zajączyński
- dowódca plutonu – ppor. Franciszek Czyżkowski
- dowódca plutonu – ppor. Franciszek Kowalczyk
- dowódca plutonu – ppor. Włodzimierz Latyński
- dowódca 5 kompanii – por. Władysław Wacław Paprocki
- dowódca plutonu – ppor. Jan Klejno
- komendant parku – kpt. adm. (piech.) Wincenty Kozłowski
- na kursie oficerów sportowych w AWF – por. łącz. Maksymilian Szoc[12]
Symbole batalionu
edytujSztandar
edytuj23 maja 1937 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki zatwierdził wzór sztandaru 6 btlgr[13]. 18 czerwca 1937 roku, w Warszawie, marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz wręczył dowódcy baonu sztandar ufundowany przez społeczeństwo Jarosławia i Przeworska[14].
Na lewej stronie płatu sztandarowego są umieszczone: w prawym górnym rogu na tarczy wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, w lewym górnym rogu na tarczy znak wojsk łączności, w prawym dolnym rogu na tarczy herb Jarosławia, w lewym dolnym rogu na tarczy herb Przeworska, na dolnym ramieniu krzyża kawalerskiego napis: „Płoskirów 6 VIII 1920”[15].
Wrześniowe losy sztandaru opisane są w dwóch notatkach.
Relacja z Banknock: cyt.: "6 Batalion Telegraficzny, 7 Batalion Telegraficzny. - Sztandary przewiezione zostały we wrześniu 1939 na Węgry przez mjra Eugeniusza Łysaka, po czym drogą dyplomatyczną odesłane do Francji".
Notatka ppor. J. Dobrowolskiego, ppor. Jana Bartłomieja Kapsy i mjr. Eugeniusza Łysaka sporządzona 13 października 1939 roku w obozie w Csiz-Furdo o treści: „stwierdzamy, że w dniu 13 X 1939 r. zostały przekazane przez mjr. Eugeniusza Łysaka panu gen. bryg. Dembińskiemu, komendantowi obozu internowanych na Węgrzech 2 (dwa) sztandary wojskowe, tj. 6 Baonu Telegr. Jarosław i 7 Baonu Telegr. Poznań”.
Sztandar aktualnie eksponowany jest w Instytucie gen. Sikorskiego w Londynie.
Odznaka pamiątkowa
edytuj19 czerwca 1937 roku minister spraw wojskowych, gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 6 btlgr[16]. Odznaka o wymiarach 40x40 mm ma kształt równoramiennego krzyża pokrytego czarną emalią z chabrowym obrzeżem. W centrum herb Jarosławia w srebrnym wieńcu. Krzyż nałożony na złotą tarczę słoneczną z czterema błyskawicami o grotach skierowanych na zewnątrz. Trzyczęściowa - oficerska, wykonana w tombaku srebrzonym i emaliowana. Medalion z herbem przytwierdzony nitami, od spodu przykręcona promienista tarcza, na której wybity numer nadania. Wykonanie: Zjednoczeni Grawerzy - Warszawa[17].
Uwagi
edytuj- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[11].
Przypisy
edytuj- ↑ Kronika 1938 ↓, s. 10-11.
- ↑ a b c Kronika 1938 ↓, s. 15.
- ↑ a b c Kronika 1938 ↓, s. 11.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 26 stycznia 1934 r., Nr 2, s. 21. Dyspozycja do 31 lipca 1933.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 grudnia 1934 r., Nr 14, s. 267.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 821.
- ↑ Kronika 1938 ↓, s. 11, 15.
- ↑ Kronika 1938 ↓, s. 11, 12, 15.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 159.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 821-822.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
- ↑ Kronika 1938 ↓, s. 19.
- ↑ Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 7 z 19.06.1937 r., poz. 89.
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 366.
- ↑ Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 7 z 19 czerwca 1937 roku
- ↑ Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 7 z 19.06.1937 r., poz. 87.
- ↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 375.
Bibliografia
edytuj- Kronika 6. Baonu Telegraficznego, sygn. C.792. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1938. [dostęp 2022-04-21].
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.