Kraj Nadmorski
Kraj Nadmorski (ros. Приморский край) – jednostka administracyjna Federacji Rosyjskiej w Dalekowschodnim Okręgu Federalnym ze stolicą we Władywostoku.
kraj | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Siedziba | |||||
Data powstania |
20 października 1938 | ||||
Kod ISO 3166-2 |
RU-PRI | ||||
Gubernator |
Oleg Kożemjako | ||||
Powierzchnia |
164 673 km² | ||||
Populacja (2021) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
11,41 os./km² | ||||
Tablice rejestracyjne |
25; 125 | ||||
Strefa czasowa |
czas moskiewski +7, UTC +10:00 | ||||
Języki urzędowe | |||||
Położenie na mapie Rosji | |||||
Strona internetowa |
Geografia
edytujKraj Nadmorski stanowi najdalej wysuniętą na południowy wschód część Rosji. Znajduje się pomiędzy 42° i 48° szerokości geograficznej północnej i 130° i 139° długości geograficznej wschodniej. Jest rozciągnięty południkowo, a odległość od najbardziej wysuniętego punktu na północ do najbardziej wysuniętego na południe wynosi około 900 km.
Kraj Nadmorski graniczy z Chinami od zachodu, z Koreą Północną od południa, z Krajem Chabarowskim na północy i z Morzem Japońskim na wschodzie.
- Długość granic – ponad 3000 km, w tym 1350 km to granice morskie.
- Najwyższy szczyt – Anik, wys. 1933 m n.p.m.
- Długość linii kolejowych – 1628 km, z czego 345 km to linie zelektryfikowane.
- Długość dróg – 12 633 km
Topografia
edytujObszar kraju ma charakter górski i wyżynny. Przeważająca część kraju jest zalesiona (80%). Średnia wysokość wynosi ok. 500 m n.p.m. Głównym pasmem górskim jest Sichote-Aliń z najwyższym szczytem Kraju Nadmorskiego – górą Anik (1933 m n.p.m.), składające się z licznych mniejszych pasm. Na południu liczne jaskinie krasowe, np. Spiaszczaja Krasawica. Góry poprzecinane są licznymi dolinami rzek i potoków. Największą rzeką jest Ussuri z dopływem Bolszą Ussurką. Zachodnia część kraju położona jest na Nizinie Chanka nad największym rosyjskim jeziorem na Dalekim Wschodzie, Chanką. W kraju znajdują się również liczne małe wyspy, jak: Rosyjska, Popowa, Putiatina, Rejneke, Rikorda, Archipelag Rimskiego-Korsakowa, Askold, Pietrowa i inne. Na Morzu Japońskim, w pobliżu Władywostoku, znajduje się Półwysep Jankowskiego – nazwany na cześć polskiego zesłańca Michała Jankowskiego, pioniera rosyjskiego Dalekiego Wschodu, archeologa, przedsiębiorcy, przyrodnika i hodowcy.
Klimat
edytujKlimat kraju jest umiarkowany chłodny monsunowy.
Ludność
edytujW 1989 roku zaludnienie kraju wynosiło 2 258 391 osób[2], w 2002 roku 2 071 210[3], a w roku 2010 spadło do 1 956 497 mieszkańców[4]. W roku tym w skład populacji wchodziły następujące narodowości[5]:
- Rosjanie: 92,5%
- Ukraińcy: 2,8%
- Koreańczycy: 1%
- Tatarzy: 0,6%
- Uzbecy: 0,5%
- Białorusini: 0,3%
- Ormianie: 0,3%
- Azerowie: 0,2%
- Mordwini: 0,1%
- Chińczycy: 0,2%
- pozostali: 1,5%
Religia
edytujWedług oficjalnego sondażu z roku 2012[6] 26,6% ludności Kraju Nadmorskiego zalicza się do Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, 6% to niezrzeszeni chrześcijanie, 1% zalicza się do innej Cerkwi prawosławnej, 1% populacji zalicza się do rodzimowierstwa słowiańskiego (słowiańskie neopogaństwo). W dalszej kolejności, 24% populacji jest wierząca, lecz nie należy do żadnej wspólnoty religijnej, 35% to ateiści, oraz 6,4% wskazuje inne religie lub nie chciała odpowiedzieć na pytanie[6].
Podział administracyjny
edytujKraj podzielony jest na 10 miast wydzielonych i 22 rejony.
- Miasta zamknięte – pod jurysdykcją władz Federacji (poza jurysdykcją władz Kraju).
- Bolszoj Kamień (Большой Камень)
- Fokino (Фокино) – wraz z osiedlami typu miejskiego: Dunaj (Дунай) i Putjatin (Путятин).
- Miasta wydzielone
- Władywostok (Владивосток) – stolica kraju.
- Arsienjew (Арсеньев)
- Artiom (Артём)
- Dalniegorsk (Дальнегорск)
- Dalnierieczensk (Дальнереченск)
- Lesozawodzk (Лесозаводск)
- Nachodka (Находка)
- Partizansk (Партизанск)
- Spassk-Dalnij (Спасск-Дальний)
- Ussuryjsk (Уссурийск)
- Rejony
- rejon anuczynski (Анучинский район)
- rejon czernigowski (Черниговский район)
- rejon czugujewski (Чугуевский район)
- rejon dalnierieczenski (Дальнереченский район)
- rejon kawalerowski (Кавалеровский район)
- rejon chankajski (Ханкайский район)
- rejon chasanski (Хасанский район)
- rejon chorolski (Хорольский район)
- rejon kirowski (Кировский район)
- rejon krasnoarmiejski (Красноармейский район)
- rejon łazowski (Лазовский район)
- rejon michajłowski (Михайловский район)
- rejon nadieżdinski (Надеждинский район)
- rejon oktiabr´ski (Октябрьский район)
- rejon olginski (Ольгинский район)
- rejon partizanski (Партизанский район)
- rejon pograniczny (Пограничный район)
- rejon pożarski (Пожарский район)
- rejon szkotowski (Шкотовский район)
- rejon spasski (Спасский район)
- rejon tierniejski (Тернейский район)
- rejon jakowlewski (Яковлевский район)
Gospodarka
edytujW Kraju Nadmorskim rozwinął się przemysł hutniczy, górniczy, rybny, maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, drzewny, chemiczny oraz materiałów budowlanych[7]. W regionie uprawia się pszenicę, owies, ryż, soję, buraki cukrowe, słonecznik oraz hoduje się bydło, zwierzęta futerkowe[7].
Transport
edytujPrzez kraj przebiega linia kolei transsyberyjskiej, która kończy tu swój bieg, oraz liczne drogi w tym droga magistralna M60. We Władywostoku znajduje się największy rosyjski port morski na Dalekim Wschodzie oraz międzynarodowy Port lotniczy Władywostok.
Tablice pojazdów zarejestrowanych w Kraju Nadmorskim mają oznaczenie 25 w prawym górnym rogu nad flagą Rosji i literami RUS.
Przypisy
edytuj- ↑ Предварительная оценка численности постоянного населения на 1 января 2021 года и в среднем за 2020 год. [dostęp 2021-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-04)].
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г.. Demoscope.ru. [dostęp 2018-08-21].
- ↑ Всесоюзная перепись населения 2002 г.. Demoscope.ru. [dostęp 2018-08-21].
- ↑ Всесоюзная перепись населения 2010 г.. Demoscope.ru. [dostęp 2018-08-21].
- ↑ Rosyjski spis ludności z 2010 roku.
- ↑ a b Arena – Atlas of Religions and Nationalities in Russia. Sreda.org (Ang.).
- ↑ a b Kraj Nadmorski, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-10-18] .
Bibliografia
edytuj- Dalewostocznyj Geologiczeskij Institut (Rosyjska Akademia Nauk): Nadmorski Kraj Rosji. [dostęp 2012-06-14]. (ros.).