Wikipedia

Konkurs Piosenki Eurowizji 2005

50. Konkurs Piosenki Eurowizji w Kijowie

50. Konkurs Piosenki Eurowizji został zorganizowany 19 i 21 maja 2005[1] w Pałacu Sportu w Kijowie[2] przez ukraińskiego nadawcę publicznego NTU.

Konkurs Piosenki Eurowizji 2005
Awakening
Ilustracja
Informacje ogólne
Półfinał

19 maja 2005

Finał

21 maja 2005

Miejsce

Pałac Sportu,
Kijów (Ukraina)

Nadawca

Narodowa Telekompania Ukrainy (NTU)

Prowadzący

Marija Jefrosynina
Pawło Szyłko

Informacje dodatkowe
Reżyser

Sven Stojanovic

Kierownik wykonawczy

Svante Stockselius

Producent wykonawczy

Pavlo Grytsak

Uczestnicy
Debiut

 Bułgaria
 Mołdawia

Powrót

 Węgry

Łącznie

39 reprezentacji

Głosowanie
Każdy kraj przyznaje 1-8, 10 oraz 12 punktów dla ulubionej piosenki.
Zwycięzca

 Grecja

Reprezentant

Elena Paparizou

Piosenka

„My Number One”

Muzyka

Christos Dantis

Tekst

Natalia Germanu

Konkurs Piosenki Eurowizji
◄ 2004 2006 ►
Multimedia w Wikimedia Commons

Koncerty poprowadzili Marija Jefrosynina i Pawło Szyłko[3]. Finał wygrała Elena Paparizou, reprezentantka Grecji z piosenką „My Number One” autorstwa Christosa Dantisa i Natalii German, za którą zdobyła łącznie 230 punktów[4][5].

Lokalizacja

edytuj

Miejsce organizacji konkursu

edytuj

Dzięki wygranej konkursu w 2004 przez ukraińską reprezentantkę Rusłanę Łyżyczko[6] 50. Konkurs Piosenki Eurowizji odbył się na Ukrainie. We wrześniu Nacionalna suspilna tełeradiokompanija Ukrajiny (NTU) i Europejska Unia Nadawców (EBU) potwierdziły, że konkurs zostanie zorganizowany w Kijowskim Pałacu Sportu[2], którego menedżerem był Wiktor Tkaczenko[7].

 
Lokalizacja Pałacu Sportu w Kijowie.

Pod koniec grudnia rozpoczęto renowację hali[8][9], na co przeznaczono ok. 4 milionów franków[10]. Prace remontowo-renowacyjne miały zakończyć pod koniec kwietnia[11], jednak ukończono je dopiero na początku maja[12][13]. Arena mogła pomieścić ponad 5 tys. widzów[14]. 22 marca telewizja NTU podpisała umowę wynajmu hali[15].

Ukraińska telewizja publiczna przeznaczyła ok. 5 mln franków z własnego budżetu na przygotowanie i transmisję konkursu Kolejne 4,5 mlna otrzymała od EBU, następne 3,3 mlna od parlamentu[16], a 5,5 mlna od rządu, który pokrył także koszta związane z renowacją hali, wynajmem hoteli oraz infrastrukturą[17]. Wsparcie w organizacji konkursu wyrazili również prezydent i premier Ukrainy, czyli Łeonid Kuczma i Wiktor Janukowycz[18].

Miasto zapewniło łącznie ok. 2,8 tys. pokojów hotelowych dla wszystkich przyjezdnych fanów konkursu, których liczbę szacowano na ok. 3 tysiące[19]. Przedstawiciel usług hotelarskich w mieście, Michaił Szparik, potwierdził plany wybudowania kolejnych budynków hotelowych na potrzeby konkursu[20]. Właściciele lokalnych hoteli zainwestowały ok. 9,5 miliona euro w celu zakwaterowania wszystkich krajowych delegacji oraz wielbicieli widowiska[21]. Dla wszystkich 39 delegacji zarezerwowano pięć hoteli: Premier Palace Hotel, Radisson SAS Hotel, President Hotel Kyivsky, Rus International Hotel oraz Lybid Hotel[22]. Oprócz tego przygotowano miasto namiotów w Truchaniw Ostriw w Kijowie[23] przeznaczone dla ok. 4,7 tys. ludzi[24], za które odpowiedzialna była Komisja Ruchu Towarzyszącego Eurowizji (ang. Committee on Eurovision Accompanying Activities)[25]. Uroczyste otwarcie tzw. „eurokempingu” nastąpiło 14 maja[26][27].

W związku z protestami politycznymi (zwanych pomarańczową rewolucją) oraz obywatelskim poruszeniem przeprowadzonym na terenie kraju[28][29], na przełomie listopada i grudnia pojawiły się pogłoski dotyczące zmiany miejsca organizacji widowiska[30]. Temat ten poruszony został podczas listopadowego spotkania Grupy Referencyjnej EBU[31] (w skład której wchodzą przedstawiciele EBU, w tym m.in. przewodniczący Ruurd Bierman) z kierownikiem wykonawczym imprezy (wówczas Svantem Stockseliusem)[32][33], w trakcie którego zdecydowano się nie zmieniać miejsca przygotowania widowiska[34][35], co potwierdziło oświadczenie wydane przez Grupę niedługo po zakończeniu zebrania[36]. W tym czasie organizację widowiska w stolicy kraju uznano za okazję do „świętowania nowej Ukrainy”[37].

Na czas trwania konkursu planowano znieść wizy dla mieszkańców krajów europejskich[38]. W marcu decyzję zatwierdził rząd kraju, a oświadczenie w tej sprawie zostało opublikowane 29 marca[39]. Prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko zniósł kontrolę wizową dla Europejczyków na terenie państwa od 1 maja do 1 września 2005[40]. Podczas jubileuszowego konkursu po raz pierwszy przygotowano strefę dla fanów zwaną „wioską eurowizyjną” (ang. Eurovision village), która była specjalnie wydzielonym miejscem na spotkania artystów i członków delegacji z fanami i akredytowanymi dziennikarzami[41]. Oprócz tego, po raz kolejny organizowano imprezy dla akredytowanych fanów w tzw. „euroklubie”, który w 2005 przygotowano w Arena Entertainment Complex[42]. Klub został otwarty 12 maja[43], odbyło się w nim kilka imprez z udziałem delegacji[44][45][46].

Za bezpieczeństwo turystów podczas trwania 50. Konkursu Piosenki Eurowizji zadbała firma ochroniarska wybrana w drodze przetargu. Pozostałe sektory ochrony kontrolowane były przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy, Minister ds. Sytuacji Nadzwyczajnych Ukrainy oraz Służbę Bezpieczeństwa Ukrainy[47]. Bezpieczeństwo na terenie Pałacu Sportu podczas wszystkich koncertów konkursowych zapewniało ok. 350 ochroniarzy[48]. W maju zakazana była sprzedaż pamiątek z Kijowa na terenie stołecznego metra, co miało zniwelować ryzyko sprzedaży nieoficjalnych pamiątek związanych z konkursem. W związku z zakazem, pod koniec kwietnia Unia Prywatnych Przedsiębiorców zorganizowała pikietę, podczas której sprzedawcy sprzeciwiali się decyzji miasta i grozili podobnym strajkiem w czasie trwania konkursu[49].

Zarząd miasta zaoferował także wiele atrakcji turystycznych zorganizowanych na terenie metropolii w maju, o które zadbało dziesięć organizacji turystycznych we współpracy z telewizją NTU[50]. Turyści mogli wziąć udział m.in. w Międzynarodowym Festiwalu Figur Piaskowych, na którym jedna z figur przedstawiała ukraińską piosenkarkę Rusłana Łyżyczko, zwyciężczynię konkursu w 2004[51]. Ukraiński Czerwony Krzyż zorganizował akcję społeczną mającą zwrócić uwagę na problem z HIV i AIDS, a wolontariusze rozdawali wszystkim turystom darmowe prezerwatywy[52]. Podczas tygodnia eurowizyjnego na terenie Pałacu Sportu odbyła się wystawa zdjęć zatytułowana My, ludzie Eurowizji[53][54]. W dniach 18–22 maja główne ulice miasta zostały zamknięte dla ruchu samochodowego, a piesi mogli podziwiać na nich wystawę Ukraina – serce Europy. Widowiska pod tym hasłem zorganizowano także w kilku innych miastach[55].

Przebieg wyboru miejsca organizacji

edytuj

Plany dotyczące organizacji oraz wyboru miejsca rozegrania konkursu rozpoczęły się w maju 2004, tydzień po finale 49. Konkursu Piosenki Eurowizji[56]. Początkowo ukraińskie media obawiały się brakiem odpowiedniej hali do przeprowadzenia widowiska[57][58], krajowy rząd nie zgodził się natomiast na podwojenie państwowego budżetu w celu przeznaczenia środków na zorganizowanie imprezy. Chęć przygotowania konkursu wyraził wówczas m.in. rząd Serbii i Czarnogóry, jednak później wycofał swoje zainteresowanie z powodu innych planów budżetowych. Doniesieniom zaprzeczyła Daphne Bokota z ramienia greckiej telewizji Ellinikí Radiofonía Tileórasi[59].

Pierwotnie planowano na potrzeby konkursu wybudować zupełnie nową halę na terenie International Expo Center[60][61][62], ostatecznie jednak zdecydowano się na zorganizowanie konkursu w Kijowskiego Pałacu Sportu[2][63]. Był to zarazem szósty z rzędu konkurs, który odbył się na stadionie sportowym[64].

Przebieg konkursu

edytuj

Za transmisję konkursu odpowiadała szwedzka firma zewnętrzna Prisma OB[65]. Oficjalnymi sponsorami konkursu zostały: operator telekomunikacyjny KyivStar[66][67], przedsiębiorstwo branży elektronicznej Samsung Electronics[68] oraz internetowa kwiaciarnia Fleurop-Interflora[69], a także firma gorzelnicza Nemiroff[70][71], której wybór na jednego ze sponsorów konkursu spotkał się z krytyką niektórych internautów[72]. Na szczeblu krajowym sponsorowanie konkursu zapewniły firmy producent napojów bezalkoholowych Coca Cola, firma gorzelnicza Chernigivske i firma metalurgiczna Interpipe[73]. Za transport delegacji wszystkich krajów uczestniczących odpowiedzialna była firma Bycko[74]. Za stworzenie platformy do głosowania odpowiadała niemiecka firma Digame.de GmbH, będąca częścią Deutsche Telecom (T-Com)[75].

Pod koniec maja 2004 w Genewie odbyło się spotkanie EBU i telewizji NTU, podczas którego podjęto podstawowe decyzje dotyczące organizacji konkursu. Wszystkie decyzje musiały zostać podjęte przez państwową telewizję do 1 sierpnia[76]. W czerwcu odbyło się zebranie Grupy Referencyjnej EBU (reprezentantów EBU), na którym przedyskutowano m.in. temat metody głosowania wszystkich krajów oraz rozważano wprowadzenie dwóch rund półfinałowych[77]. W lipcu Rada Administracyjna EBU przybyła się w Kijowie, gdzie zapadły wszystkie decyzje dotyczące przygotowań[17]. Podano je do publicznej wiadomości 15 września[78]. Miesiąc wcześniej, tj. w sierpniu ogłoszono, że producentem generalnym konkursu z ramienia NTU będzie Alekandr Saweńko[79], a reprezentantem z ramienia EBU – Tarmo Krimm[80].

Z okazji 50-lecia Konkursu Piosenki Eurowizji EBU zleciła Johnowi Kennedy’emu O’Connorowi napisanie książki o historii konkursu[81]. Wydawnictwo pt. „Eurovision Song Contest – The Official Story” ukazało się 1 marca 2005, było opublikowane w językach: angielskim, niemieckim, francuskim, duńskim, szwedzkim, niderlandzkim i fińskim. Partnerem oraz wydawcą książki była firma Carlton Books[81][82].

Podobnie jak w poprzednich latach, organizator konkursu rozważał przywrócenie orkiestry na konkurs[83], jednak po raz kolejny zrezygnowano z tego pomysłu.

Pod koniec stycznia 2005 kierownik wykonawcy konkursu, Svante Stockselius, poinformował, że 21 lutego ruszy internetowa sprzedaż biletów na oba koncerty konkursowe oraz próby[84]. Z powodu zmian organizacyjnych w zarządzie telewizji NTE oraz rezygnacji Oleksandra Sawienki z funkcji dyrektora stacji[85], termin uruchomienia sprzedaży wejściówek został przesunięty na 21 marca[86][87]. Ceny biletów wahały się od 25 do 1500 hrywien[88]. W dniu sprzedaży dokonano kilku zmian w ustawieniach siedzeń w hali, co wywołało kilkugodzinne opóźnienia w możliwości kupna biletów. Do sprzedaży przeznaczono pulę ponad 68 tys. biletów na wszystkie koncerty koncertowe oraz próby, czyli ok. 8,5 tys. wejściówek na jedno wydarzenie[89]. Wielu międzynarodowych fanów konkursu wyraziło swoje niezadowolenie faktem, że jedynie 1/3 wszystkich biletów została zarezerwowana dla nich, a znaczna większość dla mieszkańców Ukrainy[90]. Wielu obserwatorów narzekało także na system płatności za bilety[91], jednak ostatecznie problem został rozwiązany[92]. Tydzień po uruchomieniu sprzedaży sprzedano ponad 19,5 tys. wejściówek[93].

 
Kubek z oficjalnym logo 50. Konkursu Piosenki Eurowizji

Oprócz biletów, organizatorzy uruchomili również sprzedaż pamiątek. Na początku marca ruszyła przedsprzedaż oficjalnego albumu kompilacyjnego, zawierającego wszystkie czterdzieści piosenek konkursowych (za 19,95€) oraz płyty DVD, zawierającej zapis telewizyjny wszystkich koncertów konkursowych (za 24,95€)[94][95]. Na początku maja udostępniono do sprzedaży oficjalne gadżety związane z konkursem, w tym m.in. czapki, szaliki i koszulki, a także kubki z eurowizyjnym logotypem[96], które były jednymi z najczęściej kupowanymi pamiątkami eurowizyjnymi w poprzednich latach[97]. Wszystkie gadżety można było kupić w Pałacu Sportu, a także w ponad dwudziestu hotelach w Kijowie oraz za pośrednictwem sklepu internetowego (eurovisionshop.tv)[98]. Kilka dni po rozpoczęciu sprzedaży odnotowana została rekordowa liczba sprzedaych akcesoriów[99]. W połowie maja do sprzedaży trafiły także znaczki pocztowe wydane z okazji 50-lecia Konkursu Piosenki Eurowizji; znaczek z wizerunkiem Rusłany Łyżyczko wydano w 231 tys. sztuk[100].

 
Znaczek pocztowy z wizerunkiem Rusłany

Wszystkie piosenki biorące udział w 50. konkursie musiały zostać wyłonione do 20 marca 2005[101][102]. 21 i 22 marca w Kijowie odbyło się spotkanie szefów delegacji wszystkich reprezentacji biorących udział w konkursie[103], na którym przedyskutowano m.in. przebieg widowiska i krajowych selekcji[104][105], a także zaprezentowano kilka projektów sceny konkursowej[106].

23 marca ruszył proces akredytacyjny dla dziennikarzy[107]. Akredytacja prasowa nie umożliwiała jej posiadaczom darmowego wstępu na arenę rozgrywek prób generalnych oraz koncertów konkursowych[108]. Zgodnie z zapowiedziami, podczas konkursu obecnych było ponad 1,5 tys. akredytowanych dziennikarzy[15], którym udostępniono do użytku m.in. 150 telefonów, 300 komputerów oraz połączenie internetowe na terenie całego centrum prasowego[109][110]. Centrum prasowe było gotowe do użytku 5 maja, a 12 maja zostało otwarte dla mediów[111][112]. Dziennikarzy obsługiwało 70 wolontariuszy[113]. W sobotę, 16 maja odbyło się oficjalne przyjęcie koktajlowe z okazji rozpoczęcia Konkursu Piosenki Eurowizji[114].

13 maja o godz. 9:30 rozpoczęły się pierwsze próby kamerowe z udziałem uczestników, a także konferencje prasowe[115][111]. Pierwszego i drugiego dnia na scenie odbyli próbę półfinaliści[116], a w kolejne dni – finaliści konkursu[117]. W obawie przez niebezpieczeństwem uczestników, reprezentantom m.in. Rumunii[118][119], Norwegii i Wielkiej Brytanii nie pozwolono wykorzystać efektów pirotechnicznych podczas ich występów[120]. Zamiast tego zaoferowano wyświetlenie ognia w wizualizacjach[121].

Projekt oficjalnej strony internetowej przygotowała niemiecka firma Pixelpark przy współpracy z EBU[122]. W kwietniu telewizja NTU uruchomiła nową domenę dotyczącą konkursu (kieveurovision.com)[123].

Prowadzący i goście specjalni

edytuj
 
Rusłana Łyżyczko podczas występu otwierającego finał 50. konkursu

Pod koniec marca[124] ogłoszono, że konkurs poprowadzą: prezenter radiowo-telewizyjny Pawło „DJ Pasza” Szyłko, piosenkarka Rusłana Łyżyczko, która wygrała 49. Konkursu Piosenki Eurowizji w 2004, oraz bokser Wołodymyr Kłyczko[125][126]. Rusłana miała poprowadzić koncerty w języku angielskim, Szyłko – we francuskim (drugim oficjalnym języku konkursu), a Kłyczko miał być gospodarzem kulis, czyli tzw. green roomu[127]. W maju ogłoszono, że Rusłana wycofała się z roli gospodyni koncertów z powodu zaangażowania się piosenkarki w nowy projekt muzyczny i brak czasu na podjęcie się poprowadzenia widowiska[128][129]. Ostatecznie prowadzącą konkurs została prezenterka Marija „Masza” Jefrosynina[130]. 11 maja odbyła się pierwsza próba techniczna dla prowadzących[131].

Koncert półfinałowy konkursu otworzyli: Zespół Pieśni i Tańca Sił Zbrojnych Ukrainy, formacja tańca współczesnego A-B Ballet, militarny chór Ukrainy oraz rockowy zespół Diezel JD Power, któremu towarzyszyła para tańca towarzyskiego[130]. W finale gościnnie wystąpiła Rusłana Łyżyczko, która na otwarciu zaśpiewała piosenki „Wild Dances” i „Heart on Fire”, zaś w tzw. interwałach, przeznaczonych na głosowanie na uczestników, zaprezentowała utwór „The Same Star”. W przerwie wystąpił też Kijowski Zespół Instrumentów Perkusyjnych ARS NOVA oraz tancerz Anatolli Zalewski[132][133]. Gościem specjalnym obu koncertów był m.in. Wołodymyr Kłyczko[3].

Losowanie kolejności startowej

edytuj

Kolejność startową wszystkich krajów uczestniczących w półfinale i finale ustalono podczas pierwszego spotkania przedstawicieli delegacji wszystkich 39 państw uczestniczących w konkursie, które odbyło się 21 i 22 marca[134]. Ceremonię losowania prowadziły trzy osoby[135], zaś rezultat losowania pozycji startowych w półfinale i finale przedstawiono 22 marca[136][137].

Brakujące miejsca na liście finałowej były uzupełnione podczas ogłaszania wyników półfinału konkursu, który odbył się 19 maja[138][139], a nie 18 maja, jak wcześniej podawały niektóre źródła[140].

Projekt grafiki, sceny i trofeum

edytuj

Organizatorzy opisywali scenę konkursową jako „Rajski Ogród (...), w którym wysokość, bogactwo, piękno, pomysłowość i światło są na porządku dziennym”, co miało symbolizować „nową epokę zarówno dla konkursu, jak i dla samej Ukrainy”. Dominującymi kolorami na scenie były: zielony, żółty i niebieski (ukraińskie barwy narodowe) oraz pomarańczowy (nawiązujący do pomarańczowej rewolucji)[141]. W marcu do sieci wyciekły szkice sceny konkursowej autorstwa ukraińskiego projektanta Michaiła Iłki[142]. 25 kwietnia rozpoczęto pracę nad budową sceny[143], która składała się z jednej głównej sceny oraz dwóch mniejszych platform po obu stronach sceny. Trzeci rok z rzędu do oświetlenia podłogi zastosowano ekrany LED-owe[144], ich instalację rozpoczęto 30 kwietnia[145]. Aby uniknąć pęknięcia szklanych ekranów, zabezpieczono je dodatkową warstwą ochronną[146]. Pierwsza próba techniczna dźwiękowa odbyła się 10 maja[147].

 
Oficjalny plakat 50. Konkursu Piosenki Eurowizji

W marcu opublikowano oficjalny plakat reklamujący 50. Konkurs Piosenki Eurowizji[148]. Początkowo na wszystkich plakatach i materiałach promocyjnych widniała nazwa Kiev, którą w kwietniu ujednolicono na Kyiv[149]. Oficjalnym sloganem konkursu zostało hasło Awakening, które było także motywem przewodnim krótkich filmików prezentowanych przed każdym występem konkursowym (czyli tzw. „pocztówek”)[150]. W minifilmikach zagrali Ukraińcy, a motywem przewodnim była natura i kultura kraju oraz najważniejsze budynki znajdujące się m.in. w Kijowie[151]. Większość pocztówek została wyprodukowana w Luxen Studio we Lwowie[152].

Oświetleniem całego budynku oraz areny, gdzie odbył się konkurs, zajęła się firma Spectra Stage & Event Technologies[153][154]. Nad oprogramowaniem świateł i wideo czuwało czterech operatorów, którzy stworzyli oprogramowanie w ciągu 41 dni[155], dzięki czemu każdy z reprezentantów miał zapewniony indywidualny wygląd sceny oraz wizualizacji[156]. Za cyfrowy odbiór widowiska odpowiedzialnych było dwóch projektaktów graficznych. Wybudowanie całej produkcji, w tym kamer, światła i dźwięku, zajęło firmie dwa tygodnie, a za ich obsługę odpowiadały 32 osoby[155]. Widowisko pokazywane było przy użyciu dwudziestu kamer[157].

Statuetka dla zwycięzcy konkursu została wykonana z czystego złota (o łącznej wadze ok. 500 g) przez jubilerów z Kijowskiej Fabryki Jubilerskie. Projekt trofeum inspirowany był twórczością starożytnych Scytów i zawierał m.in. kwiat paproci, będący symbolem jubileuszowego konkursu[158].

Kontrowersje

edytuj
Oskarżenia o plagiat

Autorzy utworu „Zauvijek moja” zespołu No Name reprezentującego Serbię i Czarnogórę zostali posądzeni o plagiat piosenek „No voy a llorar” Moniki Naranjo i „Poljem se vija Zordelija”[159]. Piosenkę „Lorraine” w wykonaniu reprezentującego Bułgarię zespołu Kaffe porównano natomiast do utworu „Don’t Go” Rusłana Mainowa[160]. Ostatecznie żadna z piosenek nie została zdyskwalifikowana przez EBU[161].

Polityczny utwór z Ukrainy

Pod koniec lutego ukraiński nadawca potwierdził, że podczas konkursu będzie reprezentował go zespół Gryndżoły z utworem „Razom nas bahato, nas ne podołaty” wybranym na hymn Wiktora Juszczenki podczas tzw. pomarańczowej rewolucji w 2004[162][163]. Zgodnie z regulaminem konkursu, tekst piosenki musiał zostać zmieniony ze względu na zawarcie w nim politycznej wiadomości[164][165][166]. Refren piosenki wzbogacono o zwroty w ośmiu wersjach językowych: ukraińskiej, angielskiej, polskiej (Jest nas wielu, nas nie pokonacie), niemieckiej (Alle wir in allem, sind wir nicht zufallen), francuskiej (Le people uni serait jamais vaincu), czeskiej (V ednote ja nase sila), hiszpańskiej (Si estamos juntos, somos invencibles) i rosyjskiej (Вместе мы едины, мы не победимы)[167][168].

Niedługo później EBU poinformowała, że utwór nie jest oryginalną kompozycją, tylko przeróbką rewolucjonistycznego utworu „Pueblo unido jamas sera vencido” z lat 60[169]. Propozycja nie została jednak zdyskwalifikowana[170].

Manipulacje wynikami krajowych selekcji

Podejrzenie manipulacją wynikami w finale krajowych eliminacjach pojawiło się w kilku państwach. Temat został poruszony podczas kwietniowego Zgromadzenia Telewizyjnego EBU. Kierownik wykonawczy konkursu Svante Stockselius i przewodniczący Grupy Referencyjnej EBU Ruurd Bierman uznali, że przebieg krajowych selekcji musi być restrykcyjniej kontrolowany w celu uniknięcia podejrzeń o zmanipulowanie wyników[171].

W trakcie finału eliminacji w Bułgarii jeden z uczestników, Sławi Trifonow, uznał, że wynik jest „zmanipulowany”, a producenci zespołu Kaffe, który wygrał selekcje, mieli zapłacić ok. 25 tys. euro za karty SIM, z których prawie 80 osób miało oddać ok. 80 tys. głosów na piosenkę „Lorraine”. Piosenkarz, który uczestniczył w selekcjach w parze z Sofi Marinową, odmówił występu w konkursie. Przedstawiciele sieci telekomunikacyjnej Mobiltel wydali oświadczenie potwierdzające uczciwość i prawdziwość przebiegu głosowania[172]. Wygrana zespołu Kaffe, który ponad 50% wszystkich głosów, spotkał się z krytyką publiczności zgromadzonej w Narodowym Pałacu Kultury w Sofii[173]. Podczas konferencji prasowej po finale eliminacje menedżer zespołu Owanes Melik-Paszajew przyznał, że był zastraszany przez współpracowników duetu Trifonow-Marinowa. Jak wyznał, grożono mu dochodzeniem nad jego biznesem w kraju. Zespół otrzymał wsparcie od wielu bułgarskich piosenkarzy, aktorów i fanów[174].

Po finale eliminacji mających wyłonić reprezentację Serbii i Czarnogóry lokalne media zwróciły uwagę na bojkot piosenki „Jutro” serbskiej piosenkarki Jeleny Tomašević, laureatki drugiego miejsca w finale selekcji przez czterech czarnogórskich jurorów, którzy nie przyznali jej żadnego punktu (przy jednoczesnym docenieniu Serbki przez serbską część jury)[161]. Zgodnie z treścią oświadczenia wydanego przez klub OGAE z Serbii i Czarnogóry, głosowanie jury było „poniżej profesjonalnego poziomu”[159]. Niezadowolenie z bojkotu piosenki wyraził m.in. Željko Joksimović, serbski piosenkarz i kompozytor piosenki „Jutro”, który uznał sposób głosowania Czanogórców za „głęboko niesprawiedliwy”[175]. Czarnogórska telewizja RTCG odparła oskarżenia o niesprawiedliwość, tłumacząc, że jurorzy podejmowali „niezależne decyzje, na które telewizja nie miała wpływu”, a także zwracając uwagę na otrzymanie przez zespół No Name prawie dwukrotnie większej liczby głosów telewidzów od Tomašević (32 607 do 16 978 głosów)[176]. Fani konkursu zwrócili uwagę, że zespół No Name w finale selekcji otrzymał dziesięciokrotnie większą liczbą głosów od widzów w porównaniu z koncertem Montevizija 2005, organizowanym dwa dni wcześniej[159].

Przed finałem Konkursu Piosenki Eurowizji zespół No Name był bojkotowany przez serbskie media[161]. W trakcie pobytu w Kijowie reprezentanci Czarnogóry mieli umyślnie podkreślać, że są „czarnogórskimi reprezentantami”, a nie „reprezentantami Serbii i Czarnogóry”[177].

Podejrzenia o zmanipulowanie wynikami wysunięto po zakończeniu finału rosyjskich eliminacji eurowizyjnych, które wygrała Natalla Padolska[178]. Podobne doniesienia medialne pojawiły się także po finale litewskich selekcji, podczas których miały występować problemy z przyjmowaniem głosów. Kilku uczestników konkursu wniosło petycję do telewizji LRT z prośbą o zorganizowanie nowego finału oraz przeprowadzenie powtórnego głosowania[179], jednak stacja odrzuciła petycję[180]. Po finale tureckich eliminacji do Sądu w Ankarze wpłynął wniosek o anulowanie wyników koncertu. Zdaniem powódki, którą była kompozytorka Umran Akdokur, utwór „Rimi rimi ley” wygrał krajowe eliminacje dzięki temu, że jeden z twórców piosenki, Goksan Arman, na co dzień pracuje w Orkiestrze Wielkiej TRT[181]. 8 maja sąd odrzucił pozew[182].

Bojkot maltańskich selekcji

W listopadzie 2004 Unia Maltańskich Kompozytorów, Piosenkarzy i Autorów (w skrócie UKAM) zorganizowała we Florianie spotkanie, na którym przedyskutowano nowe zasady krajowych eliminacji eurowizyjnych Malta Song for Europe 2005. Jedną z proponowanych zmian było niedopuszczanie do udziału obcokrajowców oraz piosenek stworzonych przez niemaltańskich kompozytorów[183]. Większość członków UKAM uznała, że udział w maltańskich eliminacjach był umożliwiony jedynie maltańskim twórcom[184]. Przewodniczący komisji jurorskiej selekcji Grace Borg poinformował, że nie zmieni zasad i nadal będzie dopuszczał obcokrajowców do zgłaszania się[185]. Pod koniec miesiąca członkowie UKAM zagrozili bojkotem eliminacji i niezgłaszaniem swych propozycji[186]. Tego samego dnia Unia oraz organizatorzy selekcji uzyskali porozumienie[187]. W grudniu obie strony przygotowały zasady wyboru krajowego reprezentanta: spośród wszystkich zgłoszeń dziewięcioosobowa komisja jurorska wybrała 50 kompozycji[188], które potem zostały ocenione przez inny skład jurorski mający za zadanie wybór 22 finalistów[189][190].

Inne incydenty

Po finale niemieckich selekcji Germany 12 Points David Brandes, producent zwycięskiej piosenki „Run & Hide” Gracii Baur, został posądzony o manipulację wynikami sprzedaży singla, co miało pomóc utworowi dotarcie na krajową listę przebojów, a co za tym idzie – otrzymanie „dzikiej karty” umożliwiającej udział w finale krajowych eliminacji eurowizyjnych. Zdaniem Media Control GfK International, niemieckiej agencji przygotowującej m.in. cotygodniowe notowania piosenek, producent zawyżał wyniki sprzedaży zakupem dwóch tysięcy egzemplarzy singla[191]. Agencja zdecydowała się na zbanowanie utworu na krajowych listach przebojów na czas trzech tygodni[192]. Brandesa poparła wówczas m.in. sama Baur, która dodała, że „w końcu to Niemcy głosowali na piosenkę, a nie pozycja na listach przebojów”[193]. W kwietniu dziennik „Bild” przygotował petycję, w której zachęcał piosenkarkę do rezygnacji z udziału w konkursie. List otwarty do wokalistki podpisało m.in. kilku wcześniejszych reprezentantów Niemiec w konkursie, w tym m.in. Ireen Sheer (1978), Nicole (1982), Nino De Angelo (1989), Guildo Horn (1998), Corinna May (2002) i Lou (2003), a także szwajcarska piosenkarka Lys Assia, zwyciężczyni 1. Konkurs Piosenki Eurowizji w 1956[194].

Po finale konkursu turecka telewizja TRT poinformowała, że podczas finałowego występu zespołu Gülseren nastąpiły problemy techniczne, które mogły przeszkodzić w prawidłowej transmisji tureckiej prezentacji. W trakcie występu w tle został odtworzony 25-sekundowy fragment podkładu do piosenki „Boonika bate doba” zespołu Zdob și Zdub reprezentującego Mołdawię[195].

Kilka dni po finale konkursu mołdawski Parlament podał w wątpliwość poprawność głosowania, zwłaszcza nieprzyznanie reprezentacji Rumunii maksymalnej noty 12 punktów z Mołdawii[196]. Svante Stockselius z EBU zaprzeczył, jakoby nastąpiły jakiekolwiek nieprawidłowości w mołdawskich wynikach głosowania i poinformował, że z powodów technicznych wykorzystano wyniki głosowania komisji jurorskiej, a nie telewidzów[197].

Kraje uczestniczące

edytuj

Zgłoszenia do udziału w konkursie trwały do 15 grudnia 2004[198]. Początkowo EBU spodziewała się udziału reprezentantów 40 państw[199][200][201], w listopadzie wstępną deklarację wyraziło 41 krajów[202]. 20 grudnia EBU opublikowała oficjalną listę 39 uczestników konkursu, w tym debiutujących nadawców z Bułgarii[203] i Mołdawii[204][205][206] oraz powracającego po siedmiu latach przerwy[207] nadawcę z Węgier[208][209], który jako ostatni uczestniczący kraj podjął ostateczną decyzję dotyczącą wystawienia swojego reprezentanta[210].

Początkowo w stawce konkursowej miały znaleźć się także telewizje z Czech[211][212] i Libanu[213][214][215], który miała reprezentować Aline Lahoud[216] z utworem „Quand tout s’enfuit”[217]. Czeska telewizja wycofała się z uczestnictwa z powodu przygotowań do udziału w dwóch innych projektach kulturalnych[218], zaś oficjalnym powodem rezygnacji libańskiej stacji Télé Liban były powody finansowe, o czym nadawca poinformował w grudniu 2004[219]. Kilka dni później EBU przekonała stację do wystartowania w konkursie. W marcu libańska agencja internetowa wywołała kontrowersje po nieuwzględnieniu Izraela na liście uczestników na stworzonej przez nią lokalnej stronie internetowej konkursu[220]. Po interwencji EBU nadawca zdecydował się na usunięcie zakładki z uczestnikami ze strony konkursu. EBU wymusiła także na dyrektorach stacji transmisję wszystkich konkursowych prezentacji bez zakłóceń, na co ci nie wyrazili zgody i ogłosili rezygnację z udziału w widowisku[221].

W kwietniu 2003 pojawiły się doniesienia o powrocie na eurowizyjną scenę nadawcy z Luksemburga[222]. Podobnie spekulacje toczono w czerwcu 2004[223], jednak kilka miesięcy później szefostwo krajowej telewizji zdementowało informacje[224]. Pierwotnie wątpliwości dotyczące udziału miał nadawca z Monako[225], w październiku[226] ostatecznie jednak potwierdził wysłanie swojego reprezentanta na konkurs[227]. Na początku kwietnia pojawiły się nieprawdziwe doniesienia o rezygnacji kraju z udziału w konkursie, jednak pogłoski zdementowano[228]. Chęć rezygnacji z konkursu wyrazili początkowo także nadawcy ze Szwajcarii i Polski, ostatecznie jednak wyrazili zainteresowanie udziałem w widowisku[229][230][231].

W półfinale wystąpiło 25 reprezentantów, a w finale – 24, w tym dziesięć krajów z najlepszymi wynikami w finale poprzedniego konkursu[232], dziesięciu najwyżej ocenionych uczestników rundy półfinałowej, państwa tzw. „Wielkiej Czwórki”, czyli Francja. Niemcy, Wielka Brytania i Hiszpania, a także organizator konkursu – Ukraina. Losowanie kolejności startowych w półfinale oraz dla krajów zakwalifikowanych automatycznie do finału odbyło się 21 marca[233].

Powracający artyści
 
Chiara – dwukrotna reprezentantka Malty w konkursie (2011)

W 50. Konkursie Piosenki Eurowizji wzięło udział kilku artystów, którzy znaleźli się w stawce konkursowej widowiska w poprzednich latach. Przedstawicielka Grecji, Elena Paparizou, po raz pierwszy reprezentowała kraj podczas konkursu w 2001 jako żeńska cześć duetu Antique[234]. Reprezentująca Maltę Chiara wystąpiła w barwach kraju w 43. Konkursie Piosenki Eurowizji w 1998[235][236]. Selma Björnsdóttir z Islandii po raz pierwszy reprezentowała kraj w konkursie w 1999, a w latach 2001 i 2003 wystąpiła jako chórzystka podczas występów islandzkich reprezentantów[237][238]. Konstandinos Christoforu z Cypru dwukrotnie reprezentował swój kraj w konkursie: jako solista w 1996[239] i jako członek zespołu One w 2002[240][241][242].

Podczas występu cypryjskiego reprezentanta na scenie zaśpiewała gościnnie Elina Konstantopulu[243], która reprezentowała Grecję w konkursie w 1995[244]. Wokalem wspierającym podczas greckiej prezentacji został Alexandros Panayi, który był reprezentantem Cypru podczas konkursu w 1995 (solowo) i 2000 (jako członek duetu Voice), a także chórzystą podczas cypryjskich występów w 1989 i 1991[245]. Podczas występu andorskiej reprezentantki Marian van de Wal w chórkach zaśpiewała Anabel Conde, reprezentantka Hiszpanii w 40. Konkursie Piosenki Eurowizji w 1995[246].

Jednym z chórzystów podczas prezentacji Geira Rönninga z Finlandii był Charles Salter, chórzysta podczas występu fińskiego zespołu CatCat w finale konkursu w 1994. Piosenkarza na scenie wsparła wokalnie także m.in. Hanna-Riikka Siitonen, która zaśpiewała w chórkach w trakcie fińskich prezentacji konkursowych w 1996 i 2004[247][248]. Wokalem wspierającym zespołu Wig Wam reprezentującego Norwegię była m.in. Åshild Kristin Stensrud, która wcześniej była chórzystką podczas występów norweskich reprezentantów w 1999 i 2000[249]. Reprezentanta Danii Jakoba Sveistrupa na scenie wsparli wokalnie m.in. Kenny Lübcke i Peter Busborg, którzy mają na swoim koncie występy jako chórzyści kilku przedstawicieli duńskiej telewizji w konkursach w latach 90.[250]. Podczas występu Martina Stenmarcka reprezentującego Szwecję w chórkach zaśpiewała m.in. Andrea „Dea” Norberg, która była chórzystką podczas występów szwedzkich reprezentantów podczas konkursu w 1999, 2003 i 2004, a także Claudette Pace, reprezentantka Malty w konkursie w 2000. Drugą szwedzką chórzystką była Jenny Petersson, która towarzyszyła na scenie krajowym reprezentantom w latach 2003–2004 oraz greckiemu zespołowi Antique podczas ich występu w konkursie w 2001[251]. Reprezentującą Białoruś Anżalikę Ahurbasz wokalnie wsparli m.in. Victoria Halkiti, która pojawiła się w chórkach greckich reprezentantów w konkursie w latach 1993–1994, oraz Chriso Stamatopulu, chórzystka greckiej reprezentantki Mando podczas jej występu w konkursie w 2003[252]. Islandzką reprezentantkę Selmę Björnsdóttir na scenie wsparła wokalnie Regína Ósk, która wcześniej pojawiła się w chórkach podczas występów islandzkich reprezentantów w 2001 i 2003[253][254].

Wyniki

edytuj

Półfinał

edytuj

W przeciwieństwie do konkursu w poprzednich latach, do transmisji koncertu półfinałowego 50. Konkursu Piosenki Eurowizji zobligowani byli nadawcy wszystkich 39 krajów uczestniczących w widowisku[255][256][257]. Do finału awansowała dziesięć krajów, których reprezentanci zyskali największe poparcie telewidzów i jurorów[258]

L.p. Kraj Język Wykonawca Tytuł Miejsce[259] Punkty[259]
01   Austria angielski, hiszpański Global.Kryner[260] „Y así”[260] 21 30
02   Litwa angielski Laura & The Lovers[261] „Little by Little”[261] 25 17
03   Portugalia angielski, portugalski 2B[262] „Amar”[262] 17 51
04   Mołdawia angielski, rumuński Zdob și Zdub[263] „Boonika bate doba”[263] 2 207
05   Łotwa angielski, migowy Valters & Kaža[264] „The War Is Not Over”[264] 10 85
06   Monako francuski Lise Darly[265] „Tout de moi”[265] 24 22
07   Izrael hebrajski, angielski Sziri Majmon[266] „Ha-Szeket sze-niszar”[266] 7 158
08   Białoruś angielski Anżalika Ahurbasz[267] „Love Me Tonight”[268][269] 13 67
09   Holandia angielski Glennis Grace[270] „My Impossible Dream”[270] 15 53
10   Islandia angielski Selma[271][272] „If I Had Your Love”[273] 16 52
11   Belgia francuski[274] Nuno Resende[275] „Le grand soir”[275] 22 29
12   Estonia angielski Suntribe[276] „Let’s Get Loud”[276] 20 31
13   Norwegia angielski Wig Wam[277] „In My Dreams”[277] 6 164
14   Rumunia angielski Luminița Anghel and Sistem[278] „Let Me Try”[278] 1 235
15   Węgry węgierski NOX[279] „Forogj, világ!”[279] 5 167
16   Finlandia angielski Geir Rönning[280] „Why?”[280] 18 50
17   Macedonia angielski Martin Wucziḱ[281] „Make My Day”[282] 9 97
18   Andora[283] kataloński Marian van de Wal[284] „La mirada interior”[285] 23 27
19   Szwajcaria angielski Vanilla Ninja[286][287] „Cool Vibes”[288] 8 114
20   Chorwacja chorwacki Boris Novković (feat. Lado members)[289] „Vukovi umiru sami”[289] 4 169
21   Bułgaria angielski Kaffe[290] „Lorraine”[290] 19 49
22   Irlandia angielski Donna i Joseph McCaul[291] „Love?”[291] 14 53
23   Słowenia słoweński Omar Naber[292] „Stop”[292] 12 69
24   Dania angielski Jakob Sveistrup[293][294] „Talking to You” 3 185
25   Polska polski, rosyjski, ukraiński Ivan i Delfin[295][296][297] „Czarna dziewczyna”[295][296][297] 11 81

Legenda:

     Kraje, które awansowały do finału

Tabela punktacyjna półfinału

W głosowaniu półfinałowym wzięły udział wszystkie trzydzieści dziewięć krajów mających swoich reprezentantów w konkursie. Telewidzowie mogli oddawać głosy za pomocą telefonów stacjonalnych oraz SMS-ów[298]. W Andorze i Turcji obowiązywało jedynie głosowanie SMS-owe, zaś w Bośni i Hercegowinie, Islandii, Izraelu, Szwajcarii oraz na Cyprze telewidzowie oddawali głosy tylko za pomocą telefonów stacjonarnych[75].

Głosowanie rozpoczęło się za zakończeniu ostatniej prezentacji konkursowej i trwało przez dziesięć minut[298]. Po zakończeniu koncertu półfinałowego potwierdzono problemy z oddawaniem głosów w trzech krajach: w Albanii, Andorze i Monako, gdzie wykorzystano zastępcze głosowanie jurorów[299]. Oficjalne wyniki głosowania opublikowano po finale konkursu[300].

Kraje głosujące
Suma punktów Austria Litwa Portugalia Mołdawia Łotwa Monako Izrael Białoruś Holandia Islandia Belgia Estonia Norwegia Rumunia Węgry Finlandia Macedonia Andora Szwajcaria Chorwacja Bułgaria Irlandia Słowenia Dania Polska Wielka Brytania Malta Turcja Albania Cypr Hiszpania Serbia i Czarnogóra Szwecja Ukraina Niemcy Grecja Rosja Bośnia i Hercegowina Francja
Uczestnicy konkursu Austria 30 7 6 10 5 1 1
Litwa 17 8 5 4
Portugalia 51 10 12 5 12 12
Mołdawia 207 8 10 8 10 10 10 8 4 5 1 12 6 3 10 4 6 3 7 6 5 12 3 8 1 6 12 6 12 6 5
Łotwa 85 12 4 6 7 2 10 3 7 6 6 5 12 2 2 1
Monako 22 2 10 10
Izrael 158 2 6 5 12 12 10 3 8 5 1 1 12 3 4 7 4 4 6 6 6 7 3 4 3 5 3 8 8
Białoruś 67 3 3 1 2 6 12 1 7 3 7 4 8 10
Holandia 53 8 5 12 1 5 2 4 6 2 8
Islandia 52 10 4 8 6 10 3 2 7 2
Belgia 29 12 3 6 1 7
Estonia 31 5 1 12 1 6 1 2 3
Norwegia 164 2 6 1 8 6 7 5 2 12 2 6 7 12 2 5 2 10 3 12 7 7 3 2 2 4 4 8 6 4 7
Rumunia 235 10 10 12 7 12 3 8 5 8 1 7 12 4 5 4 4 1 5 8 1 7 8 8 10 7 12 12 5 5 1 7 12 3 5 6
Węgry 167 7 7 5 8 4 7 6 4 6 10 5 4 1 1 8 7 4 1 12 1 2 8 6 3 8 3 10 5 7 3 4
Finlandia 50 6 1 8 10 3 8 10 4
Macedonia 97 4 3 3 4 8 12 10 8 10 12 10 1 2 10
Andora 27 4 7 6 10
Szwajcaria 114 1 8 2 7 2 3 8 6 12 2 2 3 10 3 3 3 2 5 2 5 1 5 2 4 6 3 2 2
Chorwacja 169 12 4 3 6 4 5 1 4 4 1 3 4 6 8 2 12 10 8 12 3 10 12 6 7 10 12
Bułgaria 49 7 8 5 4 10 6 1 7 1
Irlandia 53 2 5 10 2 5 1 2 12 5 4 1 4
Słowenia 69 3 4 1 2 1 2 7 7 10 8 7 3 6 8
Dania 185 6 7 5 2 10 12 10 7 7 12 3 7 8 8 7 6 12 10 10 4 8 12 5 2 4 1
Polska 81 5 1 1 6 5 3 5 5 4 2 1 7 2 8 8 10 5 3
Kraje w rzędach uporządkowane zostały według kolejności występowania, w kolumnach –według kolejności głosowania

Legenda:

     Kraje, które awansowały do finału

Finał

edytuj
L.p. Kraj Język Wykonawca Tytuł Miejsce Punkty
01   Węgry węgierski NOX „Forogj, világ!” 12 97
02   Wielka Brytania angielski Javine[301] „Touch My Fire”[301] 22 18
03   Malta angielski Chiara[302] „Angel”[302] 2 192
04   Rumunia angielski Luminița Anghel and Sistem „Let Me Try” 3 158
05   Norwegia angielski Wig Wam „In My Dreams” 9 125
06   Turcja turecki Gülseren[303] „Rimi Rimi Ley”[303] 13 92
07   Mołdawia angielski, rumuński Zdob și Zdub „Boonika bate doba” 6 148
08   Albania angielski Ledina Çelo[304] „Tomorrow I Go”[305] 16 53
09   Cypr angielski Konstandinos Christoforu[306][307] „Ela Ela (Come Baby)”[308] 18 46
10   Hiszpania hiszpański Son de Sol[309] „Brujería”[309] 21 28
11   Izrael hebrajski, angielski Sziri Majmon „Ha-Szeket sze-niszar” 4 154
12   Serbia i Czarnogóra serbski No Name[310] „Zauvijek moja”[310] 7 137
13   Dania angielski Jakob Sveistrup „Talking to You” 9 125
14   Szwecja angielski Martin Stenmarck[311] „Las Vegas”[311] 19 30
15   Macedonia angielski Martin Wucziḱ „Make My Day” 17 52
16   Ukraina ukraiński, angielski, polski,
rosyjski, francuski, niemiecki,
hiszpański, czeski 		Gryndżoły[312] „Razom nas bahato”[312] 19 30
17   Niemcy angielski Gracia Baur[313] „Run & Hide”[313] 24 4
18   Chorwacja chorwacki Boris Novković (feat. Lado members)[289] „Vukovi umiru sami” 11 115
19   Grecja angielski Elena Paparizou[314] „My Number One”[315][316] 1 230
20   Rosja angielski Natalla Padolska[317] „Nobody Hurt No One”[317] 15 57
21   Bośnia i Hercegowina angielski Feminnem[318] „Call Me”[319] 14 79
22   Szwajcaria angielski Vanilla Ninja „Cool Vibes” 8 128
23   Łotwa angielski, migowy Valters & Kaža „The War Is Not Over” 5 153
24   Francja francuski Ortal[320] „Chacun pense à soi”[320] 23 11

Legenda:

     Zdobywca pierwszego miejsca

     Zdobywca drugiego miejsca

     Zdobywca trzeciego miejsca

Tabela punktacyjna finału

Kolejność ogłaszania głosów w finale została uporządkowana alfabetycznie, według kodu ISO[321]. Każdy kraj wyznaczył swojego własnego sekretarza[322].

W głosowaniu finałowym wzięły udział wszystkie trzydzieści dziewięć krajów mających swoich reprezentantów w konkursie. W Andorze i Turcji obowiązywało jedynie głosowanie SMS-owe, zaś w Bośni i Hercegowinie, Islandii, Izraelu, Szwajcarii oraz na Cyprze telewidzowie oddawali głosy tylko za pomocą telefonów stacjonarnych[75].

Kraje głosujące
Suma punktów Węgry Wielka Brytania Malta Rumunia Norwegia Turcja Mołdawia Albania Cypr Hiszpania Izrael Serbia i Czarnogóra Dania Szwecja Macedonia Ukraina Niemcy Chorwacja Grecja Rosja Bośnia i Hercegowina Szwajcaria Łotwa Francja Austria Litwa Portugalia Monako Białoruś Holandia Islandia Belgia Estonia Finlandia Andora Bułgaria Irlandia Słowenia Polska
Uczestnicy konkursu Węgry 97 8 6 7 5 8 6 1 2 6 2 3 1 3 3 2 2 6 2 3 6 5 10
Wielka Brytania 18 4 1 5 8
Malta 192 5 10 2 10 8 4 6 7 10 10 6 10 8 4 8 12 3 5 7 5 2 5 5 5 4 8 4 8 10 1
Rumunia 158 10 7 6 4 7 5 8 12 12 3 3 2 2 5 2 5 6 12 4 1 3 5 7 7 8 5 7
Norwegia 125 5 5 3 3 3 1 2 12 8 6 4 3 6 5 4 1 12 3 8 12 2 1 4 4 8
Turcja 92 1 3 8 8 4 10 8 6 12 7 12 10 3
Mołdawia 148 4 2 2 12 7 2 4 4 5 5 12 1 1 7 10 4 8 2 2 10 10 7 8 1 6 6 3 3
Albania 53 2 8 12 2 10 5 10 1 3
Cypr 46 3 12 1 7 1 12 10
Hiszpania 28 4 4 8 12
Izrael 154 8 7 8 7 5 3 6 3 6 5 1 7 5 8 1 2 10 1 3 5 12 8 7 6 1 5 8 6
Serbia i Czarnogóra 137 2 6 1 6 10 4 10 3 3 12 6 6 10 12 1 6 12 6 3 4 4 10
Dania 125 6 8 3 4 12 10 3 10 6 4 4 1 10 8 10 4 5 2 3 7 5
Szwecja 30 1 5 2 7 6 3 6
Macedonia 52 5 10 7 8 7 2 1 7 5
Ukraina 30 8 1 2 7 12
Niemcy 4 2 2
Chorwacja 115 7 5 2 2 10 8 8 2 1 12 8 7 8 6 7 2 1 2 1 2 12 2
Grecja 230 12 12 6 10 4 12 4 12 12 8 7 12 2 12 7 12 5 4 6 7 8 4 1 3 10 2 12 3 4 12 2 2 1
Rosja 57 10 4 10 7 12 7 7
Bośnia and Hercegowina 79 4 7 10 4 4 7 3 10 5 10 6 1 8
Szwajcaria 128 3 1 3 4 2 1 5 5 4 3 3 7 12 8 4 8 10 7 12 10 1 3 6 6
Łotwa 153 1 6 10 8 12 1 6 6 3 1 7 7 1 5 12 6 6 3 5 10 4 10 12 7 4
Francja 11 1 5 5
Kraje w rzędach uporządkowane zostały według kolejności występowania, w kolumnach – według kolejności głosowania

Legenda:

     Zdobywca pierwszego miejsca

Inne wyróżnienia

edytuj
 
Elena Paparizou – zwyciężczyni konkursu oraz zdobywczyni Nagrody Artystycznej im. Marcela Bezençona (fot. z 2008)
Nagrody im. Marcela Bezençona

W 2005 po raz czwarty przyznano Nagrody im. Marcela Bezençona, czyli wyróżnienia przyznawane dla najlepszych piosenek biorących udział w finale imprezy, sygnowane nazwiskiem twórcy konkursu – Marcela Bezençona. Pomysłodawcami statuetek zostali: szef szwedzkiej delegacji konkursowej Christer Björkman oraz członek zespołu Herreys – Richard Herrey[323].

W 2005 nagrody w trzech kategoriach otrzymali[323]:

Kategoria Kraj Piosenka Wykonawca
Nagroda Artystyczna   Grecja „My Number One” Elena Paparizou
Nagroda Dziennikarzy   Malta „Angel” Chiara
Nagroda Kompozytorów   Serbia i Czarnogóra „Zauvijek moja” No Name
Nagroda im. Barbary Dex

Nagroda im. Barbary Dex – nieoficjalne wyróżnienie przyznawane od 1997 najgorzej ubranemu wykonawcy Konkursu Piosenki Eurowizji za pośrednictwem holenderskiej strony House of Eurovision (eurovisionhouse.nl). Nagroda zawdzięcza swoją nazwę belgijskiej piosenkarce Barbarze Dex, która wystąpiła w finale 38. Konkursu Piosenki Eurowizji w 1993 we własnoręcznie uszytej sukni, która zebrała negatywne komentarze wśród fanów widowiska[324][325].

W głosowaniu w 2005 wzięło udział 241 internautów, spośród których najwięcej z nich oddało swój głos na reprezentanta Macedonii, Martinowi Vučiciowi. Piosenkarz wystąpił w finale konkursu w jasnych dżinsach, bluzce i „za dużej o dwa rozmiary” różowej marynarce. Drugie miejsce w plebiscycie zajęła reprezentantka Islandii, Selma Björnsdóttir, a trzecie – norweski zespół Wig Wam[326][327].

Faworyci bukmacherów i internautów

Przed rozegraniem finału głównymi faworytami do wygrania według notowań bukmacherskich (Bet365.com i Boylesports.com) były: Grecja, Norwegia, Węgry, Szwajcaria i Islandia[328][329][330]. Internauci biorący udział w plebiscycie portalu ESC Today wytypowali, że konkurs wygra reprezentacja Grecji[331]. W typowaniach belgijskich dziennikarzy, którzy wzięli udział w plebiscycie, organizowanym przez nadawców telewizyjnych z Flandrii i Walonii, na podium powinny znaleźć się piosenki z Serbii i Czarnogóry, Norwegii i Szwecji[332]. Głównym faworytami niderlandzkiej delegacji były Grecja, Dania i Islandia[333].

Oglądalność

edytuj

Finał 50. Konkursu Piosenki Eurowizji obejrzało: 7,95 miliona widzów w Wielkiej Brytanii (267 tys. obejrzało także półfinał), 3 687 680 widzów we Francji, 4,71 mln w Hiszpanii, 7 mln w Niemczech, 1,247 mln w Holandii, 753 tys. w Belgii[334], ok. 4 mln w Polsce (ponad 5 mln obejrzało półfinał)[335]|, 313 tys. w Estonii[336], 1,258 mln w Australii[337], 39,5% widzów w Izraelu (47,9% podczas występu reprezentantki)[338] oraz aż 94,2% telewidzów w Grecji[339].

Podczas obu koncertów konkursowych telewidzowie oddali ponad pięć milionów głosów[340], z czego na Łotwie oddano ich 85 596[341].

Międzynarodowi sekretarze i komentatorzy

edytuj

Sekretarze

edytuj

Poniżej przedstawione zostały nazwiska wszystkich sekretarzy, którzy ogłaszali wyniki głosowania w poszczególnych krajach. Państwa zostały uporządkowane w kolejności przyznawania punktów, która odpowiada kolejności występowania reprezentanta danego kraju podczas koncertu półfinałowego (dla krajów, które nie zakwalifikowały się do finału) lub finałowego (dla krajów biorących udział w finale)[322].

  1.   Austria – Dodo Roscic
  2.   Litwa – Rolandas Vilkončius
  3.   Portugalia – Isabel Angelino
  4.   Monako – Anne Allegrini
  5.   Białoruś – Elena Ponomarewa
  6.   Holandia – Nancy Coolen[342]
  7.   Islandia – Ragnhildur Steinunn Jónsdóttir
  8.   Belgia – Armelle Gysen
  9.   Estonia – Maarja-Liis Ilus
    (reprezentantka kraju podczas konkursu w 1996 i 1997)
  10.   Finlandia – Jari Sillanpää[343]
    (reprezentant kraju podczas konkursu w 2004)
  11.   Andora – Ruth Gumbau
  12.   Bułgaria – Ewgenija Atanasowa
  13.   Irlandia – Dana Rosemary Scallon
    (zwyciężczyni konkursu w 1970)
  14.   Słowenia – Katarina Čas
  15.   Polska – Maciej Orłoś
  16.   Węgry – Zsuzsa Demcsák
  17.   Wielka Brytania – Cheryl Baker
    (wokalistka zespołu Bucks Fizz, zwycięzcy konkursu w 1981)
  18.   Malta – Valerie Vella
  19.   Rumunia – Berti Barbera
  20.   Norwegia – Ingvild Helljesen
  21.   Turcja – Meltem Ersan Yazgan
  22.   Mołdawia – Elena Camerzan
  23.   Albania – Zhani Ciko
  24.   Cypr – Melani Steliu
  25.   Hiszpania – Ainhoa Arbizu
  26.   Izrael – Dana Herman[344]
  27.   Serbia i Czarnogóra – Nina Radulović
  28.   Dania – Gry Johansen
    (reprezentantka kraju podczas konkursu w 1983)
  29.   Szwecja – Annika Jankell
  30.   Macedonia – Karolina Goczewa
    (reprezentantka kraju podczas konkursu w 2002 i 2007)
  31.   Ukraina – Maria Orłowa
  32.   Niemcy – Thomas Hermanns[345]
  33.   Chorwacja – Barbara Kolar
  34.   Grecja – Alexis Kostalas[346]
  35.   Rosja – Jana Czurikowa
  36.   Bośnia i Hercegowina – Ana Mirjana Račanović[347]
  37.   Szwajcaria – Cécile Bähler
  38.   Łotwa – Marija Naumova[348]
    (zwyciężczyni konkursu w 2002 i prowadząca konkurs w 2003)
  39.   Francja – Marie Myriam
    (zwyciężczyni konkursu w 1977)

Komentatorzy

edytuj

Poniżej przedstawione zostały nazwiska wszystkich krajowych komentatorów oraz nazwy publicznych nadawców telewizyjnych i radiowych transmitujących konkurs w 2005. W przeciwieństwie do poprzedniego roku, w 2005 wszyscy nadawcy biorący udział w imprezie musieli transmitować oba koncerty konkursowe[349]. Półfinał i finał konkursu transmitowany był również internetowo za pośrednictwem oficjalnej strony konkursu[350].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Sietse Bakker: KIEV 2005: NTU CONFIRMS DATES. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-08-13. [dostęp 2013-10-21]. (ang.).
  2. ↑ a b c Sietse Bakker: NTU and EBU confirm: Palats Sportu. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-06. [dostęp 2013-10-22]. (ang.).
  3. ↑ a b Sietse Bakker: Masha and Pasha host the contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-04. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  4. ↑ Eurovision Song Contest 2005 Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2014-12-16]. (ang.).
  5. ↑ Sietse Bakker: GREECE WINS EUROVISION SONG CONTEST. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-22. [dostęp 2013-11-05]. (ang.).
  6. ↑ Sietse Bakker: UKRAINE WINS EUROVISION SONG CONTEST 2004. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  7. ↑ Sietse Bakker: Palats Sportu 70% ready. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-13. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  8. ↑ Roel Philips: Renovation of Palats Sportu has begun. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-26. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  9. ↑ Sietse Bakker: Palats Sportu '95 percent ready'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-12. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  10. ↑ Roel Philips: NTU President doubts about Palats Sportu expenses. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-27. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  11. ↑ Roel Philips: 'Palats Sportu must be finished by 20 April'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-27. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  12. ↑ Roel Philips: Kyiv: The stage is taking shape. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-04. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  13. ↑ Sietse Bakker: Palats Sportu scene is getting ready. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-11. [dostęp 2013-11-04]. (ang.).
  14. ↑ Roel Philips: Sports Palace renovation to start in February. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-10-01. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  15. ↑ a b Roel Philips: NTU trying to solve problems under time pressure. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-10. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  16. ↑ Julia Ostromogilska: Ukraine provides budget of 3,3 million Euro. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-19. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  17. ↑ a b Julia Ostromogilska: EBU to decide about Kiev 2005. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-16. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  18. ↑ Jarmo Siim: Eurovision 2005: President and PM involved. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-28. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  19. ↑ Sietse Bakker: Kiev faces hotel capacity problem. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-25. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  20. ↑ Roel Philips: Kiev solves hotel capacity problem. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-10. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  21. ↑ Julia Ostromogilska: Kiev's hotel capacity increases even more. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-23. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  22. ↑ Sietse Bakker: Premier Palace Hotel overbooked. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-11. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  23. ↑ Roel Philips: Tents to solve accommodation problem. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-06. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  24. ↑ Roel Philips: Book your tent at the EuroCamp now. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-02. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  25. ↑ Sietse Bakker: Tent camp 'complementary to hotels'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-14. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  26. ↑ Roel Philips: EuroCamp opens its tents tonight. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-14. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  27. ↑ Remi Kübar: Eurocamp: waiting for guests. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-17. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  28. ↑ Timeline: Battle for Ukraine. [w:] BBC [on-line]. news.bbc.co.uk, 2005-01-23. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  29. ↑ Sietse Bakker: Ukrainian broadcasters crossing over to opposition. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-26. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  30. ↑ Sietse Bakker: Stockselius to Ukraine next week. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-23. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  31. ↑ Sietse Bakker: Reference Group to meet this weekend. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-30. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  32. ↑ Sietse Bakker: Situation in Ukraine still unstable. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-24. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  33. ↑ Sietse Bakker: Stockselius to Kiev, country still divided. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-29. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  34. ↑ Sietse Bakker: KIEV 2005 NOT UNDER DISCUSSION. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-02. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  35. ↑ Sietse Bakker: Ukraine's supreme court rules election void. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-04. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  36. ↑ Sietse Bakker: Kiev 2005: Official statement Reference Group. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-13. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  37. ↑ Oliver Rau: 'Eurovision to celebrate the new Ukraine'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-06. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  38. ↑ Sietse Bakker: Preparations for Kiev: slow but on schedule. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-08. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  39. ↑ Jarmo Siim: Ukraine: no visa for EU citizens. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-09. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  40. ↑ Sietse Bakker: Yuschenko suspends visa regulations. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-01. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  41. ↑ Sietse Bakker: Welcome to Eurovision Village. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-12. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  42. ↑ Sietse Bakker: EuroClub party schedule released. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-11. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  43. ↑ Roel Philips: Euroclub opens its doors. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-13. [dostęp 2015-10-06]. (ang.).
  44. ↑ Big 3 party 'Unplugged 2' on 17th May in Kyiv. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-11. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  45. ↑ Big Three host unplugged Party. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-18. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  46. ↑ Mediterranean party takes place. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-19. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  47. ↑ Sietse Bakker: Kiev 2005: Tight security measures planned. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-28. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  48. ↑ Roel Philips: Ukraine guarantees security in Kyiv. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-06. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  49. ↑ Roel Philips: Kyiv merchants plan protest actions. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-25. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  50. ↑ Sietse Bakker: Kiev 2005: 10 tourism organisations to serve guests. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-08. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  51. ↑ Sietse Bakker: Participants to visit sand sculpture festival. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-20. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  52. ↑ Roel Philips: Free condoms for Kyiv visitors. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-25. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  53. ↑ Roel Philips: Eurovision photography exhibition to be held in Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-02. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  54. ↑ Roel Philips: Eurovision photo exhibition opened in Palats Sportu. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-19. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  55. ↑ Julia Ostromogilska: Ukraine – the heart of Europe. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-21. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  56. ↑ Gordon Roxburgh: Ruslana: “Starting to conquer the world”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  57. ↑ Itamar Barak: No suitable venue for 2005 in the Ukraine. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-18. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  58. ↑ Itamar Barak: Ponomariov: “I didn't shave to bring Ruslana luck”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-27. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  59. ↑ Sietse Bakker: Kiev or Athens: a strange story…. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-27. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  60. ↑ Sietse Bakker: Kiev: new building on left bank Dnieper river. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-28. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  61. ↑ Sietse Bakker: 2005 planned venue to be built too late. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-25. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  62. ↑ Roel Philips: Two possible locations in Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-10. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  63. ↑ Julia Ostromogilska: 'Eurovision 2005 in Kiev Sports Palace'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-04. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  64. ↑ Sietse Bakker: Interfax: Eurovision 2005 in Palats Sportu. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-05. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  65. ↑ André Rodrigues: Prisma to handle song contest broadcast 2005. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-14. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  66. ↑ Sietse Bakker: Kyivstar pavilion installed at the scene. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-12. [dostęp 2015-10-06]. (ang.).
  67. ↑ Julia Ostromogilska: Kyiv Hospitality Program is welcoming guests. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-20. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  68. ↑ Roel Philips: Kiev 2005: EBU signs major sponsor deals. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-02. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  69. ↑ Roel Philips: Fleurop-Interflora signs on as official partner. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-29. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  70. ↑ Sietse Bakker: Nemiroff eastern European partner 2005 contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-06. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  71. ↑ Sietse Bakker: EBU elaborates on Nemiroff sponsorship. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-07. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  72. ↑ Sietse Bakker: Critical sounds about sponsor deal 2005 contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-06. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  73. ↑ Sietse Bakker: Press and fans generally positive about sponsorship. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-16. [dostęp 2016-10-09]. (ang.).
  74. ↑ Sietse Bakker: Kiev 2005: Bytsko official travel company. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-14. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  75. ↑ a b c Roel Philips: More information on the televoting. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-18. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  76. ↑ Sietse Bakker: Eurovision 2005: EBU and NTU to meet soon. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-28. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  77. ↑ André Rodrigues: Reference group makes plans for the future. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-17. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  78. ↑ Roel Philips: Dates to be announced on 15th September. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-10. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  79. ↑ Edwin van Gorp: General producer 2005 appointed. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-08-10. [dostęp 2013-10-21]. (ang.).
  80. ↑ Roel Philips: Tarmo Krimm starts investigation on venues. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-08-16. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  81. ↑ a b Edwin van Gorp: EBU will release official book. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-24. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  82. ↑ Roel Philips: Marie Myriam presents official Eurovision book. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-07. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  83. ↑ Sietse Bakker: NTU thinks about orchestra. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-09. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  84. ↑ Benny Royston: Kiev 2005: Tickets go on sale on 21 February. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-25. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  85. ↑ Roel Philips: Kiev 2005: NTU President resigns. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-16. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  86. ↑ Sietse Bakker: Ticket sale 2005 Eurovision Song Contest postponed. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-18. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  87. ↑ Roel Philips: Tickets to go on sale on 21st March. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-09. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  88. ↑ Sietse Bakker: Kiev 2005: Ticket sale kicks off today!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-21. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  89. ↑ Sietse Bakker: Ticket sale postponed due to last-minute changes. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-22. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  90. ↑ Roel Philips: Ticket sale postponed due to last-minute changes. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-26. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  91. ↑ Sietse Bakker: EBU not happy with ticket sales. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-17. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  92. ↑ Sietse Bakker: Buy now: ticket system works!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-28. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  93. ↑ Sietse Bakker: NTU explains situation ticket sales. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-02. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  94. ↑ Sietse Bakker: Pre-order the official 2005 album and DVD. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-09. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  95. ↑ Sietse Bakker: DVD 2005 Eurovision Song Contest released!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-06-10. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  96. ↑ Sietse Bakker: Ukrainian merchandising launched online. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-04. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  97. ↑ Sietse Bakker: Returning Eurovision mugs 'very successful'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-26. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  98. ↑ Sietse Bakker: Extended merchandising line to be launched. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-15. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  99. ↑ Roel Philips: Record sales of Eurovision merchandising. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-19. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  100. ↑ Roel Philips: Ruslana presents Eurovision Song Contest stamps. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-13. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  101. ↑ Roel Philips: Kiev 2005: Half of the participants known. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-26. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  102. ↑ Roel Philips: Kiev 2005: Six songs left to be chosen. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-07. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  103. ↑ Sietse Bakker: Kiev 2005: info after heads of delegation meeting. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-10. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  104. ↑ Sietse Bakker: Heads of delegations meet in Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-21. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  105. ↑ Sietse Bakker: Day 2 delegation heads meeting in Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-22. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  106. ↑ Sietse Bakker: Summary of the delegation heads meeting. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-23. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  107. ↑ Sietse Bakker: Kiev 2005: more information for the delegations. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-15. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  108. ↑ Roel Philips: Tickets for the 2005 Eurovision Song Contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-10. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  109. ↑ Sietse Bakker: Kyiv 2005: more information on press facilities. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-13. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  110. ↑ Sietse Bakker: Press centre almost up and running. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-10. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  111. ↑ a b Sietse Bakker: Kiev 2005: some new important dates!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-15. [dostęp 2015-09-03]. (ang.).
  112. ↑ Short news from Kyiv. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-07. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  113. ↑ The volunteers speak!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-15. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  114. ↑ Benny Royston: Eurovision is officially open. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-17. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  115. ↑ Roel Philips: Half of the semifinal delegations arrived in Kyiv. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-12. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  116. ↑ Benny Royston: Participant rehearsals start today. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-12. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  117. ↑ Sietse Bakker: Rehearsals final participants kick off tomorrow. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-15. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  118. ↑ Luminita & Sistem ask NTU to make up their mind. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-13. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  119. ↑ Luminita and Sistem disappointed after rehearsal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-13. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  120. ↑ Roel Philips: Pyrotechnics banned from Palats Sportu. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-02. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  121. ↑ Sietse Bakker: Romanian pyrotechnics to be projected. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-15. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  122. ↑ Sietse Bakker: Kiev 2005: New eurovision.tv live!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-11. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  123. ↑ Sietse Bakker: Kyiv 2005: contest site NTU open!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-05. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  124. ↑ Sietse Bakker: Who'll host 2005 Eurovision Song Contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-13. [dostęp 2014-09-04]. (ang.).
  125. ↑ Roel Philips: Ruslana, DJ Pasha & V. Klytschko to host!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-21. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  126. ↑ Oliver Rau: 'Klitschko brothers to host Song Contest 2005'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-25. [dostęp 2015-05-06]. (ang.).
  127. ↑ Roel Philips: Host Ruslana in English, DJ Pasha in French. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-27. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  128. ↑ Sietse Bakker: Breaking news: Ruslana resigns as host. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-04. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  129. ↑ Sietse Bakker: Stockselius explains Ruslana's resignation. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-04. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  130. ↑ a b Roel Philips: Kyiv 2005: The semifinal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-28. [dostęp 2013-11-06]. (ang.).
  131. ↑ Roel Philips: First rehearsals for Masha and Pasha. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-10. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  132. ↑ Roel Philips: Ruslana preparing interval act. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-10. [dostęp 2013-11-04]. (ang.).
  133. ↑ Roel Philips: Kyiv 2005: The final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-29. [dostęp 2013-11-06]. (ang.).
  134. ↑ Sietse Bakker: 'Draw 2005 running order 21st or 22nd March'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-08. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  135. ↑ Sietse Bakker: TODAY: The draw for running order. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-22. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  136. ↑ Sietse Bekker: RUNNING ORDER OF THE SEMIFINAL. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-22. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  137. ↑ Sietse Bekker: RUNNING ORDER OF THE FINAL. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-22. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  138. ↑ Sietse Bekker: TODAY: The draw for running order. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-22. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  139. ↑ Sietse Bakker: 'Eurovision Song Contest 2005 19 and 21 May'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-08-11. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  140. ↑ Sietse Bakker: Rumours about 2005 date declared false. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-09. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  141. ↑ Sietse Bakker: Kiev 2005: stage will be a 'Garden of Eden'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-11. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  142. ↑ Sietse Bakker: Kiev 2005: rough pictures of virtual stage design. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-11. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  143. ↑ Sietse Bakker: Stockselius satisfied with contest preparations. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-27. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  144. ↑ Roel Philips: More details on the stage. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-28. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  145. ↑ Roel Philips: Stage floor getting installed in Palats Sportu. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-30. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  146. ↑ Roel Philips: Stage construction not running smoothly. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-06. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  147. ↑ Sietse Bakker: Technical rehearsals successfully took place. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-10. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  148. ↑ Roel Philips: Kiev 2005: event poster now available. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-16. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  149. ↑ Sietse Bakker, Kiev becomes Kyiv officially, [w:] ESC Today [online], esctoday.com, 5 kwietnia 2005 [dostęp 2015-09-04] (ang.).
  150. ↑ Sietse Bakker: Kyiv 2005: show production progresses well. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-10. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  151. ↑ Benny Royston: Semifinal – several problems remain. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-18. [dostęp 2016-10-09]. (ang.).
  152. ↑ Sietse Bakker: The postcards: Ukraine and its people. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-10. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  153. ↑ Sietse Bakker: Spectra+ again official lighting and technical supplier. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-29. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  154. ↑ Sietse Bakker: Stage floor getting installed in Palats Sportu. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-30. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  155. ↑ a b Roel Philips: Kyiv 2005: Spectra+ launched diary. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-13. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  156. ↑ Roel Philips: Stage to create mysterious show atmosphere. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-10. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  157. ↑ Sietse Bakker: 20 cameras at this year’s Eurovision Song Contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-15. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  158. ↑ Gordon Roxburgh: The winners trophy. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-21. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  159. ↑ a b c Sietse Bakker: EBU to investigate 'Zauvijek moja'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-11. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  160. ↑ Roel Philips: Bulgaria: Kaffe accused of plagiarism. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-02. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  161. ↑ a b c Sietse Bakker: Serbia & Montenegro: No violation of rules. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-21. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  162. ↑ Roel Philips: Ukrainian final ends with political farce: Greenjolly!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-02-27. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  163. ↑ „Razom nas bahato” na Eurowizji i na płycie w Polsce. [w:] Wirtualna Polska [on-line]. muzyka.wp.pl, 2005-03-02. [dostęp 2015-05-09]. (pol.).
  164. ↑ Sietse Bakker: EBU investigates Ukrainian song. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-04. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  165. ↑ Sietse Bakker: Lyrics Ukrainian song to change. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-07. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  166. ↑ Roel Philips: EBU accepts new lyrics by Greenjolly. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-14. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  167. ↑ Roel Philips: Greenjolly to sing in eight languages. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-30. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  168. ↑ Eurowizja 2005: Ukraińcy zaśpiewają po polsku. [w:] Wirtualna Polska [on-line]. muzyka.wp.pl, 2005-04-13. [dostęp 2013-02-09]. (pol.).
  169. ↑ Roel Philips: Ukrainian song flirting with disqualification. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-01. [dostęp 2015-10-01]. (ang.).
  170. ↑ Roel Philips: Protest action against Greenjolly in Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-02. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  171. ↑ Sietse Bakker: EBU considers more control on national finals. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-26. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  172. ↑ Benny Royston: Bulgaria: dispute about results continues. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-14. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  173. ↑ Roel Philips: Chaos in Bulgarian final won by Kaffe. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-12. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  174. ↑ Roel Philips: Bulgaria: Kaffe manager threatened. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-15. [dostęp 2015-09-05]. (ang.).
  175. ↑ Sietse Bakker: Zeljko Joksimovic: selection “deeply unfair”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-07. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  176. ↑ Roel Philips: RTCG: 'We have not influenced the vote'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-09. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  177. ↑ Sietse Bakker: No Serbia at this year’s contest?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-17. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  178. ↑ Roel Philips: Natalia Podolskaya real winner Russian final?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-28. [dostęp 2015-09-24]. (ang.).
  179. ↑ Roel Philips: Lithuanian finalists ask new vote. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-04. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
  180. ↑ Roel Philips: Lithuanian protest turned down. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-29. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
  181. ↑ Roel Philips: Turkey: Lawsuit against Rimi rimi ley. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-28. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  182. ↑ Roel Philips: Protest against Gülseren rejected. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-08. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  183. ↑ Roel Philips: Malta: Discussions over rule allowing foreigners. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-05. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
  184. ↑ Roel Philips: Heavy protest against rule in Maltese selection. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-05. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
  185. ↑ Sietse Bakker: Crisis in Maltese music scene. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-09. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
  186. ↑ Roel Philips: UKAM announces Malta Song for Europe boycott. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-24. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
  187. ↑ Roel Philips: Agreement reached in Malta. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-24. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
  188. ↑ Roel Philips: Malta: 50 songs left in the running. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-13. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
  189. ↑ Roel Philips: 22 finalists in Malta. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-25. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
  190. ↑ Roel Philips: Malta discusses voting procedure. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-01. [dostęp 2015-09-30]. (ang.).
  191. ↑ Sietse Bakker: Gracia: 'I didn't know it'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-20. [dostęp 2015-09-24]. (ang.).
  192. ↑ Roel Philips: Vanilla Ninja and Gracia banned from German charts. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-11. [dostęp 2015-09-24]. (ang.).
  193. ↑ Oliver Rau: Gracia: 'It's not a crime'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-11. [dostęp 2015-09-24]. (ang.).
  194. ↑ Roel Philips: German Eurovision stars: 'Dear Gracia, withdraw!'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-16. [dostęp 2015-09-24]. (ang.).
  195. ↑ TRT investigating sound problems Turkish act. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-26. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  196. ↑ Moldovan Parliament doubts Moldovan votes. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-06-01. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  197. ↑ Svante Stockselius: 'No irregularities in Moldova'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-06-12. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  198. ↑ Roel Philips: Kiev 2005: Draw to be held on 21st March. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-18. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  199. ↑ Sietse Bakker: '2005 contest with 40 countries or more'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-11. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  200. ↑ Sietse Bakker: Stockselius: “40 countries is the maximum!”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-10-25. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  201. ↑ Sietse Bakker: 40 countries to participate in Kiev!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-20. [dostęp 2015-05-06]. (ang.).
  202. ↑ Sietse Bakker: EBU officially announced participants 2005. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-17. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  203. ↑ Roel Philips: Bulgaria interested in 2005 Eurovision Song Contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-24. [dostęp 2014-12-19]. (ang.).
  204. ↑ Roel Philips: 'Moldova to make first appearance in Kiev'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-20. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).
  205. ↑ André Rodrigues: Moldova's participation will be confirmed. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-21. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).
  206. ↑ Roel Philips: KIEV 2005: MOLDOVA GOES EUROVISION!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-05. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).
  207. ↑ Barry Viniker: Hungary returns to Eurovision stage. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-13. [dostęp 2013-11-04]. (ang.).
  208. ↑ Roel Philips: 'Hungary to participate in Kiev'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-12. [dostęp 2015-02-28]. (ang.).
  209. ↑ Paweł Jurczak: Kiev 2005: Hungary on the provisional list. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-05. [dostęp 2015-02-28]. (ang.).
  210. ↑ Roel Philips: Kiev 2005: Participant list to be announced on Monday. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).
  211. ↑ André Rodrigues: Czech Republic in 2005?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-08. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  212. ↑ Roel Philips: Czech Republic interested in participation. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-12. [dostęp 2014-12-19]. (ang.).
  213. ↑ Sietse Bakker: KIEV 2005: LEBANON GOES EUROVISION!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-10-21. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  214. ↑ Sietse Bakker: Reliable source: Lebanon to participate in 2005!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-20. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).
  215. ↑ Sietse Bakker: EBU officially announced participants 2005. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-17. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  216. ↑ Sietse Bakker: Aline Lahoud first Lebanese participant!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-03. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  217. ↑ Aline Lahoud to sing Quand tout s'enfuit. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-19. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  218. ↑ Sietse Bakker: CZECH REPUBLIC WITHDRAWS. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-03. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  219. ↑ Roel Philips: Lebanon withdraws for financial reasons. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-15. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  220. ↑ Roel Philips: Télé Liban tries to prevent Lebanese disqualification. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-04. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  221. ↑ Sietse Bakker: BREAKING NEWS: LEBANON WITHDRAWS. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-18. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  222. ↑ Sietse Bakker: “Luxembourg back in Eurovision next year?”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2003-04-22. [dostęp 2015-01-22]. (ang.).
  223. ↑ Roel Philips: Luxembourg back in 2005?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-06-29. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  224. ↑ Roel Philips: 'Luxembourg never to return to the contest'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-10-13. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  225. ↑ Roel Philips: Monaco doubts about new participation. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-03. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).
  226. ↑ Roel Philips: Monaco decides on participation next week. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-18. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).
  227. ↑ Roel Philips: Monaco: TMC confirms participation in 2005. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-10-07. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).
  228. ↑ Roel Philips: Monaco to withdraw? Gossip!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-08. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  229. ↑ Oliver Rau: Switzerland will take part in 2005. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-07-14. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).
  230. ↑ Eurowizja w TVP. [w:] Wirtualne Media [on-line]. wirtualnemedia.pl, 2004-12-15. [dostęp 2015-02-16]. (pol.).
  231. ↑ Kamil Górecki: Poland will be present in Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-13. [dostęp 2015-02-27]. (ang.).
  232. ↑ Sietse Bakker: The countries directly qualified for next year. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-16. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  233. ↑ Roel Philips: Kiev 2005: Draw to be held on 21st March. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-18. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  234. ↑ Roel Philips: Helena Paparizou to represent Greece. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-22. [dostęp 2013-10-28]. (ang.).
  235. ↑ Eurovision Song Contest 1998 Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  236. ↑ Sietse Bakker: Chiara to represent Malta again. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-20. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  237. ↑ Eurovision Song Contest 1999. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  238. ↑ Roel Philips: Selma with up-tempo song to Kiev!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-08. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  239. ↑ Eurovision Song Contest 1996. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2015-06-10]. (ang.).
  240. ↑ Eurovision Song Contest 2002. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2015-06-10]. (ang.).
  241. ↑ About Constantinos. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2013-11-01]. (ang.).
  242. ↑ Roel Philips: Constantinos: third time at Eurovision Song Contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-17. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  243. ↑ Roel Philips: Constantinos featuring Elina Konstantopoulou!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-04. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  244. ↑ Eurovision Song Contest 1995. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2015-06-10]. (ang.).
  245. ↑ Roel Philips: Alexandros Panayi to do Greek backing vocals. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-23. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  246. ↑ Sietse Bakker: Anabel Conde to join Marian van de Wal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-06. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  247. ↑ Finland – 2005. diggiloo.net. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  248. ↑ Sietse Bakker: Finnish backing vocals presented. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-03. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  249. ↑ Norway – 2005. diggiloo.net. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  250. ↑ Denmark – 2005. diggiloo.net. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  251. ↑ Malta – 2005. diggiloo.net. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  252. ↑ Belarus – 2005. diggiloo.net. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  253. ↑ Roel Philips: Audio interview with Selma. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-16. [dostęp 2015-09-09]. (ang.).
  254. ↑ Iceland – 2005. diggiloo.net. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  255. ↑ Roel Philips: All countries obliged to transmit qualifier round. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-10-24. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  256. ↑ Sietse Bakker: Obligation to broadcast the qualifier round. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-10-31. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  257. ↑ Roel Philips: Last year’s refusers to broadcast semifinal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-20. [dostęp 2013-11-03]. (ang.).
  258. ↑ Wouter van Vliet: And the winners are!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-20. [dostęp 2015-11-17]. (ang.).
  259. ↑ a b Eurovision Song Contest 2005 Semi-Final. [w:] EBU [on-line]. eurovision.tv. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  260. ↑ a b Roel Philips: Global Kryner to represent Austria. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-26. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  261. ↑ a b Roel Philips: Laura & The Lovers for Lithuania. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-26. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  262. ↑ a b Roel Philips: 2B sings 'Amare' for Portugal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-22. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  263. ↑ a b Roel Philips: Zdob si Zdub to represent Moldova. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-26. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  264. ↑ a b Alexander Borodin: Valters & Kaža for Latvia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-26. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  265. ↑ a b Roel Philips: Lise Darly to represent Monaco. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-12. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  266. ↑ a b Itamar Barak: Shiri Maymon to sing for Israel in Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-03. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  267. ↑ Sietse Bakker: Belarus selects Angelica Agurbash!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-31. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  268. ↑ Sietse Bakker: 'Love me tonight' by Terzis and Tirakis for Angelica. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-09. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  269. ↑ Sietse Bakker: Belarus: Angelica to sing "Love me tonight". [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-03-18. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  270. ↑ a b Sietse Bakker: The Netherlands: Glennis Grace to Kiev!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-14. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  271. ↑ Roel Philips: Selma back for Iceland?!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-07. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  272. ↑ Roel Philips: Selma with up-tempo song to Kiev!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-08. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  273. ↑ Bjarni H. Halldorsson: Selma to sing 'If I had your love'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-03. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  274. ↑ Roel Philips: RTBF to promote Belgian French speaking culture. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-10. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).
  275. ↑ a b Roel Philips: Nuno Resende for Belgium. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-21. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  276. ↑ a b Jarmo Siim: Suntribe for Estonia !. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-05. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  277. ↑ a b Barry Viniker: Wig Wam for Norway. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-06. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  278. ↑ a b Sietse Bakker: Romania: Luminita Anghel & Sistem to Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-06. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  279. ↑ a b Sietse Bakker: NOX to Kiev for Hungary. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-14. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  280. ↑ a b Alexander Borodin: Geir Rönning for Finland!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-19. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  281. ↑ Martin Vucic for FYR Macedonia. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-20. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  282. ↑ Roel Philips: Hear 'Make my day', the Macedonian entry. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-18. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  283. ↑ Roel Philips: Kiev 2005: Andorra participates again. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-09-03. [dostęp 2014-12-18]. (ang.).
  284. ↑ Roel Philips: Marian van de Wal to represent Andorra. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-19. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  285. ↑ Roel Philips: La mirada interior is the Andorran song for Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-01-23. [dostęp 2015-09-03]. (ang.).
  286. ↑ Remi Kübar: Vanilla Ninja to represent Switzerland?. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-02. [dostęp 2015-02-28]. (ang.).
  287. ↑ Roel Philips: Vanilla Ninja to sing for Switzerland in Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-09. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  288. ↑ Roel Philips: Vanilla Ninja to sing “Cool vibes”. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-28. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  289. ↑ a b c Roel Philips: Croatia: Boris Novković feat. Lado members. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-05. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  290. ↑ a b Roel Philips: Chaos in Bulgarian final won by Kaffe. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-12. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  291. ↑ a b Gordon Roxburgh: Donna & Joseph McCaul for Ireland!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-06. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  292. ↑ a b Roel Philips: Omar Naber for Slovenia!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-06. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  293. ↑ Dansk Melodi Grand Prix 2005. [w:] ESC Connet [on-line]. esconnet.dk. [dostęp 2014-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-29)]. (duń.).
  294. ↑ Sietse Bakker: Jacob Sveistrup to Kiev for Denmark!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-12. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  295. ↑ a b Kamil Górecki: Poland: Ivan & Delfin to Kiev with Czarna dziewczyna. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-29. [dostęp 2014-08-17]. (ang.).
  296. ↑ a b Ivan i Delfin na Eurowizję do Kijowa. [dostęp 2014-08-17]. (pol.).
  297. ↑ a b Eurowizja: Ivan i Delfin w barwach Polski!. Muzyka Interia. [dostęp 2014-08-17].
  298. ↑ a b Roel Philips: Tonight's semfinal televoting procedure. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2015-05-19. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  299. ↑ Sietse Bakker: Semifinal: No televoting in three countries. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2015-05-20. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  300. ↑ Sietse Bakker: EBU: 'All results to be revealed tomorrow night'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2015-05-20. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  301. ↑ a b Benny Royston: Javine to represent the United Kingdom. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-06. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  302. ↑ a b Sietse Bakker: Chiara to represent Malta again. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-20. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  303. ↑ a b Sietse Bakker: Turkey: Gülseren to Kiev!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-11. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  304. ↑ Roel Philips: Ledina Celo to sing for Albania in Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-12-19. [dostęp 2015-05-05]. (ang.).
  305. ↑ Roel Philips: Ledina Celo to sing 'Tomorrow I go'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-25. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  306. ↑ Sietse Bakker: Constantinos Christoforou for Cyprus. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-11-23. [dostęp 2014-12-24]. (ang.).
  307. ↑ Roel Philips: Kiev 2005: Constantinos feat. Elena Patroklou. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-22. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  308. ↑ Roel Philips: Cyprus chooses 'Ela ela'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-02. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  309. ↑ a b Roel Philips: Spanish Son de Sol to shine in Kiev. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-06. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  310. ↑ a b Roel Philips: Serbia & Montenegro choose No Name. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-05. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  311. ↑ a b Gordon Roxburgh: Martin Stenmarck to represent Sweden. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-12. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  312. ↑ a b Roel Philips: Ukrainian final ends with political farce: Greenjolly!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-27. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  313. ↑ a b Jarmo Siim: Gracia for Germany!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-12. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  314. ↑ Roel Philips: Helena Paparizou to represent Greece. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-01-22. [dostęp 2015-09-03]. (ang.).
  315. ↑ Sietse Bakker: Greece: Helena to sing 'My number one'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-03. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  316. ↑ Sietse Bakker: Greece: Clear victory 'My number one'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-03. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  317. ↑ a b Roel Philips: Natalia Podolskaya wins Russian final. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-02-25. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  318. ↑ Roel Philips: Bosnia & Herzegovina choose Feminnem. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-07. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  319. ↑ Roel Philips: Feminnem: 'Zovi' becomes 'Call me'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-18. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  320. ↑ a b Roel Philips: Ortal goes up-tempo for France. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-03-16. [dostęp 2015-09-04]. (ang.).
  321. ↑ Sietse Bakker: Final voting in alphabetic order. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-08. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  322. ↑ a b Roel Philips: The 39 spokespersons!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-17. [dostęp 2013-11-05]. (ang.).
  323. ↑ a b Marcel Bezençon Award – an introduction. [w:] Pop Light [on-line]. poplight.zitiz.se. [dostęp 2013-10-01]. (ang.).
  324. ↑ The Barbara Dex Award. [w:] Euro Dummies [on-line]. eurodummies.wordpress.com. [dostęp 2015-06-10]. (ang.).
  325. ↑ Barbara Dex Award. [w:] Eurovision House [on-line]. eurovisionhouse.nl. [dostęp 2015-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-07)]. (ang.).
  326. ↑ Roel Philips: Martin Vucic wins Barbara Dex Award. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-25. [dostęp 2015-06-10]. (ang.).
  327. ↑ Barbara Dex Award – Die Gewinner seit 1997. [w:] Das Erste [on-line]. eurovision.de. [dostęp 2015-06-10]. (niem.).
  328. ↑ Sietse Bakker: Bookmakers agree on Greece and Norway. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-20. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  329. ↑ Sietse Bakker: Greece tops William Hill betting odds. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-24. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  330. ↑ Benny Royston: Eurovision: Faith in Greeks strengthens. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  331. ↑ Wouter van Vliet: BigPoll 2005 predicts correctly. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-22. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  332. ↑ Benny Royston: Belgian journalists: 'Serbia & Montenegro to win'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-18. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  333. ↑ Sietse Bakker: Dutch delegation votes: 'Greece to win'. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-08. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  334. ↑ Jarmo Siim: Shocking audience figures. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-23. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  335. ↑ Paweł Jurczak: TVP proud of high sound quality 2005 contest. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-08-04. [dostęp 2018-04-03]. (ang.).
  336. ↑ Jarmo Siim: Estonian ratings stable. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-25. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  337. ↑ John Egan: Australian viewership down slightly. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-06-29. [dostęp 2016-11-01]. (ang.).
  338. ↑ Sietse Bakker: Israel hugs Shiri Maymon upon return. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-23. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  339. ↑ Teo Vatmanidis: Record Greek TV Figures. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-22. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  340. ↑ Roel Philips: Kyiv 2005: Over 5 million calls and SMS votes. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-27. [dostęp 2015-12-21]. (ang.).
  341. ↑ Sietse Bakker: LTV releases complete televoting results. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-31. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  342. ↑ Sietse Bakker: Nance to give the Dutch televoting results. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-28. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  343. ↑ Sietse Bakker: Eurovision Jari Sillanpää to announce Finnish televote – ESCToday.com. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-26. [dostęp 2015-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-16)]. (ang.).
  344. ↑ Itamar Barak: Dana Herman to give Israeli televote. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-10. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  345. ↑ Sietse Bakker: More spokespersons appointed. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-27. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  346. ↑ Sietse Bakker: Alexis Kostalas to give the Greek points. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-26. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  347. ↑ Roel Philips: Bosnia & Herzegovina sends out its beauties. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-09. [dostęp 2015-09-29]. (ang.).
  348. ↑ Sietse Bakker: Marie N to give the Latvian televotes. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-08. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  349. ↑ Roel Philips: Last year’s refusers to broadcast semifinal. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-20. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  350. ↑ Roel Philips: Live stream semifinal and final on eurovision.tv. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-09. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).
  351. ↑ Roel Philips: Belgium: Eén and La Une present Eurovision coverage. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-05-10. [dostęp 2015-09-09]. (ang.).
  352. ↑ a b c d Christian Masson: 2004 – Istanbul. songcontest.free.fr. [dostęp 2015-09-09]. (fr.).
  353. ↑ • Pogledaj temu – Prijedlog – Eurosong večer(i) na HRT-u!. forum.hrt.hr, 2011-03-27. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-14)].
  354. ↑ Savvidis, Christos (OGAE Cyprus)
  355. ↑ Forside. esconnet.dk. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-24)].
  356. ↑ Selostajat ja taustalaulajat läpi vuosien? • Viisukuppila. viisukuppila.fi. [dostęp 2015-09-07]. (fiń.).
  357. ↑ Julkaistu To, 29/04/2010 – 10:19: YLE Radio Suomen kommentaattorit | Euroviisut | yle.fi | Arkistoitu. yle.fi, 2010-04-29. [dostęp 2015-09-07]. (fiń.).
  358. ↑ FORO FESTIVAL DE EUROVISIÓN • Ver Tema – Uribarri comentarista Eurovision 2010. eurosongcontest.phpbb3.es. [dostęp 2015-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-17)]. (hiszp.).
  359. ↑ Welkom op de site van Eurovision Artists. eurovisionartists.nl. [dostęp 2014-11-18].
  360. ↑ Sietse Bakker: The Netherlands: …and a small hang-over!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-05. [dostęp 2015-09-07]. (ang.).
  361. ↑ Fréttablaðið, 15.05.2004. timarit.is. [dostęp 2015-09-07]. (isl.).
  362. ↑ RTE so lonely after loss of Gerry – Marty. 2010-05-20. [dostęp 2014-11-18].
  363. ↑ Dr. Peter Urban kommentiert – Düsseldorf 2011. duesseldorf2011.de. [dostęp 2014-11-18].
  364. ↑ Thomas Mohr: Mit Dschinghis Khan im Garten. eurovision.de, 2011-05-14. [dostęp 2014-11-18].
  365. ↑ Comentadores Do ESC – escportugalforum.pt.vu | o forum eurovisivo português. 21595.activeboard.com. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-14)].
  366. ↑ Infosajten.com. infosajten.com. [dostęp 2014-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-18)].
  367. ↑ Swedes stay at home with Eurovision fever. The Local, 2009-05-16. [dostęp 2012-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)].
  368. ↑ 2004 semifinal Meltem Cumbul i Korhan Abay. youtube.com. [dostęp 2014-11-18].
  369. ↑ 10 обранців приєднаються до 14 уже відібраних учасників конкурсу Євробачення, фінальне змагання відбудеться завтра – Новости на Киев 2000. kiev2000.com, 2005-05-20. [dostęp 2015-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-17)]. (ukr.).
  370. ↑ Sietse Bakker: BBC: qualifier on BBC3, but Jemini hoax!. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-04-01. [dostęp 2014-12-13]. (ang.).
  371. ↑ BBC Strike NOT to affect Eurovision. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2004-05-12. [dostęp 2018-04-02]. (ang.).
  372. ↑ John Egan: Australian Eurovision Song Contest coverage confirmed. [w:] ESC Today [on-line]. esctoday.com, 2005-04-21. [dostęp 2015-09-08]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konkurs_Piosenki_Eurowizji_2005&oldid=74355713”