Wikipedia

Anioł Rafał

Anioł Rafał (hebr. ‏רפאל‎, arab. ‏Israfil, اسرافيل‎, cs. Angieł Rafaił) – w tradycji żydowskiej i chrześcijańskiej jeden z najwyższych rangą aniołów; jego imię oznacza „Bóg uzdrawia”[1].

Rafał
Ilustracja
Anioł Rafał
Czczony przez

kościoły chrześcijańskie
judaizm

Wspomnienie

29 września

Atrybuty

krzyż, laska pielgrzyma, ryba i naczynie

Patron

aptekarzy, chorych, lekarzy, emigrantów, pielgrzymów, podróżujących, uciekinierów, wędrowców, żeglarzy, policjantów i terapeutów.

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Archanioł Rafał z młodym Tobiaszem (XVII w.)
Archanioł Rafał z Adamem i Ewą, William Blake, 1808

W Biblii

edytuj

Archanioł Rafał występuje w deuterokanonicznej Księdze Tobiasza, gdzie pod ludzką postacią, przybierając imię Azariasz, ofiarowuje młodemu Tobiaszowi wędrującemu z Niniwy do Raga w Medii swoje towarzystwo i opiekę, chroniąc go przed demonami, a po powrocie uzdrawiając jego ojca. Przeprowadza go szczęśliwie wśród różnych przygód aż do Persji, gdzie mieszka krewny rodziny, który od starego Tobiasza (ojca) pożyczył niegdyś znaczną sumę pieniędzy. Archanioł nie tylko doprowadza Tobiasza do celu podróży, ale też nakłania krewnego by oddał dług, a Tobiaszowi własną córkę Sarę za żonę, którą archanioł uwalnia od złych mocy[2]. Po szczęśliwym zakończeniu podróży Rafał wyjawił młodzieńcowi i jego ojcu, kim jest: Ja jestem Rafał, jeden z siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański (Tob 12, 15)[3].

Inne zapisy jego imienia to Rafael, Repha'el, Israfel, Israfil i Sarafiel[4].

W apokryfach

edytuj

W Księdze Enocha, tekście uważanym za kanoniczny przez Żydów i chrześcijan w kościołach ortodoksyjnych Erytrei i Etiopii[4], Rafał jest wskazany jako jeden z opiekunów. Jest przewodnikiem po Szeolu[1].

W judaizmie

edytuj

Zgodnie z kabałą jest jednym z trzech aniołów, którzy odwiedzili Abrahama (Rdz 18)[1].

W islamie

edytuj

Hadis wymienia Rafaela (zwanego po arabsku „Israfel” lub „Israfil”) jako anioła, który zadmie w róg, aby ogłosić, że nadchodzi Dzień Sądu. Tradycja islamska mówi, że Rafael jest mistrzem muzyki, który śpiewa na chwałę Boga w ponad 1000 różnych językach[4].

Historia kultu

edytuj

Na synodzie w Laodycei (363–364) papież Zachariasz postanowił, że chrześcijanie nie powinni wymieniać w modlitwach innych imion archaniołów jak tylko Michała, Gabriela i Rafała[5]. Było to możliwe, bo ich imiona pojawiają się w kanonie. Kanon 35 Soboru w Laodycei zakazywał kultu innych aniołów, nazywając go bałwochwalstwem. Postanowienie powtórzyły synody w Rzymie w 492 i 745[6]. Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii: zasady i wskazania (2002) potwierdziło kult archaniołów Michała, Rafała i Gabriela[7].

W XV wieku mnich Amadeusz z Portugalii (zm. 1482) opisał siedmiu archaniołów, z których jednego nazwał Rafałem[8][9].

Uznaje go Kościół łaciński, Kościół prawosławny[4], Kościół koptyjski ortodoksyjny[10], Etiopski Kościół Ortodoksyjny[11][12], Kościół melchicki[13][14], anglikanie i wielu metodystów[15][16].

Liturgia

edytuj

W Kościele prawosławnym archanioł Rafał wspominany jest 8 listopada (21 listopada według kalendarza gregoriańskiego) (Sobór Arcystratega Michała i Niebieskich Sił Bezcielesnych)[17][18][19].

Kościół rzymskokatolicki wspomina Rafała wraz z aniołem Gabrielem i archaniołem Michałem 29 września, nadając temu dniu rangę święta. Zgodnie z tradycją chrześcijańską zaliczony został do grona trzech archaniołów o szczególnym znaczeniu[20].

Do reformy kalendarza kościelnego (14 lutego 1969) dokonanego na Soborze Watykańskim II Rafał, podobnie jak pozostali dwaj archaniołowie, miał osobne święto – 24 października[21].

Kościoły starokatolickie, mariawickie i tradycjonaliści katoliccy obchodzą wspomnienie św. Rafała Archanioła 24 października[21].

Patronat

edytuj

Kościół rzymskokatolicki czci go jako patrona aptekarzy, chorych, lekarzy, doradców, farmaceutów, emigrantów, pielgrzymów, podróżujących, uciekinierów, wędrowców, żeglarzy, policjantów i terapeutów, młodzieży. Jest patronem miłości. Jest uzdrowicielem chorób i pomocnikiem w smutku, wypędza złe duchy[2][4][22][23][24]. Uzdrawia ludzi chorych fizycznie, psychicznie, emocjonalnie lub duchowo. Pomaga zwalczyć uzależnienia, doprowadzić do miłości. Leczy zwierzęta i Ziemię, jest patronem działających na rzecz ochrony środowiska[4].

Ikonografia

edytuj

W sztuce wschodniej archanioł przedstawiany jest jako typowy anioł. Jest młodzieńcem bez zarostu, w tunice i chlamidzie lub przeważnie białej szacie. W dłoniach zazwyczaj trzyma berło i glob. Jest często przedstawiany z naczyniem leczniczym w dłoni[25]. W ikonografii rzadko występuje sam. Zwykle wraz z archaniołami Gabrielem i Michałem w okresie wczesnochrześcijańskim i wczesnośredniowiecznym występuje jako postać asystująca przy tronie Chrystusa lub towarzysząca Mu oraz jako obrońca i stróż przeciwko demonom i innym nieszczęściom. Przeważnie archaniołowie przedstawiani są w takich scenach jak Narodzenie Chrystusa oraz Sąd Ostateczny. Pojawia się też w towarzystwie Tobiasza niosącego rybę złowioną w Tygrysie. Trzyma go prawą ręką, w lekko uniesionej lewej ręce trzyma naczynie z lekarstwami[24].

W sztuce zachodniej atrybutami Rafała są krzyż i laska pielgrzyma[26]. Może to być kaduceusz, symbol zawodu lekarza[4]. Jest przedstawiany jako trzymający dzban z olejem do namaszczenia (uzdrowienie duszy przez sakrament spowiedzi) lub rybę (symbol duszy)[27].

Przedstawiono go na bizantyjskim fresku w kościele San Angelo Carmelitano w Palermo wraz z pozostałymi sześcioma archaniołami[28]. Przy przedstawieniu znajdowało się słowo medicus, czyli lekarz[29].

Okultyzm

edytuj

Wzmianka o siedmiu archaniołach pojawiła się w talizmanach z VIII lub IX wieku przypisywanych Auriolusowi, „słudze Bożemu” z północno-zachodniej Hiszpanii. Modlił się do „wszystkich patriarchów Michała, Gabriela, Cecitiela, Uriela, Rafała, Ananiela, Marmoniela”[30].

Okultyści czasami kojarzą archaniołów na sposób kabalistyczny z różnymi porami roku lub żywiołami, czasem kolorami i planetami[31]. W niektórych systemach magii ceremonialnej opartych na Kabale czterej główni archaniołowie (Gabriel, Michael, Rafael i Uriel) są przywoływani jako strzegący czterech stron świata[32]. Według Rudolfa Steinera cztery archanioły rządzą porami roku. Rafał to wiosna[33]. Jego kolorem jest zielony[4].

Hermetyczny Zakon Złotego Brzasku w mniejszym rytuale pentagramu podaje inwokację ze słowami: „Przede mną Rafael; Za mną Gabriel; Po mojej prawej stronie Michał; Po mojej lewej ręce Auriel [Uriel]”[34].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Gustav Davidson, A Dictionary of Angels, including the Fallen Angels, New York: The Free Press, 1967.
  2. ↑ a b Archanioł Rafał – towarzysz i doradzca [online], web.archive.org, 26 listopada 2010 [dostęp 2023-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-26].
  3. ↑ Biblia Tysiąclecia – Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu – Tb 12 [online], biblia.deon.pl [dostęp 2022-12-26].
  4. ↑ a b c d e f g h Meet Archangel Raphael, Angel of Healing [online], Learn Religions [dostęp 2022-12-31] (ang.).
  5. ↑ Marcello Stanzione, Siedmiu archaniołów. Historia zapomnianego kultu, Kraków: Wydawnictwo Esprit, 2016, ISBN 978-83-65349-34-7, OCLC 951372086 [dostęp 2022-12-27].
  6. ↑ Magdalena Łaptaś, Kult siedmiu archaniołów w średniowiecznej Nubii na tle kultu siedmiu planetarnych bogów w basenie morza Śródziemnego, „Saeculum Christianum”, 27 (1), 2020, s. 17–30.
  7. ↑ Directory on popular piety and the liturgy. Principles and guidelines [online], www.vatican.va [dostęp 2022-12-28].
  8. ↑ Carmine Alvino, I Sette Angeli nel Panorama Cattolico [online] [dostęp 2022-12-26].
  9. ↑ Amadeus von Portugal – Ökumenisches Heiligenlexikon [online], www.heiligenlexikon.de [dostęp 2022-12-26] (niem.).
  10. ↑ Ibrahim SAWEROS, ANGELS IN COPTIC TRADITION, „SHEDET” (6), 2019, 74─91.
  11. ↑ Timmy Sileshi, Theology – Debre Genet Medhanealem Ethiopian Orthodox Tewahido Church [online], www.dgmedhanealem.org [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  12. ↑ The Ethiopian Orthodox Tewahedo Church [online], www.ethiopianorthodox.org [dostęp 2022-12-27].
  13. ↑ Archangels and Angels Melkite Greek Catholic Church Information Center [online], www.mliles.com [dostęp 2022-12-28].
  14. ↑ Synaxis for the archangels – St. Ann Melkite Catholic Church [online] [dostęp 2022-12-28] (ang.).
  15. ↑ Don S. Armentrout, An Episcopal Dictionary of the Church A User-Friendly Reference for Episcopalians., La Vergne: Church Publishing Incorporated, 2000, ISBN 978-0-89869-701-8, OCLC 1283853391 [dostęp 2022-12-27].
  16. ↑ The Methodist new connexion magazine and evangelical repository, 1867 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
  17. ↑ Synaxis of the Archangel Michael and the Other Bodiless Powers [online], www.oca.org [dostęp 2022-12-27].
  18. ↑ Prolog: November 8 [online], web.archive.org, 7 grudnia 2008 [dostęp 2022-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-07].
  19. ↑ Magdalena Łaptaś, Kult siedmiu archaniołów w średniowiecznej Nubii na tle kultu siedmiu planetarnych bogów w basenie morza Śródziemnego, „Saeculum Christianum”, 27 (1), 2020, s. 17–30.
  20. ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D-G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, kol. 414. ISBN 83-7097-374-4.
  21. ↑ a b Krystian Michalik, Jakie imiona nosili archaniołowie?, „Krzeszowska Pani” (2 (39)), 2015, s. 14–15.
  22. ↑ Kim jest siedmiu Archaniołów Nieba? [online], pl.411answers.com [dostęp 2022-12-31].
  23. ↑ Monk Vsevolod, THE WORLD OF THE ANGELS [online], www.holy-transfiguration.org [dostęp 2022-12-31].
  24. ↑ a b Obraz archaniołów w naukach religijnych. O Niebiańskiej Zastępie: ilu Aniołów i Archaniołów, czym się różnią, jaki jest cel każdego z nich [online], tltaudit.ru [dostęp 2022-12-31].
  25. ↑ Archbishop Seraphim of Chicago, THE WORLD OF THE ANGELS [online], www.holy-transfiguration.org [dostęp 2022-12-31].
  26. ↑ Christine Moisan-Jablonski, Symbolika obrazu „Alegorii Bożej Opatrzności” z klasztoru Sióstr Wizytek w Krakowie, „Saeculum Christianum”, 22, 2015, s. 172–183.
  27. ↑ Catholic Faith Warriors – Fighting the Good Fight: The Seven Archangels [online], Catholic Faith Warriors ~ Fighting the Good Fight +, 5 października 2012 [dostęp 2022-12-31].
  28. ↑ Ch. Moisan-Jablonski, Symbolika obrazu "Alegorii Bożej Opatrzności" z klasztoru Sióstr Wizytek w Krakowie, „Saeculum Christianum”, 22, 2015, s. 173.
  29. ↑ Cécile Vincent-Cassy, The Search for Evidence: The Relics of Martyred Saints and Their Worship in Cordoba after the Council of Trent, [w:] Mercedes García-Arena (red.), After Conversion. Iberia and the Emergence of Modernity, Leiden–Boston 2016, s. 144.
  30. ↑ Julia M.H. Smith, Europe After Rome: A New Cultural History 500–1000, Oxford: Oxford University Press, 2005, s. 77.
  31. ↑ Albert Pike, Morals and Dogma (of the Ancient and Accepted Scottish Rite of Freemasonry). 1871, L. H. Jenkins, 1948.
  32. ↑ The Pagan's Path – Metaphysics 101 – The Archangels [online], www.paganspath.com [dostęp 2022-12-27].
  33. ↑ Rosemary Guiley, The Encyclopedia of Angels, Infobase Publishing, 2004, ISBN 978-1-4381-3002-6 [dostęp 2022-12-28] (ang.).
  34. ↑ Internet Book of Shadows: On the Lesser Banishing Ritual of the Pentagram (Tim Maroney) [online], www.sacred-texts.com [dostęp 2022-12-27].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Anioł_Rafał&oldid=73198383”