Andrzej Strzelecki

polski aktor, reżyser, scenarzysta, satyryk

Andrzej Tadeusz Strzelecki (ur. 4 lutego 1952 w Warszawie, zm. 17 lipca 2020[1] w Rajszewie[2]) – polski reżyser oraz aktor teatralny i filmowy, prezenter telewizyjny, satyryk, scenarzysta i nauczyciel akademicki; profesor sztuk teatralnych, rektor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie (2008–2016); gracz i działacz golfowy.

Andrzej Strzelecki
Ilustracja
Andrzej Strzelecki (2012)
Data i miejsce urodzenia

4 lutego 1952
Warszawa

Data i miejsce śmierci

17 lipca 2020
Rajszew

Zawód

aktor, reżyser, nauczyciel akademicki

Współmałżonek

Joanna Pałucka

Lata aktywności

1967–2020

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys

edytuj
 
Andrzej Strzelecki podczas VI Salonu Ciekawej Książki w Łodzi (2016)

Urodził się w rodzinie dziennikarzy[3][4]: Krzysztofa Strzeleckiego i Wandy z domu Sucheckiej[5][6]. Mieszkał na Starym Mieście w Warszawie[7]. Podczas nauki w XI Liceum Ogólnokształcącym w Warszawie udzielał się w kabarecie „Proteza”[3]. Był absolwentem Wydziału Aktorskiego (1974) i Wydziału Reżyserskiego (1980) Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie[8]. Był redaktorem czasopisma „Świat Młodych”, współpracował z redakcją dziennika „Sztandar Młodych”, prowadził też studencką gazetę „Organ”[9].

Od 1976 zajmował się działalnością pedagogiczną – prowadził zajęcia z interpretacji piosenki[10]. W 2004 otrzymał tytuł profesora sztuk teatralnych[11]. W latach 2008–2016, przez dwie kadencje, pełnił funkcję rektora Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie[12][13]. W 2010 otrzymał nagrodę „Prix François Florent” za działalność w obszarze edukacji teatralnej[14][15]. Prowadził warsztaty mistrzowskie w teatrze Marilyn Monroe w Lew Strasberg Studio w Nowym Jorku[16].

W latach 1974–1981 był związany z Teatrem Rozmaitości w Warszawie. W 1974 współtworzył kabaret „Kur”. Był aktorem Teatru Rampa, w którym pełnił funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego w latach 1987–1997. W Rampie wystawił premierowo m.in. autorskie spektakle: Chopin w Ameryce (1993), Film (1995) i Parawan (1996)[17]. Zagrał w kilkunastu spektaklach Teatru Telewizji, takich jak Król w Kraju Rozkoszy i Żółta szlafmyca. Grał w jednoaktówkach Michaiła Zoszczenki (Love, Film i Smutne miasteczko).

Był także aktorem filmowym, wystąpił m.in. w Przepraszam, czy tu biją?, Ostatnim biegu, Kuchni polskiej, Przeprowadzkach oraz W pustyni i w puszczy. Popularność wśród telewidzów zdobył rolą lekarza ginekologa, doktora Tadeusza Koziełły-Kozłowskiego, w telenoweli Klan[8][3].

Prowadził programy autorskie w TVP, takie jak Parada blagierów, Opowiadania w dur i w moll, Felieton Ilustrowany, Uśmiech słońca, Uśmiech twarzy, Uśmiech deszczu, Milena i Chopin w Ameryce. Prowadził również teleturniej Piramida w Polsacie. Reżyserował koncerty festiwalowe i gale Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, Festiwalu Zjednoczonej Europy w Zielonej Górze, Camerimage w Toruniu, Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni oraz Festiwalu Polskiego Radia i Teatru TV w Sopocie. Był dyrektorem artystycznym Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach[18]. Wyreżyserował m.in. koncert Paola Contego w Polsce, koncert z okazji 200-lecia Szkoły Dramatycznej przy Teatrze Narodowym w Warszawie oraz koncert charytatywny na rzecz Fundacji „A kogo?” w Sali Kongresowej w Warszawie[19]. Przygotowywał prezentacje artystyczne na „Dni Polskie” w Pradze, Moskwie, Wiedniu, Helsinkach, a także na Expo 2000 w Hanowerze i 2005 w Aichi, na Europaliach 2001 w Brukseli oraz na sesji MKOl w Seulu 2000. Pełnił rolę szefa biura prasowego i tłumacza podczas wizyty prezydenta SFRJ Josipa Broza Tity w Polsce[20]. Był członkiem Związku Artystów Scen Polski i Związku Polskich Autorów i Kompozytorów.

Był graczem w golfa, zajął drugie miejsce w klasyfikacji generalnej podczas mistrzostw Polski Hickory Golf w 2012[21]. Był współzałożycielem Polskiego Związku Golfa[22], zasiadał w zarządzie organizacji. W 2007 wydał książkę pt. Człowiek w jednej rękawiczce, w której zawarł anegdoty i historie dotyczące tej dyscypliny sportu[23][24].

Należał do Klubu 500 Monaco, organizacji zajmującej się promocją Monako[25]. Był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015[26][27].

Życie prywatne

edytuj
 
Grób Andrzeja Strzeleckiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Młodzieńczą miłością Andrzeja Strzeleckiego była aktorka Anna Szczepaniak. Jego pierwszą żoną była scenografka Ewa Czarniecka, z którą miał córkę Joannę[28]. Następnie ożenił się z aktorką Joanną Pałucką, z którą miał syna Antoniego[29].

Jego stryjem był dziennikarz sportowy Edward Strzelecki[30].

W czerwcu 2020 ujawnił, że choruje na nieoperacyjnego raka płuc i oskrzeli[31], w wyniku tej choroby zmarł 17 lipca 2020[1][32]. 24 lipca 2020 został pochowany w Alei Zasłużonych cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie[33] (kwatera G, rząd tuje, grób 56[34]). Pogrzeb miał charakter świecki z honorami wojskowymi[35].

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2020, pośmiertnie, za wybitne zasługi dla szkolnictwa artystycznego, za wkład w rozwój sztuki teatralnej i filmowej)[36][37]
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2011)[38]
  • Złoty Krzyż Zasługi (2002)[39]
  • Nagroda im. Stefana Treugutta za reżyserię spektaklu telewizyjnego Paradiso (2020)[40]
  • Nagrody autorskie: Clowni, Kazanie, Złe zachowanie, Tutti o nessuno, Sweet Fifties, Alicja w krainie czarów (za adaptację i teksty piosenek)
  • Nagrody reżyserskie: Alicja w krainie czarów, Clowni, Kazanie, Złe zachowanie, Cabaretro, Love, Tutti o nessuno
  • Nagroda im. Tadeusza Łomnickiego, Nagroda Prezesa Rady Ministrów, Nagroda Prezydenta m.st. Warszawy, Nagroda ZAKR-u „Kryształowy Kamerton”, Nagroda Ministra Kultury i Sztuki, Prometeusz 2002

Wybrana twórczość

edytuj

Filmografia

edytuj
Rok Tytuł Rola Uwagi
1967 Kiedy miłość była zbrodnią chłopak z Hitlerjugend film wojenny, reżyseria: Jan Rybkowski
1976 Przepraszam, czy tu biją? konferansjer pokazu mody męskiej w „Maximie” film kryminalny, reżyseria: Marek Piwowski
1977 Ostatnie okrążenie Wiesio, członek organizacji „Wilki” film biograficzny, reżyseria: Krzysztof Rogulski
1993 Kuchnia polska Juliusz, redaktor naczelny pisma (odcinek: 6) serial telewizyjny, reżyseria: Jacek Bromski
1999–2020 Klan Tadeusz Koziełło serial telewizyjny, reżyseria: różni
2000 Przeprowadzki Roman Hirsz, ojciec Lilianny, prezes banku (odcinek: 1) serial telewizyjny, reżyseria: Leszek Wosiewicz
2001 W pustyni i w puszczy (film) Rawlison, ojciec Nel film przygodowy, reżyseria: Gavin Hood
W pustyni i w puszczy (serial TV)
2008 Rozmowy nocą dawca komedia romantyczna, reżyseria: Maciej Żak
2009 Niania doktor Andrzej Skowroński, dyrektor liceum (odcinek: 125) serial telewizyjny, reżyseria: Jerzy Bogajewicz
2011 1920 Bitwa warszawska Wincenty Witos film wojenny, reżyseria: Jerzy Hoffman
2013 Na dobre i na złe Jakub (odcinek: 520) serial telewizyjny, reżyseria: Grzegorz Lewandowski
2017 Barwy szczęścia doktor Czarnoleski (odcinki: 1693–1695) serial telewizyjny, reżyseria: różni
2019 Pół wieku poezji później sołtys Włościbyt Film fanowski, reżyseria: Jakub Nurzyński

Przedstawienia teatralne

edytuj
  • Martwe dusze – Teatr Rozmaitości – Warszawa 1978 (w obsadzie m.in. Jan Matyjaszkiewicz, Jerzy Turek, Janusz Paluszkiewicz, Andrzej Stockinger, Wiesława Mazurkiewicz, Witold Dębicki, Krystyna Tkacz i inni).
  • Alicja w krainie czarów – Teatr Rozmaitości – Warszawa 1979 (W obsadzie m.in. Jerzy Bończak, Marek Siudym, Witold Dębicki, Krystyna Tkacz) – Budapesti Gyermekszinhaz – Węgry 1981, Bałtycki Teatr Dramatyczny – Koszalin 1982, Teatr Polski – Szczecin 1983, Teatr Rampa – Warszawa 1994
  • Clowni – Teatr Powszechny – Warszawa 1981, Teatr 77 – Łódź 1982, Bałtycki Teatr Dramatyczny – Koszalin 1981, Teatr im. Juliusza Słowackiego – Kraków 1983, Teatr Muzyczny – Gdynia 1983, The Castle Theatre – Waszyngton 1986
  • Karnawał – Teatr im. Juliusza Słowackiego – Kraków 1984 (w obsadzie m.in. Jacek Wójcicki, Jacek Chmielnik, Jerzy Grałek, Urszula Popiel) – PWST – Warszawa 1986
  • Podróż po Warszawie – Teatr na Woli 1980, (w obsadzie m.in. Hanka Bielicka, Wacław Kowalski, Halina Łabonarska, Dorota Stalińska, Krzysztof Kołbasiuk i inni)
  • Kazanie – Bałtycki Teatr Dramatyczny – Koszalin 1983, Teatr Ateneum (SBiA) – Warszawa 1986
  • Złe zachowanie – Teatr Ateneum – Warszawa 1984, 1985 (wersja druga), Teatr Rampa – Warszawa 1987, Teatr w Ostrawie – Czechosłowacja 1990, Teatr Viva Art – Warszawa 2003
  • Sweet Fifties – Teatr Rampa – Warszawa 1989
  • Czerwony stoliczek – Teatr Rampa – Warszawa 1990 (w obsadzie m.in. Daniel Olbrychski, Stanisław Tym, Michał Bajor, Janusz Józefowicz, Adrianna Biedrzyńska i inni).
  • Cabaretro – Teatr Rampa – Warszawa 1988
  • Love – Teatr Rampa – Warszawa 1991, Akademia Teatralna – Warszawa 2002
  • Tutti o nessuno – Teatro di Arezzo – Włochy 1985, (w obsadzie m.in. Daniel Olbrychski).
  • Warsztat – Teatr Rampa – Warszawa 1993, (w obsadzie m.in. Stanisława Celińska, Jerzy Zelnik, Hanna Śleszyńska, Wiktor Zborowski, Marian Opania, Krzysztof Tyniec, Stanisław Tym, Daniel Olbrychski, Jan Peszek i inni)
  • Con te – Teatr Rampa – Warszawa 1995 (w obsadzie m.in. Piotr Machalica, Robert Janowski i inni)
  • Parawan – Teatr Rampa – Warszawa 1996
  • Muzykoterapia – Teatr Rampa – Warszawa 1989, Teatr W. Bogusławskiego – Kalisz 1996, Teatr Muzyczny – Gdynia 1997, PWST – Warszawa 1988
  • Kundel – Teatr Rampa – Warszawa 1992
  • Chopin w Ameryce – Teatr Rampa – Warszawa 1993
  • Majestat – Teatr Rampa – Warszawa 1995
  • Tides and Waves – Teatr Wielki – Warszawa 1996 (prapremiera w Barcelonie)
  • Film – Teatr Rampa – Warszawa 1996
  • K-lasówka – Teatr Rampa – Warszawa 1997
  • Zobaczyć piosenkę i… – Teatr Polski (PPA) – Wrocław 2000 (w obsadzie m.in. Hanna Śleszyńska, Stanisława Celińska, Piotr Machalica, Wiktor Zborowski, Marian Opania, teatr Montownia i inni).
  • Harry i ja – Teatr Powszechny – Warszawa 2000 (w obsadzie Krystyna Janda, Janusz Gajos, Marek Barbasiewicz)
  • Promisses, promisses – Opera Nova – Bydgoszcz 2000
  • Jaś i Małgosia – BIS – Warszawa 2001 (w obsadzie m.in. Krystyna Tkacz)
  • Kwiaty we włosach – Viva Art Music 2002 (w obsadzie m.in. Anna Seniuk, Wiktor Zborowski, Robert Rozmus, Elżbieta Zającówna, Tomasz Stockinger, Hanna Śleszyńska, Piotr Gąsowski i inni)
  • Przebój to jest nasz ostatni – Międzyzdroje 2002 (w obsadzie m.in. Piotr Machalica, Krzysztof Kowalewski, Bohdan Łazuka, Wiktor Zborowski, Marian Opania, Wojciech Pokora i inni)
  • Szelmostwa Lisa Witalista – BIS – Warszawa 2003 (w obsadzie m.in. Artur Barciś)
  • Koziołek Matołek – BIS – 2003 (w obsadzie m.in. Maciej Stuhr, Wiktor Zborowski, Piotr Gąsowski i inni)
  • Bal w operze – BIS – Warszawa 2003 (w obsadzie m.in. Wojciech Malajkat, Krzysztof Majchrzak, Piotr Machalica, Ignacy Gogolewski, Dorota Landowska i inni)
  • Opera-cja – Międzyzdroje 2003
  • Za kulisami – Teatr Buffo – Warszawa 2004 (w obsadzie m.in. Michał Bajor)
  • Zemsta nietoperza – Teatr Polski – Warszawa 2005
  • Nie gęsi czyli Rej-tan towarzyski – Teatr Na Woli – Warszawa 2005 (w obsadzie m.in. Marian Kociniak, Leonard Pietraszak, Joanna Kurowska, Witold Dębicki i inni)
  • Gene-racja i Poko-lenie – Festiwal Gwiazd Gdańsk 2006
  • Swing – Międzyzdroje 2006
  • Wesoła wdówka – Teatr Polski – Warszawa 2006

Osiągnięcia golfowe

edytuj
  • EDS Pro-Am Trophy 1996 – I miejsce (team)
  • Johnie Walker Golf Cup 1997 – I miejsce (hcp. 16–24)
  • Pegueot Challenge Cup 2000 – II miejsce
  • Volvo Season Opening Tour 2000 – I miejsce
  • Puchar Dyrektora Pr. I TVP 2000 – I miejsce
  • Mediatour Cup 2001 – I miejsce (hcp. 0–20)
  • Puchar Polskiej Finansjery 2002 – I miejsce brutto
  • Lexus Celebrity Cup 2003 – I miejsce (team)
  • President's Cup 2004 – III miejsce (hcp. 10, 5–16, 4)
  • Wicemistrz Warszawy 2005
  • Zentiva Cup 2005 – I miejsce (hcp. 0–12)
  • VIP-CUP 2006 – II miejsce (team)
  • Puchar Mediów 2006 – II miejsce (z Joanną Pałucką)

Przypisy

edytuj
  1. a b Andrzej Strzelecki nie żyje. Aktor miał 68 lat. onet.pl, 17 lipca 2020. [dostęp 2020-07-17].
  2. Andrzej Strzelecki. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-12-27].
  3. a b c Andrzej Strzelecki: Rektor ery seriali. kobieta.pl, 3 października 2008. [dostęp 2023-02-17].
  4. Strzelecki 2016 ↓, s. 295, 313.
  5. Tomasz Zbigniew Zapert: Poeta z etykietą faszysty. rp.pl, 14 sierpnia 2009. [dostęp 2020-07-29].
  6. Tadeusz Stefan Gajcy. armiakrajowa.org.pl. [dostęp 2020-07-29].
  7. Andrzej Strzelecki: Człowiek w jednej rękawiczce. Warszawa: Wydawnictwo „Iskry”, 2007, s. 132. ISBN 978-83-244-0028-7.
  8. a b Andrzej Strzelecki w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2012-05-05].
  9. Strzelecki 2016 ↓, s. 190, 312.
  10. Strzelecki 2016 ↓, s. 68, 131–132, 319.
  11. Prof. przew. kwal. I Andrzej Strzelecki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-05-05].
  12. Warszawa. Nowy rektor Akademii Teatralnej. encyklopediateatru.pl, 21 kwietnia 2008. [dostęp 2018-02-11].
  13. Rektorzy w kadencjach 2002–2016. perspektywy.pl. [dostęp 2018-02-11].
  14. Le Prix François Florent. coursflorent.pl. [dostęp 2024-05-14]. (fr.).
  15. Strzelecki 2016 ↓, s. 123, 130.
  16. Strzelecki 2016 ↓, s. 305.
  17. Strzelecki 2016 ↓, s. 324–325.
  18. Strzelecki 2016 ↓, s. 136.
  19. Strzelecki 2016 ↓, s. 104–105, 201, 209–211.
  20. Strzelecki 2016 ↓, s. 299.
  21. Strzelecki 2016 ↓, s. 271.
  22. Strzelecki 2016 ↓, s. 261.
  23. Człowiek w jednej rękawiczce. lubimyczytac.pl. [dostęp 2020-07-18].
  24. Strzelecki 2016 ↓, s. 135.
  25. Strzelecki 2016 ↓, s. 108–111.
  26. Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2014-04-26].
  27. Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].
  28. Strzelecki 2016 ↓, s. 50.
  29. Życie na Gorąco” nr 34, 25 sierpnia 2016, s. 16–17.
  30. Andrzej Strzelecki: Człowiek w jednej rękawiczce. Warszawa: Wydawnictwo „Iskry”, 2007, s. 77. ISBN 978-83-244-0028-7.
  31. Sylwia Wamej: Andrzej Strzelecki ma raka. Aktor „Klanu” potrzebuje pieniędzy na leczenie. radiozet.pl, 5 czerwca 2020. [dostęp 2020-06-05].
  32. Paweł Piotrowicz: Aktor bez pretensji. Andrzej Strzelecki nie żyje. onet.pl, 17 lipca 2020. [dostęp 2020-07-24].
  33. Warszawa: Pogrzeb Andrzeja Strzeleckiego. Aktor został pochowany na Powązkach Wojskowych. polskatimes.pl, 24 lipca 2020. [dostęp 2020-07-24].
  34. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2020-12-13].
  35. Pogrzeb Andrzeja Strzeleckiego. Artyści żegnają aktora. wp.pl, 24 lipca 2020. [dostęp 2020-07-26].
  36. M.P. z 2020 r. poz. 851
  37. Warszawa. Andrzej Strzelecki spoczął na Powązkach. e-teatr.pl, 24 lipca 2020. [dostęp 2020-07-25].
  38. M.P. z 2011 r. nr 107, poz. 1082
  39. M.P. z 2002 r. nr 57, poz. 777
  40. Warszawa. Jan Englert i Andrzej Strzelecki odebrali nagrody im. S. Treugutta. e-teatr.pl, 15 lutego 2020. [dostęp 2020-07-19].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj