Albatros D.III

Albatros D.III – niemiecki dwupłatowy samolot myśliwski zaprojektowany w 1916 roku i zbudowany w niemieckiej wytwórni Albatros-Werke GmbH w Berlinie. Jeden z podstawowych niemieckich myśliwców I wojny światowej.

Albatros D.III

Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Producent	Albatros-Werke GmbH
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	mieszana głównie drewniana, dwupłatowiec
Załoga	1 pilot
Historia
Data oblotu	wrzesień 1916
Dane techniczne
Napęd	1 × Mercedes D.IIIa, rzędowy
Moc	160 KM (118 kW)
Wymiary
Rozpiętość	górnego płata: 9,05 m dolnego płata: 8,81 m
Długość	7,33 m
Wysokość	2,98 m
Masa
Własna	660 kg
Startowa	885 kg
Osiągi
Prędkość maks.	175 km/h
Prędkość wznoszenia	6 minut na pułap 2000 m 24,5 minuty na pułap 5000 m
Pułap	5500 m
Długotrwałość lotu	2 godziny
Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 karabiny maszynowe leMG 08/15 kal. 7,92 mm
Użytkownicy
Cesarstwo Niemieckie, Austro-Węgry, Polska, Czechosłowacja, Litwa
Rzuty

Historia

Albatrosy D.III z Jasta 11 w Douai, Francja

W pierwszej połowie 1916 roku inż. Robert Thelen z niemieckiej wytwórni Albatros Flugzeugwerke GmbH, korzystając z doświadczeń lotników używających samolotów myśliwskich Albatros D.I i D.II rozpoczął opracowywanie nowego samolotu myśliwskiego dla lotnictwa niemieckiego. Zgodnie z wymaganiami miał to być samolot o dobrej zwrotności, zdolności do szybkiego manewru w pionie, dużej prędkości wznoszenia oraz wytrzymałości na przeciążenia.

Do napędu samolotu użyto używanego w poprzednich samolotach silnika rzędowego, także kadłub był taki sam, jak w Albatrosie D.II, natomiast zastosowano płat dolny o mniejszej cięciwie, niż płat górny (było to inspirowane układem półtorapłata, stosowanym na francuskich myśliwcach Nieuport). Płaty połączono słupkami w kształcie litery V. Oba płaty – górny dwudźwigarowy i dolny jednodźwigarowy, były kryte płótnem. Kadłub miał konstrukcję półskorupową o pracującym pokryciu wykonanym ze sklejki. Usterzenie pionowe i poziome miało kształt półokrągły oraz dość dużą powierzchnię.

Prototyp samolotu Albatros D.III oblatano we wrześniu 1916 roku. Okazał się samolotem łatwym w pilotażu, zwrotnym, wytrzymałym i o dobrych osiągach.

Wadą samolotu okazała się mała sztywność komory płatów (wynikająca z połączenia słupkami w kształcie litery V i nie najlepszej wytrzymałości dolnych płatów). Podczas dużych przeciążeń (np. wyprowadzanie z lotu nurkowego) dochodziło do odkształceń okuć dolnego płata, czasem nawet z jego ukręceniem podczas lotu.

Po wprowadzeniu drobnych poprawek uruchomiono w 1917 roku produkcję seryjną samolotu. Wyprodukowano łącznie 1340 samolotów Albatros D.III, głównie w zakładach Ostdeutsche Albatros-Werke w Pile. Produkcję licencyjną ulepszonej wersji Albatros D.III (Oef) podjęto w austriackich zakładach Oeffag.

Samoloty od grudnia 1916 roku kierowane były do niemieckich jednostek lotniczych na front, głównie zachodni. Miały one większą prędkość wznoszenia od samolotów alianckich, lecz ustępowały im zwrotnością. W pierwszej połowie roku 1917 Albatrosy dominowały na polu bitwy nad starszymi myśliwcami Ententy, przyczyniając się do ciężkich strat brytyjskich w „krwawym kwietniu” 1917 roku. Na samolocie walczyła większość niemieckich asów lotniczych tego okresu, m.in. Manfred von Richthofen i Ernst Udet. Od połowy tego roku, z wejściem do służby nowych myśliwców Ententy, przewaga Albatrosów została zredukowana, lecz służyły do końca wojny. Następcą Albatrosa stał się Fokker D.VII.

Użycie samolotu w lotnictwie polskim

Silnik Mercedes D.IIIa eksponowany w MLP w Krakowie

Po zakończeniu I wojny światowej 10 samolotów Albatros D.III zostało zdobytych przez Polaków. Ponadto dwa samoloty tego typu w 1920 roku zostały zmontowane ze zdobytych części w warsztatach Stacji Lotniczej w Poznaniu na lotnisku Ławica. W latach 1919–1921 znajdowały się one w eskadrach myśliwskich: 7. (1 egzemplarz) i 13. (2 egz.), w eskadrach wywiadowczych: 4. (1 egz.), 5. (2 egz.), 12. (1 egz.), w Wojskowej Szkole Lotniczej w Warszawie (2 egz.) i w Wyższej Szkole Pilotów na lotnisku Ławica (3 egz.). Na Ławicy instruktor akrobacji Adam Haber-Włyński wyszkolił późniejszego pilota-instruktora i literata Janusza Meissnera.

Na samolotach tych polscy lotnicy walczyli w latach 1919–1920 i w wojnie polsko-bolszewickiej, gdzie zdobyły opinię niezawodnych samolotów. Należy dodać, że używano w Polsce również 38 austriackich Albatros D.III (Oef).

Po zakończeniu działań wojennych w latach 1921–1926 samoloty Albatros D.III używano w 15 eskadrze myśliwskiej 3 pułku lotniczego w Poznaniu, a później do 1932 roku w eskadrze treningowej tego pułku.

Opis techniczny

Samolot myśliwski Albatros D.III był jednomiejscowym samolotem, dwupłatem o konstrukcji mieszanej, przeważnie drewnianej. Kabina odkryta. Podwozie klasyczne – stałe.

Bibliografia

• Riccardo Niccoli: Samoloty : najważniejsze typy, najciekawsze konstrukcje. Aldershot: Bellona, 2001. ISBN 978-83-11-09406-2. OCLC 297740160.