Adolf Waraksiewicz
Adolf Mikołaj Waraksiewicz (ur. 29 stycznia?/10 lutego 1881 w Wielkim Krzywcu, zm. 13 września 1960 we Nowym Mieście Lubawskim) – generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
 Adolf Waraksiewicz, gen. bryg. (<1933) | |
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 lutego 1881 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 września 1960 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1903–1931 i 1939–1946 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
I Brygada Jazdy |
| Stanowiska |
dowódca brygady kawalerii |
| Główne wojny i bitwy |
wojna rosyjsko-japońska |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujAdolf Mikołaj Waraksiewicz urodził się 10 lutego 1881 roku w majątku ziemskim Wielki Krzywiec[1], w ówczesnej guberni czernihowskiej, w rodzinie Karola i Natalii z Trockich[2][3]. Ukończył Szkołę Junkrów w Jelizawietgradzie[4], od 1903 kornet rosyjskiej kawalerii. Uczestnik wojny rosyjsko japońskiej 1904–1905[4]. W 1911 ukończył Oficerska Szkołę Artylerii w Petersburgu[4]. W latach 1915–1917 służył w Legionie Puławskim, jako zastępca dowódcy, potem dowódca dywizjonu ułanów[4]. Podpułkownik z 1915. Dowódca 1 i 2 pułku ułanów. Pułkownik z 1916 w Dywizji Strzeleckiej przy Armii Rosyjskiej. Brał udział w walkach na froncie niemieckim. W 1917 wszedł z resztkami dywizji w skład I Korpusu Polskiego w Rosji (na Wschodzie) i dowodził w nim, a następnie od marca do listopada 1918 był dowódcą 2 pułku ułanów[4][5].
Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. W okresie od listopada 1918 do czerwca 1920 był organizatorem i dowódcą 2 pułku ułanów. 11 czerwca 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu podpułkownika, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. 21 czerwca tego roku Minister Spraw Wojskowych generał porucznik Józef Leśniewski zezwolił mu korzystać tytularnie ze stopnia pułkownika[6]. Na froncie bolszewickim: czerwiec – grudzień 1920 dowódca III Brygady Jazdy, grudzień 1920 – lipiec 1921 dowódca I Brygady Jazdy.
W październiku 1921 roku objął dowództwo IX Brygady Jazdy, która w 1924 roku została przemianowana na 9 Samodzielną Brygadę Kawalerii w Baranowiczach. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 18. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii), a jego oddziałem macierzystym był 2 pułk ułanów[7].
15 lipca 1927 roku został zwolniony ze stanowiska dowódcy 9 SBK i mianowany dowódcą XVIII Brygady Kawalerii w Wołkowysku[8]. Przejściowo pełnił także obowiązki dowódcy 1 Dywizji Kawalerii[4].
1 stycznia 1928 roku Prezydent RP, Ignacy Mościcki awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 10. lokatą w korpusie generałów[9].
12 marca 1929 roku został mianowany dowódcą Brygady Kawalerii „Suwałki”[10]. W dniach 24–28 marca 1931 roku uczestniczył w grze wojennej, w charakterze dowódcy samodzielnej brygady kawalerii. Prowadzący tę grę ówczesny inspektor armii, generał dywizji Edward Śmigły-Rydz wystawił mu następującą opinię: „pracuje na krótką metę. Jako wyższy dca chwiejny, niezdecydowany”[11]. Z dniem 31 stycznia 1932 roku został przeniesiony w stan spoczynku[12][13].
We wrześniu 1939 zgłosił się do służby czynnej i otrzymał formalny przydział do Ministerstwa Spraw Wojskowych. W kampanii udziału nie brał. Internowany po przekroczeniu granicy rumuńskiej i przekazany do oflagu na terenie Niemiec[5]. Po uwolnieniu z niewoli wyjechał do Francji, gdzie zaliczono go do rezerwy personalnej Naczelnego Wodza, po czym w stanie nieczynnym.
W lutym 1946 roku razem z generałem broni Leonem Berbeckim powrócił z Francji. Osiadł w swoim przedwojennym majątku Tyliczki, obecnie część wsi Tylice. Tu zajmował się gospodarstwem i produkcją doniczek ceramicznych. Zmarł 13 września 1960 roku w szpitalu w Nowym Mieście Lubawskim. Został pochowany na miejscowym cmentarzu[14][15][16].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (30 czerwca 1921)[17]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[18]
- Złoty Krzyż Zasługi (28 września 1925)[19][18]
- Odznaka pamiątkowa I Korpusu Polskiego w Rosji
Przypisy
edytuj- ↑ Kolekcja GiO ↓, s. 1.
- ↑ Bielski 1997 ↓, s. 9.
- ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 180 autorzy podali dwie daty urodzenia: 28 stycznia i 10 lutego 1881 roku.
- ↑ a b c d e f Kolekcja GiO ↓, s. 4.
- ↑ a b Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 33.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 30 czerwca 1920 roku, s. 519, 525.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 153.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 214, 219.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 2 stycznia 1928 roku, s. 1.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 89.
- ↑ Opinie o uczestnikach gry wojennej w dniach 24-28 III 1931. [w:] Opinie Marszałka J. Piłsudskiego i marszałka E. Rydza-Śmigłego o oficerach, sygn. 701/1/117 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1931. s. 74. [dostęp 2017-07-07].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 412.
- ↑ Leżeński i Kukawski 1991 ↓, s. 33 autorzy podali błędnie, że przeniesienie w stan spoczynku nastąpiło w 1933 roku.
- ↑ Bielski 1997 ↓, s. 125.
- ↑ Kryska-Karski 1991 ↓, s. 180 autorzy podali błędnie, że zmarł we Wrocławiu.
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 345 autor także podał, że generał zmarł we Wrocławiu oraz że był odznaczony Krzyżem Niepodległości.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 9 lipca 1921 roku, s. 1122.
- ↑ a b Kryska-Karski 1991 ↓, s. 180.
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 241, poz. 989 „za zasługi, położone przy zwalczaniu akcji dywersyjnej w województwach wschodnich”.
Bibliografia
edytuj- Waraksiewicz Adolf Mikołaj. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości sygn. I.480.633 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-25].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Cezary Leżeński, Lesław Kukawski, O kawalerii polskiej XX wieku, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991, ISBN 978-83-04-03364-1.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Mieczysław Bielski: Generał brygady Adolf Mikołaj Waraksiewicz (1881–1960). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 1997. ISBN 83-7174-012-3.
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.