2 Batalion Strzelców (II RP)
2 Batalion Strzelców (2 bs) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP.
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1926 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Nadanie sztandaru |
19 czerwca 1938 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
ppłk Stefan III Michalski |
| Ostatni |
ppłk Stanisław Janik |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
Historia batalionu
edytujLatem 1926 roku 65 pułk piechoty otrzymał rozkaz przedyslokowania swoich pododdziałów ze Starogardu Gdańskiego do Grudziądza. Rozkaz ten nie dotyczył III batalionu piechoty. Na bazie III/65 pp utworzony został 2 batalion strzelców, mający charakter samodzielnej jednostki wojskowej[1]. W marcu 1930 roku batalion przeniesiono ze Starogardu Gdańskiego do Tczewa[2].
26 czerwca 1938 roku żołnierze batalionu złożyli przysięgę na sztandar[3].
W maju 1939 roku batalion przystąpił do budowy umocnień polowych w rejonie Tczewa[4].
Podczas kampanii wrześniowej batalion, wchodzący w skład Oddziału Wydzielonego „Tczew”, podporządkowanego bezpośrednio Armii „Pomorze”, brał udział 1 września 1939 roku w obronie mostów tczewskich[5]. Po wysadzeniu mostów na Wiśle, walczący w rejonie Tczewa 2 batalion strzelców ppłk. Stanisława Janika został podporządkowany dowódcy 2 pułku szwoleżerów[6].
Kadra batalionu
edytuj- Dowódcy batalionu
- mjr / ppłk piech. Stefan III Michalski (1926 – 31 III 1930 → zastępca dowódcy 5 psp[7])
- mjr piech. Franciszek II Studziński (31 III 1930 – 21 VI 1932 → kwatermistrz 1 pspodh)
- mjr dypl. piech. Władysław Bartosik (21 VI 1932 – I 1934 → wykładowca w Szkole Podchorążych Inżynierii[8])
- ppłk dypl. piech. Jan Kruk-Śmigla (X 1933 – 1936 → II oficer sztabu Inspektora Armii gen. dyw. Stefana Dąb-Biernackiego)
- mjr / ppłk piech. Stanisław Janik (25 XI 1936 – 3 IX 1939)
- Oficerowie batalionu
- mjr piech. Antoni Hajzik – kwatermistrz (9 XII 1932 – 7 VI 1934 → dowódca baonu w 29 pp)
- kpt. Emil Niemiec
- kpt. Tadeusz Czeszejko-Sochacki (kwatermistrz 1927 – 1929)
Obsada personalna w 1939 roku
edytujObsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku[9][a]:
- dowódca batalionu – ppłk Stanisław Janik
- I zastępca dowódcy – mjr Józef Rosiek
- adiutant – por Jan Seredyński
- lekarz – por. lek. Jan Baużyk
- II zastępca dowódcy (kwatermistrz) – kpt. adm. (piech.) Ireneusz Sztompka
- oficer mobilizacyjny – kpt. Ireneusz Marian Czernik
- zastępca oficera mobilizacyjnego – vacat
- oficer administracyjno-materiałowy – kpt. Władysław Adam Monkosa
- oficer gospodarczy – kpt. int. Rajmund Wincza
- oficer żywnościowy – chor. Stanisław Jankowski
- dowódca kompanii gospodarczej i oficer taborowy – por. tab. Zygmunt Majer
- dowódca plutonu łączności – por. Kazimierz Dziasek
- dowódca plutonu pionierów – vacat
- dowódca plutonu ppanc. – por. Antoni Lebiedź[11]
- dowódca oddziału zwiadu – por. Bolesław Ossowski
- dowódca 1 kompanii – kpt. Aleksander Kajetanowicz
- dowódca plutonu – por. Zdzisław Sylwiusz Ożarowski
- dowódca 2 kompanii – por. Piotr Paweł Kołodziej
- dowódca plutonu – ppor. Stanisław Lewenec
- dowódca 3 kompanii – por. Marian Spławski
- dowódca plutonu – ppor. Antoni Borowski †1940 Katyń[12]
- dowódca plutonu – ppor. Mikołaj Marian Jacyna
- dowódca kompanii km – kpt. Tadeusz Graczyk
- dowódca plutonu – por. Stanisław Brożek
- dowódca plutonu – ppor. Franciszek Dominik
- na kursie – por. Tadeusz Bohlen
- na kursie – ppor. Leszek Zbyszko Ludwik Bieńkowski
Symbole batalionu
edytuj- Sztandar
Wzór sztandaru został zatwierdzony przez Prezydenta RP[13].
19 czerwca 1938 roku w Toruniu Generalny Inspektor Sił Zbrojnych, Marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz wręczył dowódcy batalionu sztandar ufundowany przez społeczeństwo Tczewa i Pelplina oraz powiatu tczewskiego.
Razem ze sztandarem baon otrzymał od fundatorów cztery posrebrzane fanfary, cztery płomienie do fanfar i cztery fartuszki do fanfar, „złotą księgę” oraz szafę do eksponowania sztandaru[14].
- Odznaka pamiątkowa
30 maja 1931 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 2 batalionu strzelców[15].
Odznaka o wymiarach 40x40 mm ma kształt krzyża jerozolimskiego o biało emaliowanych ramionach. Na środku krzyża tarcza z nałożonym złotym gryfem na niebieskim tle, dawnym herbem Tczewa. Na ramionach krzyża umieszczono złotą cyfrę „2", inicjały baonu „B” i „S” oraz rok powstania „1926".
Odznaki oficerskie, dwuczęściowe, tłoczone w srebrze, złocone i emaliowane były wykonane przez Stanisława Reising w Warszawie, ul. Niecała 1. Odznaki żołnierskie tłoczone w tombaku, srebrzone i oksydowane produkował Bronisław Grabski w Łodzi, ul. Zakątna 59/61[16].
- Barwy
Oficerowie liniowi i szeregowcy na kołnierzach kurtek nosili granatowe, sukienne łapki z seledynową żyłką oraz numer porządkowy baonu „2" na naramiennikach[17].
Uwagi
edytuj- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[10].
Przypisy
edytuj- ↑ Jerzy Krzyś: 65 Starogardzki Pułk Piechoty. s. 14.
- ↑ Józef Milewski: 2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich. s. 10.
- ↑ Program uroczystości wręczenia sztandaru Batalionowi Strzelców w Tczewie Dziennik Bydgoski, (R. 32), 1938, Nr 141, s.8.
- ↑ Konrad Ciechanowski, Armia "Pomorze" s. 20.
- ↑ Janusz Ledwoch: Polskie pociągi pancerne 1939. Warszawa: Militaria, 2015, s. 9, seria: Tank Power. vol. CXLVIII (407). ISBN 978-83-7219-407-7.
- ↑ Ciechanowski 1982 ↓, s. 120.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 103.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 660.
- ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
- ↑ Antoni Lebiedź. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.2342 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-27].
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 181.
- ↑ Dodatek Tajny Nr 6 do Dziennika Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 6 z 1938 r., poz. 65.
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 174.
- ↑ Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 15 z 30 maja 1931 r., poz. 181.
- ↑ Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945. s. 147., Henryk Wielecki, Rudolf Sieradzki, Wojsko Polskie 1921–1939. Odznaki pamiątkowe piechoty s. 146.
- ↑ Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 22 z 4 sierpnia 1927 r., poz. 268.
Bibliografia
edytuj- Konrad Ciechanowski: Armia „Pomorze” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06793-7.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных - узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Zdzisław Sawicki: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918–1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Pantera Books. ISBN 83-204-3299-5.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Jerzy Krzyś: 65 Starogardzki Pułk Piechoty. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks", 1994. ISBN 83-85621-42-3.
- Józef Milewski: 2 Pułk Szwoleżerów Rokitniańskich. Warszawa: "Ajaks", 1993. ISBN 83-85621-09-1.
- Księga chwały piechoty, praca zbiorowa, Warszawa 1992, reprint wydania z 1939
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Henryk Wielecki, Rudolf Sieradzki, Wojsko Polskie 1921–1939. Odznaki pamiątkowe piechoty, Warszawa: Wydawnictwo CREAR, 1991, ISBN 83-900345-0-6, OCLC 69329326.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Linki zewnętrzne
edytuj- Kazimierz Ickiewicz, Krzysztof Zielinski, Wojsko Polskie w Tczewie w latach 1930-2005. Szkice historyczne, Tczew 2005. kaszubi.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-12)].