1829
rok kalendarzowy w XIX wieku
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Rządzący państwami w 1829
Wydarzenia w Polsce
edytuj- 9 kwietnia – wielka fala powodziowa na Wiśle zatopiła Gdańsk i Żuławy.
- 5 maja – uroczyste otwarcie Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu.
- 24 maja – car Mikołaj I koronował się w Warszawie na króla Polski.
Wydarzenia na świecie
edytuj- 31 marca – wybrano 253. papieża, został nim Pius VIII, Francesco Saverio Castiglioni (ur. 20 listopada 1761 w Cingoli, zm. 30 listopada 1830 w Rzymie).
- 4 marca – Andrew Jackson został zaprzysiężony na 7. prezydenta USA.
- 1 kwietnia – Vicente Guerrero został prezydentem Meksyku.
- 5 kwietnia – odbyła się koronacja papieża Piusa VIII.
- 13 kwietnia – w Wielkiej Brytanii i Irlandii katolicy otrzymali prawa wyborcze.
- 6 maja – wiedeński budowniczy fortepianów i organów Cyrill Demian oraz jego synowie Karl i Guido złożyli wniosek o opatentowanie akordeonu.
- 16 maja – w Teatro Ducale w Parmie odbyła się premiera opery Zaira Vincenzo Belliniego.
- 24 maja – papież Pius VIII wydał encyklikę Traditi humilitati, potępiającą nowe doktryny filozoficzne faworyzujące indyferentyzm, nowe tłumaczenia Pisma Świętego pozbawione imprimatur kościelnego, stowarzyszenia sekretne i broniącą sakramentalnego związku małżeńskiego.
- 27 maja – po 5 latach pobytu na zesłaniu w Rosji, Adam Mickiewicz wypłynął z Petersburga w półroczną podróż po Europie.
- 10 czerwca – odbył się pierwszy wyścig łodzi między drużynami uniwersytetów Oksfordzkiego i Cambridge.
- 11 czerwca – VIII wojna rosyjsko-turecka: zwycięstwo Rosjan w bitwie pod Kulewczą.
- 3 lipca – ustanowiono Order Zbawiciela, najstarsze i najwyższe greckie odznaczenie.
- 23 lipca – w Mount Vernon w USA opatentowano po raz pierwszy maszynę do pisania skonstruowaną przez Williama Austina Burta.
- 3 sierpnia – Opera Paryska: prapremiera opery Wilhelm Tell Rossiniego.
- 18 sierpnia – podczas koncertu w Wiedniu Fryderyk Chopin wykonał po raz pierwszy publicznie swoje Rondo à la Krakowiak.
- 28 sierpnia – Weimar, Hoftheater: prapremiera Fausta J.W. Goethego (obecni m.in. Adam Mickiewicz i Fryderyk Chopin)
- 14 września – Rosja i Turcja zawarły pokój w Adrianopolu.
- 29 września
- założono Scotland Yard.
- w pobliżu meksykańskiego Tampico zatonął amerykański okręt USS „Hornet” wraz z całą załogą.
- 6 października – niedaleko Rainhill (okolice Liverpoolu, w zachodniej Anglii) odbył się konkurs na lokomotywę do obsługi linii kolejowej Liverpool – Manchester; z kilku maszyn, które stanęły do współzawodnictwa, zwycięski okazał się parowóz Rocket (Rakieta) konstrukcji George’a i Roberta Stephensonów.
- 30 listopada – otwarto Pierwszy Kanał Wellandzki omijający wodospad Niagara.
- 3 grudnia – zawarto unię realną pomiędzy Prusami Zachodnimi i Prusami Wschodnimi, która doprowadziła do zjednoczenia obu prowincji w jedną o nazwie Prusy ze stolicą w Królewcu.
- 4 grudnia – w Indiach Brytyjskich zakazano zmuszania wdów do sati.
- 11 grudnia – w Madrycie odbył się ślub króla Hiszpanii Ferdynanda VII z księżniczką sycylijską Marią Krystyną.
- Kilar Chaszyrow zdobył wschodni szczyt (5 621 m n.p.m.) Elbrusu.
Urodzili się
edytuj- 16 stycznia – Włodzimierz Spasowicz, polski działacz społeczny, krytyk literacki, publicysta i prawnik w Rosji (zm. 1906)
- 18 stycznia – Ludvig Lorenz, duński matematyk (zm. 1891)
- 21 stycznia – Oskar II Bernadotte, król Szwecji i Norwegii (zm. 1907)
- 27 stycznia – Ján Botto, słowacki poeta romantyczny (zm. 1881)
- 2 lutego – Alfred Brehm, niemiecki zoolog (zm. 1884)
- 2 marca – Carl Schurz, amerykański polityk, senator ze stanu Missouri (zm. 1906)
- 14 marca – Teodor Kremski, prawnik, duchowny rzymskokatolicki, kapelan szpitalny (zm. 1906)
- 10 kwietnia – William Booth, założyciel Armii Zbawienia (zm. 1912)
- 16 kwietnia – Albert Wilczyński, polski prozaik, humorysta (zm. 1900)
- 5 czerwca – Leon Szubert, polski rzeźbiarz (zm. 1859)
- 9 czerwca – Nikołaj Fiodorow, rosyjski filozof (zm. 1903)
- 16 czerwca – Geronimo (właściwie Goyahkla lub Goyathlay), wódz Indian Chiricahua (zm. 1909)
- 22 lipca – John Nevins Andrews, amerykański duchowny adwentystyczny, teolog i misjonarz (zm. 1883)
- 27 lipca – Anna Grobecker, niemiecka aktorka, śpiewaczka operowa (zm. 1908)
- 17 września – Franciszek Tepa, polski malarz (zm. 1889)
- 15 października – Asaph Hall, astronom amerykański, odkrywca księżyców Marsa (zm. 1907)
- 16 października – Honorat Koźmiński, polski kapucyn, błogosławiony katolicki (zm. 1916)
- 17 października – Lucyna Ćwierczakiewiczowa, polska autorka książek kucharskich, publicystka (zm. 1901)
- 19 października – Jan Kronsztadzki, rosyjski duszpasterz prawosławny i asceta (zm. 1909)
- 30 października – Roscoe Conkling, amerykański polityk, senator ze stanu Nowy Jork (zm. 1888)
- 21 listopada – Théophane Vénard, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1861)
- 29 listopada – Ignacy Danielewski, polski nauczyciel, pisarz ludowy, wydawca, drukarz (zm. 1907)
- 5 grudnia – Mikołaj Akielewicz, polsko-litewski poeta, tłumacz, wydawca (zm. 1887)
- 9 grudnia – August Łoś, polski ziemianin, polityk (zm. 1902)
Zmarli
edytujŚwięta ruchome
edytuj- Tłusty czwartek: 26 lutego
- Ostatki: 3 marca
- Popielec: 4 marca
- Niedziela Palmowa: 12 kwietnia
- Wielki Czwartek: 16 kwietnia
- Wielki Piątek: 17 kwietnia
- Wielka Sobota: 18 kwietnia
- Wielkanoc: 19 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 20 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 28 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 7 czerwca
- Boże Ciało: 18 czerwca
