Santorin

Santorin Thera Σαντορίνη (el) Θήρα
Oia
Geografia
País	Grècia
Archipèla	Santorin (Cicladas)
Localizacion	Mar Egèa (mar Mediterranèa)
Coordenadas	36° 23′ 17″ N, 25° 27′ 35″ E
Geologia	illa volcanica
Administracion
Demografia
Vila principala	Fira
Autras informacions
Site oficial	http://www.thira.gov.gr

Santorin (en grèc Σαντορίνη /Santoríni, ancianament coneguda coma Théra o Thíra, Θήρα / Thíra; en italian Santorini, en turc Santurin Adasi; latin Sancta Irini), es lo nom d'una illa de la mar Egèa, que sa capitala es Thera, que foguèt tanben l'ancian nom de l'illa. Lo nom italian Santorini ven de la deformacion del nom de la patrona de l'illa, Santa Irena (en grèc Irini), perque que los colonizators venecians sabián pas prononciar la theta del nom grec /θ/. Originàriament l'illa aviá una forma redonda, aprèp una erupcion volcanica (l'erupcion minoïca) l'illa demorèt rompuda.

Geologia

Santorin es la pus meridionala de las illas Cicladas. A l'entorn i a las illas de Therasia; a l'oèst, Aproinsi (o Aspronisi), al sud amb que foguèt unida, e lo grop Kaimeni (amb Pelea, Nea Kaimeni e Mikra), totas, coma Thera, d'origina volcanica. plini situa en 237 aC l'emergéncia de Theràsia e en 3 aquela de Thia, prèp d'Hiera, uèi despareguda, e en 46 aquela de Mikra.

Pelea foguèt la primièra del grop a emergir vèrs 197 abC (alara nomenada Hiera o Automata). Nea Kaimeni, inicialament doas illas, emergiguèron en 1707.

Geografia

Arquitectura tipica a Santorin.

Santirin a una superfícia de 75 km² e aperaquí 10 000 abitants. Produtz de vin e viu subretot del torisme per sos ostals blancs e sa tèrra volcanica.

La capitala de l'illa es Thera. Al sud, dins l'unica zona pas estrictament formada de tèrra volcanica, i a la montanha Elias, lo punt culminant de l'illa. L'antica ciutat èra situada al centre d'un golf, sul puèg del nom de Skaro, una pauc al nòrd de la vila actuala e prèp del vilatge de Merovoli. sul puèg Skaro i a los rèstas d'un castèl construit pels ducs de Naxos.

la Glèisa a Ia

La segonda vila de l'illa es Epanomeria (o Epanomeia), al nòrd-oèst, en fàcia de l'illa de Therasia. Los rèstas d'una antica ciutat del nom desconegut se tròban al sud-èst de l'illa, sul puèg de Messa-Vouno, ligat amb la montanha Elias per la serrada de Sellada. Messa-Vouno forma un bauç sus la còsta e lo cap del meteis nom. Una pauc mai al sud, a Perissa, tanben se tròban los rèstas antics d'una autra ciutat tanben del nom desconegut. Al sud de Perossa i a lo cap Exomiti e un pauc al nòrd los rèstas d'una autra ciutat que seriá benlèu Eleusis. Al nòrd èst de l'illa, al cap Kolumbo, se tròban las roïnas que poirián èsser Melanea.

Istòria

Segon la tradicion, Thera sortiguèt de la mar e foguèt nomenada Callista e foguèt poblada pels fenicians dirigits per Cadme. Aprèp uèit generacions foguèt colonizada pels esparts dirigits per Theras, filh d'Autesion, que donèt son nom a l'illa. Batos de Thera fondèt una colonia en Africa, de nom Cirene, qu'aguèt un ròtle important dins l'istòria (631 abC); Batos foguèt lo fondador de la dinastia Batiada de Cirena. I aviá alara sèt districtes mas solament dos noms (Eleusis e Oa) foguèron conservats per Ptolomèu, e un tresen (Melanea) se trapèt dins una inscripcion. Al començament de la Guèrra de Peloponès foguèt aliat a Espart, mas mai tard formèt una liga fragila dirigida per Atenas, e aquí s'arrèstan las donadas istoricas al subjècte. Foguèt possedida per Roma e al sègle V sèti d'un evescat. Se supausa que sofriguèt las atacas dels arabis de Creta al sègle IX e dels arabis de Sicília e dels corsaris de l'Euròpa Occidentala ulteriorament. En 1154 al-Idrisi diguèt qu'èra desabitada; foguèt lo primièr que la nomenèt Santurini del nom grèc (derivat de Santa Irena la patrona).

Demorèt possession bizantina fins que passèt als venecians en 1205, e foguèt inclusa dins lo ducat de Naxos. Foguèt ocupada pels otomans en 1537 (Khayr al-Din Barba-roja), e ocupada aprèp per 1576 per Piyale Pasha. Demorèt jol poder dels turcs pendent de sègles mas amb fòrça autonomia a partir del sègle XVII; patiguèt de qualques atacas de piratas venecians e los abitants èran crestians e i aviá pas de populacion musulmana; de 1768 a 1774 foguèt ocupada pels russes. En 1821 se revoltèt contra los turcs e demorèt en Grècia fins a l'independéncia del país. El 1831 se revoltèt sens capitar contra lo primièr governador grèc, Capodistria. El 1832 l'Empèri Otoman reconeguèt la possession de l'illa a Grècia pel tractat de Constantinòple.

Akrotiri es un jaciment arqueologic de l'Edat del Bronze escavat en 1967 e en perfèit estat de conservacion perque foguèt cobèrt per las cendras de l'erupcion minoïca.

Mitan natural

Animacion representant Santorin en tres dimensions.

L'aiga doça es preciosa sus aquela illa gaireben desertica qu'a fòrça pauc de sèrvas e pas cap de font naturala. Fins al sègle XIX, los abitants recuperavan dins de cistèrnas l'aiga de pluèja tombada suls teulats. Uèi, una usina de desalinizacion d'aiga de mar produtz l'essencial de l'aiga correnta dins los ostals malgrat que siá pas potabla.

Economia

Capèla ortodòxa a Oia.

La pauretat del sòl cobèrt d'una espessa sissa de cendras e son aciditat permet pas mai que qualques culturas d'una varietat especifica e fòrça anciana de vinha, l'Assyrtiko, de rendement fòrça flac (10 a 20 % del rendement de la vinha francesa o californiana) mas naturalament fòrça resistent al filoxèra. Buta sul sòl sens pas cap de paissèl, los plants son de mai escarts qu'endacòm mai a causa de la secada del sòl (lor principala font d'aiga es aquela de l'aiganha e la bruma marina). Las brancas son solament dispausadas en anèl espiralat, e de rasim penjant cap al centre a l'abric del vent. Se fa un vin cercat fòrça sec, e acid (ligada a la natura del sòl) comparable al Visanto e amb aròmas citronats.

L'expleitacion de la mina de pèira ponça s'acabèt en 1986 per preservar los sòls e l'environament natural fragil de l'illa.

Luòc fòrça toristica de Grècia, l'arquipèla de Santorin e son illa principala son accessibles per de naus de tot gabarrit que pòdon s'ancorar dins la baia mas sol lo pòrt d'Athinios, ont acòstan la majoritat dels visitors, permet lo desbarcament de veïculs. Un aeropòrt construit dins l'èst de l'illa permet a de pichons avions d'aterrir.