Guèrra de Crimèa
|
Guèrra de Crimèa
| |
|---|---|
 | |
| Informacions generalas | |
| Data | Octòbre de 1853 - Setembre de 1856 |
| Luòc | Peninsula de Crimèa, Mar Negra, Mar Baltica, Balcans e Caucàs |
| Eissida | Victòria aliada e Tractat de París |
| Belligerants | |
 Empèri Otoman
|
 Empèri Rus
|
La Guèrra de Crimèa se debanèt d'octòbre de 1853 a setembre de 1856 entre l'Empèri Rus e una aliança formada de l'Empèri Otoman, de França, de l'Empèri Britanic e dau Reiaume de Sardenha. Faguèt partida de la lucha d'influéncia entre poissanças europèas sus lei territòris d'un Empèri Otoman en declin. La màger part deis operacions importantas se debanèt dins la Peninsula de Crimèa. Lei causas dau conflicte foguèron la volontat francobritanica de protegir l'Empèri Otoman còntra l'expansionisme rus, lo refús britanic de veire leis estrechs entre la Mar Negra e la Mar Mediterranèa sota lo contraròtle rus e la question de la proteccion dei Luòcs Sants entre França e Russia.
Ansin, quand en 1853, Russia ocupèt lei principats otomans de Valaquia e Moldàvia, lo govèrn de Constantinòple foguèt encoratjar de resistir militarament per lei Francés e lei Britanics. Après la destruccion de la flòta otomana per lei Rus, un còrs expedicionari francobritanic foguèt mandat en Crimèa per conquistar la basa navala de Sebastopòl. Aqueu sètge se debanèt dau 9 d'octòbre de 1854 au 11 de setembre de 1855 e s'acabèt per una victòria aliada. D'autreis operacions mens importantas se debanèron ai frontieras entre leis Empèris Rus e Otoman : leis Otomans foguèron venceire a Eupatoria dins la region de Danubi e lei Rus conquistèron la vila de Kars dins lo sector de Caucàs.
A partir de 1855 e de la conquista de Sebastopòl, de negociacions acomencèron e foguèron concludas en 1856 per lo Tractat de París :
- substitucion d'una tutèla colectiva d'Euròpa au protectorat rus sus lei principats de Valaquia e Moldàvia.
- libertat de navigacion sus Danubi.
- desmilitarizacion deis illas Aland.
- abandon dei revendicacions russas sus la proteccion dei crestians ortodòxs de l'Empèri Otoman.
- revision de la convencion de 1841 sus leis estrechs.