Dengue

Aedes albopictus (moissal tigre) responsable del primièr cas de dengue en Occitània

La dengue « gripa tropicala » o « fèbre roja», es una Malautiá virala, endemica dins los païses tropicals.

La dengue es una arboviròsa, transmesa a l'òme per mejan de la fissada d'un moissal diürne del genre Aedes, el meteis infectat per un virus de la dengue de la familha dels flavivirus.

Aquela infeccion virala provòca comunament fèbre, mal de cap, dolors muscularas e articularas, lassièra, vòmit e erupcion cutanèa. Biologicament, se tròba abitualament una baissa de las plaquetas. La garison arriba generalament en una setmana. Existisson de formas emorragicas o amb sindròme de tust, escasses e grèus, podent provocar la mòrt.

Existís pas de vaccin e pas de tractament especific antiviral. Se tracta los simptòmas amb medicaments contra la fèbre e la dolor. Pasmens, la dengue podent dins d'escassas endevenenças evolucionar cap a una forma emorragica, los anticoagulants coma l'aspirina son d'enebir. La prevencion collectiva se basa sus la luta contra los moissals vectors (exterminacion, destampa de las aigas estagnantas...) e sus las mesuras de proteccion preventivas individualas contra las fissadas dels moissals (moissalièra, repulsiu...).

Istòria

Etimologia

Las originas del mot dengue son pas claras, mas poiriá provenir de la frasa swahili « Ka-dinga pepo », que descriu la malautiá coma essent causada per un esperit marrit . Lo mot swahili dinga poiriá aver per origina lo mot castelhan dengue que significa «minucós» o «prudent», atal coma se compòrta une persona que sofrís de dolors muscularas e articularas ligadas amb la dengue . L'usatge del mot castelhan poiriá derivar del mot swahili qu'a la meteissa prononciacion .

Epidemiologia

Distribucion de la dengue dins lo monde en 2000

Segon las chifras de 2007 de l'Organizacion Mondiala de la Santat (OMS) , la dengue seriá l'arboviròsa pus espandida dins lo monde, amb gaireben 40 % de la populacion mondiala expausada al virus, o 2,5 miliards de personas. Cada annada i auriá prèp de 50 milions d'infeccions dins lo monde, que 500 000 cases de « dengue emorragica » provocant la mòrt dins almens 2,5% dels cases.

Aquelas chifras aumentèron en 2008 a l'ocasion de la 2a Conferéncia Internacionala sus la Dengue amb 55% de la populacion mondiala expausada al virus, o 3,6 miliards de personas, 124 païses endemics, 70 a 500 milions d'infeccions (simptomaticas o pas) per an, que 36 milions de cases de dengue classica, 2,1 milions de formas grèvas (formas emorragicas e formas amb sindròme de tust) e 21 000 decès.

Alara que foguèt presenta unicament en Asia del Sud-Èst, es dempuèi qualques annadas en plena progression dins lo rèsta d'Asia, en Africa, en Polinesia Francesa, e subretot en America del Sud, ont lo nombre de cases foguèt multiplicat per 60 entre 1989 e 1993. Las rasons son variadas :

• creissença demografica importanta ;
• creacion de bidonvilas prèp de las vilas ;
• catastròfas naturalas ;
• pauretat ;
• alentiment de las campanhas d'eradicacion del moissal Aedes aegypti.

En 2001, mai de 609 000 cases foguèron senhalats dins las Americas, que 15 000 emorragicas.

Dempuèi 2006, plusors païses e territòris de la Cariba se trobèt a : Dominica, Jamaica, Surinam, Santa Lúcia, Martinica, Guadalope, Sant Martin (illa) e Guyana.

Al començament de 2008, prèp de 36 000 abitants de Rio de Janeiro contractèron la dengue, subrecargant las urgéncias espitalièras. 50 % dels malauts avián mens de 14 ans, 24 moriguèron. 2053 novèls cases foguèron senhalats dins la jornada del 20 de març.

A l'automne de 2009, dins l'Atlantic, es lo pichon archipèla del Cap Verd que subiguèt pendent dos meses una epidemia de dengue de tipe 3 e que, amb mai de 20 000 cases, toquèt 5 % de sa populacion, provocant sièis mòrts .

En setembre de 2010 un primièr cas de dengue autoctòn en Occitània foguèt descobèrt a Niça.

Contaminacion

Lo virus de la dengue al microscòpi electronic.

Lo virus de la dengue se transmet a l'òme per mejan de moissals vectors del genre Aedes : Aedes aegypti lo pus sovent mas tanben Aedes albopictus e Aedes polynesiensis. Son moissalums que vivon en Vila o prèpa, en contacte amb l'òme.

Los moissals venon contaminats en fissant l'òme, e escassament per transmission verticala de la maire cap a l'uòu (1 cas sus 600). L'èsser uman seriá la principala sèrva naturala dels viruses de la dengue, mas tanben lo disseminador de la malautiá.

Existisson quatre serotipes diferents del virus de la dengue : DENV-1, DENV-2, DENV-3 et DENV-4. Son estrechament parents e provòcan los meteisses signes clinics. Pasmens son fòrça prèp los uns dels autres. Existís pas de proteccion immunitària crosada entre eles. Atal un meteis subjècte pòt èsser tocat mai d'un còp per la dengue, un còp per cadun dels quatre serotipes.

Una epidemia de dengue es sovent ligada a l’aparicion o a una novèla aparicion d’un serotipe que circulèt dempuèi fòrça annadas.

Se ditz «dengue primària» quand d'una prima infeccion, es a dire quand un subjècte es infectat amb un virus de la dengue pel tot primièr còp. Quand se torna infectar per un autre serotipe aprèp una prima infeccion se ditz alara «dengue segondària». Quand per una dengue primària, lo ratio IgM/IgG en fasa precòça de la malautiá es pus elevat al moment d'una dengue segondària. Sembla que al moment d'una dengue segondària, lo risque de desvolopar una forma grèva seriá ben fòrça superior que al moment d'una dengue primària, multiplicat per 10.

Dengue emorragica, en expancion

Lo tèrme de « dengue emorragica » designa una forma grèva de la dengue, amb de complicacions potencialament mortalas. Foguèt detectada pel primièr còp dins las annadas 1950, pendent d'epidemias a las Filipinas e en Tailàndia. Es uèi presenta dins gaireben totes los païses d'Asia ont es localament venguda una causa importanta d'espitalizacion e de mortalitat infantila . En 2007, mai de 890 000 cases foguèron notificats solament sul continent american, que 26 000 de forma emorragica. Es una malautiá emergenta de grand desvolopament : abans 1970, nòu païses sofriguèron d'epidemias de dengue emorragica. En 1995, foguèron quatre còps pus nombroses e amb lo temps, de novèlas zònas son tocadas ; amb per exemple Veneçuèla estalviat fins a 2007 a notifiquèt a l'OMS mai de 80 000 cases, que almens 6 000 de forma emorragica. Segon las chifras de 2007 de l'OMS, se compta dins lo monde cada an prèp de 500 000 cases de formas emorragicas que un grand nombre, d'enfants, demandant una espitalizacion. Prèp de 2,5% dels malauts mòron e sens tractament adaptat, lo taus de mortalitat de la dengue emorragica pòt passar 20%. D'equipas ben formadas e equipadas pòdon baissar aquel taus a mens de 1%.

L'espandiment recent d'aquela pandemia s'explica per l'extension de l'airal de distribucion dels vectors (Aedes aegypti subretot, ben adaptat dins las vilas) e dels 4 tipes de virus implicats. La mondializacion dels escambis e l'urbanizacion creissenta, e tanben lo desreglament climatic facilitan la circulacion d'aqueles virus.

Formas clinicas - Simptòmas

Aspèctes clinics, classificacion de l'OMS

Existisson diferentas formas clinicas de l'infeccion pel virus de la dengue, mai o mens grèvas. La dengue es lo pus sovent benigna. La gravitat es fòrça variabla segon los subjèctes, anant de formas asimptomaticas (infeccion sens pas cap de simptòma) o pauresimptomatics (formas atenuadas, amb de simptòmas fòrça discrets) cap a de formas grèvas (formas emorragicas o amb sindròme de tust) podent metre en jòc le pronostic vital.

La definicion OMS 1997 d'una « dengue classica » (DF) probable es un estat febril agut associat a almens doas de las manifestacions seguentas:

• cefalèa,
• dolor retroorbitària,
• mialgia,
• artralgia,
• erupcion cutanèa,
• manifestacions emorragicas,
• baissa del nombre de leucocites

e

• configuracion serologica

o

• d'autres cases de dengue confirmat dins un meteis luòc e al meteis moment

Refonda de la classification de l'OMS

La classificacion de l'OMS, de 1997, mostrèt sos limits.

L'OMS prepausa alara una novèla classificacion:

• Infeccion simptomatica per la dengue :
  • Dengue
  • Dengue sevèra

Dins aquela classificacion, es la permeabilitat vasculara, responsabla d'una pèrda de plasma, que ven lo critèri principal d'una dengue sevèra. Los signes precòces de pèrda de plasma son l'emoconcentracion, los escampaments pleurals e intraabdominals. Los signes de gravitat d'una dengue sevèra son los signes de tusts circulatòris (fredor de las extremitats, pols flac, lentor al tornar de la vascularizacion capillara), una alteracion de l'estat de consciéncia, d'emorragias de las mucosas e de manifestacions inabitualas coma fòrça lesions epaticas importantas, cardiomiopatia, encefalopatia e encefaliti.

Diagnostic

Lo diagnostic positiu de la dengue se fa amb :

• arguments epidemiologics : sejorn en zòna d’endemia, periòde epidemic, precedents de prima infeccion
• arguments clinics : fèbre elevada, sindròme iperalgic, remission de 2-3 jorns, signes de fragilitat capillara o emorragics
• arguments biologics d’orientacion : leucopenie, trombopenie, ematocrite elevat

La suspicion clinica se pòt confortar o confirmar per un bilanç biologic necessitant una presa de sang.

Tractament

Existís pas de tractament preventiu (vaccinacion) e pas mai de tractament curatiu especific antiviral de la dengue.

La dengue presenta generalament pas de complicacions, mas existisson d'escassas formas sevèras qu'implican de consultar un mètge e de defugir l'automedicacion. Per exemple la presa d'acid acetilsalicilic (aspirina) es contraindicada perque majorarián lo risc emorragic.

La terapeutica d'una dengue classica consistís en de mesuras simptomaticas simplas:

• repaus,
• reïdratacion orala,
• calmar dolor e fèbre amb de medicaments antalgics e antipiretics a basa de paracetamol,

En cas de formas pus sevèras :

• reïdratacion intravenosa,
• eventualament corregir un estat de tust emodinamic,
• transfusion de plaquetas.

Prevencion

Las moissalièras embegudas d'un insecticida son un dels melhors mejans de proteccion individuala.

Existís pas cap de vaccin per s'aparar de la contaminacion. Los aspèctes preventius consistisson doncas a evitar las fissadas del moissal vector de la dengue.

Individualament, l'utilizacion de moissalièras e de repulsius es eficaça. L'esséncia de citronèla es pauc eficaça per aquel tipe de moissal, particularament agressiu.

Collectivament, la prevencion consistís a limitar lo moissalum. En Brasil, en Guyana e a las Antilhas Francesas, se cèrca l'eliminacion dels luòcs de ponduda del moissal, es a dire las sèrvas d'aiga estadissa e cauda. En particular, los barrils, botelhas, canetas, pòts de flors, copèlas. Dins una autra escala, las accions precisas son eficaças, coma l'assecament dels airals umids tal que l'aplicacion d'insecticida adaptat dins las zònas infectadas (en tenant d'aparar los predators dels moissals, e de pas favorir l'emergéncia de fonts resistentas).

Notas et reférencias

• Virus de la dengue
• Moissal

Ligams extèrnes

• (fr) La dengue, sur le site de l'Institut Pasteur
• (fr) La dengue, sus lo site de l'OMS
• (fr) Articles relatifs à la dengue sur le site de l'InVS
• (fr) INVS 13/01/07 Dengue dans les départements français d'Amérique, Point au 12 janvier 2007
• (fr) Bulletin d'Alerte et Surveillance Antilles Guyane (AVRIL 2008, N° spécial : La Dengue dans les DFA : Aspects cliniques et épidémiologiques..)
• (fr)Fiche sur la dengue sur le site de l'Agence de la Santé Publique du Canada

• (en) Site governamental de luta contra la dengue Singapor
• (en) Dengue Virus Net Information site for dengue symptoms, prevention, treatment, vaccine research and outbreak news.
• (en) Dengue dins http://www.cdc.gov
• (en) Guidelines for diagnosis, treatment, prevention and control. A joint publication of the World Health Organization (WHO) and the Special Programme for Research and Training in Tropical Diseases (TDR). New edition 2009.