Civilizacion de Caral
La civilizacion de Caral es una civilizacion precolombiana dau centre de la costat nòrd dau Peró actuau. Amb au mens 30 centres urbans dins una zòna de 1 800 km², èra una societat complèxa que son apogèu se situa entre lei sègles XXX e XVIII av. JC. Premiera civilizacion dau continent american, dispareguèt dins lo corrent dau sègle XVIII av. JC e aguèt una influéncia importanta sus lei civilizacions precolombianas seguentas.
Lei premiers vestigis foguèron descubèrts en 1905 mai lei cavaments vertadiers acomencèron pas avans leis annadas 1940 e la premiera sintèsi deis estudis regardant aquela societat foguèt publicada solament dins leis annadas 1990. Lei recèrcas an mostrat l'emergéncia rapida d'una arquitectura massiva ambé de bastiments religiós piramidau de talha granda, lo mestritge de tecnologias textilas (coton), l'aparicion d'un art musicau e l'existéncia d'un panteon religiós que certanei divinitats foguèron represas per lei civilizacions ulterioras de la region. Installats dins una region d'activitat sismica importanta, leis abitants desvolopèron pereu de tecnicas de reparacion dei bastiments damatjats per lei tèrratrems.
En revènge, la terralha e lo norrigatge èran pas encara coneguts. L'organizacion intèrna de la civilizacion es tanben desconeguda. En particular, son sistèma de produccion de norridura es l'objècte d'un debat entre lei partisans de l'existéncia d'una agricultura desvolopada e lei partisans d'una economia basada sus la pesca e l'esplecha dei ressorsas maritimas. Aqueu debat es liat a la descubèrta de quantitats importantas de rèstas de pes, de mamifèrs marins e de varatge. Pasmens, l'agricultura semblava ben tenir un ròtle important, especialament dins lei vilas pus alunchats de l'ocean. La natura dau poder es egalament desconeguda mai lei relacions entre lei diferentei ciutats semblan fòrça pacificas car leis arqueològs an descubèrt ges d'armas ò d'edificis militars.
La disparicion d'aquela civilizacion dins lo corrent dau sègle XIX av. JC es generalament explicada per la conjugason de tèrratrems violents e de cambiaments climaticas entraïnats per lo fenomèn El Niño.
Fotografias
[modificar | Modificar lo còdi]-
Vestigis de doas piramidas de la vila de Caral. -
Vestigis de la basa d'una piramida de Caral. -
Vestigis de l'anfiteatre de Caral.
Liames intèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]- Caral, vila principala de la civilizacion.