Jacques Peletier du Mans

Jacques Peletier du Mans
Fødd	25. juli 1517 Le Mans
Død	28. september 1583 Frankrike
Nasjonalitet	Frankrike
Yrke	matematikar, lyrikar, filosof, omsetjar, skribent
Alma mater	Collège de Navarre
Medlem	Pleiaden

Jacques Peletier du Mans (1517–1582), også med stavinga Pelletier, var ein fransk renessanse-humanist, diktar, omsetjar og matematikar. Han vidareutvikla mellom anna den europeiske metoden for å namngje store tal.

De occulta parte numerorum, quam algebram vocant, 1560

Pelletier var fødd i Le Mans i ein borgarleg familie. Han studerte ved Collège de Navarre i Paris der broren Jean var professor i matematikk og filosofi. Han studerte seinare juss og medisin, blei del av den litterære sirkelen rundt Marguerite de Navarre og var frå 1541 til 1543 sekretær for René du Bellay.

I 1541 gav Pelletier ut den første franske omsetjinga av Ars poetica av Horats. I 1547 gav han ut ei diktsamling av fleire omsetjingar og eigne dikt, Œuvres poétiques. På denne tida gav han også ut fleire vitskaplege og matematiske avhandlingar.

I 1550 la han fram ei avhandling som tala for ein fonetisk fransk ortografi ettersom skriftspråket, påverka av latin, var blitt temmeleg ulogisk. Han brukte sjølv dette systemet i verka han utgav, og stava etter dette namnet sitt med éin l.

Jacques Peletier vidareutvikla ein skala for store tal føreslått av Nicolas Chuquet i 1485. Medan Chuquet hadde gjeve tal namn for kvart sjette siffer, føreslo Peletier namn for kvart tredje siffer. Han fann også på suffikset -illiard, som i milliard. Dette systemet er framleis brukt i dei fleste europeiske land og i mange land med europeisk talsystem.

Chuquet-Pelletier-systemet (lang skala)
Base 10	Systematikk	Chuquet	Peletier	SI-prefiks
10  0	million 0	unit	unit	-
10  3	Million 0.5	tusen	tusen	k (kilo)
10  6	Million 1	Million	Million	M (mega)
10  9	Million 1.5	tusen millionar	Milliard	G (giga)
10 12	Million 2	Billion	Billion	T (tera)
10 15	Million 2.5	tusen billionar	Billiard	P (peta)
10 18	Million 3	Trillion	Trillion	E (exa)
10 21	Million 3.5	tusen trillionar	Trilliard	Z (zetta)
10 24	Million 4	Kvadrillion	Kvadrillion	Y (yotta)

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Jacques Peletier du Mans» frå Wikipedia på engelsk, den 7. juni 2011.