Nostoc
| Nostoc | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Nostoc commune | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Geslacht | |||||||||||
| Nostoc Vaucher ex Bornet & Flahault (1888) | |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
Nostoc op  Wikispecies
| |||||||||||
| |||||||||||
Nostoc[1][2][3][4] is een geslacht van cyanobacteriën, die bolvormige of huidachtige kolonies vormen uit lange, onvertakte celkoorden in een geleiachtige schaal. Ze bevatten groene kleurstoffen in het cytoplasma en fotosynthetiseren. Gespecialiseerde heterocysten binnen de celketens zijn verantwoordelijk voor het binden van stikstof. Nostoc werd door de Vereniging voor Algemene en Toegepaste Microbiologie uitgeroepen tot "Microbe van het jaar 2014".
Voorkomen
[bewerken | brontekst bewerken]Er zijn Nostoc-soorten die in watermassa's leven, bijvoorbeeld op de bodem van zoetwatervijvers en -bronnen (zie bijvoorbeeld vijverpruim). Ze worden ook zeer zelden aangetroffen in zout water. Nostoc-kolonies zijn ook buiten het water te vinden, ook op paden en stenen. Als ze droog zijn, zijn de kolonies flinterdun. Als er water wordt toegevoegd, bijvoorbeeld na een regenbui, zwellen ze op tot een geleiachtige massa.
Veel Nostoc-soorten leven in symbiose met planten of schimmels. Ze komen bijvoorbeeld voor als fotobionten in korstmossen. Bovendien kunnen ze leven in de watervaren Azolla en in hoornwortels. Verschillende Nostoc-stammen leven in symbiose met vertegenwoordigers van het tropische plantengeslacht Gunnera (mammoetblad). De symbiosepartners profiteren van het vermogen van de cyanobacteriën om atmosferische stikstof tot ammonium te reduceren.
Soorten
[bewerken | brontekst bewerken]Nostoc behoort tot de familie Nostocaceae. Hier is een selectie van enkele soorten:
- Nostoc azollae
- Nostoc caeruleum
- Nostoc carneum
- Nostoc comminutum
- Nostoc commune
- Nostoc ellipsosporum
- Nostoc flagelliforme
- Nostoc linckia
- Nostoc longstaffi
- Nostoc microscopicum
- Nostoc muscorum
- Nostoc paludosum
- Nostoc pruniforme
- Nostoc punctiforme
- Nostoc sphaericum
- Nostoc spongiaeforme
- Nostoc verrucosum
- Nostoc zetterstedtii
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Heiko Bellmann/Klaus Hausmann/Klaus Janke/Bruno P. Kremer/Heinz Schneider: Einzeller und Wirbellose. Ohne Weichtiere und Gliederfüßer. Steinbachs Naturführer, Mosaik-Verlag, München 1991. ISBN 3-576-06495-8
- Walter K. Dodds, Dolly A. Gudder, Dieter Mollenhauer The Ecology of Nostoc. In: Journal of Phycology. Band 31, Nr. 1, 1995, S. 2–18
- ↑ (en) Nostoc | cyanobacteria genus. Encyclopedia Britannica. Geraadpleegd op 19-05-2021.
- ↑ (en) Factsheet | HGIC 2367 | Published: May 9, 2019 | Print, Nostoc. Home & Garden Information Center | Clemson University, South Carolina. Geraadpleegd op 19-05-2021.
- ↑ Nostoc – Plant en Plagen. Geraadpleegd op 19-05-2021.
- ↑ Oxford University Plants 400: Nostoc. herbaria.plants.ox.ac.uk. Geraadpleegd op 19-05-2021.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Nostoc op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.