Naar inhoud springen

Meierijstad

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Meierijstad
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Situering
Provincie Vlag Noord-Brabant Noord-Brabant
COROP-gebied Noordoost-Noord-Brabant
Coördinaten 51° 35′ NB, 5° 29′ OL
Algemeen
Oppervlakte 185,52 km²
- land 184,09 km²
- water 1,43 km²
Inwoners
(1 januari 2024)
84.293?
(458 inw./km²)
Bestuurs­centrum Veghel (gemeentehuis)
Sint-Oedenrode (vergaderlocatie)
Belangrijke verkeersaders    
     
     
Zuid-Willemsvaart
Politiek
Burgemeester (lijst) Kees van Rooij (CDA)
Economie
Gem. WOZ-waarde (2019) € 277.000
Overig
Postcode(s) 5460-5467
5480-5483
5490-5492
Netnummer(s) 0413, 073
CBS-code 1948
CBS-wijkindeling zie wijken en buurten
Website www.meierijstad.nl
Bevolkingspiramide van de gemeente Meierijstad
Bevolkingspiramide (2023)
Foto's

Gemeentehuis van Meierijstad in Veghel

Vergaderlocatie Kasteel Dommelrode in Sint-Oedenrode
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Meierijstad is een Nederlandse gemeente, die per 1 januari 2017 werd ingesteld[1] door fusie van drie Oost-Brabantse gemeenten in de regio Meierij: Schijndel (23.624 inwoners), Sint-Oedenrode (17.907 inwoners) en Veghel (38.304 inwoners).[2] De voor deze samenvoeging benodigde herindelingsverkiezing werd gehouden op 23 november 2016. Naar grootte de vierde woonkern is het dorp Erp, dat een zelfstandige gemeente was voor het in 1994 werd samengevoegd met Veghel.

Naar inwonertal is Meierijstad met 84.293 bewoners de zevende gemeente van Noord-Brabant.[3] In oppervlakte is zij de een na grootste gemeente van de provincie. Het gemeentehuis met het college van B en W en de ambtelijke organisatie bevindt zich aan het Stadhuisplein in Veghel. De raadsvergaderingen van de gemeente vinden plaats in Kasteel Dommelrode, het voormalige gemeentehuis van Sint-Oedenrode.

Topografisch kaartbeeld van de gemeente Meierijstad, juni 2019.

Topografische kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]

Met ruim 81.000 inwoners heeft Meierijstad ruim de omvang van een middelgrote stad, maar heeft het niet de structuur van een stadsgemeente.[4] Het grondgebied wordt doorkruist door de autosnelweg A50 en de Zuid-Willemsvaart. De zone tussen Veghel en Schijndel wordt gekenmerkt door verstedelijking en industrialisatie, en beide kernen neigen daarin tot een aaneengeschakelde bebouwing, waardoor ook wel wordt gesproken van een 'twee-eenheid'.[5] De nieuwe gemeente wordt regionaal en landelijk ontsloten dankzij de autosnelweg A50, de N279 en de Zuid-Willemsvaart (opgewaardeerd tot vaarklasse IV). De kernen binnen de nieuwe gemeente zijn verbonden door een stelsel van wegen en fietspaden en er zijn frequente busverbindingen.

Ongeveer de helft van de gemeente Meierijstad behoort tot het Nationaal Landschap Het Groene Woud. Het landschap wordt gevormd door het agrarische populierenlandschap, bossen en moerassen, waaronder het Wijboschbroek, Eerdse Bergen, De Geelders, de Hurkse en Goorse bossen.

Aangrenzende gemeenten

[bewerken | brontekst bewerken]
   Aangrenzende gemeenten   
 Vlag Sint-Michielsgestel Sint-Michielsgestel       Vlag Bernheze Bernheze       Vlag Maashorst Maashorst 
           
 Vlag Boxtel Boxtel   Vlag Boekel Boekel 
       Vlag Gemert-Bakel Gemert-Bakel 
 Vlag Best Best       Vlag Son en Breugel Son en Breugel
Vlag Nuenen, Gerwen en Nederwetten Nuenen c.a. 
     Vlag Laarbeek Laarbeek 

Woonplaatsen (BAG)

[bewerken | brontekst bewerken]
Woonplaats (BAG) Inwoners 2023[6]
Veghel 33.895
Schijndel 24.030
Sint-Oedenrode 18.530
Erp 7.260

Aantal inwoners per kerngebied op 1 januari 2014:[7]

Veghel 26.360
Schijndel 22.040
Sint-Oedenrode 12.940
Erp 4.680
Nijnsel 2.415
Zijtaart 1.645
Boskant 1.500
Mariaheide 1.435
Eerde 1.360
Wijbosch 1.320
Keldonk 1.205
Olland 1.075
Boerdonk 775

Bron: CBS

Gemeentedelen

[bewerken | brontekst bewerken]

Aantal inwoners per gemeentedeel op 1 april 2016:

Veghel 38.133
Schijndel 23.621
Sint-Oedenrode 17.879

Bron: CBS

Regio de Meierij volgens de Uitwerking Structuurvisie ruimtelijke ontwikkeling, provincie Noord-Brabant (2011)[8]

De gemeentenaam Meierijstad verwijst naar de Meierij van 's-Hertogenbosch, de regio waarin de fusiegemeente centraal-oostelijk gelegen is. Parel van de Meierij geldt als een bestaande erenaam voor Veghel, en Sint-Oedenrode profileert zichzelf sinds 2000 als het Groene Hart van de Meierij. Sint-Oedenrode bezat in het verleden Vrijheidsrechten (van 1232 tot 1851).

"Vechel in de Myery van Den Bos", 1676

De naamgeving verliep volgens de gebruikelijke procedure.[9] Er werd een lokale adviescommissie ingeschakeld, die onder leiding stond van René Bastiaanse, destijds directeur van het Brabants Historisch Informatie Centrum. Verder bestond de adviescommissie uit leden van de verschillende heemkundekringen, en uit afgevaardigden namens de ondernemers, jeugd en het verenigingsleven uit de drie gemeenten.[10] In totaal werden ruim 600 opties ingezonden door burgers van de drie gemeenten. Hieruit is door de commissie een shortlist gemaakt van drie opties waarop de bevolking uit de toekomstige gemeente een keuze kon maken via een stemming. Een bijzonderheid was, dat de gemeenteraden vooraf aangegeven hadden de winnaar hiervan te accepteren als definitieve naam. De stemming was opengesteld voor alle inwoners van 12 jaar en ouder. Meierijstad kwam als winnaar uit de bus, gevolgd door Land van Rode en Koevering. Kritische kanttekeningen bij alle drie de naamopties zijn geplaatst door de cartograaf Ferjan Ormeling, voorzitter van de Adviescommissie Aardrijkskundige Namen in Nederland (AaniN). Hij wees met name de opties Meierijstad en Land van Rode af.[11]

Naamoptie Stemmen %
Meierijstad 2.172 42
Land van Rode 1.621 31
Koevering 1.423 27
Totaal 5.216

De ambtenaren van de gemeente Meierijstad zijn gehuisvest in het voormalige gemeentehuis van Veghel (Stadhuisplein 1), terwijl de commissie- en raadvergaderingen in Kasteel Dommelrode worden gehouden, het voormalige gemeentehuis van Sint-Oedenrode. Ook vinden officiële ontvangsten plaats op de locatie in Sint-Oedenrode.

In verband met de instelling van de gemeente waren herindelingsverkiezingen voor de gemeenteraad nodig. Zij werden gehouden op 23 november 2016.

De verkiezingsuitslagen sinds 2017 zijn als volgt:

Samenstelling gemeenteraad
Partij 2017 2022
CDA 9 7
HIER - 5
Lokaal Meierijstad - 5
VVD 3 5
Socialistische Partij (SP) 3 4
Partij van de Arbeid (PvdA) 2 3
Gemeentebelang Meierijstad 1 3
Hart voor Schijndel 3 2
Democraten 66 (D66) 1 2
Forum voor Democratie - 1
Team Meierijstad (TEAM) 11 -
blanco lijst 2 -
Totaal 35 37
Opkomst 41,10% 48,16%

Met ingang van 6 december 2017 is Kees van Rooij (CDA) benoemd tot burgemeester van Meierijstad. Daarvoor was Marcel Fränzel waarnemend burgemeester. Wethouders zijn:

  • Eus Witlox (TEAM)
  • Jan Goijaarts (CDA)
  • Harry van Rooijen (VVD)
  • Eric van den Bogaard (TEAM)
  • Coby van der Pas (CDA)
  • Menno Roozendaal (PvdA)

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Officiële website
  • Prof. dr. P.P. Tordoir (2013): Samenhang Uden, Veghel, Schijndel, Sint-Oedenrode, Bernheze en Landerd, Ruimtelijk Economisch Atelier Tordoir (in opdracht van de provincie Noord-Brabant), [1])
  • Prof. dr. A.J.A Bijsterveld (2014): Naar indicatoren voor regionale samenhang. De bijdrage van landschaps- en cultuurgeschiedenis, Essay in opdracht van de provincie Noord-Brabant , [2])