Gaston Thorn

Gaston Thorn
	Thorn in 1984
Geboren	3 september 1928; Luxembourg
Overleden	26 augustus 2007; Luxembourg
Politieke partij	Demokratesch Partei
Beroep	Politicus
7e voorzitter van de Europese Commissie
Aangetreden	21 januari 1981
Einde termijn	6 januari 1985
Voorganger	Roy Jenkins
Opvolger	Jacques Delors
Europees Commissaris namens Luxemburg
Aangetreden	21 januari 1981
Einde termijn	6 januari 1985
Voorganger	Raymond Vouel
Opvolger	Nicolas Mosar
Premier van Luxemburg
Aangetreden	15 juni 1974
Einde termijn	16 juli 1979
Monarch	Jan
Portaal	Politiek

Gaston Egmont Thorn (Luxemburg-Stad, 3 september 1928 - aldaar, 26 augustus 2007^[1]) was een Luxemburgs politicus. Hij was onder meer premier van Luxemburg en voorzitter van de Europese Commissie. Hij was lid van de liberale Demokratesch Partei (DP).

Opleiding en vroege carrière

Tijdens de Tweede Wereldoorlog nam Thorn, toen nog een schooljongen, deel aan het verzet tegen de Duitsers. Hij zat vervolgens wegens zijn aandeel hierin enkele maanden gevangen in een concentratiekamp. Na de oorlog studeerde hij rechten in Montpellier, Lausanne en Parijs. Nadien was hij advocaat in Luxemburg-Stad.^[2]

Politieke loopbaan

Begonnen als voorzitter van de liberale jongeren, werd hij in 1959 zowel in de Kamer van Afgevaardigden als in het Europees Parlement verkozen (tot 1969 had hij in laatstgenoemde zitting).

Thorn werd in 1962 eveneens tot voorzitter van de Demokratesch Partei verkozen. Hij bleef tot 1969 partijvoorzitter. In 1971 werd hij voor de tweede maal partijvoorzitter en bekleedde deze functie ditmaal tot 1980.

Op 6 februari 1969 trad hij als minister van Buitenlandse Zaken, Openbare Werken, Openbare Dienstverlening en Sport toe tot het kabinet-Werner-Schaus II. In de kabinetten-Werner-Schaus III en IV (5 juli 1971 - 15 juni 1974) behield hij deze ministersposten.

Premierschap

Bij de Luxemburgse parlementsverkiezingen van 26 mei 1974 behaalde de DP een grote stembusoverwinning. De DP ging van 11 naar 14 zetels. De regerende Chrëschtlech Sozial Vollekspartei (CSV), de coalitiepartner van de DP, ging echter flink achteruit; zij verloor 3 zetels en kwam op 18 zetels uit in de 59 zetels tellende Kamer van Afgevaardigden. Andere verliezer was de Lëtzebuerger Sozialistesch Aarbechterpartei (LSAP); zij verloor 1 zetel en kwam op 17 zetels uit.

Ofschoon de DP met de CSV verder kon regeren, zag men hiervan af. De DP en de LSAP besloten te onderhandelen over een coalitie zonder de CSV. Dit resulteerde in het kabinet-Thorn(-Vouel-Berg) (15 juni 1974 - 16 juli 1979). Thorn werd - ondanks dat de DP qua zetelaantal kleiner was dan de LSAP - president van de regering (dat wil zeggen premier).
Thorn werd ook minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel, Sport (tot 16 september 1977) en van Economische Zaken (vanaf 16 juli 1979).

Het kabinet-Thorn regeerde met een zeer kleine meerderheid in de Kamer van Afgevaardigden (slechts 31 van de 59 zetels) en was vaak aangewezen op de steun van de CSV-fractie en de fractie van de kleine Sozialdemokratesch Partei (SDP, een afsplitsing van de LSAP). Als premier zette Thorn zich in voor de vestiging van het Europees Parlement in het Groothertogdom Luxemburg.

In zijn hoedanigheid van minister van Buitenlandse Zaken was Thorn in 1975 tevens voorzitter van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.

Vicepremierschap

De sociaaldemocratisch-liberale coalitie van premier Thorn leed bij de Luxemburgse parlementsverkiezingen van 10 juni 1979 een nederlaag en verloor haar meerderheid in de Kamer. De DP wist echter wel één zetel te winnen ten opzichte van 1974. De CSV was de grote winnaar. Pierre Werner (CSV) vormde hierop met de DP een coalitie en Thorn werd vicepremier, minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel, Coöperatie, Economie, Middenstand en Justitie (16 juli 1979 - 21 november 1980).

Voorzitterschap Europese Commissie

Gaston Thorn (tweede van links) als voorzitter van de Europese Commissie aanwezig bij een top van de G8 in 1983 in de Verenigde Staten

Met het oog op zijn benoeming per 1 januari 1981 tot voorzitter van de Europese Commissie trad Thorn op 21 november 1980 als minister af. Colette Flesch van de DP volgde hem als vicepremier op^[3]. Van 6 januari 1981 tot 5 januari 1985 oefende hij deze internationale politieke functie uit.

Als voorzitter ijverde hij voor een uitbreiding alsmede voor een vergroting van de invloed van de Europese Unie. De basis voor de toetreding van Spanje en Portugal in 1986 kwam tijdens zijn voorzitterschap tot stand. Ook werd de macht van de Europese Commissie verder uitgebreid, dit ondanks protesten van het Europees Parlement en de nationale parlementen. Verder werkte hij nauw samen met Valéry Giscard d'Estaing en werd hij daarom gezien als de verdediger van de Franse belangen in de Europese politiek.

Overige betrekkingen

Van 1985 tot 1999 was hij lid van de raad van bestuur van de Banque Internationale à Luxembourg. In 1987 werd hij directeur-generaal van de Compagnie Luxembourgeoise de Télédiffusion (de voorloper van de RTL Group). In 2004 ging hij met pensioen.

Verder was hij voorzitter van de Internationale Europese Beweging en lid van de Trilaterale Commissie. Daarnaast was hij voorzitter van de Liberale Internationale, een organisatie waar diverse liberale partijen bij zijn aangesloten.

Gaston Thorn overleed op 78-jarige leeftijd.^[1]

Erkenning

In 1986 kreeg hij het Creu de Sant Jordi, een van de hoogste onderscheidingen van de Catalaanse regering.

In 1976 kreeg hij het Ridder Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw.^[4]

Zie ook

Externe link

(fr) Luxemburgse kabinetten op gouvernement.lu

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b Ex-voorzitter Europese Commissie Gaston Thorn overleden, Knack, 26 aug 2007
↑ Winkler Prins Jaarboek 1981, redactie Winkler Prins, blz. 310
↑ Winkler Prins Jaarboek 1981, redactie Winkler Prins, blz. 193
↑ BnL Viewer 2. viewer.eluxemburgensia.lu. Geraadpleegd op 18 november 2023.

Zie de categorie Gaston Thorn van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Voorganger: Lucien Dury	Voorzitter van de DP 1962 - 1969	Opvolger: René Konen
Voorganger: Edzo Toxopeus	Voorzitter van de Liberale Internationale 1970 - 1982	Opvolger: Giovanni Malagodi
Voorganger: René Konen	Voorzitter van de DP 1971 - 1980	Opvolger: Colette Flesch
Voorganger: Pierre Werner	Premier van Luxemburg 1974 - 1979	Opvolger: Pierre Werner
Voorganger: n.v.t.	Voorzitter van ELDR 1978 - 1981	Opvolger: Willy De Clercq
Voorganger: Bernard Berg	Vicepremier van Luxemburg 1979 - 1980	Opvolger: Colette Flesch

[Overlijden-1] Ex-voorzitter Europese Commissie Gaston Thorn overleden, Knack, 26 aug 2007

[2] Winkler Prins Jaarboek 1981, redactie Winkler Prins, blz. 310

[3] Winkler Prins Jaarboek 1981, redactie Winkler Prins, blz. 193

[4] BnL Viewer 2. viewer.eluxemburgensia.lu. Geraadpleegd op 18 november 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

Hoge Autoriteit van de EGKS	Jean Monnet (1952–55) · René Mayer (1955–58) · Paul Finet (1958–59) · Piero Malvestiti (1959–63) · Rinaldo Del Bo (1963–67) · Albert Coppé (wnd.; 1967)
Euratom-Commissie	Louis Armand (1958–59) · Étienne Hirsch (1959–62) · Pierre Chatenet (1962–67)
EEG-Commissie	Walter Hallstein (1958–1962 en 1962–1967)
Commissie van de Europese Gemeenschappen	Jean Rey (1967–70) · Franco Maria Malfatti (1970–72) · Sicco Mansholt (1972–73) · François-Xavier Ortoli (1973–77) · Roy Jenkins (1977–81) · Gaston Thorn (1981–85) · Jacques Delors (1985–89 en 1989–93) · Jacques Santer (1995–99) · Manuel Marín (wnd.; 1999) · Romano Prodi (1999–2004) · José Manuel Barroso (2004–09)
Europese Commissie	José Manuel Barroso (2009–14) · Jean-Claude Juncker (2014–2019) · Ursula von der Leyen (2019–)