Naar inhoud springen

Felix Libertate

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Felix Libertate "(Latijn voor "Gelukkig dankzij de vrijheid"), was een patriottische sociëteit of club die in 1795 in Amsterdam was opgericht en waarvan het doel de gelijkberechtiging, de emancipatie, van de Joden was. Deze Joodse patriotten waren aanhangers van de Haskalah en van de Franse Revolutie, die na eeuwen door kerk en staat gezaaide haat en onderdrukking de emancipatie van de Joden had gebracht. Ondanks de beginselen van de Bataafse Revolutie werden de Joden in andere sociëteiten geweerd, zodat een eigen sociëteit werd opgericht. De sociëteit bestond uit ongeveer honderd leden die in de Franse Revolutie hun grote voorbeeld zagen en vonden dat de "gelijkberechtiging" in de republiek niet snel genoeg tot ontwikkeling kwam.

De leden vertegenwoordigden een grote minderheid van hun volk. De meeste Joden waren niet in politiek geïnteresseerd of wachten op een Messias en een eigen staat.

Op 2 september 1796 nam de Nationale Vergadering van de Bataafse Republiek een apart besluit over de positie van de Joden. Men besloot zonder tegenstem dat "geen Jood zal worden uitgeslooten van eenige rechten of voordeelen, die aan het Bataafsch Burgerregt verknocht zyn, en die hy begeeren mogt te genieten, mits hy bezitte alle die vereischten, en voldoe aan alle die voorwaarden, welken by algemeene Constitutie van iederen activen burger in Nederland, gevorderd worden".
De gelijkstelling voor de wet, de juridische emancipatie van de joden, was daarmee formeel vastgelegd.

Het initiatief tot het decreet was afkomstig van de leden van Felix Libertate, waarvan vooral de geassimileerde elite van de Amsterdamse Asjkenazim of Hoogduitse Joden en voorts enkele Sefardim of Iberische Joden en ook enige Gojim, niet-joden, lid waren. Vrouwen konden geen lid worden.

Jonas Daniël Meijer in 1830

De ledenlijst van de sociëteit kon door onderzoek van Bloemgarten en Charpentier, en doordat de namen van de ondertekenaars van de petitie van 1795 bekend zijn, als volgt gereconstrueerd worden:

  • Hetty Berg, "De Gelykstaat der Joden". Inburgering van een minderheid (1996).
[bewerken | brontekst bewerken]