Eugénie Foa (Bordeaux, 12 juni 1796 - Parijs, 3 mei 1852), geboren als Rebecca-Eugénie Rodrigues-Henriques, was een Frans schrijfster. Zij schreef onder de naam van haar echtgenoot, maar ook onder de pseudoniemen Miss Maria Fitz-Clarence en Edmond de Fontanes.[1]
Foa was de dochter van een bankier, Alexander Isaac Rodrigues-Henriques, hoofd van de bank Les Fils d’A. Rodrigues. Haar moeder, Esther Gradis, stamde uit een familie van reders uit Bordeaux, die handelde met de Franse koloniën. Foa stamde uit een familie van Sefardische Joden. Haar vader, Isaac Rodríguez Henríquez, was het hoofd van de familiebank en lid van het Grote Sanhedrin. Haar moeder, Esther Gradis, was de dochter van David Gradis, een handelaar en filantroop. Het gezin verhuisde naar Parijs in de jaren 1810.
In 1814 trouwde zij met een handelaar uit Marseille, Joseph Foa. Het huwelijk was weinig gelukkig en duurde kort. Niettemin werden er zes kinderen uit het huwelijk geboren.[2] Toen haar man haar verlaten had, trok zij weer bij haar ouders in. Ze legde zich toe op schrijven. Foa was de eerste joodse vrouw die van haar pen kon leven.[3]
Zij schreef vier[4] boeken over het Jodendom, waaronder Le kidouschim (Kidoushim, of de Joodse huwelijksring uit 1830) en La Juive: histoire des temps de la régence (De Jodin, een verhaal uit het Régence tijdperk, 1835). Ook schreef zij kinderboeken, waarvan verschillende in het Engels werden vertaald. Zij is hoogstwaarschijnlijk de oorspronkelijke auteur van het verhaal over De held van Haarlem, dat via een Engelse vertaling in de Nederlandse folklore terecht kwam. Ook schreef zij romans en korte verhalen in de romantische stijl die tijdens haar leven in de mode was. Het meeste succes had zij met het boek Le Petit Robinson de Paris, ou le triomphe de l’industrie. Dit boek werd minstens zesmaal herdrukt in Frankrijk. Ook de vertaling in het Engels werd verschillende malen herdrukt in de Verenigde Staten.
Rond 1840 bekeerde zij zich tot het katholicisme, waardoor zij vervreemdde van haar moeder en probeerde staatssteun te ontvangen.[3]
Zij was waarschijnlijk de oprichter van Journal des enfants, het eerste tijdschrift dat speciaal gericht was op jonge lezers. Zij schreef daarin onder haar pseudoniem Edmond de Fontanes.[5] Ook was zij betrokken bij de feministische beweging. Zo schreef zij in 1848 voor La Voix des femmes (De Stem van vrouwen). Zij voelde zich vooral betrokken bij de problemen die vrouwelijk schrijfsters ervoeren, voor het vinden van financiële steun en publieke erkenning.[3]
Eugénie Foa was de zuster van de historicus en filosoof Hippolyte Rodrigues en van de beeldhouwer Léonie Halévy, die getrouwd was met Jacques Fromental Halévy. Zij was een nicht van de wiskundige Olinde Rodrigues.
Le Kiddoushim ou l'anneau nuptial des Hébreux (1830)
Contes à ma sœur Léonie
Alexandrine
L'Automate de Vaucanson
Batilde, ou la Petite esclave
Les Blancs et les Bleus
Le Chapeau du noyé
Le Chien de lord Byron
Les Contes de ma bonne. Le Castel du diable
Les Contes de ma bonne. Les Cinq infortunes des sabots de Ramouniche
Les Deux Amis
Enfance et jeunesse d'hommes illustres
L'Enfant mystérieux, ou Mlle de Lussan
Les Enfants d'Édouard
Les Enfants du fermier
La Famille du vieux soldat
La Femme à la mode
La Fiancée de l'exilé
La Fille du gondolier, suivie de Jean l'Oiseleur
La Juive, histoire du temps de la Régence (twee delen, 1835)
Le Juvénile-Keepsake
La Laide
Titelblad van de vertelling over Beethoven, 1841Ludwig Van Beethoven, ou le Petit maître de chapelle
La Madone, suivie du Tuteur
Mémoires d'un polichinelle (1837)
Mémoires d'une petite fille devenue grande
Mémoires de Croquemitaine
Une métamorphose
Mlle de Rambouillet
Les Nouveaux Robinsons, aventures extraordinaires de deux enfants qui cherchent leur mère
La Paysanne de Domrémy, ou Jeanne d'Arc
Contes historiques pour la jeunesse contenant Jean-Jacques Rousseau, Sainte Victoire, Jacques Cook, les élèves d'Ecouen, Antoine Galland, Wolfgang Mozart, les Deux sœurs d'Écouen, Marie Leczinska, Marietta Tintorella
Courage et résignation, contes historiques contenant Vercingétorix, Grisel Raleigh, Mlle de La Fayette, Oberlin, Marie de Beaurepaire, Deux princes d'Orléans, Mme Campan
Héroïsme et Candeur, contes historiques
Grandeur et Adversité, enfance de femmes célèbres, contes historiques dédiés à la jeunesse, contenant Clotilde de France, Bertrade, Mme de Maintenon, Mlle de Penthièvre, Mlle Du Bourk, Joséphine, Pauline de Tourzel, la reine Hortense
La Dernière des Penthièvre. Le Comte de Dijon. Contes historiques pour la jeunesse
Contes variés, histoire et fantaisie, contenant Les Enfants de la vallée d'Argelès, Angélique Kaufmann, Virginie Chesquière, Suzanne Centlivre, Jacques Laffitte
Le Livre de la jeunesse, contes historiques contenant Sainte-Victoire, Saint-Médard, Elie de Bourdeille, Valentin Duval, Mme Leprince de Beaumont, Mme de Genlis, l'abbé de L'Épée, Berquin
Les Petits Artistes peintres et musiciens, contes historiques dédiés à la jeunesse, contenant Guido, Marietta Tintorella, Van Dyck, Callot, Salvator Rosa, Sébastien Gomès, J.B. Lulli, Boieldieu
Les Petits Guerriers, contes historiques pour la jeunesse contenant Turenne, Jean Bart, Dugay-Trouin, Hoche, Kléber, Napoléon, le général Foy
Les Petits Marins
Les Petits Musiciens
Les Petits Peintres
Les Petits Poëtes et littérateurs, contes historiques dédiés à la jeunesse, contenant Le Roi René, Christine de Pisan, Clément Marot, Mme de Sévigné, Fénelon, Daniel de Foe, Bernardin de Saint-Pierre, Mme de Staël
Petits Princes et petites princesses, contes historiques dédiés à la jeunesse, contenant Marguerite de Provence, Mme Isabelle de France, Anne de Bretagne, Louise de Lorraine, Louis XIV enfant, Marie Leczinska, Mme Louise de France, le Petit roi captif
Les Petits Savants, contes historiques dédiés à la jeunesse contenant Cujas, Montesquieu, Pothier, Franklin, Vaucanson, Jacquard, Dupuytren
Philippe
La Présence d'esprit
Rachel
Récits du grand-papa. Les Deux cousins
Les Saintes, contenant Sainte Geneviève, ...
Le Schelling marqué, ou l'Enfance du capitaine Cook
Sept histoires de petites filles
Sept histoires de petits garçons
Simples histoires, suivi de La Petite créole, ou Mademoiselle d'Aubigné
Six histoires de jeunes filles
La Sœur du joueur
Les Soirées du dimanche
Les Soirées du vieux château
Travail et Célébrité, contes historiques dédiés à la jeunesse contenant Colbert, Galland, Cornil, Barth, Métastase, Sedaine, Favart, J.J. Rousseau, le capitaine Cook
Trois vocations célèbres
Vertus et Talents, modèles des jeunes filles, contes historiques contenant Olga, grande-duchesse de Russie, Mlle de Marillac, Mlle de Lussan, Mme Cottin, Mme Élisabeth, Mme Campan, Marie d'Orléans, la reine Victoria
Le Vieux Paris, contes historiques (1840)
Les Vocations, ou les Élus des beaux-arts, contes historiques
Les Frères captifs, ou Deux Orléans
Bronnen, noten en/of referenties
↑(fr) Foa. BnF - Catalogue Général. Gearchiveerd op 3 november 2022.
