Naar inhoud springen

Dyab Abou Jahjah

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dyab Abou Jahjah
Abou Jahjah in 2008
Abou Jahjah in 2008
Algemene informatie
Volledige naam Dyab Khalil Abou Jahjah
Geboren 24 juni 1971
Hanin (Bent Jbeil, Libanon)
Nationaliteit(en) Vlag van Libanon Libanon, Vlag van België België
Religie spiritueel agnost
Beroep(en) activist, auteur, leraar
Overig
Politiek Arabisch-Europese Liga
Website Officiële website

Dyab Abou Jahjah (Arabisch: دياب أبو جهجه, geromaniseerd: Diyāb Abū Jahjah; Hanine, Bent Jbeil, Libanon, 24 juni 1971) is een Belgisch auteur en politicus van Libanese afkomst. Hij was de oprichter en voorman van de Arabisch-Europese Liga (AEL), een beweging die wilde opkomen voor de belangen van Arabische moslimimmigranten in Europa. Ook was hij de oprichter en voorman van Be.One, een postkapitalistische partij die pleitte voor radicale gelijkheid.[1]

Levensloop

[bewerken | brontekst bewerken]

Abou Jahjah werd geboren in Libanon op 24 juni 1971. Zijn vader was docent aan de Universiteit van Libanon te Saïda, specialist in de Arabische literatuur en houder van twee doctoraatstitels aan de Université Saint-Joseph te Beiroet. Hij is een sjiitische moslim. Zijn moeder, Nanette Younes, is een maronitisch-christelijke onderwijzeres. Dyab Abou Jahjah groeide op in het zuiden van het land, dat in 1978 bezet werd door Israël tijdens Operatie Litani en later opnieuw tijdens de Israëlisch-Libanese Oorlog van 1982. Weerzin tegen de Israëlische inmenging in Libanon gedurende de Libanese Burgeroorlog werd een rode draad in zijn politieke leven.

In 1991, op 19-jarige leeftijd, verliet hij Libanon en vroeg asiel aan in België na dat eerst in Frankrijk te hebben geprobeerd.[2] Zijn asielaanvraag werd geweigerd, maar in 1996 werd Abou Jahjah Belgisch staatsburger door het huwelijk in Brugge met een Belgische vrouw, van wie hij later scheidde. Hij behaalde een graad in de politieke wetenschappen aan de Université Catholique de Louvain. In 2000 richtte hij de Arabisch-Europese Liga (AEL) op in Antwerpen, alwaar vele inwoners wortels hebben in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Daarnaast kent deze stad een aanzienlijke groep Joden. Toen het extreemrechtse Vlaams Belang de grootste partij werd in de gemeenteraad, kon de AEL van meet af aan rekenen op felle reacties. Voor de Belgische federale verkiezingen 1999 diende de AEL een gezamenlijke kieslijst in met de marxistische Partij van de Arbeid van België onder de naam RESIST. In 2003 richtte de AEL de Moslim Democratische Partij (MDP) op, die lijsten indiende voor de Vlaamse verkiezingen 2004 in de provinciale kieskringen Antwerpen en Oost-Vlaanderen. In Antwerpen trok Abou Jahjah de lijst. In 2006 maakte hij bekend te stoppen met het voorzitterschap van de AEL en daar geen bestuurlijke functie meer te willen bekleden.[3]

Rond 17 juli 2006 reisde Abou Jahjah naar zijn vaderland Libanon tijdens de Israëlisch-Libanese Oorlog van 2006. Vlaams Belang eiste na zijn vertrek naar Libanon dat hij tot ongewenst persoon zou worden verklaard omdat hij in vreemde krijgsdienst zou zijn getreden. Na vier weken in Libanon keerde hij terug naar België. Later deelden zijn ouders mee dat hij niet met Hezbollah had meegevochten, maar slechts bij hen had verbleven. Op 26 augustus 2006 liet Abou Jahjah weten in 2007 definitief naar zijn geboorteland te verhuizen.

In september 2013, na een tijd in Libanon gewoond te hebben, kondigde Abou Jahjah zijn terugkeer naar België aan.[4] Hierop pleitte André Gantman, fractieleider van N-VA in Antwerpen, voor de arrestatie van Abou Jahjah wegens vermeend lidmaatschap van Hezbollah, een terroristische organisatie.[5] Van januari 2014 tot en met eind 2016 schreef hij een wekelijkse column in de krant De Standaard. Knack riep hem uit tot de op drie na invloedrijkste allochtoon van België.[6]

Begin oktober 2014 werd hij voorzitter[7] van Movement X, een feitelijke vereniging opgericht met zijn adjunct, Karim Hassoun[8] en de journaliste Hilde Sabbe[9]. Movement X kreeg bij zijn oprichting de steun van zowel politieke personaliteiten met Bert Anciaux[10], professoren zoals Philippe Van Parijs[11] en personen uit de artistieke wereld, Jan Goossens.[12] De organisatie werd opgedoekt in oktober 2019 en verdween toen volledig van het internet.[13]

In mei 2017 kondigden Abou Jahjah en ex-sp.a'er Ahmet Koç aan een partij te willen oprichten die staat voor een inclusieve samenleving en voor radicale gelijkheid.[14] Een half jaar later brak Abou Jahjah met Koç en ging verder met gewezen Agalev-senator Meryem Kaçar als nieuw boegbeeld. De nieuwe partij nam onder de naam Be.One deel aan de Belgische lokale verkiezingen 2018 en de Europese, federale en gewestverkiezingen in 2019.[15] Na de voor haar teleurstellende uitslag van de Gentse gemeenteverkiezingen in 2018 verliet ook Kaçar Be.One en verweet bij die gelegenheid de volgens haar te autoritaire leiding door Abou Jajah. Nadat Be.One ook geen mandaten kon verzilveren bij de verkiezingen van 26 mei 2019 besloot ook Dyab Abou Jahjah geen politieke carrière meer te ambiëren.[16] Sindsdien geeft Abou Jahjah les geschiedenis, Frans en Engels in het GO! Technisch Atheneum Zavelenberg in Sint-Agatha-Berchem.[17]

In 2023 stapte hij echter opnieuw in de politiek, met de partij VIVA PALESTINA,[18] maar bij de Brusselse gewestverkiezingen van 9 juni 2024 sleepte zijn partij met 1.944 stemmen of 2,4% geen enkele zetel binnen[19][20] waarbij hij 773 voorkeurstemmen kreeg.[21]

Opvattingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Abou Jahjah bekende zich als een socialist,[22] Arabisch nationalist, moslim van cultuur maar niet van geloof.[23] Hij is een uitgesproken tegenstander van assimilatie als model voor het omgaan met verschillende culturen. Hij wil ook niet dat immigranten als gast worden behandeld maar als volwaardige burgers die hun eigen cultuur kunnen behouden. Hij zegt geïnspireerd te zijn door leven en werk van de Amerikaanse burgerrechtenactivist Malcolm X: eveneens moslim en tegenstander van assimilatie en melting pot.

Zijn ideeën ontwikkelden zich na 2009 tot een universalistische postkapitalistische lijn. Dit was heel duidelijk in zijn boeken De Stad is van ons (Pelckmans, 2014) en Pleidooi voor radicalisering (De Bezige Bij, 2016).[24] In een artikel in Knack heeft hij sterk kritiek geuit tegen "Identity Politics".[25] Sindsdien heeft hij zich regelmatig geuit tegen wat hij de "woke sekte" noemt.[26]

Aanvaringen met het gerecht

[bewerken | brontekst bewerken]

Na rellen in 2002 te Borgerhout werd Abou Jahjah ervan beschuldigd dat hij zou hebben opgeroepen tot geweld. De rellen waren uitgebroken nadat een 27-jarige leraar van Marokkaanse afkomst was gedood door een buurman van Belgische afkomst. De AEL zette 'burgerpatrouilles' in die controleerden of de politie niet 'racistisch' te werk ging. Premier Verhofstadt hield op 26 november voor het parlement een felle toespraak waarin hij zei dat "actie tegen Dyab Abou Jahjah" op komst was. Dezelfde avond werd Abou Jahjah te Deurne aangehouden op verdenking van de vorming van een privémilitie. Op 3 december werd hij vrijgelaten onder voorwaarden. Voor de vorming van een privémilitie werden hij en tien andere leden van de AEL op 1 juni 2006 door de raadkamer vrijgesproken. Er volgde een rechtszaak omtrent zijn betrokkenheid bij de rellen in 2002. De basis van de aanklacht werd gevormd door Artikel 66§4 uit het Belgisch Strafwetboek. Op 21 december 2007 werd hij in eerste aanleg veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf. Op 20 oktober 2008 werd hij in hoger beroep vrijgesproken.

Controverses

[bewerken | brontekst bewerken]

Naar eigen zeggen loog hij tijdens zijn asielaanvraag in België over een conflict met de leiding van de Hezbollah in de hoop op die manier als vluchteling erkend te worden.[2][27] Het huwelijk waarmee hij het Belgisch staatsburgerschap verwierf, werd tevens als schijnhuwelijk aangemerkt door media en politieke tegenstanders van Abou Jahjah.[2][28] Echter, de beschuldiging van schijnhuwelijk zou juridisch ontkracht zijn en door een Belgische rechtbank beslecht zijn. Daarbij achtte de rechter het niet bewezen dat het om een schijnhuwelijk ging, en mocht Abou Jahjah zijn Belgische nationaliteit behouden.[29][30]

Als leider van de AEL deed Abou Jahjah enkele van zijn meest controversiële uitspraken. Na de terreuraanvallen van 11 september 2001 op de Verenigde Staten schreef Abou Jahjah dat hij en de meeste Arabieren die dag "iets dat niet kan worden beschreven als vreugde of geluk, maar als zoete wraak" voelden.[31] Tijdens een lezingenreeks in 2003 ter gelegenheid van de lancering van de Nederlandse tak van de AEL, zei Jahjah de sharia in te willen voeren.[32][33] Abou Jahjah nam daar later afstand van, en hij beweerde dat het om een denkoefening ging en dat wat mensen in de Arabische wereld onder de sharia begrijpen is niet wat de westerlingen daaronder begrijpen, namelijk enkel lijfstraffen.[34] Aan de Vlaamse krant Het Laatste Nieuws sprak hij in 2004 zijn steun uit voor het doden van westerse troepen in Irak: "Elke dode Amerikaanse, Britse of Nederlandse soldaat beschouw ik als een overwinning".[35] Na de executie van Saddam Hoessein op 30 december 2006 deelde Jahjah mee dat hoewel hij "nooit een fan geweest van Saddam Hoessein noch van zijn regime" hem toch te beschouwen als een martelaar en “diep verdriet en sympathie” voor Saddam te voelen. Hij had echter gehoopt dat de slachtoffers van Saddams regime in staat zouden zijn om Saddam zelf uit de macht te verdrijven.[36]

In 2009 werd Abou Jahjah uitgenodigd als spreker voor een Stop the War Coalition bijeenkomst en om de oprichting van de Britse tak van de International Union of Parliamentarians for Palestine (IUPFP)[37], waarvan hij de internationale directeur[38],[39] was, bij te wonen in het Lagerhuis op uitnodiging van Labour-parlementslid Jeremy Corbyn.[40] De oprichting werd ook bijgewoond door Hussein Hajj Hassan, een Libanees parlementslid voor Hezbollah. Na Abou Jahjahs bezoek aan het Verenigd Koninkrijk werd het hem door de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken, Jacqui Smith, op 3 april 2009 verboden het Verenigd Koninkrijk nog langer te betreden, omwille van zijn extreem geachte standpunten met betrekking tot het Midden-Oosten.[41] Toen Corbyn leider van Labour was geworden, probeerden tegenstanders hem te beschadigen door zijn banden met Abou Jahjah aan te halen.[42] Abou Jahjah schreef dan een stuk om zijn kant van het verhaal te vertellen.[43]

Toen Antwerps burgemeester, Bart De Wever, na de aanslag op het Joods Museum in Brussel Joodse instellingen extra wilde beveiligen, noemde Jahjah hem in een tweet een "zionistenpijper", een kwalificatie waar hij later afstand van nam.[44]

In mei 2016 ontstond er ophef in Nederland toen De Bezige Bij bekendmaakte een boek van Abou Jahjah uit te zullen geven. Andere aan deze uitgeverij verbonden schrijvers spraken zich uit tegen deze plannen.[45] De Bezige Bij heeft ondanks dit protest toch besloten om in zee met Abou Jahjah te gaan.[46]

Ook de aankondiging van de VPRO dat Abou Jahjah in de zomer van 2016 te gast zou zijn in Zomergasten viel niet bij iedereen in goede aarde.[47] Na de uitzending waren de reacties overwegend positief. Abou Jahjah maakt deel van een heel beperkte groep Belgen die deel hebben genomen aan het prestigieuze Nederlandse programma.[48]

In januari 2017 zette De Standaard Abou Jahjahs column bij die krant stop, nadat hij na de aanslag in Jeruzalem op 8 januari 2017 op Facebook had verklaard "dat de bevrijding van Palestina 'by any means necessary' moet gebeuren". De krant zag hierin dat Jahjah de aanslag legitimeerde en wilde met het stopzetten duidelijk maken dat het daar niet achter staat.[49] Een groep prominenten uit binnen en buitenland hebben een open brief gepubliceerd waarin ze de positie van Abou Jahjah verdedigen en de beslissing van De Standaard bekritiseren.[50] Sinds 2020 schrijft Abou Jahjah regelmatig opiniestukken en essays voor de krant De Morgen en voor Knack.

Bibliografie

[bewerken | brontekst bewerken]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dyab_Abou_Jahjah&oldid=68204236"