Chubutinectes
Chubutinectes is een geslacht van de Plesiosauria dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Argentinië. De enige benoemde soort is Chubutinectes carmeloi.
Vondst en naamgeving
[bewerken | brontekst bewerken]In 2009 ontdekte Carmelo Muñoz op zijn stuk grond bij Puesto Los Colorados het skelet van een plesiosauriër. Het werd in maart en oktober 2021 opgegraven.
In 2023 werd de typesoort Chubutinectes carmeloi benoemd en beschreven door José Patricio O'Gorman, Ana Paula Carignano, Lydia Calvo-Marcilese en Juan Pablo Pérez Panera. De geslachtsnaam combineert een verwijzing naar de provincie Chubut met een Grieks nèktès, "zwemmer". De soortaanduiding eert Muñoz als ontdekker.
Het holotype, MPEF-PV 5232, is gevonden in een laag van de La Colonia-formatie die dateert uit het late Maastrichtien en minder dan 67,2 miljoen jaar oud is. Het bestaat uit een skelet zonder schedel. Het omvat losse wervelbogen en wervellichamen van twaalf halswervels, twee borstwervels, tweeëntwintig ruggenwervels, één sacrale wervel, vierentwintig staartwervels, nekribben, staartribben, gastralia, het linkerschouderblad, beide ravenbeksbeenderen, het linkerdarmbeen, het linkerschaambeen, een zitbeen, beide opperarmbeenderen, een spaakbeen, polsbeenderen, een middenhandsbeen, beide dijbeenderen, een scheenbeen, enkelbeenderen, middenvoetsbeenderen, teenkootjes en zo'n 350 gastrolieten. De botten lagen niet in anatomisch verband. De meeste voorste en middelste halswervels ontbreken. Desalniettemin waren dit in 2023 de best bekende postcrania van een elasmosauride uit het zuidelijk halfrond. Het betreft een onvolgroeid individu.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]
De romp van het holotype is ongeveer 140 centimeter lang. Dat wijst op een volwassen lengte van boven de vier meter.
Er werd een unieke combinatie van kenmerken aangegeven waarin Chubutinectes van andere elasmosauriden verschilt. De middelste halswervels hebben centra die langer zijn dan hoog met kielen op de zijkanten en tweelobbige gewrichtsfacetten. De borstwervels en voorste ruggenwervels hebben tweelobbige gewrichtsfacetten. De ravenbeksbeenderen hebben een volledige omsloten hartvormig tussenvenster en een lange voorste tak. De ravenbeksbeenderen zijn relatief lang ten opzichte van de schouderbladen. Bij het darmbeen staat de schacht onder een schuine hoek ten opzichte van het hoofdblad. Het schaambeen heeft een kleine zijwaarts uitstekende hoorn. Het opperarmbeen heeft een achterste verbreding die eindigt in een extra facet terwijl de facetten voor de articulatie met de onderarmbeenderen bijna op één lijn liggen, haaks op de schacht. Tussen het scheenbeen en het tibiale, en tussen het spaakbeen en het radiale, ligt een extra verbening.
De staart telde naar schatting zevenentwintig wervels. De schoudergordel vormt geen beenbalk.
Fylogenie
[bewerken | brontekst bewerken]Chubutinectes werd in de Elasmosauridae geplaatst, in de Weddellonectia, als het zustertaxon van een clade bestaande uit Aphrosaurus en Hydrotherosaurus.
Het volgende cladogram toont de uitkomst van een cladistische analyse in het beschrijvende artikel.
| Elasmosauridae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) O'Gorman, José P., Carignano, Ana Paula, Calvo-Marcilese, Lydia, Pérez Panera, Juan Pablo (2023-12). A new elasmosaurid (Sauropterygia, Plesiosauria) from the upper levels of the La Colonia Formation (upper Maastrichtian), Chubut Province, Argentina. Cretaceous Research 152: 105674. DOI:10.1016/j.cretres.2023.105674.