Henri Marchant
Hendrik Pieter (Henri) Marchant (Deventer, 12 februari 1869 - 's-Gravenhage, 12 mei 1956) was een Nederlands progressief-liberaal politicus uit de eerste helft van de twintigste eeuw die ook kort minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen was.
| Henri Marchant | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Algemeen | ||||
| Geboren | 12 februari 1869 | |||
| Overleden | 12 mei 1956 | |||
| Partij | Radicale Bond (tot 1901) | |||
| Functies | ||||
| 1897-1901 | Lid gemeenteraad Deventer | |||
| 1899-1901 | Wethouder van Deventer | |||
| 1900-1933 | Lid Tweede Kamer | |||
| 1905-1908 | Partijvoorzitter VDB | |||
| 1916-1933 | Fractievoorzitter TK | |||
| 1916-1935 | Politiek leider VDB | |||
| 1919-1933 | Lid partijbestuur VDB | |||
| 1923-1933 | Lid gemeenteraad Den Haag | |||
| 1931-1933 | Wethouder van Den Haag | |||
| 1933-1935 | Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen | |||
| ||||
Politieke loopbaan
bewerken
Marchant was de militante fractievoorzitter van de vrijzinnig-democraten, die felle aanvallen op zijn tegenstanders niet schuwde. Hij was advocaat en wethouder in Deventer en werd in 1899 als lid van de Radicale Bond naar de Tweede Kamer afgevaardigd. Daar was hij spoedig een geducht woordvoerder op talrijke beleidsterreinen en volgde in 1916 Dirk Bos op als fractievoorzitter. In 1919 zorgde hij via een initiatiefwet voor de invoering van het vrouwenkiesrecht. Hij trad in 1933 toe tot het kabinet van zijn vroegere politieke tegenstander, de anti-revolutionair Colijn. Als minister van Onderwijs kwam hij met een voorstel voor spellingshervorming (spelling-Marchant). Hij trad af vanwege het bekend worden van zijn heimelijke overgang eind 1934 van de Nederlandse Hervormde Kerk naar de Rooms-Katholieke Kerk, wat zijn positie in de VDB onhoudbaar maakte.
Onderscheiding
bewerken- Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw (30 augustus 1908)
- Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau (1937)
Vernoemd
bewerken- Marchanthof in Amsterdam
- Marchantlaan in Schiedam
- Marchantstraat in Apeldoorn, Nijmegen, Oss, Tilburg en Zwijndrecht
- Marchantlezing, jaarlijks georganiseerd door de Mr. Hans van Mierlo Stichting[2]
Bijnaam
bewerkenMarchant had als bijnaam 'Le tigre néerlandais' (vertaling: de Nederlandse tijger). 'Le Tigre' was de bijnaam van de strijdvaardige Franse staatsman Georges Clemenceau.
Bibliografie
bewerken- H.P. Marchant (1869-1956): "le tigre néerlandais" C.A. Groenewold, Kampen: Mondiss, 1992 (proefschrift)
- Inventaris van de papieren van mr. H.P. Marchant 1869-1956 C.J.A.M. Schaepman, 's-Gravenhage: Algemeen Rijksarchief, 1968
- Tot verweer H.P. Marchant, Leiden: Sijthoff, 1935
- De Nederlandse Tijger, Vrijzinnig-Democraat Hendrik Pieter Marchant in drie toespraken, ingeleid door Coen Brummer & Daniël Boomsma, nawoord door Joost Röselaers. Hilversum, Verloren, 2019.
- ↑ Mogelijk alleen sympathisant, daar de VDB pas in 1953 werd heropgericht C.A. Groenewold: H.P. Marchant (1869-1956): "le tigre néerlandais", Mondiss, Kampen 1992, p. 287
- ↑ Marchantlezing 2021 — Mr. Hans van Mierlo Stichting. D66. Gearchiveerd op 24 juni 2021. Geraadpleegd op 23 juni 2021.
| Voorganger: J. Terpstra |
Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen 1933-1935 |
Opvolger: J.R. Slotemaker de Bruïne |
