सामग्रीमा जानुहोस्

हरिहाँस

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट

हरिहाँस
हरिहाँसको भाले (पछाडि) र पोथी
वैज्ञानिक वर्गीकरण edit
Kingdom: जनावर
Phylum: रज्जुकी
वर्ग: चरा
गण: Anseriformes
परिवार: Anatidae
वंश: Pygmy goose
(Gmelin, JF, 1789)
प्रजाति:
N. coromandelianus
वैज्ञानिक नाम
Nettapus coromandelianus
(Gmelin, JF, 1789)
उपप्रजातीहरू
  • N. c. coromandelianus
  • N. c. albipennis Gould, 1842
क्षेत्र
  हरिहाँस (N. c. coromandelianus)
  हरिहाँस (N. c. albipennisauritus)
  African pygmy goose
  Green pygmy goose

हरिहाँस एक सानो हाँस हो जुन दक्षिण-पूर्व एसिया र पूर्वमा क्विन्सल्यान्डसम्म पाइन्छ। यस प्रजातिको हाँस संसारको सबैभन्दा सानो जलपन्छीहरूमध्ये एक हो जुन राम्रो जलीय वनस्पतिभएका सानादेखि ठूला जलाशयहरूमा पाइन्छन्। यो प्राय: जोडी वा जोडाहरूको ठूलो समूहमा देखा पर्दछ भने यसले पानी नजिकैका रूखहरूमा बास बस्छ र गुँड बनाउँदछन्। यो मुख्यतया तराई क्षेत्रमा पाइन्छन् र बसाइँसराइको मौसममा नेपालको सबैभन्दा ठूलो ताल रारा तालवरपर कहिलेकाहीँ देखिने गरेका छन्।[]

यस प्रजातिका साना हाँस पृथ्वीको सबैभन्दा सानो जलपन्छी हुन्, जसको तौल १६० ग्राम र २६ सेन्टिमिटर (१० इन्च) हुन्छ। अन्य हाँसको जस्तै यसको ठुँड छोटो र गहिरो हुन्छ। भालेको निधार र प्वाँख गाढा खैरो हुन्छ र घाँटीको फेदमा कालो हरियो र चौडा हुन्छ। टाउको र घाँटीको छेउ सेतो हुन्छ। पछाडि, पखेटा आवरण र काँध हरियो र बैजनी चमकको साथ गाढा खैरो हुन्छन्।[]

वितरण र बासस्थान

[सम्पादन गर्नुहोस्]
एक पोथी हरिहाँँस (थाइल्यान्ड)

यो प्रजाति एसियाभरि व्यापक रूपमा फाइन्छ। यसको वितरण अस्ट्रेलियासम्म फैलिएको छ। वर्षा र पानीको उपलब्धताको प्रतिक्रियामा यसले बसाइँसराइ गर्दछ। केही जनसङ्ख्या गर्मीमा अझ बढी छरपस्ट हुन्छन् (उदाहरणका लागि अफगानिस्तानमा मौसमी रूपमा मात्र पाइन्छन्)। यसको शीतकालीन बसाइँसराइ पनि व्यापक हुन्छ। यो पश्चिममा साउदी अरब[] , र जोर्डन[]सम्म पाइन्छ भने नियमित रूपमा माल्दिभ्स र अण्डमानजस्ता क्षेत्रका टापुहरूमा पनि पाउन सकिन्छ।[] यस प्रजाथि उब्जने वनस्पतिहरू भएको क्षेत्र वा विशेष गरी ताल र पोखरीहरूमा पाइन्छन्। यो दक्षिण एसियाका स-साना गाउँका पोखरीहरूमा पनि पाइन्छन्।[] अस्ट्रेलियामा यिनीहरू मुख्यतया तालहरूमा पाइन्छन्। हरिहाँस रूखहरूमा पनि बास गर्दछन्।

यो पनि हेर्नुहोस्

[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  1. BirdLife International (२०१६), "Nettapus coromandelianus", आइयुसिएनको रातो सूची अनुसार सङ्कटापन्न प्रजातिहरू 2016: e.T२२६८००९०A९२८४२४२७, डिओआई:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22680090A92842427.en, अन्तिम पहुँच १२ नोभेम्बर २०२१ 
  2. "Cotton Pygmy Goose: The Delicate Aquatic Gem", नेपाल डेस्क (नेपालीमा), अन्तिम पहुँच २५ माघ २०८० 
  3. Rasmussen, P.C.; Anderton, J.C. (२००५), Birds of South Asia: They Ripley Guide. Volume 2, Smithsonian Institution and Lynx Edicions, पृ: ७३। 
  4. Seton-Browne, C.; Harrison, Jeffery (१९६७), "Observations on wild-fowl on the Batinah Coast, Muscat and Oman, south-east Arabia 1962-1967", Bulletin of the British Ornithologists' Club 87 
  5. Bashford, Richard (१९९७), "The first Cotton Teal Nettapus coromandelianus in Jordan", Sandgrouse 19 (2): 142–243। 
  6. Phillips, W W A (१९६४), "The Birds of the Maldive Islands, Indian Ocean", Journal of the Bombay Natural History Society 60: 546–584। 
  7. Johnsgard, Paul A. (२०१०), "Ducks, Geese, and Swans of the World", Ducks, Geese, and Swans of the World: 154–156। 

बाह्य कडीहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]