मिथेन
स्वरूप
आणविक सुत्र - CH४
परिचय
[सम्पादन गर्नुहोस्]सबभन्दा सर्ल एलिफाटिक हाइड्रोकार्बनका रूपमा मिथेनलाई चिनिन्छ । यो ग्यास तेलको शुद्धीकरण गर्दा प्राकृतिक ग्यास, कोइलाखानी तथा गोबर ग्यासमा समेत पाइन्छ । यो ग्यास धापिलो क्षेत्र(marshy place) मा पाइने भएकाले Marsh gas पनि भनिन्छ ।
इतिहास
[सम्पादन गर्नुहोस्]नोबेम्बर १७७६मा इट्लीका वैज्ञानिक ऐलेजन्ड्रो भोल्टाले इट्ली र स्वीजरल्याडमा फेलेर रहेको म्यागिओर तालबाट पत्ता लगाएका थिए । पछि उनले शुद्ध मिथेन पनि जम्मा पारे ।
उपयोगिता
[सम्पादन गर्नुहोस्]- मिथेन घरेलु एलपी ग्यास का रूपमा प्रयोग गरिन्छ ।
- विभिन्न यौगिकहरु जस्तै: क्लोरोफर्म, कार्बन टेट्राक्लोराइड, मिथाइल अल्कोहल, फर्माल्डिहाइड बनाउन प्रयोग गरिन्छ ।
- हाइड्रोजनको औधोगिक उत्पादन गर्न प्रयोग गरिन्छ ।
- मिथेनबाट प्राप्त हुने कार्बन ब्ल्याक रबर उद्योगमा प्रयोग हुन्छ ।
- छाप्ने मसी र रङ बनाउन यसको प्रयोग गरिन्छ ।