Kogge
Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Kogge (Mehrdüdig Begreep).
En Kogge is en Schipp, dat inföhrt wurrn is, um for de Hanse Göder to verfrachten. Allerhand Städer an de Oostsee dreegt en Kogge in ehr Wapen.
Kennteken
[ännern | Bornkood ännern]De Kogge is as Typ um dat Johr 1200 rüm upkamen. Se is entwickelt wurrn ut en Aart Frachtschipp, so, as de Wikingers dat bruukt harrn, dat weer de Knarr. Boot weer se up rechten Kiel un Stevens un harr en Deck, dat ganz dör gung, oder ok man bloß to’n Deel. Wichtigst Kennteken weer, datt de Koggen, anners as de Scheepe bi de Wikingers, en Stevenroder harrn. Dat geef man een Seil, dor hannel sik dat um Dwarstüüch bi. Anslahn weer dat an en Mast, de mittschipps, oder laten en beten wieter vörn stunn.
De Kogge konn düütlich mehr Fracht föhren, as de Knarr. Dat Ladevermögen bestunn bi 200 bit 250 Tonns, un de Längde konn bit hen to 30 m bedregen. De gröttere Fracht bedüüd, datt de Kogge mehr Kraft, also mehr Wind to’n Fohren nödig harr, as de Knarr. In de Johre twuschen 1200 un 1450 weer de grote Tied vun de Kogge, dor is se veel insett wurrn in Noord- un Oostsee, un vun bi 1300 rüm ok in de Middellannsche See. Vunwegen, datt de Kogge veel for de Hanse bruukt wurrn is, warrt se ok Hansekogge nömmt. As Frachtschipp is se aflööst wurrn dör den Hulk.
Archäologie
[ännern | Bornkood ännern]Na dat Dröögleggen vun den Flevopolder sünd alleen man in de Nedderlannen 14 Koggen funnen, utbuddelt un konserveerd wurrn.
Kamper Kogge
[ännern | Bornkood ännern]Kampen hett as eenzigst Stadt in de Nedderlannen en Kogge rekonstrueert. De Kamper Kogge is naboot na en Wrack vun 1336, dat in den Flevopolder up de Hööchde vun Nijkerk funnen wurrn weer. De Timmerlüde harrn avers nich bloß düt Wrack oorntlich studeert, man ok in Archive nakeken, um so veel Informatschoon, as man mööglich weer, bi de Hand to hebben un intosetten. So is en Kogge tostanne kamen, de de Exemplare ut dat Middeloller man lieken deit. Se liggt an de Koggewarf in Kampen, in’n Butenhaben, an dat Över vun den Ijssel-Stroom.
Kogge bi Bremen
[ännern | Bornkood ännern]Nich bloß in de Nedderlannen, man ok in Düütschland sünd Koggen funnen un naboot wurrn. 1962 is bi Bremen dat Wrack vun en Kogge funnen wurrn. Dat Schipp weer 23 m lang un de Planken weern up Klinker sett. As Bojohr is dat Johr 1380 faststellt wurrn. Dat Wrack is utbuddelt un na Bremerhaben brocht wurrn. Dor hett dat Johrteinte to’n Konserveern in en cheemsche Lösung legen. Siet dat Johr 2000 is dat utstellt in dat Düütsche Maritime Museum in Bremerhaben.
