Vagels
En Vagel , pl. Vagels (lat. Aves) is en Deert, wat Flünken hett. De Vagels sünd en Klass vun de Warveldeerter. Op Latiensch heet se Aves. Vagels hebbt Feddern un warmet Blood. Dat Hart hett veer Kamern. De Wetenschop vun de Vagels heet Ornithologie oder Vagelkunne.
| Vagels | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Systematik | ||||
| ||||
| Wetenschoplich Naam | ||||
| Aves | ||||
| Linné 1758 |
De Vagels leggt Eier. Dor kaamt de Lütten rut, de weert Küken nömmt. Tomeist kümmert sik de Vagels üm de Lütten. Se boot toeerst en Nest, wo se de Eier rinleggt. Denn sitt se op de Eier un hoolt se warm, dat is dat Bröden. Wenn de Lütten denn rutslüppt, denn kann dat angahn, dat se glieks teemlich sülvststännig sünd. Dat sünd de Nestflüchters. Ellers sünd se naakt un bloot un mööt mehr vun de Öllern betüdert warrn. Denn sünd dat Nettsitters.
De lüttsten Vagels, dat sünd de Kolibris in Süüdamerika. In Middeleuropa sünd de Sommer- un Wintergoldhahn de lüttsten Vagels. De gröttste Vagel is de Afrikaansche Struuß. De gröttste, de flegen kann, dat is de Kondor in de Anden in Süüdamerika.
Nich all de Vagels köönt noch flegen. De Pinguinen sünd goot in’t Swemmen, aver flegen köönt se nich. Un de Kiwi ut Niegseeland kann ok blots lopen.
Vagels warrt ok in de Bueree trocken. Dat sünd sünners
Systematik
ännernDe Vagels warrt in twee Ünnerklassen indeelt:
- Ooltkeevvagels (Palaeognathae) mit bloots en poor Oorn: de Loopvagels (Struthioniformes, so as Struuß, Nandu un Emu), un de Stüüthöhner
- Neekeevvagels: all de annern Vagels.
Kiek ok bi
ännern- List vun Vagels, mit verscheden plattdüütsche Vagelnaams
Literatur
ännern- William Geoffrey Arnott: Birds in the ancient world from A to Z. Routledge, London, New York 2007. – Rez. von Roberto Batisti in: Eikasmós 19, 2008, 517-519, (online).
- Einhard Bezzel, Roland Prinzinger: Ornithologie. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 1990, ISBN 3-8252-8051-9.
- Colin Harrison: Jungvögel, Eier und Nester der Vögel Europas, Nordafrikas und des Mittleren Ostens. AULA Verlag, Wiebelsheim 2004, ISBN 3-89104-685-5.
- Christoph Moning, Thomas Griesohn-Pflieger, Michael Horn: Grundkurs Vogelbestimmung. Eine Einführung zur Beobachtung und Bestimmung unserer heimischen Vögel. 2. Uplage. Quelle & Meyer Verlag, Wiebelsheim 2013, ISBN 978-3-494-01535-4.
- Detlef Singer: Die Vögel Mitteleuropas. Kosmos Naturführer. Franckh Verlag, Stuttgart 1988, ISBN 3-440-05906-5.
- Lars Svensson: Der neue Kosmos Vogelführer: Alle Arten Europas, Nordafrikas und Vorderasiens. Franckh-Kosmos Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 978-3-440-07720-7.