فرانسه

فرونسه جمبوری
République française

(پرچم) (نشون)
شعار: فرونسئیج جه: Liberté, Égalité, Fraternité (معنا: لاری، برابری، براری)
سرود: مارسییز
پایتخت - مختصات جغرافیایی	پاریس ۴۸°۵۱′ N 2°۲۰′ E
گتترین شهر	پاریس
رسمی زوون	فرونسئیج
نوع حکومت  • رئیس جمهور  • نخست‌وزیر	متحد جمهوری فرانسوا اولاند مانوئل والس
تشکیل	۸۴۳ (وردون پیمون) (جمهوری پنجم: ۱۹۵۸)
گتی  • کل۱  • اصلی۲	۶۷۴٬۸۴۳ km² (۴۰ام) ۵۵۱٬۶۹۵ km²۳ (۴۷ام) ۵۴۳٬۹۶۵ km²۴ (۴۷ام)
جمعیت (۱ ژانویه، ۲۰۰۶)  • کل۱  • خاک اصلی۲  • جمعیت انبسی۲	(اطلاعات از INSEE) ۶۳٬۵۸۷٬۷۰۰ (۲۰ام) ۶۱٬۰۴۴٬۶۸۴ (۲۰ام) ۱۱۲/km² (۶۸ام)
تولید ناخالص داخلی  • کل  • سرانه	داده‌های ۲۰۰۵ ۱٫۸۱۶بیلیون دلار (۷ام) ۲۹٬۹۰۰ دلار (۲۴ام)
شاخص توسعۀ انسانی (۲۰۰۳)	۰٫۹۳۸ (۱۶ام) – بالا
پول	یورو (€)۵و فرانک۶
منطقۀ زمانی  • در تابستان	CET (UTC+1)۲ CEST (UTC+2)۲
دامنه	.fr۷
پیش‌شماره	+33

فرونسه گت‌ترین لزمی(کشور) غربی‌اروپا دله هسه. فرانسه بلژیک، لوکزامبورگ، آلمان، سوئیس، ایتالیا، موناکو، آندورا و ایسپانیا لزمیئون(کشورون) جه زمینی سامون دانه. این کشور اروپا اتحادیه دله عضوه و ونه گتترین کشوره. فرانسه‌ی ِجمعیت حدوداً ۶۷ میلیون نفر هسته که اروپای ِاتحادیه دله دومین پرجمعیت کشور حیساب وانه. فرانسه‌ی ِنیشتنگا (= پایتخت) پاریس هسته. پاریس گتترین شهر تجارت و فرهنگ ِمرکز هسته.

فرانسه اساسی قانون اتا رفراندوم سَره روز ۴ اکتبر ۱۹۵۸ برسمیت برسی‌یه. این قانون اتا سکولار و دموکرات کشور ره بساته که حاکمیت ِحق ره مردمون وسّه سازِنه. حقوق‌بشر و حقوق‌شهروند ِاعلامیه‌ئون که فرانسه گت انقلاب سَره بنویشته بَیینه، اتی بَنشِنه بائوتِن که این کشور ِعقاید ره سِراق دِنّه. فرانسه متحد ملل سازمان ِمؤسسین جه بی‌یه و حق وتو دانّه.

فرانسه دنیا دله اسا پنجمین اقتصادی قدرت هسته. این کشور فرانسه‌زوون کشورون، جی۸، جی۲۰، ناتو، اروپا اتحادیه، جهونی تجارت سازمان و لاتین اتحادیه و… دله عضویت دانّه.

اواخر قرون وسطا جه، فرانسه اتا اَبرقدرت بیّه که قرون ۱۹ و ۲۰ گادِر ات‌خله کولونی و استعماری منطقه داشته. یونسکو فرانسه ره چارمین کشوری دونده که یونسکو جهونی میراث ره دارنه. هرساله بیش از ۸۳ میلیون توریست این کشور دله شونّه و این‌طرزی فرانسه ویشترین توریستی درآمد ره دِنیا دله دانّه.

تاریخ

قدیمی‌ترین مدارک گانّه حدود ۱.۸ میلیون سال پیش فرانسه‌ی ِاسایی (= امروزی) سامون دله آدمونی زندگی کاردنه. بعضی فرانسویون ِتِبار گُل‌ها (Gaulois) جه رِسِنه که اتی سلتی قوم بینه. اینان تا ژولیوس سزار ِفرمانروایی گادِر شه اتا سیوا مملکت بینه ولی این گادِر روم دله دَربِمونه.

فرانسه گت انقلاب اتا مهم ِاتفاق دِنیای ِتاریخ دله هسته که ونه سَره اتفاقاتی دَکِته که جهون ره فَرق هِدا. ناپلئون بناپارت ِفتوحات، کمونیسم ِبساته‌بَیّن، مختلف ِکشورون ِجمهوری بیّن و… این دوره دله اتفاق دَکِتنه.

جغرافی

فرانسه بلژیک، لوکزامبورگ، آلمان، سوئیس، ایتالیا، موناکو، ایسپانیا و آندورا جه هم‌سامون هسته. ونه گتی حدود ۵۴۷٫۰۳۰ کیلومترمربع وانه که یعنن اروپا اتحادیه دله گتترین کشور هسته.

قسمت‌های شمالی و شمال‌شرقی فرانسه درون معتدل آب‌وهوا دارنه. جنوبی شهرون هم مدیترانه‌ای اقلیم دارنه. غرب اوقیانوسی اقلیم دارنه و سایر مناطق معمولاً تابستون‌های گرم و زمستون‌هایی سرد دارنه.

• 
  آهاکی صخره ، نورماندی
• 
  مدیترانه‌ای آب‌وهوا ، پروانس
• 
  اتی دشت میون سن و لوار
• 
  آلپ کوهستون
• 
  پروانس
• 
  بورگونی
• 
  مرکانتوغ نشنال پارک
• 
  گرمسیری اقلیم ، بورا بورا
• 
  برتانی
• 
  اوقیانوسی اقلیم
• 
  کرس

مردمون

این کشور دله مردِم فرانسوی جه گپ زَنّه. فرانسه‌ی ِگت ِانقلاب گادِر ناسیونالیسم بساته بَیّه که باعث بَیی‌یه این کشور ِشاهون مردمون ره مجبور هاکِنِن اتا ملّی هویت ره قبول هاکِنِن و همه اتا زوون جه گپ بَزنِن. این کارها باعث بَیینه فرانسه اتا تک‌ملیتی کشور بَواشه که این اتفاق کشور ره دنیای ِبقیه کشورون پَلی قوی کارده ولی خار روش نیّه چون باعث بی‌یه که اقوام نابود بَواشِن. بعدها شهروندی و حقوق‌بشر ِقوانین بنویشته بَیینه که این کار ره نَخاش دونِستنه و وه ره محکوم کاردنه.

اکثریت این کشور دله کاتولیک ِمسیحی هستنه ولی پروتستان‌ها، یهودیون و مسلمون‌ها هم این کشور دله زندگی کانّه.

سیاست

فرانسه اتی متمرکز حکومت دارنه که نیمه‌ریاستی سیستم هسته. اتا رفراندوم که ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۸ تأیید و اجرایی بیه اساسی قانون هسته و تأکید دارنه که دولت و قانونگذارن هماهنگ بائن. اجرایی قوّه شه دِتا چلّه دانّه. رییس جمهور ره هر پنج سال مردم رأیگیری جه میّن کانّه و نخست وزیر ره مجلس تعیین کانده.

دِتا مجلس هم وجود دارنه که اصلی‌ته ره مردم انتخاب کانّه ولی سنا ره انتخابات ِهیئت میّن کانده.

اقتصاد

سوسیالیست دولتون این کشور دله اکثر گت شرکتون، بانک‌ها و بیمه‌ها ره خصوصی هاکردنه اما هنتا بعضی معروف چیون دولِت شِنه: ایرفرانس، فرانس تله‌کوم، رنو و تالس واری.

تقسیمات

نور پادوکاله

پیکاردی

بالا
نرماندی

ایل دو
فرانس

شامپاین
آردن

لورن

آلزاس

فرانش-
کنته

بورگوین

سانتر

پیی دو للوآر

بریتانی

پایین
نرماندی

پواتو-
شارنت

لیموزین

اوورنی

رون-آلپ

آکیتن

پیرنه میانه

لانگدوک
روسیون

پروانس آلپ‌
کوت دازور

جزیره کُرس

فرانسه گویان

گوادلوپ

مارتینیک

رئونیون

بلژیک

لوکزامبورگ

آلمان

سوئیس

ایتالیا

بریتانیا

آندورا

ایسپانیا

مانش کانال

بیسکای دریامونا

لیگوریا دریا

مدیترانه

شهرستان‌ها و سرزمین‌های ماورای دریاهای فرانسه

فرانسه ۲۲ ناحیه و ۹۶ شهرستون (= دپارتمان) جه تقسیم وانه که دولت وشون کنترل ره شه دس دانّه.

فرانسه بجز شه اصلی خاک که اروپای ربی وَر دله دَره، بعضی مستعمره‌مونا سرزمین‌ها ره هم هنتا کنترل کانده که ونه فرا-دریایی سرزمین‌ها حیساب وانّه. مثلاً فرانسه گویان، که آمریکا قاره دله دره، یا رئونیون، که آفریقایی جزیروئه.

اصلی شهرون

فرانسه نقشه

• بردو
• مارسی
• لیل
• لیون
• مونپلیه
• استراسبورگ
• نانت
• نانسی
• نیس
• استراسبورگ
• تولوز
• گرونوبل

منابع

• فارسی ویکی‌پدیا