လက်ပ်တော့ပ် ကွန်ပျူတာ

လပ်တော့ (အင်္ဂလိပ်: laptop) သည် သေးငယ်၍ အလွယ်တကူ ပေါ့ပေါ့ပါးပါးသယ်ဆောင်သွားနိုင်သော တစ်ကိုယ်ရေသုံးကွန်ပျူတာ(အင်္ဂလိပ်: personal computer) ဖြစ်သည်။ Notebook သို့မဟုတ် Notebook Computer ဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။ ၎င်းတွင် တံခါးပတ္တာကဲ့သို့ ခေါက်နိုင်ချိုးနိုင်သော မိုဘိုင်းဖုန်းများတွင် အသုံးပြုသည့် အရာပါရှိသည်။ အောက်ဘက်အပိုင်းတွင် ကီးဘုတ်ပါရှိ၍ အပေါ်ပိုင်းတွင် ပါးလွှာသော LCD သို့မဟုတ် LED ကွန်ပျူတာမျက်နှာပြင် တစ်ခုပါရှိသည်။ ကွန်ပျူတာကို အသုံးပြုရန် အပေါ်ပိုင်းကို ဖွင့်၍ သုံးရသည်။ လပ်တော့များသည် ခေါက်၍ပိတ်ကာ သယ်ဆောင်သွားနိုင်သည်။ မူလအစက လပ်တော့ နှင့် Notebook ကြားတွင် အရွယ်အစားကြီးမားခြင်း၊ လေးလံခြင်း စသော ခြားနားမှုများရှိသော်လည်း ၂၀၁၄ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းမှစ၍ ကွဲပြားမှုမှာ မရှိတော့ပေ။ လပ်တော့များကို အလုပ်၊ ပညာရေး၊ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ကိစ္စများ၊ အိမ်တွင် အသုံးပြုရန်အတွက်လည်း အသုံးပြုကြသည်။

လပ်တော့တစ်လုံးသည် ကွန်ပျူတာမျက်နှာပြင်၊ သေးငယ်သော စပီကာများ၊ ကီးဘုတ်တစ်ခု၊ touchpad သို့မဟုတ် trackpad ကဲ့သို့သော pointing device များ၊ processor တစ်ခု၊ memeory စသော ပစ္စည်းများကို တစ်ခုတည်း ပေါင်းစပ်ဖန်တီးထားခြင်းဖြစ်သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ၍ ထွက်သော လပ်တော့အများစုတွင် webcam နှင့် မိုက်ခရိုဖုန်း တို့သည် တစ်ပါတည်း ပါဝင်လာခဲ့ပြီး အချို့တွင် မျက်နှာပြင်ကို ထိတွေ့စေခိုင်းနိုင်သော မျက်နှာပြင် (အင်္ဂလိပ်: touchscreens) များပါလာခဲ့သည်။ လပ်တော့ကို ပြင်ပမှ လျှပ်စစ်အားဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ လပ်တော့တွင်ပါဝင်သော ဘက်ထရီဖြင့်သော်လည်းကောင်း အသုံးပြုနိုင်သည်။ လပ်တော့၏ မော်ဒယ်လ် (အင်္ဂလိပ်: models) နှင့် တန်ဖိုးပေါ်မူတည်၍ အသုံးပြုသော Processor ၏ အမြန်နှုန်း၊ Memory ၏သိမ်းထားနိုင်သော data ပမာဏတို့သည် အမျိုးအစား အမျိုးမျိုးကိုလိုက်၍ ကွဲပြားမှုရှိသည်။ လပ်တော့၏ ပုံစံ၊ အသွင်အပြင် နှင့် ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှုတို့သည် အသုံးပြုရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် နယ်ပယ်ကိုလိုက်၍ အပြောင်းအလဲ ရှိသည်။ ဥပမာအနေဖြင့် အကြမ်းပတမ်းခံစေရန် ပြုလုပ်ထားသော လပ်တော့များ(အင်္ဂလိပ်: rugged notebooks)ကို ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ သို့မဟုတ် စစ်ရေးကိစ္စရပ်များအတွက် အသုံးပြုကြသည်။ One Laptop per Child အဖွဲ့အစည်း၏ ဈေးနှုန်းသက်သာစွာဖြင့် ထုတ်လုပ်ထားသော လပ်တော့များတွင် ဆိုလာစနစ်ဖြင့်အားသွင်းခြင်း၊ လပ်တော့အများစုတွင် အသုံးပြုလေ့မရှိသော Semi-flexible Component များဖြင့် ပေါင်းစပ်ပြုလုပ်ထားသည်။ Portable Computer ဟုခေါ်သော အလွယ်တကူ သယ်ယူရွေ့ပြောင်း၍ ရအောင်ပြုလုပ်ထားသော ကွန်ပျူတာများသည် နောက်ပိုင်းတွင် လပ်တော့များအဖြစ်သို့ ပြေင်းလဲလာခဲ့ကြသည်။ မူလက အသုံးပြုရန်ရည်ရွယ်ထားသည့် နယ်ပယ်တစ်ခု (ဥပမာ - စစ်ရေး၊ စာရင်းကိုင် အလုပ်များ၊ ခရီးသွားကိုယ်စားလှယ်များ) အတွက် ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ Portable Computer များသည် လပ်တော့များအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲလာသည်နှင့်အမျှ ၎င်းလပ်တော့များကို ရည်ရွယ်ချက်အမျိုးမျိုးဖြင့် တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုလျက်ရှိကြသည်။

ဝေါဟာရ ပြောင်းလဲခြင်း

Portable Computer များကို ရည်ညွှန်းရန် ကမ္ဘာပေါ်အချို့ဒေသများတွင် အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားဖြင့် လပ်တော့ နှင့် Notebook ဟူသော ဝေါဟာရကို အပြန်အလှန် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ မူလဝေါဟာရ အမည်နှင့် ပတ်သက်၍ မေးမြန်းစရာ အချို့ရှိခဲ့သည်။ လပ်တော့ဟူသော ဝေါဟာရသည် ၁၉၈၀ ခုနှစ် အစောပိုင်းကာလများက Mobile Computer တစ်လုံးကို ရည်ညွှန်း၍ စကားလုံးထွင်ခေါ်ရာမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ၎င်း Mobile Computer သည် one's lapဟူသောစကားကို ပိုမိုလေးလံသာ အစောပိုင်း Portable Computer များ( luggables ဟုလည်းခေါ်သည်) နှင့် ခွဲခြားရန် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ထုတ်လုပ်သူများသည် အလေးချိန်ကို လျော့ချထားသော ပိုမိုသေးငယ်သော သယ်ဆောင်ရလွယ်ကူသော ကွန်ပျူတာများကို ထုတ်လုပ်လာကြသည်။ ၎င်းလပ်တော့များတွင် A4 အရွယ်အစားခန့်ရှိ မျက်နှာပြင်တို့လည်း ပါဝင်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကို ကြီးမားသောလပ်တော့များနှင့် ခွဲခြားရန် Notebook ဟု ဈေးကွက်တွင် ရောင်းချခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် အခေါ်အဝေါ်မျာကို ဂရုမစိုက်မရှိတော့ဘဲ အပြန်ပြန်အလှန်လှန် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။

သမိုင်း

အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြထားသောဆောင်းပါး - လက်ပ်တော့ပ် သမိုင်း

Alan Kay with his 1972 "Dynabook" prototype (photo: 2008 in Mountain View, ကယ်လီဖိုးနီးယား)

၁၉၈၁ ခုနှစ်တွင်အများပြည်သူသို့ ပထမဆုံးရောင်းချခဲ့သည့် Epson HX-20

တစ်ကိုယ်ရေသုံးကွန်ပျူတာ (PC) ကို ပြုလုပ်ရန် စိတ်ကူးရပြီးနောက်ပိုင်းမကြာမီ ၁၉၇၁ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် "personal, portable information manipulator" တစ်ခုကို Alan Kay က Xerox PARC ၌ စိတ်ကူးစိတ်သန်း ရခဲ့သည်။ သူ၏ ၁၉၇၂ စာတမ်းကို Dynabook အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။၁၉၇၃ ခုနှစ်တွင် IBM Special Computer APL Machine Portable (SCAMP) က အကောင်အထည်ဖော်ပေးခဲ့သည်။ ၎င်းသည် IBM PaLM processor ကိုအခြေခံခဲ့သည်။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် IBM 5100 သည် ပထမဆုံး စီးပွားဖြစ်ရောင်းသော Portable Computer တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် SCAMP ပုံစံကြမ်းကို အခြေခံခဲ့သည်။

8-bit CPU ကွန်ပျူတာများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုလာသည်နှင့်အမျှ Portable Computer အရေအတွက်သည်လည်း လျှင်လျင်မြန်မြန် တိုးတက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၈၁ ခုနှစ်တွင် Zilog Z80 ကို အသုံးပြုထားသော Osbrone 1 ကို မိတ်ဆက်ခဲ့သည်။ ၂၃.၆ ပေါင် (၁၀.၇ ကီလိုဂရမ်) ရှိသည်။ ၎င်းတွင် ၅ လက်မ (၁၃ စင်တီမီတာ) CRT မျက်နှာပြင်တစ်ခု၊ dual 5.25 in (13.3 cm) single-density floppy drives တို့ပါဝင်သည်။ ဘက်ထရီ မပါဝင်ပေ။ ထိုနှစ်တွင် ပထမဆုံး လပ်တော့အရွယ်အစား ကွန်ပျူတာ Epson HX-20 ကို ကြေညာခဲ့သည်။ ၎င်းတွင် LCD မျက်နှာပြင်တစ်ခု၊ အားသွင်းနိုင်သော ဘက်ထရီတစ်ခု၊ ဂဏန်းပေါင်းစက် အရွယ်အစားရှိသော ပရင်တာ (အင်္ဂလိပ်: printer) တစ်ခုပါဝင်သည်။ ထိုကာလတွင် Tandy/RadioShack နှင့် HP တို့သည် Portable Computer များကို ဒီဇိုင်းများ ပြောင်းလဲကာ ထုတ်လုပ်ခဲ့ကြသည်။ ခေါက်သိမ်းနိုင်သော ပထမဆုံးလပ်တော့သည် ၁၉၈၀ အစောပိုင်းနှစ်များက ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ၁၉၈၁ - ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင် Dulmont Magnum ကို ထုတ်လုပ်ရောင်းချခဲ့သည်။ သို့သော် ၁၉၈၄ -၁၉၈၅ ခုနှစ်မတိုင်ခင်အထိ နိုင်ငံတကာတွင် ရောင်းချခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင် FriD Compass 1101 ကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး နာဆာ၊ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ နှင့် အခြားနေရာများတွင် အသုံးပြုကြသည်။ FriD Compass 1101 ၏ တန်ဖိုးမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ - ၈၁၅၀ (ယနေ့တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ - ၂၀၂၃၀) ရှိသည်။ Sharp PC-5000, Ampere နှင့် Gavilan SC တို့ကို ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်ရောင်းချခဲ့သည်။ ကုမ္ပဏီ၏ ပထမဆုံးသော ကွန်ပျူတာဖြစ်သည့် Gavilan SC ကို လပ်တော့တစ်လုံးအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ Ampere သည် ပတ္တာကဲ့သို့ ခေါက်၍ပိတ်သိမ်းနိုင်သော ခေတ်မီဒီဇိုင်းပါဝင်ခဲ့သည်။

၁၉၈၃ ခုနှစ်အရှေ့ပိုင်းမှစ၍ လပ်တော့များတွင် Input နည်းပညာအသစ်များပါဝင်လာခဲ့သည်။ ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်သော Gavilan SC တွင် Touchpad ပါဝင်လာခဲ့သည်။ ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်သော IBM ThinPad 700 တွင်Pointing Stick တစ်ခုပါဝင်ခဲ့သည်။ 1987 ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်သော Linus Write-Top တွင် handwriting recognition နည်းပညာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်သော Intel i386SL ကဲ့သို့ အချို့သောစီပီယူ (အင်္ဂလိပ်: CPU) များသည် ကွန်ပျူတာ၏ ဘက်ထရီသက်တမ်းကို ကြာရှည်စေရန် အားအစားသက်သာအောင် ပြုလုပ်လာကြသည်။ ထို ပါဝါစီမံခန့်ခွဲမှုနည်းပညာများအတွက် Intel SpeedStep နှင့် AMD PowerNow! တို့က ဒီဇိုင်းအချို့ကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ကြသည်။

၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်သော Compaq SLT/286 ၏ VGA resolution သည် ၆၄၀x ၄၈၀ သို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် ကာလာမျက်နှာပြင်များ (color screens) အဖြစ်သို့ စတင်၍ အဆင့်မြှင့်တင်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်သော ၁၇ လက်မ မျက်နှာပြင်များစတင်မထုတ်လုပ်ခင်အထိ မျက်နှာပြင်၏ ရုပ်ထွက်အရည်အသွေး (resolution) နှင့် အရွယ်အစားတို့ကိုလည်း မကြာခဏဆိုသလို အဆင့်မြှင့်တင်ခဲ့ကြသည်။ ၁၉၈၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် 3.5" drive များထုတ်လုပ်လာသောအခါ လပ်တော့တွင်လည်း Hard drive များကို တပ်ဆင်လာခဲ့ကြသည်။ ၁၉၉၀ ပတ်ဝန်းကျင်လောက်က 2.5" သို့မဟုတ် ထို့ထက် ပိုမိုသေးငယ်သော Drive များကို စတင်အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ ထို Drive များ၏ သိမ်းထားနိုင်သည့်ပမာဏမှာDesktop ၏ ကြီးမားသော drive များထက် နောက်ကျကျန်ခဲ့သည်။ Optical Storage, Read-only CD-ROM, Writable CD, နောက်ပိုင်းတွင် read-only သို့မဟုတ် writable DVD, Blu-ray players များကို ၂၀၀၀ ခုနှစ်အစောပိုင်းကာလများက လပ်တော့များတွင် တပ်ဆင်အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။

အမျိုးအစား

Sony VAIO P series, variant of a subnotebook

Microsoft Surface Pro 3, 2-in-1 detachable

Alienware desktop replacement gaming laptop

Panasonic Toughbook CF-M34, a rugged laptop/subnotebook

၁၉၇၀ နောက်ပိုင်းကာလာအတွင်း Portable computer များကို စတင်ထုတ်လုပ်လာသောကြောင့် ၎င်းတို့၏ ပုံသဏ္ဌာန်မှာ သိသိသာသာ ပြောင်းလဲလာကြသည်။ ထုတ်လုပ်မှုအမျိုးမျိုးကွဲပြားသည့်အလျောက် နည်းပညာပိုင်း နှင့် အသွင်အပြင်တွင် ကွဲပြားသည့် လပ်တော့အမျိုးမျိုးပေါ်ထွက်လာကြသည်။ Ultrabook ဟုခေါ်သော ကွဲပြားသည့် တရားဝင်ကုန်ပစ္စည်းအမှတ်တံဆိပ်တစ်ခုရှိသည်မှလွဲ၍ ၎င်းတို့အကြားတွင် ကွဲပြားချက်မှာ အလွန်နည်းသည်။ လပ်တော့များကို ထုတ်လုပ်ရန် အသုံးပြုသော ပစ္စည်းအရင်းအမြစ်များမှာ အချိန်နှင့်အမျှ ပြောင်းလဲလျက်ရှိသည်။

Traditional laptop

Traditional laptop computer ၏ ပုံသဏ္ဌာန်သည် တံခါးပတ္တာကဲ့သို့ အထက်အောက် ဖွင့်/ပိတ် ပြုလုပ်၍ရသော ပုံစံဖြစ်သည်။ အနားတစ်ဖက်၏ အတွင်းဘက်တွင် screen တစ်ခုပါရှိပြီး အခြားတစ်ဖက် screen နှင့် မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင် keyboard တစ်ခုပါရှိသည်။ လပ်တော့ကို ခရီးသွားလာရာတွင်လည်း အလွယ်တကူ ခေါကပိတ်ကာ ယူဆောင်သွားနိုင်သည်။ ပိတ်ထားပါက keyboard နှင့် screen ကိုအသုံးမပြုနိုင်ပေ။ ထိုပုံစံဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော လပ်တော့များကို traditional laptop သို့မဟုတ် notebook ဟု ခေါ်သည်။ အထူးသဖြင့် screen ထောင့်ဖြတ်အလျားသည် ၁၁-၁၇ လက်မရှိ၍ Windows 10, macOS, သို့မဟုတ် Linux အစရှိသော full-featured operating system များကို ထောက်ပံ့လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်သည်။ Chromebooks, Ultrabooks, convertibles and 2-in-1s (အောက်တွင်ဖော်ပြထားသည်) တို့သည် ပေါ့ပါး၍သယ်ဆောင်ရလွယ်ကူသော ပုံစံကြောင့် အသုံးများလာကြသော်လည်း Traditional laptops သည် အသုံးများဆုံး ပုံစံများဖြစ်သည်။

Subnotebook

subnotebook သို့မဟုတ် ultraportable သည် အရွယ်အစားသေးငယ်ခြင်း၊ အလေးချိန်လျော့နည်းခြင်း၊ ဘက်ထရီသက်တမ်းကြာရှည်ခြင်း အစရှိသော အချက်များပေါ် အဓိကထား ထုတ်လုပ်ရောင်းချခဲ့သော လက်ပ်တော့ပ်တစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ Subnotebooks သည်ပုံမှန် လပ်တော့များထက် ပေါ့ပါးသေးငယ်သည်။ အလေးချိန်မှာ ၀.၈ နှင့် ၂ ကီလိုဂရမ် (၂-၅ ပေါင်) ကြား ရှိသည်။ ဘက်ထရီသက်တမ်းမှာ ၁၀ နာရီပိုမို အသုံးခံသည်။ netbooks နှင့် ultrabooks ကိုထုတ်လုပ်လာသောကြောင့် subnotebooks ၏ အခန်းကဏ္ဌမှာ ဝေဝါးလာခဲ့သည်။ Netbooks သည် အခြခံကျ၍ ဈေးသက်သာသော subnotebook အမျိုးအစားတစ်ခု ဖြစ်သည်။ အချို့ ultrabooks သည် subnotebooks အဖြစ်သတ်မှတ်ရန် screen အရွယ်အစားကြီးမားလွန်းသည်။ သတ်မှတ်ထားသာ ပုံစံရှိသည့် ultrabooks များသည် subnotebooks အမျိုးအစားများတွင် ပါဝင်သည်။ သတိပြုမိလောက်သော subnotebook ဥပမာတစ်ခုမှာ Apple MacBook Air ဖြစ်သည်။

Netbook

Netbook သည် ဈေးနှုန်းသက်သာသည်၊ ပေါ့ပါးသည်၊ စွမ်းအင်အတွက် ကောင်းမွန်သော လပ်တော့ပုံစံဖြစ်သည်။ ကြိုးမဲ့ဆက်သွယ်ရေး နှင့် အင်တာနက်အသုံးပြုခြင်းတို့အတွက် သင့်လျော်သည်။ Netbook များကို ၂၀၀၈ ခုနှစ်ကာလလောက်က ဈေးကွက်တွင် ရောင်းချခဲ့သည်။ အလေးချိန် ၁ ကီလိုဂရမ်အောက်ရှိသည်။ မျက်နှာပြင် အရွယ်အစားမှာလည်း ၉ လက်မအောက် ရှိသည်။ Netbook ဟူသောအမည်သည် interne ၏ အတိုကောက် net ကိုယူထားခြင်းဖြစ်သာ်။ Web-based computing လုပ်ဆောင်မှုများအတွက် ကောင်းမွန်သည်။ Netbook များကို Linux operating system အမျိုးမျိုးဖြင့် ပထမဆုံးရောင်းချခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် Windows XP သို့မဟုတ် Windows 7 operating systems များဖြင့်ရောင်းချခဲ့သည်။ Netbook ဟူသော ဝေါဟာရသည် မှေးမှိန်လာခဲ့သည်။ သေးငယ်သော၊ ဈေးမကြီးသော၊ အားအစားသက်သာသော၊ တစ်ချိန်က netbooks ဟုခေါ်ခဲ့သော လပ်တော့များကို ရောင်းချမှု မရပ်ဆိုင်းဘဲ Chromebook အသေးစားများအဖြစ်သာ ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြသည်။

ဟတ်ဒ်ဝဲလ်

အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြထားသောဆောင်းပါး - Personal computer hardware

Miniaturization: a comparison of a desktop computer motherboard (ATX form factor) to a motherboard from a 13" laptop (2008 unibody Macbook)

Sony VAIO laptop ၏ အတွင်းပိုင်းမြင်ကွင်း

A SODIMM memory module

လပ်တော့များ၏ အဓိကပါဝင်သည့် ပစ္စည်းများသည် Desktop Computer များအတိုင်း တူညီစွာ ပြုလုပ်ထားကြသည်။ လပ်တော့များသည် သေးငယ်သည်ထက်သေးငယ်အောင် ပြုလုပ်ကြရာမှ အလွယ်တကူ သယ်ယူအသုံးပြုနိုင်ရန် အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲလာခဲ့ကြသည်။ ပါဝါနှင့်ပတ်သက်သော အစိတ်အပိုင်းများကို အားအစားသက်သာအောင် ဖန်တီးလာကြသည်။ လပ်တော့များကို အားအကုန်သက်သာစေရန်၊ အအေးပေးရန် စသောလုပ်ဆောင်ချက်များပါဝင်အောင် လုပ်ဆောင်ရသဖြင့် Desktop Computer များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက စွမ်းဆောင်ရည်အပိုင်းတွင် အနည်းငယ် လျော့လျက်ရှိသည်။

ပုံမှန်အားဖြင့် လပ်တော့၏ ဖြုတ်တပ်၍ ရသော အစိတ်အပိုင်းများမှလွဲ၍ ကျန်အစိတ်အပိုင်းများသည် အစားထိုးလဲလှယ်ရန် နှင့် အဆင့်မြှင့်တင်ရန်အတွက် ရည်ရွယ်ထုတ်လုပ်ထားခြင်းမဟုတ်ပေ။ ဖြုတ်တပ်၍ရသော အစိတ်အပိုင်းများတွင် ဘက်ထရီ၊ CD/CDR/DVD Drive တို့ပါဝင်သည်။ ဤကန့်သတ်ချက်သည် လပ်တော့ နှင့် Desktop Computer များအကြား အဓိက ကွဲပြားခြားနားချက်ပင်ဖြစ်သည်။ Desktop Computer များတွင် Large “tower” cases များကို အသုံးပြုထားသောကြောင့် Motherboard အသစ်များ၊ Hard disks, soundcards, RAM နှင့် အခြားသော အစိတ်အပိုင်းများကို ထပ်ထည့်နိုင်သည်။ Laplets ကဲ့သို့ အလွန်သိပ်သည်းကျစ်လျစ်သော လပ်တော့များတွင် အစိတ်အပိုင်းအားလုံးကို ပြုပြင်၍ မရပေ။

Interl, Asus, Compal, Quanta နှင့် အခြားလပ်တော့ထုတ်လုပ်သူများသည် အစိတ်အပိုင်းများကို ပြင်ဆင်၍ မရခြင်း၊ စံနှုန်းများနှင့် မကိုက်ညီခြင်းစသော အားနည်းချက်အချို့ကို ဖြေရှင်းရန် လပ်တော့များ ပြုလုပ်ရာတွင် ရှိရမည့် စံချိန်စံညွှန်းများကို ဖန်တီးသတ်မှတ်ခဲ့သည်။

အောက်တွင် ဖော်ပြထားသော အခန်းများသည် လပ်တော့ နှင့် Personal Computer များအကြား မတူညီမှု၊ ပါဝင်သော အစိတ်အပိုင်းများ စသည်တို့ကို နှိုင်းယှဉ် ဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်သည်။

မျက်နှာပြင်

နောက်ဆုံးပေါ်လပ်တော့အများစုသည် မျက်နှာအသွင်အပြင်မှာ ၁၃-လက်မ (၃၃-စင်တီမီတာ) နှင့် အထက်ရှိသည်။ မျက်နှာပြင် ရုပ်ထွက်အရည်အသွေး(အင်္ဂလိပ်: resolution)မှာ 1280 x 800 (16:10) သို့မဟုတ် 1366 x 768 (16:9) pixels နှင့် အထက်ရှိကြသည်။ LED-based lightning နည်းပညာကို အသုံးပြုထားသော လပ်တော့များသည် အလင်းရောင်ကို မြှင့်တင်ထားပါကလည်း အားအသုံးပြုမှု အလွန်နည်းပါးသည်။ ၁၀-လက်မ (၂၅-စင်တီမီတာ) သို့မဟုတ် ပိုမိုသေးငယ်သော Notebook များသည် ရုပ်ထွက်အရည်အသွေး 1024 x 600 ကို ပုံမှန်အားဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် Notebooks နှင့် Subnotebooks တို့သည် ၁၁.၆-လက်မ (၂၉-စင်တီမီတာ) သို့မဟုတ် ၁၂-လက်မ (၃၀-စင်တီမီတာ) မျက်နှာပြင်များအတွက် ပုံမှန်ရုပ်ထွက်အရည်အသွေးဖြင့်သာ ထုတ်လုပ်ကြသည်။ ရုပ်ထွက်အရည်အသွေးမြင့်မားသော Display များသည် အချက်အလက်များကို ပိုမိုဖော်ပြနိုင်စွမ်းရှိသည်။ အသုံးပြုသူ၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာကိစ္စများကိုလည်း ပိုမိုပြီးမြောက်စေနိုင်သည်။ သေးငယ်သော Screen များတွင် မြင့်မားသော ရုပ်ထွက်အရည်အသွေးကို အသုံးပြုပါက ပုံများ၊ စာသားများကို ကြည်လင်ပြတ်သားသော ရုပ်ထွက်ဖြင့် ပြသနိုင်သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လုပ်သော Mackbook Pro သည် Retina Display ကို အသုံးပြုထားပြီး အလွန်မြင့်များသော ရုပ်ထွက်အရည်အသွေးကို အသုံးပြခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ရုပ်ထွက်အရည်အသွေးမှာ 1920 x 1080 နှင့် ပိုမိုမြင့်မားသော ပမာဏတို့ ပါဝင်သည်။ သေးငယ်သော မျက်နှာပြင်များနှင့် ၁၅-လက်မ Screen များတွင် ရုပ်ထွက်အရည်အသွေး 3200 x 1800 အထိ မြင့်မားလာကြပြီ ဖြစ်သည်။ ပြင်ပ Display များဖြင့်လည်း လပ်တော့အများစုကို ချိတ်ဆက်အသုံးပြုနိုင်သည်။ သေးငယ်သော Display Port တစ်ခုဖြင့် သုံးခုအထိ ချိတ်ဆက်ကာ အသုံးပြုနိုင်သည်။

စီပီယူ

လပ်တော့၏ Central Processing Unit (CPU) တွင် ဆန်းသစ်သော ပါဝါအစားသက်သာစေသည့် နည်းပညာများထည့်သွင်းထားသည်။ Desktop Computer ၏ CPU များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အပူအနည်းငယ်သာ ထုတ်လွှတ်သည်။ လပ်တော့များ၏ CPU တွင် 4-core models များ ရှိနေပြီးဖြစ်သော်လည်း များသောအားဖြင့် 2-core models များသာ ဖြစ်ကြသည်။ လပ်တော့ နှင့် Desktop CPU များတွင် ဈေးနှုန်းနှင့် လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ သိသိသာသာ ခြားနားမှု မရှိပေ။ သို့သော်လည်း အမြင့်ဆုံးအနေဖြင့် Desktop Computer များတွင် အမြန်ဆုံး 4-to-8-core CPU ကို အသုံးပြု၍ လပ်တော့များတွင် အမြန်ဆုံး 4-core CPU များကို အသုံးပြုကြသည်။ ထို CPU များကို အသုံးပြုသည့်အခါ အားအသုံးပြုမှု အလွန်များ၍ အပူများလည်း အများအပြားထုတ်လွှတ်သည်။ အမြန်ဆုံး လပ်တော့၏ Processor မှ အပူ 56 Watts အများဆုံးဆုံးထုတ်လွှတ်၍ အမြန်ဆုံး Desktop Computer ၏ Processor မှအပူ 150 Watts အများဆုံးထုတ်လွှတ်သည်။

လပ်တော့အတွက် CPU များကို Intel, AMD နှင့် အခြားထုတ်လုပ်သူများက အများအပြားထုတ်လုပ်ကြသည်။ Non-x86architecturesကွန်ပျူတာစနစ်ပေါ်တွင် Motorola နှင့် IBM ကုမ္ပဏီတို့သည် PowerPC-based Apple ၏ လပ်တော့များ (iBook နှင့် PowerBook) တို့အတွက် Chips ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ လပ်တော့အများအပြားသည် CPU ကို ဖယ်ရှားနိုင်သည်။ သို့သော် နောက်နှစ်ပိုင်းအနည်းငယ်တွင် ဖယ်ရှားနိုင်သော CPU များသည် အဓိကမဟုတ်တော့ဘဲ သေးငယ်၍ ပေါ့ပါးစေရန် အဓိကထား လုပ်ဆောင်လာကြသည်။ အခြားလပ်တော့များတွင် CPU သည် Motherboard ပေါ်တွင် အသေတပ်ဆင်ထားပြီး ၎င်းကို အစားထိုး လဲလှယ်တပ်ဆင်ခြင်း မပြုနိုင်ပေ။ Ultrabooks အားလုံးနီးပါးတွင် ထိုကဲ့သို့ CPU မျိုးကို တွေ့နိုင်သည်။

နောက်ပိုင်းတွင် အချို့လပ်တော့များသည် Desktop Processor တစ်ခုကို Laptop version အစားအသုံးပြုလာကြသည်။ ၎င်းသည် ကြီးမားသော အလေးချိန်ဖြင့် ထုတ်လုပ်သောကြောင့် ကုန်ကျစရိတ်သက်သာခြင်း၊ အပူစွန့်ထုတ်မှုလျော့နည်းခြင်းစသည့် မြင့်မားသော စွမ်းဆောင်မှုများ ရရှိသည်။ ဘက်ထရီ၏ သက်တမ်းမှာ အကန့်အသတ်ရှိသည်။ သို့သော် ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အသုံးမပြုတော့ပေ။ လပ်တော့သည် Desktop Computer ၏ အစိတ်အပိုင်းများနှင့် မတူသည့်အချက်မှာ လပ်တော့၏ CPU သည် သတ်မှတ်ထားသည့် မြန်နှုန်းထက် ပို၍ အလုပ်မလုပ်နိုင်ပေ။ လပ်တော့၏ အပူပိုင်းဆိုင်ရာထိန်းချုပ်သည့်စနစ်သည် CPU ၏ အလုပ်လုပ်ဆောင်ချက်များကို ကန့်သတ်ထားသည်။ ၎င်းသည် အပူချိန်မြင့်မားလာပါက အမြန်နှုန်းကို မြှင့်တင်ရန် headroom မရှိပေ။ လပ်တော့၏ အအေးစနစ်သည် CPU ၏အမြန်နှုန်းကို မြှင့်တင်ရန် အလွန်ခက်ခဲသည်။

ဂျီပီယူ

လပ်တော့အများစုတွင် စွမ်းအား နှင့် နေရာလပ်များကို ထိန်းသိမ်းရန် Graphical Processing Unit (GPU) တစ်ခုကို CPU ထဲတွင်တပ်ဆင်ထားသည်။ ဤနည်းပညာသည်၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် Intel ၏ Core I-series of mobile processor များတွင်ပါဝင်လာခဲ့သည်။ ယခင်က lower-end machine များသည် System Chipset ထဲတွင် တပ်ဆင်ထားသော Graphics Processor များကို အသုံးပြုရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ Higher end machine များတွင် သီးခြား Graphical Processor တစ်ခုပါရှိသည်။ ယခင်က လပ်တော့များတွင် သီးခြား Graphical Processor မပါဝင်သည့်အတွက် ဂိမ်းများကစားရန် နှင့်3D Graphics များပါဝင်သော Professional Applications များကို အသုံးမပြုနိုင်ပေ။ CPU တွင် တပ်ဆင်ထားသော Graphics သည် လွန်ခဲ့သောနှစ်အနည်းငယ်က low-end of dedicated graphics များနှင့် အလားတူပင် ဖြစ်သည်။ Higher-end laptops သည် ဂိမ်းကစားခြင်း၊ Professional 3D Work များအတွက် ရည်ရွယ်ကာ ထုတ်လုပ်ထားသည်။ အချို့အခြေအနေများတွင် motherboard ပေါ်တွင်dual graphics processors သို့မဟုတ် internal expansion card တို့ကိုပင် အသုံးပြုကြသည်။ လပ်တော့များအားလုံးနီးပါးတွင် ၂၀၁၁ ခုနှစ်ကတည်းက လိုအပ်သလို အလှည့်ကျလုပ်နိုင်သော graphics များပါဝင်လာခဲ့သည်။ Dedicated graphics processors များ၏ မြင့်မားသော လုပ်ဆောင်ချက်များကို မလိုအပ်ပါက စွမ်းအားအတွက်ပိုမိုကောင်းမွန်သော integrated graphics processor ကို အသုံးပြုသည်။ Nvidia Optiums သည် Switchable graphics ၏ ဥပမာပုံစံတစ်ခု ဖြစ်သည်။

မှတ်ဉာဏ်

လပ်တော့အများစုသည် SO-DIMM (small outline dual in-line memory module) memorymodules ကိုအသုံးပြုကြသည်။ ၎င်းတို့သည် Desktop computer ၏ DIMMs ပမာဏ တစ်ဝက်ခန့်ရှိသည်။ [28] Memory များကို အလွယ်တကူ ရယူပြုပြင်မွမ်းမံနိုင်ရန် လပ်တော့၏ အောက်ခြတွင် ထားရှိကြသည်။ အသုံးပြုသူ၏ အစားထိုးလဲလှယ်မှုမှ ကာကွယ်ရန်အတွက်လည်း ထားရှိတတ်ကြသည်။ လပ်တော့အများစုတွင် memory အပေါက် (slot) နှစ်ခုပါရှိသည်။ အချို့ lowest-end models တွင် တစ်ခုတည်းသာ ပါရှိသည်။ အချို့ high end models ( mobile engineering workstations and a few high-end models intended for gaming) တွင် slot လေးခုပါရှိသည်။ အလယ်အလတ်တန်းစား လပ်တော့များသည် 4–6 GB of RAM ကိုတပ်ဆင်ထားကြသည်။ Notebooks များသည် များသောအားဖြင့် 1–2 GB of RAM ကိုတပ်ဆင်ထားကြပြီး ယေဘုယျအားဖြင့် 2 GB RAM အထိသာ ထပ်တိုးနိုင်သည်။ DDR4 memory ကိုစတင်အသုံးမှု မတိုင်မီက DDR3 memory ကိုအသုံးပြခဲ့ကြသည်။ DDR3 SO-DIMM သည် ယူနစ်တစ်ခုလျှင် 8 GB ထိသာထပ်တိုးနိုင်သာကြောင့် လပ်တော့အများစုသည် စုစုပေါင်း 16 GB အထိသာ တိုးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ လပ်တော့များတွင် memory ကို motherboard ထဲတွင် နေရာကိုထိန်းသိမ်းရန် တွဲထားသည်။ ထိုသို့ထားခြင်းအားဖြင့် လပ်တော့သည် ပါးလွှာသော ကိုယ်ထည်ဒီဇိုင်း ရရှိမည် ဖြစ်သည်။ ထိုတွဲထားသော memory ကို ပြုပြင်မွမ်းမံ၍ မရပေ။

အတွင်းပိုင်း သိုလှောင်ခန်း

ပုံမှန်အားဖြင့် လပ်တော့များတွင် မပျောက်ပျက်နိုင်သော ( non-volatile) အဓိက hard disk drive(HDD) storage တစ်ခုရှိသည်။ ၎င်းသည် အားသုံးစွဲမှုမြင့်မားခြင်း၊အပူထုတ်လွှတ်မှုမြင့်မားခြင်း နှင့် လှုပ်ရှားနေသော အစိတ်အပိုင်းကြောင့် mobile device များတွင် အသုံးပြုရန် မသင့်လျော်ပေ။ လပ်တော့သည် တည်ငြိမ်မှုမရှိပါက drive နှင့် သိမ်းထားသော အချက်အလက်များပါ ပျက်စီးသွားနိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် လပ်တော့အား သယ်ဆောင်ရာမှ မတော်တဆ လွတ်ကျသည့် ဖြစ်ရပ်မျိုး ဖြစ်သည်။ flash memory နည်းပညာ ဆန်းသစ်လာခြင်းနှင့်အတူ အလယ်အလတ် နှင့် စွမ်းဆောင်ရည်မြင့် လပ်တော့များသည် ပိုမိုသိပ်သည်းကျစ်လျစ်စေရန်၊ ပါဝါစွမ်းဆောင်မှုကောင်းစေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ကြသည်။ မြန်ဆန်သော solid-state drives (SSD) များသည် လပ်တော့၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုကြောင့် အချက်အလက် ပျက်စီးမှုများ၊ drive ကိုဖျက်ဆီးမည့်အရာများကို ဖယ်ရှားပစ်နိုင်ခဲ့သည်။ လပ်တော့အများစုသည် 2.5-inch drive များကို အသုံးပြုကြသည်။ 2.5-inch drive များသည် 3.5-inch desktop drive ၏ အသေးစားထုတ်လုပ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ 2.5-inch HDDs သည် ပိုမိုသိပ်သည်းကျစ်လျစ်သည်၊ ပါဝါစွမ်းဆောင်မှု ကောင်းသည်၊ အပူအနည်းငယ်သာ ထုတ်လုပ်သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ၎င်း၏ အချက်အလက်သိမ်းထားနိုင်သည့် ပမာဏမှာ သေးငယ်သည်၊ အချက်အလက် ကူးပြောင်းသည့် အမြန်နှုန်းမှာ နှေးကွးသည်။ အလွန်သိပ်သည်းကျစ်လျစ်သော လပ်တော့အချို့သည် 1.8-inch HDDs ကိုပင် အသုံးပြုထားကြသည်။ ပုံစံသေးငယ်အောင် ပြုလုပ်ထားသော SSDs နှင့်ပတ်သက်၍ ရောင်းဝယ်မှုမရှိပေ။ SSDs သည် အလွန်သေးငယ်သော footprint တစ်ခုပါရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ပုံစံသေးငယ်အောင် ပြုလုပ်ထားသော SSDs နှင့်ပတ်သက်၍ ရောင်းဝယ်မှုမရှိပေ။ SSD များတွင် 2.5- or 1.8-inch တစ်ခု သို့မဟုတ် laptop-specificmSATA တစ်ခု သို့မဟုတ် M.2 card's form factor တစ်ခု ပါဝင်သည်။ SSD များသည် HDD များနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက အချက်အလက်ကူးပြောင်းမှု မြင့်မားသည်၊ အားအသုံးပြုမှုနည်းပါးသည်၊ ပျက်စီးနိုင်ချေနည်းသည်၊ အချက်အလက်သိမ်းထားနိုင်မှု မြင့်မားသည်။ သို့သော HDD များသည် ကုန်ကျစရိတ် သိသိသာသာနည်းသည်။

လပ်တော့အများစုတွင် 2.5-inch driveတစ်ခုသာ ပါဝင်သည်။ သို့သော် screen ၁၇-လက်မထက် ကျယ်သောလပ်တော့အနည်းငယ်တွင် drive နှစ်ခု တပ်ဆင်ထားနိုင်သည်။ လပ်တော့အချို့သည် အချက်အလက်အများအပြားကို သိမ်းထားနိုင်သည့် 2.5-inch drive နှင့် mSATA သို့မဟုတ် M.2 SDD drive တို့ကို ပေါင်းစပ်အသုံးပြုနိုင်မည့် နည်းလမ်းတစ်ခုကို ထောက်ပံထားသည်။ mSATA နှင့် M.2 SDD drive တို့သည် ပမာဏနည်းသည်။ သို့သော် အချက်အလက်များကို ပိုမိုလျင်မြန်သောအမြန်နှုန်းဖြင့် ဖတ်နိုင်(read) ရိုက်နိုင် (write) သည်။ လပ်တော့၏ I/O performance ကို မြှင့်တင်ရန် operating system partition ကို SSD ထဲတွင် နေရာယူသင့်သည်။ performance ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည့် နောက်ထပ်နည်းလမ်းတစ်ခုမှာ သေးငယ်၍ OS နှင့်သင့်လျော်သော SSD of 16-32 GB ကို cache drive အဖြစ်အသုံးပြုခင်းဖြစ်သည်။ အသုံးပြုထားသော SSD သည် စံနှုန်းနှင့်ကိုက်ညီသော ပုံစံမရှိပါက အချို့လပ်တော့များတွင် drive ကို ပြုပြင်မွမ်းမံခြင်း မပြုနိုင်ပေ။ ပြုပြင်နိုင်ရန် proprietary daughter card တစ်ခု လိုအပ်သည်။ အချို့လပ်တော့များ၏ ပါဝင်သော SSD များသည် နေရာလွတ်ကန့်သတ်ချက်များ ရှိသည်။ ၎င်းလပ်တော့များသည် အသုံးပြုသူများ၏ အချက်အလက်များကို သိမ်းရန် cloud storageservices ကို ထောက်ပံထားကြသည်။ မြင်လွယ်သော နမူနာလပ်တော့တစ်ခုမှာ Chromebook ဖြစ်သည်။ အမျိုးမျိုးသော external HDDs သို့ဟုတ် NAS data storage servers သည် RAID နည်းပညာကို ထောက်ပံပေးထားကြသည်။ RAID ကို လပ်တော့အားလုံးနီးပါးသည် USB,FireWire, eSATA, or Thunderbol' ကြိုးဖြင့် သို့မဟုတ် ကြိုးမဲ့ချိတ်ဆက်ထားသော network မှတစ်ဆင့် အချက်အလက်သိမ်းနိုင်သည့် ပမာဏကို မြှင့်တင်နိုင်သည်။ လပ်တော့အများစုတွင် card reader တစ်ခုလည်းပါဝင်သည်။ card reader သည် memory card, SD သို့မဟုတ် microSD cardsများပါဝင်သော digital cameras နှင့်ချိတ်ချက်အသုံးပြုနိုင်ရန် ပြလုပ်ပေးသည်။ လပ်တော့အသုံးပြုသူသည် SD card ထဲရှိ ရုပ်ပုံများကို ကွန်ပျူတာထဲသို့ သွင်းနိုင်သည်။ SD card ထဲရှိ အချက်အလက်များကို ဖျက်ပစ်နိုင်သည်။

Removable media drive

Optical disc drives သည် CD-ROMs, compact discs (CD), DVDs တို့ကို လပ်တော့တွင်ချိတ်ဆက်အသုံးပြုရန် အသုံးပြုသည်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ထွက်ရှိသော on full-sized models များတွင် Blu-ray Discs (BD) များကိုပါ လပ်တော့နှင့် ချိတ်ဆက်အသုံးပြုလာနိုင်ခဲ့သည်။ လပ်တော့များထုတ်လုပ်မှုသည် သေးငယ်ပေါ့ပါးအောင် ထုတ်လုပ်လာကြသော်လည်း ၁၅ လက်မ (၁၃ စင်တီမီတာ) ထက်ပိုကျယ်သော screen ပါရှိသောလပ်တော့များတွင် disc drive တစ်ခု ရှိနေကြဆဲဖြစ်သည်။ subnotebooks နှင့် netbooks ကဲ့သို့ သေးငယ်ပေါ့ပါးစေရန် ရည်ရွယ်ထုတ်လုပ်သော လပ်တာ့များ တွင် drives and players ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။ လပ်တော့၏ optical drives များသည်စံသတ်မှတ်ထားသော ပုံစံနှင့် mSATAconnector တစ်ခု ပါရှိသည်။ ထိုပုံစံသည် လပ်တော့၏ optical drive ကို အသစ်တစ်ခုနှင့် အစားထိုးလဲလှယ်ရန် အတွက်ဖြစ်သည်။ သတ်မှတ်ထားသောလက်တော့ပုံစံများအတွက် optical drive ကို second hard drive တစ်ခုဖြင့် အစားထိုးနိုင်သည်။ ထိုသို့အစားထိုးရန် optical drive ကို အပိုနေရာအဖြစ် ဖြည့်ပေးသော caddy တစ်ခု အသုံးပြုရန်လိုအပ်သည်။

Inputs

Acer လပ်တော့၏ touchpad အနီးကပ်ပုံ

စာသားများ၊ အချက်အလက်များ ထည့်ရန် နှင့် ကွန်ပျူတာကို အခြားသော စေခိုင်းမှုများ (ဥပမာ - function keys) ပြုလုပ်ရန်အတွက် အက္ခရာ နှင့် နံပါတ်များပါသော ကီးဘုတ်တစ်ခုကို အသုံးပြုသည်။ touchpad တစ်ခု ( trackpad ဟုလည်းခေါ်ကြသည်), pointing stick တစ်ခု သို့မဟုတ် နှစ်ခုစလုံးကို screen ပေါ်ရှိ cursor ၏ တည်နေရာကို ထိန်းချုပ်ရန် အသုံးပြုသည်။ လပ်တော့နှင့်အတူပါသောကီးဘုတ်ကို [36] စာရိုက်ရန်အတွက် အသုံးပြုသည်။ ပြင်ပမှ ကီးဘုတ်၊ မောက် တို့ကို USB အပေါက်မှ ဆက်သွယ်၍ သော်လည်းကောင်း၊ ကြိုးမဲ့စနစ်(wireless)၊ဘလူးတု (bluetooth) အလားတူ ကြိုးမဲ့နည်းပညာများဖြင့်သော်လည်းကောင်း အသုံးပြုနိုင်သည်။ ultrabooks များပေါ်ထွက်လာမှုနှင့်အတူ လက်ဖြင့်တို့ထိ၍ စေခိုင်းနိုင်သော screens ကို Windows8.1 ၂၀၁၀ ကာလ Operating Systems များတွင် ထောက်ပံ့လာကြသည်။ multitouch touchscreendisplays ကို လပ်တော့အများအပြားတွင် အသုံးပြုလာကြသည်။ အချို့အမျိုးအစားများသည် Skype, Google Chatအလားတူ software များမှ အသံမက်ဆေ့များ၊ လှုပ်ရှားမှု ပုံရိပ်များ ကို တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးဆက်သွယ်ရာတွင် အဆင်ပြေစေရန် ကင်မရာ ( webcams) များ၊ မိုက်ခရိုဖုန်းများ ပါဝင်လာကြသည်။ လပ်တော့များတွင် ပုံမှန်အားဖြင့် USB အပေါက်များ၊ ပြင်ပမိုက်နှင့် အသုံးပြုရန်အတွက် မိုက်ခရိုဖုန်းအတွက် အပေါက် ( microphone jack) တစ်ခု ပါဝင်သည်။ အချို့လပ်တော့များကမူ ကင်မရာမှ SD ကဒ်များနှင့်ချိတ်ဆက်အသုံးပြုရန် SD ကဒ်ကို ဖတ်သည့်ပစ္စည်း (card reader) တစ်ခုပါသည်။

Input/output (I/O) ports

ပုံမှန်လပ်တော့တစ်ခုတွင် USBports, an external monitor port (VGA, DVI,HDMI or Mini DisplayPort), an audio in/out port (အပေါက်တစ်ခုတည်းပါသောပုံစံလည်းရှိ) တို့ပါဝင်သည်။ ၂၀၁၄ လောက်က လပ်တော့များတွင် Mini DisplayPort တစ်ခုတည်းမှ multi-stream transport technologyကိုအသုံးပြု၍ external displays သုံးခုအထိချိတ်ဆက်အသုံးပြုနိုင်သည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင်ထုတ်လုပ်သော Apple ၏ MacBook တွင် အမျိုးမျိုးသော I/O ports များမှ USB Type-C port တစ်ခုတည်း အသုံးပြုသော လပ်တော့သို့ ကူးပြောင်းခဲ့သည်။ USB Type-C port သည် အားသွင်းရန် နှင့် အခြားသောကိရိယာများကို ချိတ်ဆက်အသုံးပြုရန် အပိုပစ္စည်းဖြစ်သော adapters အသုံးပြု၍ လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ Google ၏ အဆင့်မြှင့်ထားသော Chromebook Pixel သည် အလားတူပင် USB Type-C ကိုအသုံးပြုခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ရှိနှင့်ပြီးသားကိရိယာများနှင့် အဆင်ပြေစွာအသုံးပြုနိုင်ရန် USB Type-A ports ကိုလည်း အသုံးပြုထားသည်။ ၂၀၀၀ ခုနှစ်မတိုင်ခင်အထိ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကြာအသုံးပြုခဲ့ကြသော Ethernet network port များကို ခေတ်မှီလပ်တော့များတွင် ရှားရှားပါးပါး တွေ့ရသည်။ အကြောင်းမှာ Wi-Fi ကဲ့သို့ wireless networking များကိုကျယ်ပြန့်စွာအသုံးပြုလာကြသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ PS/2keyboard/mouse port, serial port, parallel port, သို့မဟုတ် Firewire အစရှိသော Legacy ports များကို အချို့လပ်တော့များတွင် ထောက်ပံ့ထားကြသည်။ သို့သော်လည်း အလွန်ရှားပါးသွားပြီ ဖြစ်သည်။ Apple's System နှင့် အခြားလပ်တော့အနည်းငယ်တွင် Thunderbolt ports များပါရှိသည်။ သို့သော်လည်း Thunderbolt 3 သည် USB Type-C ကိုအသုံးပြုထားသည်။ လပ်တော့များတွင်ပုံမှန်အားဖြင့် headphone jack တစ်ခုပါဝင်သည်။ သီချင်းနားထောင်ရန်အတွက် amplified speaker systems သို့မဟုတ် headphones များကိုပြင်ပမှ ချိတ်ဆက်အသုံးပြုနိုင်သည်။

Expansion cards

In the past, a PC Card (formerly PCMCIA) or ExpressCard slot for expansion was often present on laptops to allow adding and removing functionality, even when the laptop is powered on; these are becoming increasingly rare since the introduction of USB 3.0. Some internal subsystems such as: ethernet, Wi-Fi, or a Wireless cellular modem can be implemented as replaceable internal expansion cards, usually accessible under an access cover on the bottom of the laptop. The standard for such cards is PCI Express, which comes in both mini and even smaller M.2 sizes. In newer laptops, it is not uncommon to also see Micro SATA (mSATA) functionality on PCI Express Mini or M.2 card slots allowing the use of those slots for SATA-based solid state drives.

ဘက်ထရီနှင့် ပါဝါဆပလိုင်း

လပ်တော့အားလုံးနီးပါး smart batteries ကိုအသုံးပြုကြသည်

၂၀၁၆ ခုနှစ် လပ်တော့များတွင် lithium ion ဘက်ထရီများကို သုံးကြသည်။ ပါးလွှာသော လပ်တော့အချို့သည် flatterlithium polymer technology ကိုအသုံးပြုကြသည်။ ဤနည်းပညာ နှစ်ခုစလုံးသည် အရင်က အသုံးပြုခဲ့သော nickel metal-hydride ဘက်ထရီများနေရာတွင် ကြီးမားစွာ အစားထိုး အသုံးပြုလာကြသည်။ ဘက်ထရီ၏ သက်တမ်းသည် အမျိုးအစား (model) နှင့် လုပ်ရမည့်အလုပ်ပေါ်မူတည်၍ တစ်နာရီမှ တစ်နေ့နီးပါးအထိ အသုံးခံသည်။ ဘက်ထရီ၏ ထောက်ပံ့နိုင်မှုသည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ တဖြသည်းဖြည်း လျော့နည်းလာသည်။ ဘက်ထရီ၏ စွမ်းဆောင်နိုင်မှုပမာဏ လျော့ကျလာမှုခြင်းကို ပုံမှန်အသုံးပြုသည့်လပ်တော့များတွင် တစ်နှစ်မှ သုံးနှစ်ကြာလာပါက သိသာစွာ တွေ့ရသည်။ ဘက်ထရီ၏ စွမ်းဆောင်နိုင်မှုသည် အားသွင်း/အားဖြုတ်သည့်ပုံစံ၊ ဘက်ထရီ၏ ဒီဇိုင်းတို့ပေါ်တွင်လည်း မူတည်ပြန်သည်။ ဆန်းသစ်လာသောလပ်တော့နှင့် ဘက်ထရီများသည် ပျှမ်းမျှအားသုံးစွဲမှုအဆင့်ဖြင့် ဆက်တိုက်အသုံးပြုသည့် အခြေအနေသော်မှ ၂၄ နာရီအထက်ကြာအောင် ထောက်ပံနိုင်သည်။ ultra-capacity battery ဥပမာအနေဖြင့် ultra-capacity battery ကိုအသုံးပြုထားသော HP EliteBook 6930p ဖြစ်သည်။

ပြင်ပ power supply ကို wall outlet တွင် ပလပ်ထိုးကာ လပ်တော့၏ ဘက်ထရီကို အားသွင်းနိုင်သည်။ power supply ၏ အထွက်ဗို့အားသည် များသောအားဖြင့် ဒီစီ ၇.၂ - ၂၄ ဗို့ ရှိသည်။ ဘက်ထရီကိုအားသွင်းခြင်း၊ လပ်တော့ကို သုံးစွဲခြင်းကို တစ်ပြိုင်တည်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ဘက်ထရီကိုအားအပြည့်သွင်းပြီးဖြစ်ပါကလည်း ပြင်ပ power supply ကထောက်ပံ့ပေးသော အားကိုသာ အသုံးပြုမည်ဖြစ်သည်။ ဘက်ထရီထဲရှိအားကို အသုံးမပြုပေ။ လပ်တော့ကို ပိတ်ထားလျှင် သို့မဟုတ် sleep လုပ်လျှင် အချိန်အတိုလေး၌ပင် အားသွင်းနိုင်သည်။ အချို့လပ်တော့များသည် အများအပြား လေးလံ သို့မဟုတ် ပေါ့ပါးကြသည်ဆိုစေကာမူ အားသွင်းကိရိယာ (charger) ၏အလေးချိန် ၄၀၀ ဂရမ် (၀.၈၈ ပေါင်)ခန့်ကို လပ်တော့၏ စုစုပေါင်းအလေးချိန်ထဲသို့ ထည့်သွင်းတွက်ချက်ထားသည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်ထုတ် လပ်တော့များသည် စမတ်ဘက်ထရီ (smart battery) ကိုအသုံးပြုထားကြသည်။ smart battery သည် အားပြန်သွင်းနိုင်သော ဘက်ထရီတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင် battery management system (BMS) တစ်ခုပါဝင်သည်။ smart battery သည် cells အခြအနေ - ဗို့အား၊ လျှပ်စီးမှု၊အားသွင်သည့်ပမာဏကို ကောက်ချက်ချ ဖော်ပြခြင်း၊ ဘက်ထရီ၏ ကျန်းမာရေး ( SoH parameters) စသည်တို့ကိုကို အတွင်းကျကျ တိုင်းတာဖော်ပြနိုင်သည်။

အအေးပေးခြင်း

အလုပ်လုပ်ဆောင်ရာမှ စွန့်ထုတ်လိုက်သော အပူများကို လပ်တော့၏ အတွင်းပိုင်း နေရာကျဉ်းလေးထဲတွင် ဖယ်ရှားရန် ခက်ခဲသည်။ အစောပိုင်းကာလ လပ်တော့များသည် အအေးပေးလိုသော အစိတ်အပိုင်း၏ အပေါ်တွင် heat sinks တိုက်ရိုက်တပ်ဆင်ထားကြသည်။ သို့သော်ထိုအစိတ်အပိုင်းများသည် အတွင်းပိုင်းနက်နဲသည့် နေရာတွင်ရှိသောကြောင့် ကြီးမားသော space-wasting air duct (လေပြွန်) တစ်ခုကို အပူမှုတ်ထုတ်ရန် အသုံးပြုကြသည်။ ခေတ်မှီလပ်တော့များသည် အပူစွန့်ထုတ်သည့်ပိုက်များကိုအသုံးမပြုဘဲ သေးငယ်ကျစ်လျစ်သောပန်ကာများ နှင့် heat sink cooling system များကိုအသုံးပြုကာ အပူများကို လပ်တော့၏ အစွန်ဘက်သို့ ထုတ်ပစ်သည်။ စွန့်ထုတ်သော အပူများကို လပ်တော့၏ကိရိယာများ အပြင်ဘက် သို့မဟုတ် အနောက်ဘက်သို့ စွန့်ထုတ်ပစ်သည်။ ကုလားထိုင်အခင်းကဲ့သို့သော ပျော့ပျောင်းသောမျက်နှာပြင်များပါ်တွင် လပ်တော့ကိုထားသောအခါ အချို့အပူထုတ်သော ပြွန်များသည် ပိတ်သွားသသည်။ ထို့ကြောင့် ဖြေရှင်းရန် လေထုတ်သောပြွန်လမ်းကြောင်း မြောက်မြားစွာ အသုံးပြုထားသည်။ Apple ၏ aluminum MacBook Pro နှင့် MacBook Air ကဲ့သို့ သတ္ထုဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော အချို့လပ်တော့များတွင် တွေ့ရသည်။ ၎င်းလပ်တော့များသည် အပူစွန့်ထုတ်ရန်အတွက် heat sink ကိုအသုံးပြုကာ အပူကိုအပြင်သို့ စွန့်ထုတ်၍ အအေးစနစ်ကို ထောက်ပံ့ပေးသည်။ Secondary device temperature monitoring သည် လပ်တော့၏ အပူချိန်ကို ဖယ်ထုတ်ရန် မတတ်နိုင်သည့်အခါ အရေးပေါ်စက်ပိတ်ပစ်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်ကို လုပ်ပေးသည်။ လပ်တော့သည် အလုပ်လုပ်ရန်ရှိနေသည့်အခါ နှင့် လက်ဆွဲအိတ်ထဲတွင် ထည့်ထားသည့် အခါမျိုးဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့ အခြေအနေမျိုးသည် ပလပ်စတစ်ကို အရည်ပျော်စေနိုင်သည်။ မီးတောက်လောင်နိုင်သည့် အနေအထားမျိုး ဖြစ်သည်။ အပိုအအေးပေးပန်ကာ(cooling pad) ကိုအသုံးပြု၍ လပ်တော့အများစု၏ အပူချိန်ကို လျော့ချနိုင်သည်။

Docking station

Docking station and laptop

A docking station (sometimes referred to simply as a dock) is a laptop accessory that contains multiple ports, and in some cases expansion slots and/or bays for fixed or removable drives. A laptop connects and disconnects to a docking station, typically through a single large proprietary connector. A docking station is an especially popular laptop accessory in a corporate computing environment, due to a possibility of a docking station to transform a laptop into a full-featured desktop replacement, yet allowing for its easy release. This ability can be advantageous to "road warrior" employees who have to travel frequently for work, and yet who also come into the office. If more ports are needed, or their position on a laptop is inconvenient, one can use a cheaper passive device known as a port replicator. These devices mate to the connectors on the laptop, such as through USB or FireWire.

Charging trolleys

Laptop charging trolleys, also known as laptop trolleys or laptop carts, are mobile storage containers to charge multiple laptops, netbooks, and tablet computers at the same time. The trolleys are used in schools that have replaced their traditional static computer labs suites of desktop equipped with "tower" computers, but do not have enough plug sockets in an individual classroom to charge all of the devices. The trolleys can be wheeled between rooms and classrooms so that all students and teachers in a particular building can access fully charged IT equipment.

Laptop charging trolleys are also used to deter and protect against opportunistic and organized theft. Schools, especially those with open plan designs, are often prime targets for thieves who steal high-value items. Laptops, netbooks, and tablets are among the highest–value portable items in a school. Moreover, laptops can easily be concealed under clothing and stolen from buildings. Many types of laptop–charging trolleys are designed and constructed to protect against theft. They are generally made out of steel, and the laptops remain locked up while not in use. Although the trolleys can be moved between areas from one classroom to another, they can often be mounted or locked to the floor or walls to prevent thieves from stealing the laptops, especially overnight.

Solar panels

အချို့လပ်တော့များတွင် ဆိုလာစွမ်းအင်များ လုံလုံလောက်လောက်ထုတ်ပေး၍ အလုပ်များလုပ်ဆောင်နိုင်ရန် ဆိုလာစွမ်းအင်အတွက်ပစ္စည်းများထည့်သွင်းတပ်ဆင်လာကြသည် One Laptop Per Child သည်ပထမဆုံး ခြေလှမ်းအနေဖြင့် OLPC XO-1 လပ်တော့များကို ဆိုလာစွမ်းအင်အသုံးပြုနိုင်ရန် စမ်းသပ်အောင်မြင်ခဲ့သည်။မကြာမီကပင် သူတို့သည် OLPC XO-3 လပ်တော့ကို ထို့အပြင်အဆင်များဖြင့် ပုံစံထုတ်ခဲ့သည်။ OLPC XO-3 သည် စွမ်းအား ၂ ဝပ်ဖြင့်ပင် အလုပ်လုပ်ဆောင်နိုင်သည်။ အကြောင်းမှာ စုစုပေါင်း ၄ ဝပ် ပမာဏရှိသော စွမ်းအင်အသစ်များ ထုတ်ပေးနိုင်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဆမ်ဆောင်း (Samsung) သည် NC215S ဆိုလာစွမ်းအင် notebook ကို ဒီဇိုင်းဆွဲခဲ့သည်။ ၎င်းလပ်တော့ကို အမရိကန်ဈေးကွက်တွင် ရောင်းချမည် ဖြစ်သည်။

အပိုပစ္စည်းများ

A common accessory for laptops is a laptop sleeve, laptop skin, or laptop case, which provides a degree of protection from scratches. Sleeves, which are distinguished by being relatively thin and flexible, are most commonly made of neoprene, with sturdier ones made of low-resilience polyurethane. Some laptop sleeves are wrapped in ballistic nylon to provide some measure of waterproofing. Bulkier and sturdier cases can be made of metal with polyurethane padding inside, and may have locks for added security. Metal, padded cases also offer protection against impacts and drops. Another common accessory is a laptop cooler, a device which helps lower the internal temperature of the laptop either actively or passively. A common active method involves using electric fans to draw heat away from the laptop, while a passive method might involve propping the laptop up on some type of pad so it can receive more air flow. Some stores sell laptop pads which enable a reclining person on a bed to use a laptop.

ခေတ်နောက်ကျသွားခဲ့သော အင်္ဂါရပ်များ

ဟိုးယခင်က ထုတ်ခဲ့သောလပ်တော့များတွင် ပါဝင်ခဲ့သော်လည်း ၂၀၁၇ ခုနှစ်ထုတ်လပ်တော့အများစုတွင် မပါရှိတော့သော အင်္ဂါရပ်များမှာ အောက်ပါတို့ဖြစ်သည်။

• Reset ("cold restart") အပေါက်တစ်ခုထဲတွင်ပါရှိသော ခလုပ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ (၎င်း ခလုပ်ကို ဖိနှိပ်ရန် ပါးသော သတ္ထုပစ္စည်းတစ်ခု လိုအပ်သည်)
• အပေါက်တစ်ခုထဲတွင်ပါရှိသော စက်အမြန်ပိတ်ခြင်း ပြုလုပ်နိုင်သောခလုတ်။ (၎င်း ခလုပ်ကို ဖိနှိပ်ရန် ပါးသော သတ္ထုပစ္စည်းတစ်ခု လိုအပ်သည်)
• လပ်တော့အတွင်းတွင် တပ်ဆင်ထားသော အားသွင်းကိရိယာ (Charger) သို့မဟုတ် အားသွင်းသည့် ကြားခံကိရိယာ။
• Floppy disk drive
• Serial port
• Parallel port
• Modem
• Shared PS/2 input device port
• VHS or 8mm VCR
• IrDA
• S-video port

၂၀၁၇ ခုနှစ်ထုတ် အချို့လပ်တော့များတွင် CD-ROM/DVD/CD drive တို့ မပါရှိတော့ပေ။

ဆော့ဖ်ဝဲ

Operating System

အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြထားသောဆောင်းပါး - Operating System

Applications

အကျယ်တဝင့် ဖော်ပြထားသောဆောင်းပါး - Application software

Desktops နှင့် နှိုင်းယှဉ်ခြင်း

အားသာချက်များ

ဆရာမတစ်ယောက်က ကျောင်းသားလေးများ၏ ဝပ်ရှော့တွင် လပ်တော့ (workshop) ကို အသုံးပြုနေပုံ

ဝီကီပီးဒီးယားကို တည်ထောင်သူ en:Jimmy Wales သည် ပန်းခြံတစ်ခုထဲရှိခုံပေါ်တွင် လပ်တော့သုံးနေပုံ

သယ်ဆောင်ရလွယ်ကူမှု သည် desktop PCs နှင့် လပ်တော့များနှိုင်းယှဉ်ရာတွင် ပထမဆုံးဖော်ပြခဲ့သော လက္ခဏာတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပေါ့ပါးမှုသည် လပ်တော့တစ်လုံးအား ရုံး၊ အိမ် များမှာသာမက ကား/ရထားစီး၍ အလုပ်သွားရာတွင်လည်းကောင်း၊ လေယာဉ်ပျံ၊ ကော်ဖီဆိုင်၊ ဟောပြာပွဲခန်းမ၊ စာကြည့်တိုက်၊ ဆွေးနွေးပွဲခန်းမ အစရှိသော နေရာများတွင် အသုံးပြုနိုင်သည်။ အိမ်မှာအသုံးပြုပါက လပ်တော့ကို ဧည့်ခန်းမှ ထမင်းစားခန်း၊ မိသားစုအခန်းသို့ ရွေ့ပြောင်းသယ်ယူနိုင်သည်။ သယ်ဆောင်ရလွယ်ကူခြင်းသည် အမျိုးမျိုးသော မတူညီသည့် အကျိုးကျေးဇူးများကို ပေးစွမ်းနိုင်သည်။

• လုပ်နိုင်စွမ်းအား: desktop PC များအသုံးပြု၍ မရနိုင်သော နေရာများတွင် လပ်တော့များကိုအသုံးပြုခြင်းသည် အလုပ်သမားများ၏ အလုပ်များ၊ ကျောင်းသားများ၏ ကျောင်းနှင့်ပတ်သက်သောလုပ်ငန်းများ၏ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းကို မြင့်တက်စေသည်။ ဥပမာအနေဖြင့် ရုံးလုပ်သားတစ်ယောက်သည် အလုပ်နှင့်ပက်သက်သောအီးမေးလ် ({{lang-en|e-mail)များကို ရထားဖြင့်အလုပ်သို့သွားနေစဉ် တစ်နာရီခန့်ဖတ်ခြင်း နှင့် ကျောင်းသားတစ်ယောက်သည် စာသင်ချိန်ကြား အားလပ်ချိန်တွင် အိမ်စာကို ကျောင်းရှိကော်ဖီဆိုင်တွင် ပြုလုပ်ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။
• ချက်ချင်းအသုံးပြုနိုင်မှု: လပ်တော့ကို အလွယ်တကူ သယ်ဆောင်၍ ရနိုင်သဖြင့် အချိန်နှင့်တပြေးညီ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ၊ အလုပ်နှင့် သက်ဆိုင်သော သတင်းအချက်အလက်များကို ရယူသုံးစွဲနိုင်သည်။ ဤအချက်သည် မိမိနှင့် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များအကြား ပိုမိုကောင်းမွန်သော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ရရှိနိုင်သည်။ မည်သည့်နေရာ အချိန်တွင် ဖြစ်နေပါစေ လပ်တော့ကိုဖွင့်ကာ စာရင်းဇယားများ၊ စာရွက်စာတမ်းများ အစရှိသည်တို့ကို လပ်တော့ရှိပါက အလွယ်တကူ ကြည့်ရှုနိုင်သည်။
• အချိန်နှင့်တပြေးညီ သတင်းအချက်အလက်များ ရနိုင်ခြင်း: ဘူတစ်ယောက်သည် စားပွဲတင်ကွန်ပျူတာ တစ်လုံးထက်ပိုမိုအသုံးပြုပါက synchronization နှင့် သက်ဆိုင်သော ပြဿနာများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ကွန်ပျူတာတစ်လုံးတွင် ပြုလုပ်ထားခဲ့သော အပြောင်းအလဲများသည် အခြားကွန်ပျူတာသို့လည်း အလိုအလျောက်ပျံ့နှံ့မှု၊ သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ပေ။ There are ways to resolve this problem, including physical transfer of updated files (using a USB flash memory stick or CD-ROMs) or using synchronization software over the Internet, such as cloud computing. However, transporting a single laptop to both locations avoids the problem entirely, as the files exist in a single location and are always up-to-date.
• ချိတ်ဆက်နိုင်စွမ်း: ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ကြိုးမဲ့ ဝိုင်ဖိုင်ကွန်ရက်များ နှင့် EVDO၊ HSDPA နှင့် အခြားသော နည်းပညာများတိုးတက်လာခြင်းနှင့်အတူ ခေတ်မှီလပ်တော့များတွင် ဝိုင်ဖိုင်စနစ်ကို ထောက်ပံ့လာကြသည်။ လပ်တော့များသည် သွားလာနေစဉ်သော်မှ အင်တာနက်နှင့် နီးစပ်ရာကွန်ပျူတာအချင်းချင်းချိတ်ဆက်အသုံးပြုနိုင်သည့် ကွန်ရက်(LAN) ကို အလွယ်တကူချိတ်ဆက်အသုံးပြုနိုင်ပေသည်။ အထူးသဖြင့် ကွန်ပျူတာများဖြင့် ဝိုင်ဖိုင်အသုံးပြုမှုကို တက္ကသိုလ်များတွင် တွင်ကျယ်လျက် ရှိသည်။

လပ်တော့၏ အခြားကောင်းကွက်များ -

• အရွယ်အစား: လပ်တော့သည် desktop PCs ထက်အရွယ်အစားပိုသေးသည်။ သေးငယ်သောအခန်းနှင့် ကျောင်းသားအဆောင်များတွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။ အသုံးမပြုပါက ပိတ်၍ စာရေးစားပွဲ၏ အံဆွဲထဲတွင် ထည့်ထားနိုင်သည်။
• အားအသုံးပြုမှုနည်းပါးခြင်း : လပ်တော့များသည် desktop များထက် အချိန်တော်တော်များများ အားပို၍ ထောက်ပံနိုင်စွမ်း ရှိသည်။ desktops သည် 100–800 W အသုံးပြုနေချိန်တွင် ပုံမှန်လပ်တော့တစ်လုံးသည် 20–120 W အသုံးပြုသည်။ ဤအချက်သည် တစ်ကိုယ်ရေသုံးကွန်ပျူတာ (personal computer) ရာနှင့်ချီ အသုံးပြုနေသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးများ နှင့် အိမ်များတွင် ၂၄ နာရီ ၇ ရက်ပတ်လုံးအသုံးပြုနေသော ကွန်ပျူတာများ ( home media server, print server, etc.) အတွက် စွမ်းအင်ချွေတာနိုင်သည့် အကျိုးကျေးဇူးကို ရရှိနိုင်သည်။
• ဆိတ်ငြိမ်မှု : လပ်တော့များသည် desktop များထက် ပိုမိုဆိတ်ငြိမ်သည်။ အကြောင်းမှာ ပိုမိုတိတ်ဆိတ်၍ နှေးကွေးသော 2.5-inch hard drives များနှင့် အပူစွန့်ထုတ်မှုလျော့နည်းအောင် နှေးကွေးသောပန်ကာများကို လျော့သုံးထား၍ ဖြစ်သည်။
• ဘက်ထရီ : အာသွင်းပြီးသော လပ်တော့သည် မီးပြတ်သွားခြင်း၊ မီးအားနည်း၍ အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ခြင်းစသည်တို့ကြောင့် မည်သို့မှသက်ရောက်မှုမရှိဘဲ ဆက်လက်အသုံးပြုနိုင်သည်။ စားပွဲတင်ကွန်ပျူတာ ( desktop PC ) တွင် မီးပြတ်တောက်ခြင်း၊ မီးအားနည်း၍ အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ခြင်း စသည်တို့မှ ကာကွယ်ရန် Uninterruptible power supply (UPS) ကို အသုံးပြုသည်။ ကြီးမား၍ ဈေးကြီးသော UPS ကိုအသုံးပြုပါက ဘက်ထရီမှာ ၂၀ - ၃၀ မိနစ် ပို၍ အသုံးခံသည်။
• အလုံးစုံပါဝင်ခြင်း: ၂၀၁၀ ခုနှစ်လောက်က ထုတ်သောလပ်တော့များတွင် အစိတ်အပိုင်းအားလုံးကို တပ်ဆင်ထားသည်။ သို့သော် အချို့လပ်တော့များတွင် CD/CDR/DVD drive တို့မပါရှိပေ။ အသုံးပြုလိုပါက ပြင်ပ drive လိုအပ်သည်။ စားပွဲတင်ကွန်ပျူတာများတွင် စီပီယူ၊ ဟာဒ်ဒစ်၊ ပါဝါဆပလိုင်းစသည်တို့ကို အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု အဖြစ်ထားရှိပြီး ကီးဘုတ်၊ မောက်၊ စခရင်၊ စပီကာကဲ့သို့ အရံပစ္စည်းများကို ခွဲထုတ်ထားသည်။

အားနည်းချက်များ

စားပွဲတင်ကွန်ပျူတာများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက လပ်တော့များတွင် အောက်ပါဆိုးကျိုးများ ရှိသည် :

စွမ်းဆောင်ရည်

လပ်တော့ နှင့် စားပွဲတင်ကွန်ပျူတာသည် အလုပ်လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း အတူတူဖြစ်ပါကလည်း ဈေးနှုန်းတွင် လပ်တော့သည် ပိုမိုဈေးကြီးသည်။ လပ်တော့တွင် အလုပ်လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းကို ကန့်သတ်ထားသဖြင့် စွမ်းရည်မြင့်မားသော စားပွဲတင်ကွန်ပျူတာများ (အထူးသဖြင့် processor နှစ်ခု အသုံးပြုထားသည့်) ထက် နိမ့်ကျလျက်ရှိသည်။ စားပွဲတင်ကွန်ပျူတာများတွင် bleeding edge နည်းပညာကို စတင်အသုံးပြုခဲ့သည်။ ထို့နောက် လပ်တော့တွင်ပါ အသုံးပြုလာသည်။

For Internet browsing and typical office applications, where the computer spends the majority of its time waiting for the next user input, even relatively low-end laptops (such as Netbooks) can be fast enough for some users. As of mid-2010, at the lowest end, the cheapest netbooks—between US$200–300—remain more expensive than the lowest-end desktop computers (around US$200), but only when those are priced without a screen/monitor. Once an inexpensive monitor is added, the prices are comparable.

Most higher-end laptops are sufficiently powerful for high-resolution movie playback, some 3D gaming and video editing and encoding. However, laptop processors can be disadvantaged when dealing with higher-end database, maths, engineering, financial software, virtualization, etc. This is because laptops use the mobile versions of processors to conserve power, and these lag behind desktop chips when it comes to performance. Also, the top-of-the-line mobile graphics processors (GPUs) are significantly behind the top-of-the-line desktop GPUs to a greater degree than the processors, which limits the utility of laptops for high-end 3D gaming and scientific visualization applications. Some manufacturers work around this performance problem by using desktop CPUs for laptops.

အဆင့်မြင့်တင်နိုင်မှု

Upgradeability of laptops is very limited compared to desktops, which are thoroughly standardized. In general, hard drives and memory can be upgraded easily. Optical drives and internal expansion cards may be upgraded if they follow an industry standard, but all other internal components, including the motherboard, CPU and graphics, are not always intended to be upgradeable. Intel, Asus, Compal, Quanta and some other laptop manufacturers have created the Common Building Block standard for laptop parts to address some of the inefficiencies caused by the lack of standards. The reasons for limited upgradeability are both technical and economic. There is no industry-wide standard form factor for laptops; each major laptop manufacturer pursues its own proprietary design and construction, with the result that laptops are difficult to upgrade and have high repair costs. Devices such as sound cards, network adapters, hard and optical drives, and numerous other peripherals are available, but these upgrades usually impair the laptop's portability, because they add cables and boxes to the setup and often have to be disconnected and reconnected when the laptop is on the move.

Ergonomics and health effects

ခါးများ

Laptop cooler (silver) under laptop (white), preventing heating of lap and improving laptop airflow

လပ်တော့ကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ အသုံးပြုမှုသည်အာရုံစိုက်မှုကြောင့် ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှာများ ဖြစ်စေနိုင်သည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် သေးငယ်၍ ပြားသော ကီးဘုတ် နှင့် trackpad pointing devices များကြောင့် ဖြစ်သည်။ လပ်တော့ကို အချိန်ကြာမြင့်စွာ အသုံးပြုပါက ပြင်ပ ကျန်းမာရေးအတွက်ရည်ရွယ်ကာ ထုတ်လုပ်ထားသော ကီးဘုတ်နှင့် pointing device ကို သီးခြားတပ်ဆင်အသုံးပြုသင့်သည်။ ထိုမှသာ ခါးနာခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။ ၎င်း ကိရိယာ (device) များကို လပ်တော့တွင် USB သို့မဟုတ် Docking station အသုံးပြု၍ လွယ်ကူစွာ ချိတ်ချက်အသုံးပြုနိုင်သည်။ ကျန်းမာရေး ရှုထောင့်အရ လုပ်ငန်းများတွင် ကျန်းမာရေးအတွက် ရည်ရွယ်ကာ ထုန်လုပ်ထားသော ကီးဘုတ်များ (ergonomic keyboard) အသုံးပြုသင့်သည်။

လည်ပင်းနှင့် ခါးကြော

လပ်တော့၏ မျက်နှာပြင် (screen) သည် မြင်ကွင်းကောင်းကောင်းဖြင့် မြင်ရရန် စောင်းလျက်အနေအထားဖြင့် ထားရှိရန် လိုသည်။ သို့သော်ထိုအနေအထားဖြင့် အသုံးပြုပါက လည်ပင်း၊ ခါး စသည်တို့ကို ကျန်းမာရေးအရ ထိခိုက်နိုင်သည်။ ကြီးမားသော၊ မြင့်မားသော အရည်အသွေးကောင်းမွန်သည့် ပြင်ပမျက်နှာပြင်များဖြင့် လပ်တော့ကို ချိတ်ဆက်အသုံးပြုပါက ထိုကဲ့သို့သော ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှုကို သက်သာစေနိုင်သည်။ မျက်နှာပြင် (screen) ကို ထပ်ချဲ့ကာ အလုပ်များကို ပိုမိုးပြီးမြောက်စေနိုင်သည်။ အခြားဖြေရှင်းနည်းတစ်ခုမှာ ကွန်ပျူတာအသုံးပြုသည့် စားပွဲ/ခုံ အသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည်။

Possible effect on fertility

A study by State University of New York researchers found that heat generated from laptops can increase the temperature of the lap of male users when balancing the computer on their lap, potentially putting sperm count at risk. The study, which included roughly two dozen men between the ages of 21 and 35, found that the sitting position required to balance a laptop can increase scrotum temperature by as much as ၂.၁ degrees Celsius change (၄ degrees Fahrenheit change). However, further research is needed to determine whether this directly affects male sterility. A later 2010 study of 29 males published in Fertility and Sterility found that men who kept their laptops on their laps experienced scrotal hyperthermia (overheating) in which their scrotal temperatures increased by up to ၂.၀ degrees Celsius change (၄ degrees Fahrenheit change). The resulting heat increase, which could not be offset by a laptop cushion, may increase male infertility.

A common practical solution to this problem is to place the laptop on a table or desk, or to use a book or pillow between the body and the laptop. Another solution is to obtain a cooling unit for the laptop. These are usually USB powered and consist of a hard thin plastic case housing one, two, or three cooling fans – with the entire assembly designed to sit under the laptop in question – which results in the laptop remaining cool to the touch, and greatly reduces laptop heat buildup.

ပေါင်

ပေါင်ပေါ်တင်၍ အသုံးပြုသော လပ်တော့မှထွက်သောအပူသည် ပေါင်၏ အရေပြား အရောင်ကို ပျက်စီးစေနိုင်သည်။ ၎င်းရောဂါကို "toasted skin syndrome" အဖြစ်သိကြသည်။

ခံနိုင်ရည်စွမ်း

A clogged heat sink on a laptop after 2.5 years of use

Laptop keyboard with its keys (except the space bar) removed, revealing crumbs, pet hair and other detritus to be cleaned away.

Equipment wear

Because of their portability, laptops are subject to more wear and physical damage than desktops. Components such as screen hinges, latches, power jacks, and power cords deteriorate gradually from ordinary use, and may have to be replaced. A liquid spill onto the keyboard, a rather minor mishap with a desktop system (given that a basic keyboard costs about US$20), can damage the internals of a laptop and destroy the computer or result in a costly repair. One study found that a laptop is three times more likely to break during the first year of use than a desktop. To maintain a laptop, it is recommended to clean it every three months for dirt, debris, dust, and food particles. Most cleaning kits consist of a lint-free or Microfiber cloth for the LCD screen and keyboard, compressed air for getting dust out of the cooling fan, and cleaning solution. Harsh chemicals such as bleach should not be used to clean a laptop, as they can damage it.

အစိတ်အပိုင်းများ အစားထိုးမှု

Original external components are expensive, and usually proprietary and non-interchangeable; other parts are inexpensive—a power jack can cost a few dollars—but their replacement may require extensive disassembly and reassembly of the laptop by a technician. Other inexpensive but fragile parts often cannot be purchased separate from larger more expensive components. For example, the video display cable and the backlight power cable that pass through the lid hinges to connect the motherboard to the screen will eventually break from repeated opening and closing of the lid. These tiny cables usually cannot be purchased from the original manufacturer separate from the entire LCD panel, with the price of hundreds of dollars, although for popular models an aftermarket in pulled parts generally exists. The repair costs of a failed motherboard or LCD panel often exceeds the value of a used laptop. Parts can also be ordered from third party vendors.

အပူထွက်ခြင်းနှင့် အအေးပေးခြင်း

Laptops rely on extremely compact cooling systems involving a fan and heat sink that can fail from blockage caused by accumulated airborne dust and debris. Most laptops do not have any type of removable dust collection filter over the air intake for these cooling systems, resulting in a system that gradually conducts more heat and noise as the years pass. In some cases the laptop starts to overheat even at idle load levels. This dust is usually stuck inside where the fan and heat sink meet, where it can not be removed by a casual cleaning and vacuuming. Most of the time, compressed air can dislodge the dust and debris but may not entirely remove it. After the device is turned on, the loose debris is reaccumulated into the cooling system by the fans. A complete disassembly is usually required to clean the laptop entirely. However, preventative maintenance such as regular cleaning of the heat sink via compressed air can prevent dust build up on the heat sink. Many laptops are difficult to disassemble by the average user and contain components that are sensitive to electrostatic discharge (ESD).

ဘက်ထရီ သက်တမ်း

Battery life is limited because the capacity drops with time, eventually requiring replacement after as little as a year. A new battery typically stores enough energy to run the laptop for three to five hours, depending on usage, configuration, and power management settings. Yet, as it ages, the battery's energy storage will dissipate progressively until it lasts only a few minutes. The battery is often easily replaceable and a higher capacity model may be obtained for longer charging and discharging time. Some laptops (specifically ultrabooks) do not have the usual removable battery and have to be brought to the service center of its manufacturer or a third-party laptop service center to have its battery replaced. Replacement batteries can also be expensive.

လုံခြုံရေးနှင့် ကိုယ်ရေးလုံခြုံမှု

Because they are valuable, commonly used, portable, and easy to conceal in a backpack or other type of travel bag, laptops are prized targets for theft. Every day, over 1,600 laptops go missing from U.S. airports. The cost of stolen business or personal data, and of the resulting problems (identity theft, credit card fraud, breach of privacy), can be many times the value of the stolen laptop itself. Consequently, physical protection of laptops and the safeguarding of data contained on them are both of great importance. Most laptops have a Kensington security slot, which can be used to tether them to a desk or other immovable object with a security cable and lock. In addition, modern operating systems and third-party software offer disk encryption functionality, which renders the data on the laptop's hard drive unreadable without a key or a passphrase. As of 2015, some laptops also have additional security elements added, including eye recognition software and fingerprint scanning components.

Software such as LoJack for Laptops, Laptop Cop, and GadgetTrack have been engineered to help people locate and recover their stolen laptop in the event of theft. Setting one's laptop with a password on its firmware (protection against going to firmware setup or booting), internal HDD/SSD (protection against accessing it and loading an operating system on it afterwards), and every user account of the operating system are additional security measures that a user should do. Fewer than 5% of lost or stolen laptops are recovered by the companies that own them, however, that number may decrease due to a variety of companies and software solutions specializing in laptop recovery. In the 2010s, the common availability of webcams on laptops raised privacy concerns. In Robbins v. Lower Merion School District (Eastern District of Pennsylvania 2010), school-issued laptops loaded with special software enabled staff from two high schools to take secret webcam shots of students at home, via their students' laptops.

ရောင်းချမှုများ

ထုတ်လုပ်သူများ

လပ်တော့ကို အမျိုးအစား/တံဆိပ်နှင့် ထုတ်လုပ်သူ များစွာရှိ၏။ အမျိုးမျိုးသော အမျိုးအစားများသည် notebook များကို အတန်းအစားအမျိုးမျိုးဖြင့် ထုတ်လုပ်ကြသည်။ အဓိကကျသော လပ်တော့အမှတ်တံဆိပ်များသည် ကောင်းမွန်သောဝန်ဆောင်မှုနှင့် အထောက်အပံ့များကို ဝန်ဆောင်မှုပေးကြသည်။ အချိန်ကာလ အတော်ကြာက ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်တွင် ထုတ်လုပ်မှု မရှိတော့သော လပ်တော့များအတွက် လိုအပ်သော driver ဆော့ဝဲလ်များကို ဒေါင်းလုပ်ပြုနိုင်အောင် စီစဉ်ထားသည်။ ဝန်ဆောင်မှု၊ အထောက်အပံ့၊ အမျိုးအစား၏ နာမည်ရှိမှု အစရှိသည်တို့ကို အထောက်အပံ့ပေးသော လပ်တော့တံဆိပ်များသည် အခြားထင်ပေါ်မှုသိပ်မရှိသော လပ်တော့များ၊ ODMs နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ဈေးပိုမိုကြီးသည်။ အချို့လပ်တော့များသည် လုပ်ငန်းတစ်မျိုးအတွက် ရည်ရွယ်ကာ ထုတ်လုပ်ထားကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် (Alienware) ကဲ့သို့ ဂိမ်းဆော့ရန် ထုတ်ထားသည့် လပ်တော့များ၊ (HP Envy) ကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းမြင့်မားသော လပ်တော့များ၊ netbooks (EeePC) နှင့် (OLPC) ကဲ့သို့ ကလေးများအတွက် ထုတ်လုပ်ထားသော လပ်တော့များတို့ ဖြစ်ကြသည်။

Many brands, including the major ones, do not design and do not manufacture their laptops. Instead, a small number of Original Design Manufacturers (ODMs) design new models of laptops, and the brands choose the models to be included in their lineup. In 2006, 7 major ODMs manufactured 7 of every 10 laptops in the world, with the largest one (Quanta Computer) having 30% of world market share. Therefore, there often are identical models available both from a major label and from a low-profile ODM in-house brand.

ဈေးကွက်ဝေစု

ဘက်ထရီအားကောင်း၍ သယ်ဆောင်ရလွယ်ကူသည့် ကွန်ပျူတာများ၏ ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်ဝေစုမှာ ၂ ရာခိုင်နှုန်းတိတိရှိသည်။ သို့သော်လည်း လပ်တော့များကို ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကိစ္စများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက် အသုံးပြုမှု ပိုမိုများပြားလာသည်။ အရေအတွက် ၁၀၉ သန်း ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ Notebook PCs များကို ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ရောင်းချခဲ့သည်။ ထိုပမာဏမှာ ၂၀၀၆ ခုနှစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ၃၃ ရာခိုင်နှုန်း ပိုမိုတိုးတက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် Notebook ၁၄၅.၉ သန်း ရောင်းချခဲ့ရသည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့ပြီး ၂၀၀၉ခုနှစ်တွင် ရောင်းချရမှု အရေအတွက်မှာ ၁၇၇.၇ သန်းသို့ မြင့်တက်လာလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ်၏ တတိယသုံးလပတ်သည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် Notebook PC ရောင်းချရမှုသည် Desktop PC ရောင်းချရမှုထက် ပိုများခဲ့သည်။ ပမာဏမှာ Notebook PC သည် ၃၈.၆ သန်း ရောင်းချရ၍ Desktop PC မှာ ၃၈.၅ သန်း ရောင်းချခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

၂၀၀၅ ခုနှစ်၊ မေလတွင် ပထဆုံးအကြိမ် notebooks နှင့် desktops များကို အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် တစ်လကျော် ရောင်းချခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် notebooks များကို ပျမ်းမျှ ၁၁၃၁ ဒေါ်လာ ရောင်းချပြီး desktops များကို ပျမ်းမျှ ၆၉၆ ဒေါ်လာ ဖြင့် ရောင်ချသည်။ မိုက်ခရိုဆော့ဖ်ဝင်းဒိုး OS ကိုအသုံးပြုထားသော လပ်တော့များ၏ ပျမ်းမျှရောင်းသည့်တန်ဖိုးမှာ ၂၀၀၈/၂၀၀၉ တွင်ကျဆင်းခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ ၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ လက်လီစတိုးဆိုင်များတွင် ဈေးသက်သာသော netbooks များကို ပျမ်းမျှ ၆၈၉ ဒေါ်လာဖြင့် ရောင်းချခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစိနိုင်သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် ပျမ်းမျှရောင်းသည့်တန်ဖိုးမှာ ဇန်နဝါရီလတွင် ၆၀၂ ဒေါ်လာ နှင့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ၅၆၀ ဒေါ်လာ သို့ ကျဆင်းခဲ့သည်။ ဝင်းဒိုးကို အသုံးပြုသော လပ်တော့များ၏ ပျမ်းမျှရောင်းဈေးသည် ဤခုနှစ်လအတွင်း ၁၂၉ ဒေါ်လာ လျော့ကျခဲ့သည်။ Apple macOS လပ်တော့များသည် ၁၅၂၄ ဒေါ်လာမှ ၁၅၁၂ ဒေါ်လာသို့ ၁၂ ဒေါ်လာတိတိ ကျဆင်းခဲ့သည်။

ထူးခြားသော အသုံးပြုမှု

The ruggedized Grid Compass computer was used since the early days of the Space Shuttle program. The first commercial laptop used in space was a Macintosh portable in 1991 aboard Space Shuttle mission STS-43. Apple and other laptop computers continue to be flown aboard manned spaceflights, though the only long duration flight certified computer for the International Space Station is the ThinkPad. As of 2011, over 100 ThinkPads were aboard the ISS. Laptops used aboard the International Space Station and other spaceflights are generally the same ones that can be purchased by the general public but needed modifications are made to allow them to be used safely and effectively in a weightless environment such as updating the cooling systems to function without relying on hot air rising and accommodation for the lower cabin air pressure. Laptops operating in harsh usage environments and conditions, such as strong vibrations, extreme temperatures, and wet or dusty conditions differ from those used in space in that they are custom designed for the task and do not use commercial off-the-shelf hardware.

Laptop Computer (ပေါင်ပေါ်တင်ထားလို့ရတဲ့ ကွန်ပျူတာ) ဆိုတာ ဒါမှမဟုတ် ခပ်လွယ်လွယ် Laptop ဆိုတာ ပြောင်းရွေ့သယ်ယူလို့ရတဲ့ ကွန်ပျူတာအသေးလေးတွေကိုပြောတာပါ။ တခြားနာမည်တွေအနေနဲ့ Notebook Computer (မှတ်စုစာအုပ်အရွယ် ကွန်ပျူတာ)၊ ကွန်ပျူတာဆိုတာကြီးမထည့်ပဲနဲ့ Notebook လို့လည်း လွယ်လွယ်ခေါ်ကြပါတယ်။ သူ့ရဲ့အလေးချိန်ကတော့ ၂.၂ ပေါင်ကနေ ၁၈ ပေါင် (၁ ကီလိုဂရမ်ကနေ ၆ ကီလိုဂရမ်အထိ) အလေးချိန်ရှိပါတယ်။ အရွယ်အစား၊ ပါဝင်တဲ့ပစ္စည်း၊ အခြားအချက်တွေအပေါ်မူတည်ပြီး အလေးချိန်ကွဲပြားသွားပါတယ်။

Personal Computer (တစ်ကိုယ်ရည်သုံး ကွန်ပျူတာ)အနေနဲ့ laptops တွေဟာ Desktop Computer (စားပွဲတင် ကွန်ပျူတာ) တွေနဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်အတူတူပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ဈေးခြင်းတူမယ်ဆိုရင်တော့ စွမ်းဆောင်ရည်နိမ့်သွားတတ်ပါတယ်။ (ဥပမာ - Desktop Computer ကောင်းကောင်းတစ်လုံးရဲ့တန်ဖိုးနဲ့ Laptop Computer ဆိုရင် အတော်အသင့်လောက်ပဲရနိုင်ပါတယ်) laptops တွေမှာ desktops တွေမှာ ပါတဲ့အစိတ်အပိုင်းတွေအကုန်ပါပါတယ်။ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းလည်းအတူတူပါပဲ။ ဒါပေမယ့်မတူတဲ့အချက်ကတော့ Laptops တွေကို သယ်လို့လွယ်အောင် ပါဝင်တဲ့အစိတ်အပိုင်းတွေကို သေးနိုင်သမျှသေးအောင်၊ ရွေ့လျားအသုံးပြုတဲ့အခါမှာ စွမ်းဆောင်ရည်အကောင်ဆုံးဖြစ်အောင်၊ လျှပ်စစ်ပါဝါအသုံးပြုမှုနည်းပါးအောင် စီစဉ်ဆောင်ရွက်ထားတတ်ကြပါတယ်။ Laptops တွေမှာလျှပ်စစ်ပါဝါပင်ရင်းဖြစ်တဲ့ Battery (ဘက်တရီ) ကိုထည့်သွင်းတည်ဆောက်ပေးထားလေ့ရှိပါတယ်။ Speaker (စပီကာ)၊ Mic (မိုက်)၊ Web cam စတဲ့ မီဒီယာဆက်စပ် ၏ပစ္စည်များ Bluetooth (ဘလူးတုသ်)၊ Wifi (ဝိုင်ဖိုင်)၊ lan (လန်)၊ Modem (မိုဒမ်း) နက်ဝက် (ကွန်ရက်) ချိတ်ဆက်စနစ်များလည်း ထည့်သွင်းပါလေ့ရှိပြီး အခုနောက်ပိုင်းမှာ Parallel Port နှင့် Serial Port (Com Port) များချန်လှပ်ထားကာ USB Port များသာထည့်သွင်းလာပါတယ်။