Wole Soyinka
Wole Soyinka | |
|---|---|
 | |
| Lahir | Akínwándé Olúwolé Babátúndé Sóyíinká[1] |
| Pekerjaan | Penulis |
| Warganegara | Nigeria |
| Genre | Drama, Puisi |
| Subjek | Kesusasteraan perbandingan |
| Anugerah | Hadiah Nobel dalam Kesusasteraan 1986 |
Akínwándé Olúwo̩lé Babátúndé S̩óyíinká atau nama pena beliau Wole Soyinka [wɔlé ʃójĩnká, wo.lé syo.ying.ka] (lahir 13 Julai 1934) adalah seorang penulis, penyair dan dramawan Nigeria. Beliau melibatkan diri juga sebagai pensyarah mengajar seni dan sastera tidak sahaja dalam negaranya malah juga sejauh institut-institut dunia Barat seperti Universiti Oxford di UK serta Cornell (1988 to 1991)[2][3] Harvard dan Yale di Amerika Syarikat[4][5] Beliau dikenali atas kelantangannya mengkritik penindasan kediktatoran dan ketidakadilan yang melanda tidak sahaja negaranya - terutamanya semasa dalam rejim Sani Abacha di mana beliau menjadi buruan - tetapi juga orang kuat serantau seperti Robert Mugabe.[6]
Beliau merupakan penerima kehormatan Hadiah Nobel dalam Kesusasteraan pada tahun 1986 yang pertama dari rantau benua Afrika luar Sahara.[7][8] Pada tahun 1994, dia dilantik oleh UNESCO sebagai Duta Muhibah mempromosikan budaya, hak asasi manusia, kebebasan berekspresi, media dan komunikasi Afrika.
Biografi
[sunting | sunting sumber]Awal hidup
[sunting | sunting sumber]Akínwándé lahir di kota Abẹokuta, Negeri Ogun anak kedua daripada tujuh adik-beradik kepada Samuel Ayodele Soyinka (whom he called S.A. or "Essay"), seorang paderi Anglikan dan pengetua sebuah sekolah gereja, dan Grace Eniola Soyinka, seorang aktivis dan peniaga. Keluarganya berbangsa Yoruba, malah mereka sebahagian daripada suatu salasilah keluarga berpengaruh di negerinya; antara saudara-maranya Fela Kuti, seorang pemuzik terkenal dan Beko Ransome-Kuti, seorang aktivis.[9]
Kerjaya perguruan
[sunting | sunting sumber]Hasil karya
[sunting | sunting sumber]Drama
[sunting | sunting sumber]- The Swamp Dwellers
- The Lion and the Jewel
- The Trials of Brother Jero
- A Dance of the Forests
- The Strong Breed
- Before the Blackout
- Kongi's Harvest
- The Road
- The Bacchae of Euripides
- Madmen and Specialists
- Camwood on the Leaves
- Jero's Metamorphosis
- Death and the King's Horseman
- Opera Wonyosi
- Requiem for a Futurologist
- A Play of Giants
- A Scourge of Hyacinths (radio play)
- From Zia, with Love
- The Beatification of the Area Boy
- King Baabu
- Etiki Revu Wetin
Novel
[sunting | sunting sumber]Memoir
[sunting | sunting sumber]- The Man Died : Prison Notes
- Aké: The Years of Childhood
- Isara: A Voyage around Essay
- Ibadan: The Penkelemes Years: a memoir 1946-65
- You Must Set Forth at Dawn
Kumpulan puisi
[sunting | sunting sumber]- A Big Airplane Crashed Into The Earth (original title Poems from Prison)
- Idanre and other poems
- Mandela's Earth and other poems
- Ogun Abibiman
- Samarkand and Other Markets I Have Known
- Abiku
- "After the Deluge"
- "Telephone Conversation"
Esei
[sunting | sunting sumber]- Neo-Tarzanism: The Poetics of Pseudo-Transition
- Art, Dialogue, and Outrage: Essays on Literature and Culture
- Myth, Literature and the African World
- "From Drama and the African World View"
- The Burden of Memory The Muse of Forgiveness
Filemografi
[sunting | sunting sumber]- Kongi's Harvest (1970) - adaptasi filem, sebagai penulis lakon layar
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Tyler Wasson; Gert H. Brieger (1 Januari 1987). Nobel Prize Winners: An H.W. Wilson Biographical Dictionary, Volume 1. The University of Michigan, U.S.A. m/s. 993. ISBN 9780824207564. Dicapai pada 4 Disember 2014.
- ^ "Soyinka, Wole 1934–". Encyclopedia.com (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 22 December 2017.
- ^ https://ecommons.cornell.edu/bitstream/handle/1813/25283/019_37.pdf?sequence=1&isAllowed=y
- ^ "Profile of Nobel Laureate Wole Soyinka" (PDF). The University of Alberta. Dicapai pada 10 December 2013.
- ^ Posey, Jacquie (18 November 2004). "Nigerian Writer, Nobel Laureate Wole Soyinka to Speak at Penn". The University of Pennsylvania. Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-01-13. Dicapai pada 10 December 2013.
- ^ Maya Jaggi (2 November 2002). "Ousting monsters". The Guardian (dalam bahasa Inggeris). ISSN 0261-3077. Dicapai pada 4 October 2016.
- ^ "The Nobel Prize in Literature 1986 Wole Soyinka". The Nobel Prize. Dicapai pada 10 December 2013.
- ^ "Africa's Nobel Prize winners: A list". www.aljazeera.com. Dicapai pada 2020-05-27.
- ^ Maya Jaggi, "The voice of conscience", The Guardian, 28 May 2007.
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]- Wole Soyinka papers, 1966-1996. Houghton Library, Harvard University.
- Profil beliau kelolaan Yayasan Nobel 1986
- "Wole Soyinka" Profile, Presidential Lectures, Stanford University
- Wole Soyinka di Pangkalan Data Filem Internet (IMDb)