Kerajaan Persekutuan Malaysia
Kerajaan Persekutuan Malaysia (Jawi: كراجأن ڤرسكوتوان مليسيا) merujuk kepada pihak kerajaan atau kerajaan negara berkuasa yang berpusat di Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan eksekutif persekutuan yang berpusat di Putrajaya. Malaysia adalah sebuah persekutuan 13 negeri yang beroperasi dalam raja berperlembagaan di bawah sistem parlimen Westminster dan dikategorikan sebagai demokrasi berparlimen. Kerajaan Persekutuan Malaysia mematuhi dan dicipta oleh Perlembagaan Persekutuan Malaysia, undang-undang tertinggi di negara ini. Kerajaan persekutuan menerapkan prinsip pengasingan kuasa dan mempunyai tiga cabang: eksekutif, perundangan dan kehakiman. Kerajaan-kerajaan negeri dalam Malaysia juga mempunyai badan-badan eksekutif dan perundangan masing-masing. Sistem kehakiman di Malaysia adalah sistem mahkamah dipersekutukan dan beroperasi secara seragam di seluruh negara.
 | |
| Pembentukan | 16 September 1963 [1] |
|---|---|
| Negara | Malaysia |
| Laman web | malaysia.gov.my |
| Cawangan legislatif | |
| Perundangan | Parlimen |
| Tempat mesyuarat | Bangunan Parlimen |
| Cawangan eksekutif | |
| Organ utama | Kabinet |
| Pemimpin | Perdana Menteri Anwar Ibrahim |
| Pelantik | Yang di-Pertuan Agong Sultan Ibrahim |
| Ibu pejabat | Perdana Putra, Putrajaya |
| Cawangan kehakiman | |
| Mahkamah | Mahkamah Persekutuan Malaysia |
| Tempat duduk | Istana Kehakiman |
| Pentadbiran | |
|---|---|
| |
| Tempoh pemerintahan | 12 Disember 2023 - kini |
| Didahului oleh | Kerajaan Dato Seri Anwar Ibrahim pertama |
| Maklumat am | |
| Gabungan memerintah | |
| Raja | Sultan Ibrahim |
| Perdana Menteri | Dato Seri Anwar Ibrahim |
| Timbalan | Dato Seri Dr. Ahmad Zahid Hamidi Dato Sri Fadillah Yusof |
Kerajaan persekutuan menggunakan prinsip pemisahan kuasa di bawah Artikel 127 Perlembagaan Persekutuan,[2] dan mempunyai tiga cabang: eksekutif, badan perundangan dan kehakiman. [3] Kerajaan negeri dalam Malaysia juga mempunyai badan eksekutif dan perundangan masing-masing. Sistem kehakiman di Malaysia adalah sistem persekutuan federalised yang beroperasi serata di seluruh negara.
Kerajaan Persekutuan
suntingKerajaan pusat atau pusat adalah pihak berkuasa tertinggi di Malaysia yang mempunyai pangkalannya di Putrajaya. Ia diketuai oleh Perdana Menteri Malaysia yang juga dikenali sebagai Ketua kerajaan.
Perundangan
ڤروندڠن
sunting
Parlimen Malaysia adalah bersifat bikameral bererti ia terdiri daripada dua buah rumah utama, iaitu Dewan Perwakilan Rakyat atau Dewan Rakyat (secara amnya "Dewan Rakyat") dan rumah besar, Senat atau Dewan Negara (secara literal "Dewan Negara"). [4][5][5] Di dalam Dewan Negara, Kesemua 70 ahli senat boleh menjadi ahli selama tempoh tiga tahun dalam satu pusingan terma (maksimum 2 terma); 26 ahli dipilih oleh 13 buah negeri, dan 44 ahli yang lain dipilih oleh Yang di-Pertuan Agong berdasarkan nasihat Perdana Menteri Malaysia.[6] Manakala, di Dewan Rakyat, 222 ahli dipilih menerusi pilihanraya umum daripada daerah-daerah yang berada di Malaysia, seperti yang ditentukan oleh Suruhanjaya Pilihanraya Malaysia. Parlimen mengikuti sistem multi-parti. Parlimen mempunyai mandat maksimum lima tahun oleh undang-undang. Raja boleh membubarkan parlimen pada bila-bila masa dan biasanya berbuat demikian atas nasihat Perdana Menteri.
Eksekutif
ايكسيكوتيف
sunting
Kuasa eksekutif terletak pada kabinet yang dipimpin oleh Perdana Menteri Malaysia; Perlembagaan Malaysia akan menetapkan bahawa Perdana Menteri mestilah seorang ahli Dewan Rakyat Parlimen yang menurut pada pendapat Yang di-Pertuan Agong (YDPA) ia telah mendapat majoriti kepercayaan oleh ahli-ahli parlimen.[7] Manakala ahli menteri kabinet pula mestilah dari kalangan ahli Parlimen dari kedua-dua Dewan utama dan ia mestilah bertanggungjawab terhadap Parlimen berkenaan.[8] Cabang eksekutif kerajaan terdiri daripada Perdana Menteri sebagai Ketua Eksekutif, diikuti oleh pelbagai bidang menteri kabinet yang lain.
Kehakiman
کحاکيمن
sunting
Mahkamah tertinggi dalam sistem peradilan adalah Mahkamah Persekutuan, diikuti oleh Mahkamah Rayuan, dan dua Mahkamah Tinggi, satu untuk Semenanjung Malaysia, dan satu untuk Malaysia Timur. Mahkamah rendah dalam setiap bidang kuasa ini termasuk Mahkamah Sesyen, Mahkamah Majistret, dan Mahkamah untuk Kanak-Kanak. Malaysia juga mempunyai Mahkamah Khas untuk mendengar kes-kes yang dibawa oleh atau terhadap semua Royalti.
Ketua kerajaan
suntingPerdana Menteri Malaysia adalah ketua kerajaan (Eksekutif) Malaysia. Beliau dilantik secara rasmi oleh Yang di-Pertuan Agong yang juga KETUA NEGARA. Perdana Menteri dan Kabinetnya akan bertanggungjawab secara kolektif kepada Parlimen. Jabatan Perdana Menteri (kadang-kadang dirujuk sebagai Pejabat Perdana Menteri) adalah badan dan kementerian di mana Perdana Menteri menjalankan fungsi dan kuasanya.
Kerajaan negeri
suntingSetiap foro kerajaan negeri di Malaysia diwujudkan oleh perlembagaan negara masing-masing. Setiap negeri mempunyai dewan perundangan negara (Dewan Undangan Negeri) yang mana ahli-ahlinya dipilih dari kawasan pendiri tunggal. Kerajaan negeri diketuai oleh Ketua Menteri[6] (Menteri Besar di negeri-negeri Melayu atau Ketua Menteri di negeri-negeri tanpa pengetua keturunan), yang merupakan anggota dewan undangan dari parti majoriti dalam Dewan Undangan Negeri. Mereka menasihati sultan atau gabenor masing-masing. Di setiap negeri dengan pengetua keturunan, Ketua Menteri dikehendaki menjadi Melayu, yang dilantik oleh Sultan atas syor Perdana Menteri.
Kerajaan tempatan
suntingKerajaan tempatan atau pihak berkuasa tempatan (PBT) adalah tahap paling rendah dalam sistem kerajaan di Malaysia selepas persekutuan dan negeri. Ia mempunyai kuasa untuk mengutip cukai (dalam bentuk cukai taksiran), untuk membuat undang-undang dan peraturan (dalam bentuk undang-undang kecil) dan memberikan lesen dan permit bagi apa-apa perdagangan di kawasan bidang kuasa, selain menyediakan asas kemudahan, pengumpulan dan pengurusan sampah dan sampah serta perancangan dan pembangunan kawasan di bawah bidang kuasanya. Pihak berkuasa tempatan di Malaysia umumnya di bawah bidang kuasa eksklusif kerajaan negeri dan diketuai oleh penjawat awam dengan gelaran Yang Di-Pertua (Presiden). Kawasan kerajaan setempat dan sempadan biasanya selaras dengan sempadan daerah tetapi terdapat beberapa tempat di mana sempadannya tidak konsisten dan mungkin bertindih dengan daerah-daerah yang bersebelahan, terutama di kawasan-kawasan urban.
Tidak seperti kerajaan persekutuan dan negeri, kerajaan tempatan di Malaysia tidak dipilih tetapi dilantik oleh kerajaan negeri selepas pilihan raya majlis tempatan digantung oleh kerajaan persekutuan pada tahun 1965.
Tentera, polis dan badan kerajaan lain
suntingAngkatan Tentera Malaysia adalah badan tentera Malaysia dan Polis Diraja Malaysia bertanggungjawab terhadap penguatkuasaan undang-undang.
Sistem perundangan
suntingUndang-undang adalah berdasarkan sistem perundangan undang-undang biasa. Ini adalah hasil langsung penjajahan Tanah Melayu, Sarawak, dan Borneo Utara oleh Britain antara awal abad ke-19 hingga 1960-an. Undang-undang tertinggi tanah-Perlembagaan Malaysia-menetapkan kerangka undang-undang dan hak-hak rakyat Malaysia. Undang-undang Persekutuan yang digubal oleh Parlimen Malaysia terpakai di seluruh negara. Terdapat juga undang-undang negeri yang digubal oleh Dewan Undangan Negeri yang terpakai di negara tertentu. Perlembagaan Malaysia juga memperuntukkan satu sistem keadilan yang unik - undang-undang sekular (jenayah dan sivil) dan undang-undang syariah.
Artikel 73 hingga 79 Perlembagaan Persekutuan menyatakan subjek di mana undang-undang persekutuan dan negeri boleh diwartakan. Parlimen mempunyai kuasa eksklusif untuk membuat undang-undang mengenai perkara-perkara yang terkandung di bawah Senarai Persekutuan (seperti kewarganegaraan, pertahanan, keselamatan dalaman, undang-undang sivil dan jenayah, kewangan, perdagangan, perdagangan dan industri, pendidikan, buruh dan pelancongan) Dewan Undangannya, mempunyai kuasa perundangan mengenai perkara-perkara di bawah Senarai Negeri (seperti tanah, kerajaan tempatan, undang-undang Syariah dan mahkamah Syariah, cuti negeri dan kerja-kerja awam Negeri). Parlimen dan badan perundangan Negeri berkongsi kuasa untuk membuat undang-undang mengenai perkara-perkara di bawah Senarai Serentak (seperti bekalan air dan perumahan) tetapi Perkara 75 memperuntukkan bahawa sekiranya berlaku konflik, undang-undang Persekutuan akan mengatasi undang-undang Negeri.
Pilihan Raya
suntingPilihanraya di Malaysia ada di dua tahap: tahap kebangsaan dan peringkat negeri. Pilihanraya peringkat kebangsaan adalah untuk keahlian di Dewan Rakyat, rumah Parlimen yang lebih rendah, sementara pilihan raya peringkat negeri adalah untuk keahlian dalam pelbagai Dewan Undangan Negeri. Ketua cawangan eksekutif, Perdana Menteri, secara tidak langsung dipilih.
Lihat juga
sunting- Politik Malaysia
- Kabinet Malaysia
- Perdana Menteri Malaysia
- Timbalan Perdana Menteri Malaysia
- Menteri Kanan Malaysia
- Menteri Persekutuan Malaysia
- Timbalan Menteri Persekutuan Malaysia
- Setiausaha Parlimen Malaysia
- Setiausaha Politik Malaysia
- Ketua Setiausaha Negara
- Senarai agensi persekutuan di Malaysia
Rujukan
sunting- ^ "Pembentukan Malaysia 16 September 1963". Cite journal requires
|journal=(bantuan) - ^ Jeong Chun Hai @ Ibrahim, & Nor Fadzlina Nawi. (2012). Principles of Public Administration: Malaysian Perspectives. Kuala Lumpur: Pearson Publishers. ISBN 978-967-349-233-6
- ^ "About the Malaysian Government". Kerajaan Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 Jun 2015.
- ^ Constitution of Malaysia:Article 44
- ^ a b Constitution of Malaysia:Article 45
- ^ a b "Malaysia". State.gov. 14 July 2010. Dicapai pada 14 September 2010.
- ^ Constitution of Malaysia:Article 43-2
- ^ Constitution of Malaysia:Article 43-1
Pautan luar
sunting
