Jump to content

मेटा एआय

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

मेटा एआय ही मेटा प्लॅटफॉर्म्स (पूर्वीची Facebook, Inc.) च्या मालकीची कृत्रिम बुद्धिमत्ता प्रयोगशाळा आहे. मेटा एआय विविध प्रकारच्या कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा विकास करते, ज्यामध्ये वाढीव आणि कृत्रिम वास्तव तंत्रज्ञानाचा सामावेश आहे. मेटा एआय ही एक शैक्षणिक संशोधन प्रयोगशाळा आहे जी अेआय समुदायासाठी ज्ञान निर्माण करण्यावर केंद्रित आहे. हे फेसबूक च्या प्रयुक्त यंत्र शिक्षण (अप्लाइड मशीन लर्निंग) संघाच्याच्या विरुद्ध आहे, जे त्याच्या उत्पादनांच्या व्यावहारिक प्रयुक्तीवर लक्ष केंद्रित करते.

इतिहास

[संपादन]

मेन्लो पार्क, कॅलिफोर्निया, मुख्यालय, लंडन, युनायटेड किंग्डम आणि मॅनहॅटनमधील नवीन प्रयोगशाळा येथे फेसबुक आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स रिसर्च (फेअर) म्हणून प्रयोगशाळा चालू झाली. फेअर अधिकृतपणे सप्टेंबर २०१३ मध्ये घोषित करण्यात आला [१] फेअर चे दिग्दर्शन न्यू यॉर्क विद्यापीठाच्या यान लेकुन यांनी केले होते, जे सखोल अभ्यास करणारे प्राध्यापक आणि ट्युरिंग पारितोषिक विजेते होते. [२] न्यू यॉर्क विद्यापीठाच्या च्या सेंटर फॉर डेटा सायन्स सोबत काम करताना, फेअर चे प्रारंभिक ध्येय दत्तांशिक विज्ञान(डेटा सायन्स), यंत्र शिक्षण(मशीन लर्निंग) आणि कृत्रिम बुद्धीमत्ता(आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स)चे संशोधन करणे आणि "बुद्धिमत्ता समजून घेणे, त्याची पायाभूत तत्त्वे शोधणे आणि यंत्रांना अधिक बुद्धिमंत बनविणे" होते. [३] फेअर मधील संशोधनाने चेहऱ्याची ओळख, छायाचित्रांमध्ये टॅगिंग आणि वैयक्तिकृत फीड अनुस्तुती या तंत्रज्ञानाचा मार्ग दाखवला. [४] व्लादिमीर वाप्निक, सांख्यिकीय शिक्षणातील प्रणेते, २०१४ मध्ये फेअर [५] मध्ये सामील झाले, ते सपोर्ट-व्हेक्टर यंत्राचे सह-शोधक आहेत आणि वाप्निक-चेर्वोनेंकिस सिद्धांताच्या विकासकांपैकी एक आहेत.

२०१८ मध्ये, आय.बी.अॅम् च्या बिग डेटा ग्रुपचे भूतपूर्व मुख्य तंत्रज्ञान अधिकारी, झेरोम पेझेन्टी यांनी फेअर च्या अध्यक्षाची भूमिका स्वीकारली, तर ली-कन् ने मुख्य अेआय शास्त्रज्ञ म्हणून काम सोडले. [६] २०१८ मध्ये, फेअर ला अेआय संशोधन क्रमवारी २०१९ मध्ये २५वा स्थान देण्यात आला होता, ज्याने अेआय संशोधनात आघाडीवर असलेल्या सर्वोच्च जागतिक संस्थांना स्थान दिले होते. [७] फेअर पटकन २०१९ मध्ये आठव्या स्थानावर पोहोचले, [८] आणि २०२० क्रमवारीत आठव्या स्थानावर कायम राहिले. [९] फेअर मध्ये २०१८ मध्ये अनुमानी २०० कर्मचारी होते आणि २०२० पर्यंत ही संख्या दुप्पट करण्याचे त्यांचे ध्येय होते. [१०]

फेअर च्या प्रारंभी कार्यामध्ये शिक्षण-प्रतिमान सक्षम स्मरणशक्ती संजाळ, स्व-पर्यवेक्षित शिक्षण आणि जनकसूत्री प्रतिकूलात्मक संजाळे, मजकूर वर्गीकरण आणि भाषांतर तसेच संगणक दृष्टी यामधील संशोधन सामाविष्ट होते. [३] FAIR ने २०१७ मध्ये टॉर्च सखोल-शिक्षण मध्ययगुणक तसेच पायटॉर्च जारी केले, एक मुक्त-स्त्रोत यंत्र शिक्षण कार्यचौकट, [३] जे नंतर टेस्लाचे ऑटोपायलट [११] आणि उबेरचे पायरो सारख्या अनेक सखोल शिक्षण तंत्रज्ञानामध्ये वापरले गेले. [१२] २०१७ मध्ये देखील, फेअर ने एक संशोधन प्रकल्प बंद केला जेव्हा अेआय बॉट्सने मानवांना न समजणारी भाषा विकसित केली, [१३] कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या नियंत्रणाबाहेर जाण्याच्या भीतीविषयी संवादांना उत्तेजन देणे. [१४] मात्र, फेअर ने स्पष्ट केले की हे संशोधन बंद करण्यात आले कारण त्यांनी भीतीपोटी भाषा कशी निर्माण होते हे समजून घेण्याचे त्यांचे प्रारंभिक ध्येय पूर्ण केले होते. [१३]

फेअरचे नाव बदलून मेटा अेआय असे करण्यात आले ज्याने फेसबूकचे बदलून मेटा प्लॅटफॉर्म्स् केले. [१५]

सध्याचे संशोधन

[संपादन]

२३ फेब्रुवारी २०२२ मध्ये, प्रक्षेपित कार्यक्रम इनसाइड द लॅब: बिल्डिंग फॉर द मेटाव्हर्स व्हिथ अेआय, मेटा अेआय संघाने कृत्रिम बुद्धीमत्तेमधील संशोधन आणि विकासातील प्रमुख प्रगतींवर चर्चा केली. [१६] असे एक साधन बिल्डरबॉट आहे, जे वापरकर्त्यांना वाणी आदेश वापरून आभासी जग निर्माण करण्यास मुभा देते. इतर साधनांमध्ये कोणतीही भाषा मागे नाही, लिखित भाषांमधील स्वचलित भाषांतर करण्यास सक्षम असलेली प्रणाली आणि जागतिक वाणी भाषांतरक, त्वरित भाषण-ते-भाषण भाषांतर करण्यास सक्षम असलेली पद्धती सामाविष्ट आहे.

संगणक दृष्टी

[संपादन]

मेटा एआयच्या संगणक दृष्टी संशोधनाचा ध्येय अंकीय प्रतिमा आणि दृकपटातून वातावरणाविषयी माहिती मिळवणे आहे. [१७] अेआय द्वारे विकसित केलेल्या संगणक दृष्टी तंत्रज्ञानाचे एक उदाहरण म्हणजे पॅनॉप्टिक खंडीकरण, जे अग्रभागातील वस्तू ओळखते पण पार्श्वभूमीतील दृश्यांचे वर्गीकरण देखील करते. [१८] मेटा अेआय दृश्यात्मक प्रश्न उत्तर तंत्रज्ञान सुधारण्याचा प्रयत्न करते, ज्यामध्ये एक यंत्र चक्र-सुसंगतत्व वापरून प्रतिमांविषयी मानवी वापरकर्त्याच्या प्रश्नांची उत्तरे देते, प्रश्नांमधील भाषिक भिन्नता संबोधित करण्याच्या उत्तराव्यतिरिक्त यंत्र एक प्रश्न निर्माण करते. [१९]

नैसर्गिक भाषा प्रक्रिया आणि संभाषणात्मक AI

[संपादन]

२०१८ मध्ये, मेटा अेआयने मुक्त-स्त्रोत पायटेक्स्ट लाँच केले, एक प्रतिमानी कार्यचौकट जे नैसर्गिक भाषा प्रक्रिया पद्धतीवर केंद्रित आहे. [२०]

२०२३ मध्ये, मेटा अेआय ने ६५बी प्राचली विशालकाय भाषा प्रतिमान LLaMA (लार्ज लँग्वेज मॉडेल मेटा अेआय) ची घोषणा केली आणि मुक्त स्रोत केले. [२१]

क्रमवारी आणि अनुस्तुती

[संपादन]

फेसबूक आणि इंस्टाग्राम त्यांच्या वार्ताफीड, विज्ञप्ती आणि शोध परिणामांमध्ये क्रमवारी आणि अनुस्तुतीत मेटा अेआय संशोधन वापरतात. [२२] मेटा अेआय ने री-एजेंट, एक टूलसेट देखील सादर केला आहे जो निर्णय व्युत्पन्न करतो आणि वापरकर्त्याच्या अभिप्रायाचे मूल्यनिर्धारण करतो. [२३]

पद्धती संशोधन

[संपादन]

यंत्र शिक्षण आणि अेआय हे नवीन विधीकल्प, अनुदेशन आणि यंत्रसामुग्री तंत्रज्ञानाच्या विकासावर अवलंबून आहेत. जसे की, मेटा अेआयचे पद्धती संशोधन संघ संगणक भाषा, संकलक आणि यंत्रसामुग्री अनुप्रयोगाचा अभ्यास करतात. [२४]

सिद्धांत

[संपादन]

मेटा अेआय कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या गणितीय आणि सैद्धांतिक पायाचा अभ्यास करते. मेटा अेआय मध्ये शिक्षण सिद्धांत, इष्टतमीकरण(ऑप्टिमायझेशन) आणि संकेत संस्करणात प्रकाशने आहेत. [२५]

यंत्रसामुग्री

[संपादन]

MTIA v1 हे Meta चे पहिल्या पिढीचे अेआय प्रशिक्षण आणि अनुमान प्रवेगक आहे, जे विशेषतः मेटा च्या अनुस्तुती कार्यभारासाठी विकसित केले आहे. हे टीएसएमसी च्या ७नॅनोमीटर प्रक्रिया तंत्रज्ञानाचा वापर करून बनवले गेले आहे आणि ८०० MHz च्या वारंवारतेवर कार्य करते. संस्करण शक्तीच्या संबंधात, प्रवेगक २५ W ची उष्ण सुकल्प शक्ती (थर्मल डिझाईन पॉवर) राखून INT8 अचूकतेवर १०२.४ TOPS आणि FP१६ अचूकतेवर ५१.२ TFLOPS प्रदान करतो. [२६] [२७] [२८]

  1. ^ "NYU "Deep Learning" Professor LeCun Will Head Facebook's New Artificial Intelligence Lab". TechCrunch (इंग्रजी भाषेत). 9 December 2013. 2022-05-08 रोजी पाहिले.[permanent dead link]
  2. ^ "Yann LeCun - A.M. Turing Award Laureate". amturing.acm.org. 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  3. ^ a b c "FAIR turns five: What we've accomplished and where we're headed". Engineering at Meta (इंग्रजी भाषेत). 2018-12-05. 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  4. ^ Metz, Cade (December 12, 2013). "Facebook's 'Deep Learning' Guru Reveals the Future of AI". Wired Business. May 7, 2022 रोजी पाहिले.
  5. ^ "Facebook's AI team hires Vladimir Vapnik, father of the popular support vector machine algorithm". VentureBeat (इंग्रजी भाषेत). 2014-11-25. 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  6. ^ Dave, Greshgorn (January 23, 2018). "The head of Facebook's AI research is stepping into a new role as it shakes up management". Quartz. May 7, 2022 रोजी पाहिले.
  7. ^ Chuvpilo, Gleb (2021-05-19). "Who's Ahead in AI Research? Insights from NIPS, Most Prestigious AI Conference". Medium (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  8. ^ Chuvpilo, Gleb (2021-05-19). "AI Research Rankings 2019: Insights from NeurIPS and ICML, Leading AI Conferences". Medium (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  9. ^ Chuvpilo, Gleb (2021-05-19). "AI Research Rankings 2020: Can the United States Stay Ahead of China?". Medium (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  10. ^ Shead, Sam. "Facebook Plans To Double Size Of AI Research Unit By 2020". Forbes (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  11. ^ Karpathy, Andrej. "PyTorch at Tesla - Andrej Karpathy, Tesla". YouTube.
  12. ^ "Pyro". pyro.ai. 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  13. ^ a b "Facebook researchers shut down AI bots that started speaking in a language unintelligible to humans". Tech2. 2017-07-31. 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  14. ^ Magid, Larry. "Dystopian Fear Of Facebook's AI Experiment Is Highly Exaggerated". Forbes (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  15. ^ Murphy Kelly, Samantha (October 29, 2021). "Facebook changes its company name to Meta". CNN Business. May 7, 2022 रोजी पाहिले.
  16. ^ "Inside the Lab: Building for the Metaverse With AI". Meta (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-23. 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  17. ^ "Meta AI Research Topic - Computer Vision". ai.facebook.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  18. ^ "Improving scene understanding through panoptic segmentation". ai.facebook.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  19. ^ Shah, Meet; Chen, Xinlei (2019-02-14). "Cycle-Consistency for Robust Visual Question Answering". arXiv:1902.05660 [cs.CV].
  20. ^ "Open-sourcing PyText for faster NLP development". Engineering at Meta (इंग्रजी भाषेत). 2018-12-14. 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  21. ^ "Introducing LLaMA: A foundational, 65-billion-parameter language model". ai.facebook.com (इंग्रजी भाषेत). 2023-02-26 रोजी पाहिले.
  22. ^ "Meta AI Research Topic - Ranking & Recommendations". ai.facebook.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  23. ^ "Open-sourcing ReAgent, a modular, end-to-end platform for building reasoning systems". ai.facebook.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  24. ^ "Meta AI Research Topic - Systems Research". ai.facebook.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  25. ^ "Meta AI Research Topic - Theory". ai.facebook.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-05-08 रोजी पाहिले.
  26. ^ "MTIA v1: Meta's first-generation AI inference accelerator". ai.facebook.com (इंग्रजी भाषेत). 2023-06-07 रोजी पाहिले.
  27. ^ "Meta Training Inference Accelerator (MTIA) Explained". encord.com (इंग्रजी भाषेत). 2023-06-07 रोजी पाहिले.
  28. ^ Peters, Jay (2023-05-19). "Meta is working on a new chip for AI". The Verge (इंग्रजी भाषेत). 2023-06-07 रोजी पाहिले.
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=मेटा_एआय&oldid=2504892" पासून हुडकले