Парасауролофус
| Парасауролофус Parasaurolophus cyrtocristatus Период: доцна креда, , | |
|---|---|
| |
| -Parasaurolophus cyrtocristatus | |
| Научна класификација | |
| Типски вид | |
| †Parasaurolophus walkeri Паркс, 1922 | |
| Други видови | |
| |
| Синоними[1] | |
|
Парасауролофус бил голем диносаурус, сличен на неговиот роднина сауролоф[2].
Истото се одзвивал како нив, бил со слична градба, но многу поголем. Парасауролофосот бил долг до 14 метари висок околу 6-9 метри. се хранел со растенија и живеел во влажни подрачја. Живеел во Северна Америка.
Откривање и именување
[уреди | уреди извор]Парасауролофос потекнува од грчкиот пара / παρα „покрај“ или „близу“, саурус / σαυρος „гуштер“ и лофос / λοφος „грб“.Остатоци биле пронајдени на теренот од Универзитетот во Торонто во 1920 година во близина на Сенд Крик покрај реката Црвени елени во Алберта, Канада. Вилијам Паркс го именувал примерокот, П. Вокери во чест на Сер Бајрон Едмунд Вокер, Претседател на Одборот на доверители на Кралскиот музеј во Онтарио. Остатоците од Парасауролофус се ретки во Алберта, најден е само уште еден делумен череп од (веројатно) формацијата Парк Диносаурус.
Во 1921 година, Чарлс Х. Стернберг реконструирал делови од череп (PMU.R1250) од она што сега е позната како малку помладата формација Киртланд во округот Сан Хуан, Ново Мексико. Овој примерок бил испратен во Упсала, Шведска, каде Карл Виман го опишал како втор вид, P. tubicen, во 1931 година. Специфичниот израз е изведен од латинскиот tǔbǐcěn „трубач“.Втор, скоро целосен череп на P. tubicen (NMMNH P-25100) бил пронајден во Ново Мексико во 1995 година. Користејќи компјутерска томографија на овој череп, Роберт Саливан и Томас Вилијамсон му дадоа монографски третман на родот во 1999 година, опфаќајќи аспекти на неговата анатомија и таксономија и функции на грбот[3].
Видови
[уреди | уреди извор]
Parasaurolophus е познат од три одредени видови, P. walkeri, P. tubicen и P. cyrtocristatus. Сите тие се разликуваат едни од други иако со малку разлики. Првиот именуван вид, според тоа, е типот е P. walkeri. Од него има еден одреден примерок, од формацијата Парк Диносаурус. Како што е наведено погоре, тој е различен од другите два вида, со тоа што има поедноставна внатрешна структура од P. tubicen, исправен грб и различно внатрешно структурирање од P. cyrtocristatus. [14]
Следниот именуван вид е P. tubicen, кој бил најголем од видовите Parasaurolophus. Живеел во Ново Мексико, каде се познати три примероци кои разликувале од другите видови. Поседувале долг и прав грб, со многу комплексна внатрешност во споредба со другите видови.
Во 1961 година, третиот вид, P. cyrtocristatus бил именуван од Џон Остром. Трите познати примероци се пронајдени во формациите Фрутленд и Каипаровитс од Јута и Ново Мексико.
Студија објавена во PLoS ONE во 2014 година покажа дека уште еден вид може да биде упатен на Parasaurolophus. Оваа студија, предводена од Ксинг, открила дека Charonosaurus jiayensis е вгнезден длабоко во Парасауролофос, што го создаде новиот вид P. jiayensis. Ако овој вид е навистина поврзан со Парасауролофос, тогаш родот траел до истребување на K-Pg, и е познат од двата континента[4].
Опис
[уреди | уреди извор]
Како и на повеќето диносауруси, скелетот на Парасауролофос е нецелосно познат. Должината на типот примерок од P. walkeri се проценува на 9,5 м (31 стапки), а неговата тежина се проценува на 2,5 тони. Неговиот череп е долг околу 1,6 м (вклучително и гребенот), додека типот на черепот на P. tubicen е долг над 2 м (6 ft 7 in), што укажува на поголемо животно. Бутната коска му е долга 103 см кај P. Walkeri и е робусна по својата должина, во споредба со другите хадросауриди. Коските на надлактицата и карлицата беа исто така цврсто изградени.
Како и другите хадросауриди, тој можеше да оди или на двете нозе или на четирите. Веројатно барал храна на за храна на четири нозе, но трчал на две. Нервните пршлените биле високи, како што било вообичаено кај ламбеосаурините; над колковите, што ја зголемувало висината на грбот. Кожата била покриена со лушпи слични на туберкулоза, но нема поголеми структури[5].
Череп
[уреди | уреди извор]Најзабележителна одлика била кранијалниот грб, кој излегувал од задниот дел на главата и бил составен од премаксила и назални коски. Скелетниот дел бил шуплив, со изразени канали што воделе од секоја ноздра до крајот на гребенот пред да го свртите правецот наназад и да се упатат назад по сртот и во черепот. Каналите биле наједноставни кај P. Walkeri, а посложени во P. tubicen, каде што некои канали биле без отвори.
Класификација
[уреди | уреди извор]Како што имплицира неговото име, првично се сметало дека Парасауролофус е тесно поврзан со Сауролофус заради површински сличен гребен. Сепак, наскоро било откриено дека е поблиску до потсемејството ламбеосаурин на хадросауриди - Сауролофус е хадросаурин. Обично се толкува како посебен вид на ламбеосаурините, различна од черепот, коритосаурус, хипакросаурус и ламбеосаурус. Неговиот најблизок познат роднина се чини дека бил Хароносаурус, ламбеосаурин со сличен череп (но сè уште нема целосен гребен) од регионот Амур во североисточна Кина[6].
| Hadrosauridae |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Палеобиологија
[уреди | уреди извор]
Гладување и хранење
[уреди | уреди извор]Како хадросаурид, „Parasaurolophus“ бил голем двоножен тревојад, кој што со софистицираниот череп имал специфично движење кое овозможувало џвакање на храната . Неговите заби постојано се заменувале;неговата вилица содржела стотици заби, од кои релативно мал број биле во употреба во секое време. Го користел клунот за да исече растителен материјал, кој го држел во вилиците . Како што е забележано од Боб Бакер, ламбеосаурините имаат потесни клунови од хадросаурините, што значи дека „Парасауролофус“ и неговите роднини можеле да се хранат повеќе селективно отколку другите видови[7].
Раст
[уреди | уреди извор]
„Парасауролофус“ е познат преку остатоци од многу возрасни примероци, а помал промерок е опишан во 2013 година. Младиот примерок е откриен во Каипаровиц формација во 2009 година. Се претпоставува дека возрасните „Парасауролофос“ имале големи грбови, особено кога ќе се споредат со „Коритосаурус“. „Парасауролофус“ за многу брзо време за околу една година имале голем раст .
[8].
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Мартин 2014.
- ↑ „Parasaurolophus“. Архивирано од изворникот на 2021-02-04. Посетено на 2021-02-26.
- ↑ Paleontologists Find Well-Preserved Skull of Tube-Crested Dinosaur
- ↑ Description and rediagnosis of the crested hadrosaurid (Ornithopoda) dinosaur Parasaurolophus cyrtocristatus on the basis of new cranial remains
- ↑ Jaw Dropping New Dinosaur Skull Discovery Reveals Evolution of Bizarre Crest
- ↑ Parasaurolophus Skull Solves Mysteries of Colorful Crest, Family Tree
- ↑ Parasaurolophus Cyrtocristatus, a Crested Hadrosaurian Dinosaur from New Mexico, Vol. 14 (Classic Reprint) Paperback – May 18, 2012
- ↑ Parasaurolophus cyrtocristatus, a crested hadrosaurian dinosaur from New Mexico /[мртва врска]
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Bob Strauss (2014). „Ten Facts About Parasaurolophus“. About.Com Dinosaurs.
- „Parasaurolophus sound“. Sandia National Laboratories. December 5, 1997. Архивирано од изворникот на October 6, 2014.
- Hartman, Scott (2004). „Ornithischians: Parasaurolophus cyrtocristatus“. Scott Hartman's Skeletal Drawing.
- Hartman, Scott (2013). „Ornithischians: Parasaurolophus walkeri“. Scott Hartman's Skeletal Drawing.
Парасауролофус на Ризницата ?
Parasaurolophus на Викивидовите ?