Прејди на содржината

Ада Лавлејс

Од Википедија — слободната енциклопедија
Грофица Лавлејс
Околу 1843 година дагеротип од Антоан Клоде[1]
Роден(а)Августа Ада Бајрон
10 декември 1815(1815-12-10)
Лондон, Англија
Починал(а)27 ноември 1852(1852-11-27) (возр. 36)
Мерилебон, Лондон, Англија
ПочивалиштеЦрква „Св. Богородица“ - Хакнал, Нотингем, Англија
Познат поматематика, информатика
СопружникВилијам Кинг-Ноел
Деца
  • Бајрон Кинг-Ноел
  • Ен Блант
  • Ралф Кинг-Милбанк

Августа Ада Кинг, грофица од Лавлејс (р. Бајрон; англиски: Augusta Ada King, Countess of Lovelace; 10 декември 1815 — 27 ноември 1852) — англиски математичар и писател, главно позната по својата работа на предложениот механички компјутер на Чарлс Бебиџ. Таа била прва што препознала дека машината има примена над чиста пресметка и го објавила првиот алгоритам наменет да биде извршен од таква машина. Како резултат, таа понекогаш се смета за прва што го препознава целосниот потенцијал на „компјутерската машина“ и еден од првите компјутерски програмери.[2][3][4]

Лавлејс била единственото законско дете на поетот Џорџ Гордон Бајрон и неговата сопруга Лејди Бајрон/[5] Сите други деца на Бајрон се родени од брак со други жени.[6] Бајрон се разделил од сопругата еден месец откако Ада се родила и четири месеци подоцна ја напуштил Англија засекогаш. Тој ја одбележа разделбата во поемата што започнува: „Дали твоето лице е како на мајка ти, мое дете! АДА! единствена ќерка на мојата куќа и срце?“.[7] Починал кога Ада имала осум години, поради болест во грчката војна за независност. Нејзината мајка останала горчлива и го поддржувала интересот на Ада за математика и логика во обид да ја спречи да ја развие лудата перцепција на нејзиниот татко. И покрај ова, Ада останала заинтересирана за Бајрон. По нејзината смрт, таа на нејзино барање била погребана до него. И покрај тоа што честопати била болна во детството, Ада вредно ги завршувала студиите. Таа се омажила за Вилијам Кинг во 1835 година. Кинг станува гроф од Лавлејс во 1838 година, а Ада со тоа станала грофица на Лавлејс.

Нејзините образовни и социјални интереси ја довеле во контакт со научници како Ендрју Кросе, Чарлс Бебиџ, Сер Дејвид Брустер, Чарлс Витстоун, Мајкл Фарадеј и авторот Чарлс Дикенс, контакти кои ги користела за понатамошно образование. Ада го опишала својот пристап како „поетска наука“[8], а самата себеси како „аналитичар (и метафизичар)“.[8]

Кога била тинејџерка, нејзините математички таленти ја довеле до долга работна врска и пријателство со колегата британски математичар Чарлс Бебиџ, кој е познат како „татко на компјутерите“. Таа особено била заинтересирана за работата на Бебиџ на „аналитичкиот мотор“. Лавлејс за првпат го запознала во јуни 1833 година, преку нивната заедничка пријателка и нејзината приватен учител, Мери Сомервил.

Помеѓу 1842 и 1843 година, Ада превела статија за пресметувачкиот мотор од италијанскиот воен инженер Лујџи Менабреа, дополнувајќи го со детален пакет белешки, едноставно наречен Белешки. Овие белешки го содржат она што многумина сметаат дека е прва компјутерска програма - тоа е алгоритам дизајниран да го изврши машина. Други историчари ја отфрлаат оваа перспектива и посочуваат дека личните белешки на Бебиџ од годините 1836/1837 ги содржат првите програми за моторот.[9] Белешките на Лавлејс се важни во раната историја на компјутерите. Таа, исто така, развила визија за способноста на компјутерите да го надминат само пресметувањето или притискањето на број, додека многу други, вклучително и самиот Бебиџ, се фокусирале само на тие способности.[2] Нејзиниот начин на размислување за „поетска наука“ ја натерало да постави прашања во врска со аналитичкиот мотор (како што е прикажано во нејзините белешки), испитувајќи како поединците и општеството се однесуваат на технологијата како алатка за соработка.[6]

Животопис

[уреди | уреди извор]

Детството

[уреди | уреди извор]
Ада Бајрон, четиригодишна возраст

Лорд Бајрон очекувал неговото дете да биде „славно момче“ и се разочарал кога Лејди Бајрон родила девојче. [10] Детето го добило името на полусестрата на Бајрон, Августа Ли, и било наречено „Ада“ од самиот Бајрон. [11] На 16  Јануари 1816 година, по наредба на Лорд Бајрон, Лејди Бајрон заминала во домот на нејзините родители во Киркби Мајор, земајќи ја со себе петнеделната ќерка. [10] Иако англискиот закон во тоа време им давал целосно старателство над децата на татковците во случаи на разделување, Лорд Бајрон не се обидел да ги бара неговите родителски права, [11] но побарал од неговата сестра да го задржи информиран за благосостојбата на Ада. [12]

Ада Бајрон, на возраст од седум години, од Алфред Д Орсе, 1822 година, Колеџот Сомервил, Оксфорд.

На 21 Април, Лорд Бајрон ги потпишал документтите за развод и ја напуштил Англија неколку дена подоцна. На страна од акроминозниот развод, Лејди Бајрон продолжила да го обвинува својот сопруг за неморалното однесување. Овие настани ја направиле Лавлејс озлогласена кај Викторијанското општество. Таа не била повразана со својот тако.Тој починал во 1824 година кога таа имала осум години.Нејзината мајка била единствената битна родителска фигура во нејзиниот живот. На Лавлејс не и бил покажан семејниот портрет од нејзиниот татко сè до нејзиниот 20-ти роденден.

Ловелце немала блиска врска со нејзината мајка. Таа честопати била оставана за грижа кај нејзината баба Јудит, Хон. Меѓутоа, поради општествените ставови на времето - што го фаворизираше мажот во секој поглед, со добробит на секое дете што делува како ублажување - Лејди Бајрон мораше да се претстави како сакана мајка во остатокот од општеството. Ова вклучувало пишување анксиозни писма до Лејди Милбанк за благосостојбата на нејзината ќерка, со белешка во која се вели дека треба да ги задржи писмата во случај таа да треба да ги употреби за да покаже право за грижа. Во едно писмо до Лејди Милбанк, таа ја нарече својата ќерка како „тоа“: „Јас зборувам со неа за ваше задоволство, а не за мое, и ќе му биде многу драго кога ќе го имате под свое“. [12] Лејди Бајрон својата ќерка тинејџерка ја оствала под надзор од блиски пријатели за какви било знаци на морално отстапување. Лавлејс ги нарекла овие набљудувачи „Фурии“ и подоцна се пожалила дека истите претерувале и измислувале приказни за неа.

Ада Бајрон, на возраст од седумнаесет, 1832 година

Лавлејс беше често болна, почнувајќи од раното детство. На осумгодишна возраст, таа доживеала главоболки што го оштетиле нејзиниот вид. Во јуни 1829 година, таа била парализирана по еден период на сипаници. Таа беше подложена на постојан одмор во кревет скоро една година, нешто што можеби го продолжила нејзиниот период на инвалидитет. До 1831 година, таа била во можност да оди со патерици. И покрај болестите, таа ги развила своите математички и технолошки вештини.

When Ada was twelve years old, this future "Lady Fairy", as Charles Babbage affectionately called her, decided she wanted to fly. Ada Byron went about the project methodically, thoughtfully, with imagination and passion. Her first step, in February 1828, was to construct wings. She investigated different material and sizes. She considered various materials for the wings: paper, oilsilk, wires, and feathers. She examined the anatomy of birds to determine the right proportion between the wings and the body. She decided to write a book, Flyology, illustrating, with plates, some of her findings. She decided what equipment she would need; for example, a compass, to "cut across the country by the most direct road", so that she could surmount mountains, rivers, and valleys. Her final step was to integrate steam with the "art of flying".[6]

Ада Бајрон имала афера со учител на почетокот на 1833 година. Таа се обидела да се појави со него откако била фатена, но роднините на учителот ја препознале и ја известиле нејзината мајка. Лејди Бајрон и нејзините пријатели го прикриле инцидентот за да спречат јавен скандал. Лавлејс никогаш не ја запознала нејзината помлада полусестра, Алегра, ќерка на Лорд Бајрон и Клер Клермонт. Алегра почина во 1822 година,на петгодишна возраст. Ловлејс остварила контакт со Елизабет Медора Ли, ќерка на полусестрата на Бајрон, Августа Ли, која намерно ја избегнувала Лавлејс колку што е можно повеќе, кога била воведена на суд. [10]

Возрасни години

[уреди | уреди извор]
Акварел портрет на Ада Кинг, грофица од Лоулас, околу 1840 година, веројатно од Алфред Едвард Шалон

Лавлејс стана блиска пријателка со нејзината учителка Мери Сомервил, која ја запознала со Чарлс Бебиџ во 1833 година. Таа имаше силна почит и љубов кон Сомервил, [12] и тие биле заедно многу години. Други познаници беа научниците Ендру Кросе, Сер Дејвид Брустер, Чарлс Витстоун, Мајкл Фарадеј и авторот Чарлс Дикенс. Таа беше однесена на суд на седумнаесетгодишна возраст „и стана популарна славина на сезоната“ делумно заради нејзиниот „брилијантен ум“. [10] До 1834 година Ада била редовна на суд и започнала да присуствува на разни настани. Таа танцуваше често и беше во можност да шармира многу луѓе, а од повеќето луѓе беше опишана како нежна, иако Џон Хобхаус, пријател на Бајрон, ја опиша како „голема, груба млада жена, но со нешто од одликите на мојата пријателка, особено устата “. [10] Овој опис уследи по нивната средба на 24   Февруари 1834 година во која Ада му објасни на Хобхаус дека не го сака, веројатно заради влијанието на нејзината мајка, што ја натерало да не ги сака сите пријатели на нејзиниот татко. Овој прв впечаток не требаше да трае, а подоцна тие станаа пријатели. [10]

Смрт

[уреди | уреди извор]
Слика на Лавлејс која седи на пијано, од Хенри Филипс (1852). Иако во тоа време имаше голема болка, таа се согласи да седне на сликата, бидејќи нејзиниот татко, Лорд Бајрон, беше насликан од таткото на Филипс, Томас Филипс.

Лавлејс почина на 36-годишна возраст   - истата возраст на која почина нејзиниот татко   - на 27   Ноември 1852 година,[13] од карцином на матката. Болеста траела неколку месеци, во кое време Анабела ја презела командата Ада и ги исклучила сите нејзини пријатели и доверници. Под влијание на нејзината мајка, таа имаше религиозна трансформација и беше принудена да се покае за претходното однесување и да ја направи Анабела за нејзин извршител. [12] Таа изгубила контакт со нејзиниот сопруг, откако му признала нешто на него на 30  Август што го натера да се откаже од креветот. Не е познато што му рекла. [12] Таа била погребана, на нејзино барање, веднаш до нејзиниот татко во црквата Света Марија Магдалена во Хакнал, Нотингемшир. Спомен плоча на латински за неа и нејзиниот татко се наоѓа во параклисот прикачен на Хорсли кули.

Работа

[уреди | уреди извор]

За време на нејзиниот живот, Лавлејс беше сериозно заинтересирана за научни случувања за денот, вклучително и френологија [12] и месмерство.[12] После нејзината работа со Бебиџ, Лавлејс продолжила да работи и на други проекти. Во 1844 година, таа дискутирала со својот пријател Ворнзов Грејг за нејзината желба да создаде математички модел за тоа како мозокот дава чувства и нерви на чувства („пресметка на нервниот систем“). Таа никогаш не го постигнала тоа. Делумно, нејзиниот интерес за мозокот потекнува од долготрајна пред окупација, наследна од нејзината мајка, за нејзиното „потенцијално“ лудило. Како дел од своето истражување за овој проект, таа го посетила електроинженерот Ендру Кросе во 1844 година за да научи како да спроведува електрични експерименти.[12] Во истата година, таа напишала преглед на трудот на Барон Карл фон Рајхенбах, Истражувања за магнетизам, но ова не било објавено и се чини дека не напредувало во текот на првиот нацрт.[12] Во 1851 година, една година пред да добие карцином, таа пишала на мајка си спомнувајќи „одредени продукции“ на кои работела во врска со односот математика и музика.[12]

Портрет на Ада од британската сликарка Маргарет Сара Карпентер (1836)

Лавлејс првпат се запозна со Чарлс Бебиџ во јуни 1833 година, преку нивната заедничка пријателка Мери Сомервил. Подоцна истиот месец Бебиџ ја поканил Лавлејс да го види прототипот за неговиот мотор за разлика.[8] Таа била фасцинирана од машината и ја искористила нејзината врска со Сомервил за да го посетува Бабич онолку често колку што можела. Бебиџ бил импресиониран од интелектот и аналитичките вештини на Лавлејс. Ја нарекол „Волшебникот на број“.[14]

Прва компјутерска програма

[уреди | уреди извор]
Дијаграм на Лавлејс од „белешка Г“, првиот објавен алгоритам на компјутер

Во 1840 година, Бебиџ беше поканет да одржи семинар на Универзитетот во Торино за неговиот аналитички мотор. Лујџи Менабреа, млад италијански инженер и иден премиер на Италија, го транскрибираше предавањето на Бебиџ на француски јазик, а овој запис го објави во Универзитетската библиотека во Женева во октомври 1842 година. Пријателот на Бебиџ, Чарлс Витстоун и наредил на Ада Лавлејс да го преведе трудот на Менабреја на англиски јазик. Потоа, таа ја надополнила статијата со белешки, кои беа додадени во преводот. Ада Лавлејс помина добар дел од една година, правејќи го ова, со помош од Бебиџ. Овие белешки, кои се пообемни од трудот на Менабреа, беа објавени во септември 1843 година во изданието на научните мемоари на Тејлор под иницијализмот ААЛ.[15]

Белешките на Ада Лавлејс беа означени по азбучен ред од А до Г. Во белешката Г, таа опишува алгоритам за аналитичкиот мотор за да ги пресмета броевите на Бернули. Се смета дека е првиот објавен алгоритам некогаш специјално прилагоден за имплементација на компјутер, а Ада Лоулас често се наведува како прв компјутерски програмер поради оваа причина. Моторот никогаш не бил завршен, така што нејзината програма никогаш не била тестирана.

Во 1953 година, повеќе од еден век по нејзината смрт, белешките на Ада Лавлејс за аналитичкиот мотор на Бебиџ беа објавени како додаток на Б.Б. Боуден, „Побрзо од мислата: Симпозиум за дигитални компјутерски машини“.[16] Моторот сега се смета како ран модел за компјутер и нејзините белешки како опис на компјутер и софтвер.[17]

Увид во потенцијалот на компјутерските уреди

[уреди | уреди извор]

Во своите белешки, Лавлејс ја истакна разликата помеѓу аналитичкиот мотор и претходните машини за пресметување, особено нејзината способност да се програмира за да се решат проблемите со која било сложеност. [8] Таа го сфатила потенцијалот на уредот кој се протега далеку од обичен број. Во своите белешки, таа напиша:

[The Analytical Engine] might act upon other things besides number, were objects found whose mutual fundamental relations could be expressed by those of the abstract science of operations, and which should be also susceptible of adaptations to the action of the operating notation and mechanism of the engine...Supposing, for instance, that the fundamental relations of pitched sounds in the science of harmony and of musical composition were susceptible of such expression and adaptations, the engine might compose elaborate and scientific pieces of music of any degree of complexity or extent.[18][19]

Оваа анализа беше важен развој од претходните идеи за можностите на компјутерските уреди и ги предвидуваше импликациите на современите компјутери сто години пред да бидат реализирани. Волтер Исаксон го припишува увидот на Лавлејс во врска со примената на пресметување на кој било процес заснован на логички симболи на набудување за текстилот: „Кога видела некои механички разбои кои користеле патеки за правење ткаење на убави обрасци, ја потсетило како моторот на Бебиџ користи картички за да се направат пресметки “. Овој увид се смета за значаен од писателите како Бети Алат и Бенџамин Волли, како и програмерот Џон Греам-Каминг, чиј проект Планот 28 има за цел да го конструира првиот комплетен аналитички мотор.

Според историчарот на компјутери и Бебиџ специјалист Дорон Свад :

Ада виде нешто што Бебиџ во извесна смисла не успеа да го види. Во светот на Бебиџ, неговите мотори беа врзани за број... Она што го виде Лавлејс - што го виде Ада Бајрон - беше дека тој број освен количина, може да претставува субјект. Па некогаш сте имале машина за манипулирање со броеви, ако тие броеви претставувале други работи, букви, музички ноти, тогаш машината би можела да манипулира со симболи од кој број е една инстанца, според правилата. Тоа е оваа фундаментална транзиција од машина која е број на притиснати во машина за манипулирање со симболи според правила, што е основен премин од пресметка до пресметка - во пресметка со општа намена - и гледајќи назад од сегашната висока основа на современото сметање, ако ја бараме и просејуваме историјата за таа транзиција, тогаш таа транзиција ја направи експлицитно Ада во тој труд од 1843 година. [2]

Во популарната култура

[уреди | уреди извор]
Илустрација инспирирана од портретот на А.Е. Чалон создадена за Иницијативата Ада, која поддржува отворена технологија и жени

Лавлејс е прикажана во претставата „Детето на Бајрон“ на Ромлус Лини во 1977 година, во новелата од 1990 година „Разликата на моторот“ од Вилијам Гибсон и Брус Стерлинг,[20] во 1997 година, во филм “зачнување на Ада“, и во 2005 година новелата на Џон Кроули „Роман на лордот Бајрон: Вечерната земја“, каде е претставена како невиден лик чија личност е присилно прикажана во нејзините прибелешки и анти-херојски напори за архивирање на изгубениот роман на нејзиниот татко.[21]

Комеморација

[уреди | уреди извор]
Сина плакета на Лавлејс на плоштадот Свети Џејмс, Лондон

Компјутерскиот јазик Ада, создаден во име на Министерството за одбрана на Соединетите држави, го добил името по Лавлејс.[22] Референтниот прирачник за јазикот бил одобрен на 10  Декември 1980 година и Воениот стандард на Министерството за одбрана за јазик, МИЛ-СТД-1815, го доби бројот на годината на нејзиното раѓање.

Во 1981 година, Здружението за жени во компјутерството ја инаугурираше својата награда Ада Лавлејс.[23][24] Од 1998 година, британското компјутерско друштво (БЦС) го доделува медалот Лавлејс,[25] и во 2008 година иницираше годишен натпревар за жени студенти. BCSWomen го спонзорира Lovelace Colloquium, годишна конференција за жени студенти.[26] Колеџот Ада е колеџ за понатамошно образование во Тотенхем Хале, Лондон, фокусиран на дигитални вештини.[27]

Денот на Ада Лоулас е годишен настан кој се слави на вториот вторник во октомври,[28] кој започна во 2009 година.[29] Целта е да се „...   да се подигне профилот на жените во науката, технологијата, инженерството и математиката "и да се" создадат нови модели на улоги за девојчиња и жени " во овие области. Настаните ги вклучуваат Википедија уредувања со цел подобрување на застапеноста на жените на Википедија во однос на членовите и уредници со цел да се намали несакана родова пристрасност на Википедија. Иницијативата Ада беше непрофитна организација посветена на зголемување на вклученоста на жените во слободната култура и движењата со отворен извор.[30]

Градбата на универзитетот за инженерство по компјутерски науки и телекомуникации на универзитетот Сарагоса се вика Ада Бајрон. Компјутерскиот центар во селото Порлок, во близина на местото каде живеела Лавлејс, го доби името по неа. Ада Лавлејс Хаус е зграда во сопственост на советот во Киркби-во-Ешфилд, Нотингемшир, во близина на местото каде Лавлејс ја поминала својата детска возраст; зградата, во која порано се сместуваа канцелариите на локалниот окружен совет, сега обезбедува висококвалитетен канцелариски простор за голем број локални почетни бизниси.[31][32]

Таа е исто така инспирација и влијание за академијата за развивачи на Ада во Сиетл, Вашингтон. Академијата е непрофитна и има за цел да ја зголеми разновидноста во технологијата преку обука на жени, транс и небинални луѓе да бидат инженери за софтвер.[33]

Во 2018 година, „Њујорк Тајмс“ објави заостанат некролог за Ада Лоулас.[34]

На 27 јули 2018 година, сенаторот Рон Виден поднесе, во Сенатот на Соединетите држави, означувањето на 9 октомври 2018 година како Национален ден на Ада Лавлејс: „Да го испочитуваме животот и придонесите на Ада Лавлејс како водечка жена во науката и математиката“. Резолуцијата (С.Рес.592) [35] беше разгледана и се согласи да се донесе без измените и со преамбулата со едногласна согласност.

Двестења

[уреди | уреди извор]

Двогодишнината од раѓањето на Ада Ловелце се славеше со голем број настани, вклучувајќи:[36]

  • Дваесетгодишни предавања на Ада Лавлејс за пресметливост, Институт за напредни студии во Израел, 20   Декември 2015 година - 31   Јануари 2016 година.[37][38]
  • Симпозиум Ада Лавлејс, Универзитет во Оксфорд, 13-14 октомври 2015 година.[39]
  • Ада Ада Ада, едно-женско шоу за животот и делото на Ада Лавлејс (со користење на ЛЕД фустан), премиерно прикажано на Меѓународниот фестивал на науки во Единбург на 11 април 2015 година,[40] и продолжува да гостува на меѓународно ниво за да промовира разновидност на STEM на технолошки конференции,[41][42] бизниси, владини и образовни организации.[43][44]

Специјални изложби беа изложени од Музејот на науки во Лондон, Англија [45] и библиотеката Вестон [46] (дел од Библиотеката Бодлејан ) во Оксфорд, Англија.

Публикации

[уреди | уреди извор]
  • Лавлејс, Ада Кинг. Ада, магионичар на броеви: Избор од писмата на ќерката на Лорд Бајрон и нејзиниот опис на првиот компјутер. Мил Долина, Калифорнија: Јагода Прес, 1992 година. ISBN   9780912647098.
  • Menabrea, Luigi Federico; Lovelace, Ada (1843). „Sketch of the Analytical Engine invented by Charles Babbage... with notes by the translator. Translated by Ada Lovelace“. Во Richard Taylor (уред.). Scientific Memoirs. 3. London: Richard and John E. Taylor. стр. 666–731.

Историја на публикација

[уреди | уреди извор]

Шест примероци од 1843 од првото издание на Скица на Аналитички мотор со белешки Ада Лавлејс бил пронајден. Три се задржани на универзитетот Харвард, еден на Универзитетот во Оклахома и еден на Академијата за воздушни сили на Соединетите држави.[47] На 20 јули 2018 година, шестиот примерок беше продаден на аукција на анонимен купувач за 95.000 фунти.[48] Дигитален факсимил на една од копиите е достапен на Интернет во библиотеката на универзитетот Харвард.

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ „Only known photographs of Ada Lovelace in Bodleian Display“. Bodlian. 2015. Посетено на 10 October 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Fuegi & Francis 2003.
  3. ↑ Phillips, Ana Lena (November–December 2011). „Crowdsourcing Gender Equity: Ada Lovelace Day, and its companion website, aims to raise the profile of women in science and technology“. American Scientist. 99 (6): 463.
  4. ↑ „Ada Lovelace honoured by Google doodle“. The Guardian. 10 December 2012. Посетено на 10 December 2012.
  5. ↑ „Ada Lovelace Biography“. biography.com.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Toole, Betty Alexandra (1987), „Poetical Science“, The Byron Journal, 15: 55–65, doi:10.3828/bj.1987.6
  7. ↑ „Last leaving England. I. Personal, Lyric, and Elegiac. Lord Byron. 1881. Poetry of Byron“. www.bartleby.com. Посетено на 31 January 2018.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Toole 1998.
  9. ↑ Ventana al Conocimiento (2015-12-09). „Ada Lovelace: Original and Visionary, but No Programmer“ (англиски). Наводот journal бара |journal= (help)
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 Turney 1972.
  11. ↑ 11,0 11,1 Stein 1985.
  12. ↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 Woolley 1999.
  13. ↑ „December 1852 1a * MARYLEBONE – Augusta Ada Lovelace“, Register of Deaths, GRO.
  14. ↑ Wolfram, Stephen (10 December 2015). „Untangling the Tale of Ada Lovelace“.
  15. ↑ Green, Christopher (2001). „Charles Babbage, the Analytical Engine, and the Possibility of a 19th-Century Cognitive Science“. York University. Посетено на 2 September 2018.
  16. ↑ Bowden, B.V., уред. (1953). Faster than Thought: A Symposium on Digital Computing Machines. London: Pitman. OCLC 1053355. OL 13581728M.
  17. ↑ Hammerman, Robin; Russell, Andrew L., уред. (2015). Ada's Legacy: Cultures of Computing from the Victorian to the Digital Age. Morgan & Claypool. doi:10.1145/2809523. ISBN 978-1-97000-149-5.
  18. ↑ Lovelace, Ada; Menabrea, Luigi (1842). „Sketch of the Analytical Engine invented by Charles Babbage Esq“. Scientific Memoirs. Richard Taylor: 694.
  19. ↑ Hooper, Rowan (16 October 2012). „Ada Lovelace: My brain is more than merely mortal“. New Scientist. Посетено на 16 October 2012.
  20. ↑ Plant, Sadie (1995). „The Future Looms: Weaving Women and Cybernetics“. Во Featherstone, Mike; Burrows, Roger (уред.). Cyberspace/Cyberbodies/Cyberpunk: Cultures of Technological Embodiment. SAGE Publications, in association with Theory, Culture & Society, School of Human Studies, University of Teesside. стр. 45–64. ISBN 9781848609143. Не се допушта закосување или задебелување во: |publisher= (help)
  21. ↑ Straub, Peter (5 June 2005). „Byron's heir“. Архивирано од изворникот на 10 November 2013.
  22. ↑ „Mrs. Augusta Ada King, Countess of Lovelace“. IT History Society (англиски). 21 December 2015. Посетено на 21 December 2017.
  23. ↑ Webster, Valerie J. (2000). Awards, Honors & Prizes: United States and Canada (англиски). Gale Group. ISBN 9780787634018.
  24. ↑ „Association for Women in Computing“. Посетено на 1 June 2017.
  25. ↑ „Lovelace Lecture & Medal“. BCS. Архивирано од изворникот на 26 August 2006.
  26. ↑ „BCSWomen Lovelace Colloquium“. UK. Архивирано од изворникот на 2014-02-22. Посетено на 2019-10-16.
  27. ↑ Davis, Anna. „New college in north London 'will boost women in tech sector'“. Evening Standard. Посетено на 16 March 2016.
  28. ↑ „Celebrating women in STEM“. Finding Ada. Посетено на 11 September 2018.
  29. ↑ „Ada Lovelace Day: We should never forget the first computer programmer“. The Independent (англиски). 2018-10-08. Посетено на 2019-02-27.
  30. ↑ Aurora, Valerie (13 December 2011), „An update on the Ada Initiative“, LWN, Посетено на 5 October 2012
  31. ↑ „Town-centre landmark renovated to boost Kirkby's economy“. Mansfield and Ashfield Chad. 11 May 2017. Посетено на 29 November 2018.
  32. ↑ „Ada Lovelace House Is Officially Opened“. Woodhead Construction. 18 October 2017. Посетено на 29 November 2018.
  33. ↑ „Ada Developers Academy“. adadevelopersacademy.org.
  34. ↑ Miller, Claire Cain (8 March 2018). „A gifted mathematician who is now recognized as the first computer programmer“. The New York Times.
  35. ↑ Ron, Wyden (25 July 2018). „S.Res.592 – 115th Congress (2017–2018): A resolution designating October 9, 2018, as "National Ada Lovelace Day" and honoring the life and legacy of Ada Lovelace, the first computer programmer“. www.congress.gov (англиски). Посетено на 9 October 2018.
  36. ↑ „Ada Lovelace Day: Celebrating the achievements of women in science, technology, engineering and maths“. FindingAda.com. 13 October 2015. Архивирано од изворникот на 2015-12-28. Посетено на 11 January 2016.
  37. ↑ „Ada Lovelace Bicentenary Lectures on Computability“. Ada Lovelace Day. FindingAda.com. 20 December 2015 – 31 January 2016. Посетено на 11 January 2016.
  38. ↑ „The Ada Lovelace Bicentenary Lectures on Computability“. Israel Institute for Advanced Studies. 20 December 2015 – 31 January 2016. Посетено на 11 January 2016.
  39. ↑ „Ada Lovelace Symposium – Celebrating 200 Years of a Computer Visionary“. Podcasts. UK: University of Oxford. Посетено на 11 January 2016.
  40. ↑ „Brochure Downloads“. Edinburgh International Science Festival (англиски). Архивирано од изворникот на 2020-06-01. Посетено на 9 October 2018.
  41. ↑ Busquets, Jordi Pueyo (19 April 2018). „4.400 bombillas para la silenciada historia de la mujer que escribió la primera 'app' en 1843“ [4,400 light bulbs for the silenced story of the woman who wrote the first 'app' in 1843]. El País (шпански). ISSN 1134-6582. Посетено на 9 October 2018.
  42. ↑ Gorey, Colm (11 October 2016). „Meet the woman bringing the magic of Ada Lovelace to the masses“ (англиски). Посетено на 9 October 2018.
  43. ↑ „Ada.Ada.Ada“. adatheshow.com. 2016.
  44. ↑ Scratchweb (16 May 2017), Ada.Ada.Ada, Посетено на 9 October 2018
  45. ↑ „Ada Lovelace“. UK: Science Museum, London. Посетено на 11 January 2016.
  46. ↑ „Bodleian Libraries celebrates Ada Lovelace's 200th birthday with free display and Wikipedia editathons“. UK: Bodleian Libraries. Посетено на 11 January 2016.
  47. ↑ „Sketch of the analytical engine invented by Charles Babbage, Esq“. Harvard University Library. Посетено на 9 April 2019.
  48. ↑ „Rare book by world's first computer programmer sells for £95,000“. www.mooreallen.co.uk. 23 July 2018. Архивирано од изворникот на 2018-10-10. Посетено на 9 April 2019.
Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ада_Лавлејс&oldid=5254518“