Екібастұз көміршілерінің ереуілі

Екібастұз көміршілерінің ереуілі (1903 ж.) — Екібастұз көміршілерінің 20 ғасыр басындағы наразылық қимылдары. Екібастұз көмірін өндіріп, оны Ертістен Омбыға жеткізіп тұрған «Воскресен» акционерлік қоғамы 1903 жылға қарай дағдарысқа ұшырады. Оған Транссібір темір жолы құрылысының шығыс жаққа асып кетуі және Кузбасс, Судден көмір кендерінің ашылуы себеп болған. Бір жылдай еңбек ақыларын ала алмаған 300-ден аса көмірші ереуілге шығады. Көміршілердің 85-і қазақтар болатын. Көпес Деров бастапқыда ереушілерді айламен тоқтатады.

Екібастұздың алғашқы молдасы қанжығалы руынан болғандықтан, ол қазақ десятниктеріне молданы қаржас руынан сайлауды үсынып, қазақтар арасына іріткі салады. Көтерілісшілер өзара жақ-жақ болып екіге бөлінеді. Көтерілістің алғашқы мақсаты жайына калады. Кейін олар Ақсу пристаны жұмысшыларына қосылып, уезд, облыс әкімдеріне хат жолдап, қоғамнан жұмысшыларға тиесілі қаржыны төлеуді талап етеді. Сол жылдың күзінде жергілікті үкімет органдары Екібастұз жұмысшыларының талабын қанағаттандыру үшін 25,5 мың рубль бөлуге мәжбүр болады. Екібастұз көміршілерінің ереуілі саяси сипатта болмағанымен, қазақ жерінде жүмысшылардың топтасып бас көтеруінің алғашқы көрінісі болды.