Area Studies

Terörizm kavramı, 19. yüzyıl ile literatürde yer almaya başladıysa da benzer faaliyetler tarih boyunca çeşitli gruplar ve yapılar tarafından kullanılmıştır. Terör eylemleri politik, etnik, ideolojik veya dini amaçlara hizmet etmek için bir grubun veya örgütün devlet veya toplum üzerinde dikkat çekmek, baskı uygulamak, yıldırmak ya da zaafa uğratmak için kullandıkları şiddet eylemleri olarak tanımlanmıştır. Ortadoğu'da 20. yüzyılın ikinci yarısında meydana gelen Arap-İsrail Savaşları'nda Batı'nın İsrail'e desteği buradaki İsrail ve Batı karşıtı grupların sahada yenemediği düşmanlarını asimetrik savaş yöntemleri ile mücadele etmeye itmiştir. Bu örgütler kendilerine, İslami söylemler kullanarak bölge halklarından destek ve meşruiyet sağlamaya çalışmışlardır. El Kaide terör örgütü de bu bağlamda İslami söylemleri temel alarak Pakistan'da 1988'de kurulmuş dini motifli bir terör örgütüdür. Küreselleşmenin etkisi ile birçok ülkede örgütlenmiş ve birçok terör eylemi gerçekleştirmiştir. Bu çalışmada konu ile ilgili mevcut literatürün bir kısmı incelenmiş, Ortadoğu'daki terör örgütlerinin ve özelde El Kaide'nin tarihi, özellikleri ve uluslararası alandaki etkileri analiz edilmeye çalışılmıştır.

Günümüz Romanya’nın Osmanlı Dönemi’ndeki karşılığı; Eflâk (Ulahya), Boğdan (Moldavya); yani Memleketeyn olarak  (İki Ülke)  adlandırılmaktaydı. Osmanlı Devleti’nin Eflak- Boğdan üzerindeki “gaza” politikası doğrultusunda Balkan topraklarına doğru yönelmiştir  XIV. Yüzyılda Moldova nehrinin iki kenarındaki arazide kurulan bu prenslik zaman içerisinde Osmanlı Devleti ile yakın bir ilişki içerisine girmiştir. İlk olarak Çelebi Mehmed döneminde (1413-1421), siyasi ilişkide bulunulmuş ve zaman içerisinde farklı stratejik yöntemlerle iki ülke arasında ilişki devam ettirilmiştir. Sıra  gelen isyanlar doğrultusunda Osmanlı  Devleti  XV. yüzyılda yerel idarecileri atayarak  Eflak- Boğdan beldesinin güvenliği sağlamaya çalışmıştır . Ancak XIX . Yüzyılda Osmanlı Devleti’nin zayıflamasıyla birlikte bu bölgede hakimiyet gücü azalmıştır.
Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin Eflak- Boğdan üzerindeki politikalarının nasıl başladığı, bu topraklardaki stratejisinin kaynağı ve çıkan isyanların sebepleri ile Osmanlı Devleti’nin aldığı tavırlara değinilmiştir.

Basit devlet ya da diğer bir deyişle üniter devlet yapısı,
devletin unsurları ve organları bakımından teklik özelliği
gösteren devlet şeklidir. Latince “autos” ve “nomos”
kelimelerinin birleşiminden türemiş olan otonomi diğer bir
deyişle özerklik ise, kendi kendini yönetme, kendi kararını alma,
kendi kurallarını koyma çerçevesinde içten bağımsız olma
durumudur. Özerklik daha çok federal yapı içinde bağımsız ve
içişlerinde kendine ait yetkileri olan küçük devletler için
kullanılan bir kavramdır.
Genel olarak üniter devletlerin bünyelerinde herhangi bir
siyasi özerkliğe sahip bir birim barındırmama durumu daha
yaygındır. Fakat tarihsel koşullar doğrultusunda bazı ülkeler
üniter yapısı içinde özerk bölgeler bulundururlar. Örneğin;
Gürcistan, Azerbaycan, Özbekistan gibi ülkelerde böyle bir yapı
söz konusudur. Bu yapıların üniter devlet ilkesiyle uyuşmadığı
veya günümüzde herhangi bir devlet yapısı içinde yeni bir özerk
oluşumun meydana gelmesinin üniterlik ilkesini ihlal etmeyeceği
konusunda tartışmalar yaşanmaktadır. Bu tartışmaların teorik
alt yapısıyla birlikte somut bir örnek olan Nahcivan Özerk
Cumhuriyeti’nin oluşumu ve hukuki statüsü tebliğimizin
konusunu oluşturmaktadır. 9 Şubat 1924 tarihinde kurulmuş
olan Nahcivan Özerk Cumhuriyeti’nin oluşum süreci birçok iç ve
dış etkenler ekseninde gelişmiştir. Türkiye Cumhuriyeti de bu
süreç içerisinde etkin ve aktif aktörlerden birisi olmuştur.
Anahtar Kelimeler: Üniter devlet, özerk yapı, Azerbaycan,
Nahcivan